Bai du thi NCKH hoc sinh

CHƯƠNG I. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Đặt vấn đề
Mô hình xây dựng trường học" Xanh - sạch - đẹp" đã và đang phát triển
rộng khắp trong toàn ngành giáo dục nói chung và trên địa bàn huyện nói riêng,
góp phần tích cực làm cho bộ mặt sư phạm của các nhà trường ngày càng đổi
mới, khang trang sạch đẹp hơn. Và đi cùng với quá trình đó là vấn đề xử lý rác
thải trong trường học đã nổi lên như là một bài toán khó đối với các nhà quản lý
giáo dục. Thu gom rác thì không khó, còn xử lý nó như thế nào lại là chuyện
đáng phải bàn. Lượng rác của một nhà trường gom được trong ngày không phải
là ít. Hầu hết các địa phương trên địa bàn huyện lại chưa có sự phục vụ của
công ty vệ sinh môi trường, nên biện pháp chủ yếu để xử lý số rác này là đốt.
Gần đây, nhiều cơ sở trường học đã cho xây dựng các lò đốt rác ngay trong khu
vực trường để khi đốt làm giảm sự ô nhiễm đến môi trường xung quanh. Nhưng
lại khó cho một số nhà trường ở chỗ quỹ đất thì hẹp, nên lò đốt rác buộc phải đặt
ngay cạnh lớp học, kinh phí ít nên ống khói của lò không thể vươn quá tầng I
của khu phòng học...Nên khi đốt rác cho sạch trường thì giáo viên và học sinh
lại phải chịu đựng một bầu không khí độc hại do khói gây ra.
1.2 Lý do chọn đề tài
Đối với trường THPT hiện có hơn 1000 em học sinh đang học tập và sinh
hoạt tại trường thì vấn đề xử lí rác thải trong sinh hoạt để tạo một môi trường
thực sự xanh-sạch- đẹp cho các em là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Từ
trước đến nay, nhà trường vẫn cho học sinh tập trung đổ rác tại hố rác của nhà
trường. Với cách làm này khiến cho hố rác luôn trong tình trạng ngập đầy và bốc
mùi hôi thối do các loại rác đều được đổ chung vào như vậy. Điều này cũng có
ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sống và học tập của các em. Hơn nữa số
tiền chi trả cho việc thuê xe đổ rác cũng không phải là ít. Vì vậy việc xử lí rác
thải trong trường học đã trở thành một vấn đề bức thiết trong xã hội. Xử lí rác
thải hợp lí sẽ là cách hữu ích để bảo vệ môi trường. Đó là lý do tôi chọn đề tài
này.
1

1.3 Mục đích nghiên cứu
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường do rác thải trong trường học.
Biến rác thải thành các sản phẩm có ích cho đời sống con người.
Nâng cao ý thức học sinh trong việc bảo vệ môi trường, cùng tích cực tham
gia phân loại rác thải tại trường học.

2


CHƯƠNG II. PHẦN NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lí luận
Xã hội càng phát triển thì kéo theo đó là sự phát triển của con người và các
vấn đề của xã hội như tệ nạn, ô nhiễm môi trường… Hiện nay vấn đề ô nhiễm
môi trường là một vấn đề đang nhận đựơc sự quan tâm của toàn xã hội. Ô nhiễm
môi trường sẽ kéo theo đó là sự biến đổi khí hậu, điều này đã và đang ảnh hưởng
trực tiếp đến sức khỏe con người không chỉ thế hệ chúng ta mà còn cả thế hệ
mai sau. Khí hậu biến đổi một cách trầm trọng như vậy là do rất nhiều nguyên
nhân khác nhau, trong đó một nguyên nhân không kém phần quan trọng đó là
rác thải, con người xả rác một cách “vô tội vạ” gây ô nhiễm môi trường, ảnh
hưởng đến khí hậu. Dự báo tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt đô thị đến năm
2010 là vào khoảng 12 triệu tấn/năm và đến năm 2020 khoảng gần 22 triệu
tấn/năm. Để ngăn chặn được sự gia tăng của rác thải là một điều không thể,
nhưng để hạn chế được vấn đề này thì chúng ta phải có những bước đi thật hiệu
quả để thay đổi ngay từ trong ý thức của các thế hệ. Thế hệ mà chúng ta muốn
tìm hiểu là học sinh. Đây là thế hệ mà có ảnh hưởng trên mọi vấn đề đến các thế
hệ khác từ suy nghĩ, lối sống, hành động, việc làm.
2.2 Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài
2.2.1 Thuận lợi
So với các bộ môn khác môn sinh là bộ môn có nhiều kiến thức liên quan

tới giáo dục giáo dục môi trường nên giáo viên có thể tuyên truyền cho các em
thấy được tác hại của việc ô nhiễm môi trường từ rác thải.
Ứng dụng CNTT trong giảng dạy cho phép cập nhật nhiều thông tin cũng
như hình ảnh minh họa cho việc giáo dục ý thức của học sinh.
Các em là thế hệ tri thức, là người chủ tương lai của đất nước nên việc giáo
dục ý thức sẽ dể dàng hơn so với các đối tượng khác.
Giáo dục, tuyên truyền về lợi ích và sự cần thiết của việc phân loại và xử lý
rác, bằng các hình thức:
 Kết hợp lồng ghép vào những buổi sinh hoạt tập thể của trường như sân
chơi dưới cờ.
3


 Treo những băng-ron, áp phích hấp dẫn thu hút về giáo dục môi trường
trong khuôn viên của trường nhằm tác động nhắc nhở đến ý thức của học
sinh.
 Thành lập những đội nhóm học sinh tình nguyện tham gia chương trình
vì ngôi trường “Xanh – Sạch – Đẹp”
2.2.2 Khó khăn
Học sinh có ý thức chưa cao trong việc bảo vệ môi trường. Đa số các em
còn xả rác, để rác không đúng nơi quy định.
Số lượng thùng để rác trong nhà trường còn hạn chế.
Chưa được sự quan tâm đúng mức của nhà trường.
Học sinh chưa hiểu được tác hại to lớn của rác thải đối với môi trường và
sức khoẻ con người nói chung và bản thân các em nói riêng.
Hầu hết trong chương trình học ít được đề cập đến.
2.3 Nội dung và biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
2.3.1 Một số câu hỏi khảo sát kiến thức môi trường cho học sinh
Tiến hành khảo sát kiến thức cơ bản vê môi trường trước khi thực hiện đề
tài ở các lớp giảng dạy tại trường với các câu hỏi sau:

Câu 1: Rác có phải là thứ bỏ đi, vô giá trị không?
Câu 2: Học sinh có vai trò gì trong việc bảo vệ môi trường?
Câu 3: Xanh hóa nhà trường là gì?
Kết quả khảo sát: (tính theo tỷ lệ %)
Câu 1
2
3
30,2
21,1
10,7
Đúng
69,8 78,9 89,3
Sai
2.3.2 Những kiến thức cơ bản về lợi ích và tác hại của rác thải cần cung
cấp cho học sinh ở trường học
Chúng ta có thể dạy lồng ghép vào các môn học như sinh học, địa lí, hóa
học..hoặc vào các tiết chào cờ, giờ học ngoại khóa…
Rác thải là những thứ vật chất từ thức ăn, đồ dùng, chất phế thải sản
xuất..mà mọi học sinh không dùng nữa và thải bỏ đi.
4


Rác có thể là những thứ không độc hại, không dơ bẩn và có thể dùng lại
được nhưng rác cũng có thể là những loại vật chất gây hôi thối, dơ bẩn và gây ô
nhiễm môi trường, độc hại cho muôn loài sinh vật. Thông thường rác được chia
thành 3 nhóm chính như sau:
Rác vô cơ (rác khô): gồm các loại phế thải thuỷ tinh, sành sứ, kim loại,
giấy, cao su, nhựa, vải, đồ điện, đồ chơi, cát sỏi, vật liệu xây dựng...
Rác hữu cơ (rác ướt): gồm các cây cỏ loại bỏ, lá rụng, rau quả hư hỏng, đồ
ăn thừa, rác nhà bếp, xác súc vật, phân chăn nuôi...

2.3.2.1 Lợi ích của rác thải
Đối với những loại rác không độc hại thì mọi người có thể sử dụng nhiều
cách để làm cho rác mang lại lợi ích qua những việc làm như:
a. Tận dụng rác: Những thứ rác bị bỏ loại nhưng còn có thể dùng cho mục
đích khác thì mọi người nên tận dụng chúng để tiết kiệm của cải vật chất, tài
nguyên thiên nhiên, thời gian và công sức sản xuất ra chúng như: Sách báo, tập
vở cũ dùng làm bao bì, giấy gói. Chai lọ, bình, hũ dùng đựng món đồ khác hay
tạo thành vật trang trí trong phòng hoặc trường học.
b. Tái chế rác: Những thứ phế thải không dùng được cho việc gì nữa nhưng
còn có thể sử dụng để sản xuất ra sản phẩm khác thì cần phải được thu gom bán
phế liệu để tái chế như: Kim loại: gồm đồng, kẽm, chì, sắt, thép, thau... được
huyện lại và chế tạo ra đồ dùng vật liệu. Chai lọ, ống thuốc thuỷ tinh được thu
gom về lò nấu lại và thổi thành các dạng chai lọ mới. Các đồ dùng vật liệu nhựa,
bao nylon được tập hợp tái chế lại thành đồ dùng, bao bì, bục kê... Giấy vụn
được tái chế thành giấy bao bì, thùng các tông...
c. Tái sinh rác: Các thứ rác hữu cơ rất dễ phân huỷ như thức ăn thừa, rau,
củ, quả hư hỏng, rác nhà bếp, cành cây, lá cỏ, xác súc vật, phân chuồng... được
tái sinh như sau: Tập hợp rác hữu cơ ủ thành phân bón cho cây trồng, hoa màu,
lúa... thêm tươi tốt và làm cho đất đai màu mỡ, thêm tơi xốp, canh tác hiệu quả
lâu dài. Các loại phân chuồng, thức ăn thừa của người và gia súc cho vào hầm ủ
Biogas để tạo thành chất đốt phục vụ việc đun nấu, thắp sáng.

5


Nếu mọi học sinh, gia đình đều được làm như vậy là đã góp phần giảm lượng
chất thải đưa ra môi trường, giữ cho môi trường được sạch đẹp hơn.
2.3.2.2 Tác hại của rác thải
Nếu không xem rác là nguồn tài nguyên có lợi để khai thác sử dụng mà vứt
rác bừa bãi thì rác sẽ gây tác hại rất lớn cho môi trường và sức khoẻ con người,

chẳng hạn như: Các vật dụng khó phân huỷ không dùng được nữa mà thải bừa
bãi ra xung quanh thì môi trường ngày càng chứa nhiều loại vật gây chật chội,
mất vệ sinh và mất mỹ quan, tạo cơ hội cho các loài nấm và vi khuẩn, côn trùng
độc hại phát triển gây độc hại cho con người.

Các loại rác hữu cơ dễ phân huỷ gây hôi thối, phát triển vi khuẩn làm ô
nhiễm môi trường không khí, nước, đất, làm mất vệ sinh môi trường và ảnh
hưởng tới đời sống mọi người. Ngoài ra, chỗ tập trung rác hữu cơ là nơi thu hút,
phát sinh và phát triển chuột, ruồi, muỗi, gián và các loại vi trùng gây nhiều
chứng bệnh truyền nhiễm cho con người, vật nuôi trong gia đình và lây lan gây
thiệt hại lớn; nước thải từ bãi rác đôộ hại nếu thải ra nguồn nước gây ô nhiễm
lây lan.
2.3.3 Một số biện pháp xử lý rác ở trường học
2.3.3.1 Phân loại rác thải
Một cách làm có tính khả thi được đưa ra đó là sẽ tiến hành phân loại rác
thải trước khi xử lí. Tính hiệu quả của biện pháp này đó là rác thải sẽ được phân
loại trước khi xử lí: loại rác có khả năng phân huỷ sẽ được xử lí tại trường, loại
6


rác có khả năng tái chế sẽ được thu gom lại và bán lại cho các cửa hàng thu mua
phế liệu và cuối cùng là loại rác không có khả năng phân huỷ (hóa chất phòng
thí nghiệm) sẽ được chuyên chở đến khu chứa rác của thị trấn để xử lí tiếp. Rác
thải sẽ được phân loại và xử lí theo từng ngày. Như vậy sẽ chấm dứt tình trạng
bể rác luôn đầy ắp và bốc mùi hôi thối như trước đây.
Nhằm tạo cho tất cả học sinh có thói quen là biết phân loại các loại rác thải
nhằm góp phần xây dựng môi trường học tập văn minh, sạch đẹp và an toàn.
Dưới đây là các quy định chung về việc phân loại rác thải nhằm mục đích xử lý,
tái chế rác thải, bảo vệ môi trường.
Mỗi lớp học sẽ có hai thùng rác, một thùng rác đựng các loại rác có thể tái

chế được và một thùng rác đựng rác hữu cơ như lá cây, thức ăn thừa.

Sau mỗi buổi học các em đổ rác đã phân loại vào các thùng rác lớn của nhà
trường đã được đã dán nhãn phân loại.
Các loại rác thải có thể tái chế bao gồm giấy báo, bì các tông, đồ nhựa (ví
dụ: hộp nhựa, chai nhựa hay vỏ các ly mỳ sau khi ăn xong…), kim loại ( như các
loại lon nước ngọt).
Lưu ý chúng ta không cho vào thùng rác thải tái chế đồ ăn còn dư thừa, bao
bì ni lon, hộp xốp hay các loại nước thừa sau khi chúng ta sử dụng . Các em
cũng đừng nên bỏ các loại chất thải gây ô nhiễm vào trong các thùng phân loại
và tái chế rác thải.

7


Các dụng cụ sử dụng cho việc phân loại và xử lý rác thải được để ở khu vực
tại chân cầu thang hay một góc sân trường để thuận tiện cho các em phân loại
rác. Ở mỗi khu vực chứa rác thải tái chế của nhà trường phải có các biển báo và
hướng dẫn cụ thể.
Đảm bảo các dụng cụ, thiết bị phân loại và tái chế rác thải được duy trì ở
điều kiện và vệ sinh tốt, tránh gây phiền phức cho việc học tập và vui chơi của
các em học sinh.
Ngày cuối cùng hàng tuần sẽ có đợt tổng thu gom rác thải tái chế. Các em
có thể thu gom những loại rác thải ở bất kỳ đâu để cho vào thùng rác tái chế..
Hãy cùng chung tay bảo vệ môi trường học tập của chúng ta văn minh, sạch
đẹp, hãy chứng tỏ mình là những học sinh hiểu biết, hãy chứng tỏ chúng ta làm
tốt mọi việc dù đơn giản hay khó khăn nhất.
* Lợi ích của phân loại rác
 Tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên, tiết kiệm tiền.
 Mang lại lợi ích lâu dài cho việc bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp.

 Tiết kiệm được diện tích khu vực đất để đổ rác.
 Nâng cao ý thức của học sinh trong việc bảo vệ môi trường.

2.3.3.2 Tái chế rác thải nhựa
Với những chai nhựa đã uống hết thứ nước đựng bên trong, học sinh
thường vứt đi dùng để đựng nước uống. Nhưng với óc tưởng tưởng và một chút
khéo léo, những vỏ chai nhựa tái chế có ích hơn thế nhiều, bởi có thể biến chúng
thành các đồ vật dùng trong cuộc sống vô cùng hữu ích, vừa đẹp và độc đáo nữa.
Chiếc đèn ngủ lung linh được kết từ đáy của những chiếc chai nhựa. Màu
sắc của chai nhựa sẽ quyết định tới độ sáng và tone màu của đèn.

8


Từ những chiếc muỗng nhựa ta có thể làm thành chiếc đèn ngủ đẹp mắt cho
mỗi học sinh.

Những giỏ hoa treo tường xinh xắn. Học sinh có thể chọn màu sơn cho
những chiếc giỏ hoa này theo ý thích hoặc ý tưởng trang trí trong khu vườn
trường hay lớp học.

9


Hộp đựng trang sức được độ một cách khéo léo từ vỏ chai.

Hộp đựng viết hoặc chậu hoa để trang trí bàn học.

2.3.3.3 Xử lý rác hữu cơ
Sau khi chúng ta phân thành 2 loại rác: rác có khả năng tái chế (nhựa, kim

loại,..) và rác hữu cơ (lá cây, thức ăn dư thừa,..).
+ Rác có khả năng tái chế: sẽ được thu gom lại và bán lại cho các cửa hàng
thu mua phế liệu hoặc tạo thành các sản phẩm phục vụ cho cuộc sống.
+ Rác hữu cơ sẽ được ủ để làm phân bón cho cây xanh trong trường.
10


* Cách ủ phân hữu cơ
a. Nguyên liệu sử dụng
- Nguồn rác thải như: Thân lá cây trong trường, cỏ, thức ăn thừa, giấy, mía,……
- Chế phẩm sinh học (Men ủ): Men cái hoặc men ủ hoàn chỉnh như chế phẩm
BIMA (Trichoderma), ACTIVE CLEANER (xạ khuẩn Streptomyces sp, nấm
Trichoderma sp, vi khuẩn Bacillus sp),…
b. Các bước tiến hành ủ
Bước 1: Chọn nơi ủ.
Địa điểm ủ nên thuận tiện cho việc ủ và vận chuyển sử dụng. Nền chỗ ủ
bằng đất nện hoặc lát gạch hoặc láng xi măng, nền nên bằng phẳng hoặc hơi
dốc. Nếu nền bằng phẳng nên tạo rãnh xung quanh và hố gom nhỏ để tránh nước
ủ phân chảy ra ngoài khi tưới quá ẩm. Để ủ 1 tấn phân ủ cần diện tích nền
khoảng 3 m2.
Bước 2: Trộn chế phẩm vi sinh và nước gỉ mật.
Để trộn đều gói chế phẩm và nước gỉ mật hoặc mật mía cho 1 tấn nguyên
liệu ủ, làm cách sau: Chia đều chế phẩm và nước gỉ mật làm 5 phần. Cho 1 phần
chế phẩm và nước gỉ mật vào ô doa nước khuấy đều. Nếu không có nước gỉ mật
hoặc mật mía thì có thể dùng các phụ phẩm vỏ quả chín, quả chuối chín nẫu...
ngâm vào nước thay thế, ngâm trước khi ủ phân 2-3 ngày.
Bước 3: Tiến hành ủ.
Rải các loại nguyên liệu khó phân huỷ như mùn cưa, trấu, lá khô, thân lá
cây ngô, rơm rạ xuống dưới cùng, rộng mỗi chiều khoảng 1,5m, dày 0,3-0,4m
(chiếm 20 % tổng lượng phế phụ phẩm). Sau đó rải đều lên một lớp phân

chuồng (chiếm 30 % tổng lượng phân chuồng để ủ) hoặc nước phân đặc, rồi tưới
đều phần dung dịch chế phẩm và nước gỉ mật lên trên. Rắc thêm vào đó vài nắm
cám gạo hoặc bột sắn làm dinh dưỡng ban đầu cho vi sinh vật hoạt động mạnh.
Cứ tiếp tục từng lớp như vậy cho đến khi hoàn thành sẽ được đống phân ủ cao
khoảng 1,5m.

11


Bước 4: Che đậy đống ủ. Sau khi ủ xong, ta che đậy đống ủ bằng bạt, bao
tải dứa hoặc nilon. Để đảm bảo tốt hơn và tránh ánh sáng chiếu trực tiếp đống ủ
nên che thêm tấm che bằng lá hoặc mái lợp.
Bước 5: Đảo đống ủ và bảo quản.
Sau khi ủ vài ngày nhiệt độ đống ủ tăng lên cao khoảng 40-50 0C. Nhiệt độ
này sẽ làm cho nguyên liệu bị khô và không khí (oxy) cần cho hoạt động của vi
sinh vật ít dần. Vì vậy, cứ khoảng 7-10 ngày tiến hành kiểm tra, đảo trộn và nếu
nguyên liệu khô thì bổ xung nước (khoảng vài ô doa), nếu quá ướt dùng cây
hoặc cào khêu cho đống phân thoáng khí thoát hơi nhanh.
c. Cách dùng
Thời gian ủ dài hay ngắn tuỳ theo loại nguyên liệu, kéo dài từ 1-4 tháng.
Khi kiểm tra thấy đống phân màu nâu đen, tơi xốp, có mùi chua nồng của dấm,
thọc tay vào đống phân thấy ấm vừa tay là phân đã hoai mục, hoàn toàn có thể
đem sử dụng.
2.4 Kết quả
Sau khi thực hiện việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường và phân loại rác
thải tại một số lớp, tôi tiến hành khảo sát lại kiến thức ở các lớp giảng dạy với
các câu hỏi cũ, thu được kết quả như sau:
Kết quả khảo sát: (tính theo tỷ lệ %)
Câu 1
2

3
Đúng 90,1 80,1 60,5
9,9 19,9 39,5
Sai
Kết quả cho thấy các em có ý thức bảo vệ môi trường tốt hơn, không chỉ
trong trường học, mà còn tác động đến ý thức của các người thân trong gia đình.
Các em có khả năng tự chế tạo và tái sử dụng các đồ nhựa để phục vụ nhu cầu
cuộc sống, kĩ năng sống được nâng lên. Tạo thêm nguồn thu nhập cho nhà
trường và tiết kiệm chi phí thuê công ty thu gom rác. Đồng thời góp phần dựng
trường học" Xanh - sạch - đẹp" rộng khắp trong toàn ngành giáo dục, tránh ô
nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu trong tương lai.
CHƯƠNG III. PHẦN KẾT LUẬN
12


3.1 Kết luận
Từ thực trạng cũng như hướng giải quyết. tôi nhận thấy nếu học sinh nhận
thức được và có ý thức hợp tác thì sẽ khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường
trong trường học hiện nay. Đồng thời tạo ra các sản phẩm có ích từ việc tái sử
dụng nhựa để phục vụ cho đời sống con người. Tạo thêm nguồn thu nhập cho
nhà trường và tiết kiệm chi phí thuê công ty thu gom rác. Học sinh có ý thức
tham gia bảo vệ môi trường sống. Bên cạnh đó sẽ góp phần dựng trường học"
Xanh - sạch - đẹp" rộng khắp trong toàn ngành giáo dục bảo vệ môi trường, phát
triển cộng đồng và xây dựng bền vững xã hội.
3.2 Kiến nghị
Các chương trình giáo dục bảo vệ môi trường cần sự phối hợp giữa nhà
trường, gia đình và xã hội. Cha mẹ, thầy cô, đoàn thể thanh niên, thông tin đại
chúng là những đối tượng sẽ phối hợp một cách tích cực trong các chương giáo
dục môi trường cho học sinh.
Nên sản xuất những bọc nylông có khả năng phân hủy được.

Phát thùng rác 2 loại khác nhau cho học sinh và ghi hướng dẫn phân loại
bằng hình ảnh lên trên thùng rác.
Trên mỗi bao bì tất cả những sản phẩm nên để dòng chữ: “hãy sử dụng rác
1 cách thông minh nhất để bảo vệ môi trường”.
Đẩy mạnh việc tuyên truyền cho học sinh thấy được lợi ích của việc phân
loại rác.
Cần có những hình thức khen thưởng, xử phạt đúng đắn.
Nhà nước cần đẩy mạnh việc áp dụng phân loại rác đến tất cả người dân.

13