bai 14.tiet2,ba lan khang chien...

Giáo viên: Nguyễn Thị Nhung
Trường: THCS Mường Phăng

“ Không được coi Giao Chỉ là
nước nhỏ
mà khinh thường”
Kiểm tra bài cũ:
? Tóm tắt âm mưu và quá trình xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên giai
đoạn 1287 -1288?
- Sau hai lần xâm lược Đại Việt thất bại, Vua Nguyên đình chỉ cuộc xâm
lược Nhật Bản, tập trung mọi lực lượng, với ý đồ đánh lâu dài để xâm
chiếm Đại Việt. Cuối 12.1287, quân Nguyên chia làm hai đạo thủy bộ do
Thoát Hoan và Ô Mã Nhi chỉ huy kéo vào Vạn Kiếp xây dựng căn cứ và
Vua Nguyên căn dặn con trai:

BÀI 14 - TIẾT 26: III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287 - 1288).
IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN.
2. Trận Vân đồn tiêu
diệt đoàn thuyền
lương của Trương
Văn Hổ.
* Diễn biến:
-
Ô Mã Nhi được giao
bảo vệ đoàn thuyền
lương của Trương Văn
Hổ nhưng:
? Tại sao lại tiến về Vạn

Kiếp hội quân với Thoát
Hoan ?
- Quân Nguyên cho rằng quân ta yếu không
thể ngăn cản được đoàn thuyền lương này
nên đã tiến về hội quân ở Vạn Kiếp.
Trần Khánh Dư thất trận về tới triều đình,
Trần Thánh Tông sai quan đến hỏi. Trần
Khánh Dư thưa “ Lấy quân pháp mà xử, tôi
cam chịu tội, nhưng xin khất hai ba ngày để
mưu lập công rồi về chịu tội búa rìu cũng
chưa muộn”.Vì vậy, khi đoàn thuyền của Ô
Mã Nhi kéo quân đến Vạn Kiếp, Trần
Khánh Dư dự đoán: có thể đánh được đoàn
thuyền lương của Trương Văn Hổ.
? Nhận định được tình
hình như vậy Trần
Khánh Dư đã có việc
làm gì?
- Tại Vân Đồn, Trần
Khánh Dư chỉ huy
quân mai phục.
- Khi đoàn thuyền
lương của Trương
Văn Hổ đến, quân ta
đánh dữ dội.
? Em hãy cho
biết kết quả của
trận Vân Đồn?
* Kết quả: Phấn lớn
thuyền lương bị đắm.

Số còn lại bị ta chiếm.
? Sau trận
Vân Đồn tình
thế quân
Nguyên như thế
nào?
- Chiến thắng Vân Đồn làm cho quân
giặc rơi vào tình trạng khốn đốn, tinh
thần hoang mang, lương thực, vũ khí
không còn.
? Em hãy cho
biết, chiến
thắng Vân Đồn
có ý nghĩa như
thế nào?
- Làm thất bại chủ trương của nhà Nguyên: dựa
vào lương thực để đánh lâu dài với ta, tạo điều
kiện thuận lợi cho quân dân ta nhanh chóng
chuyển lên phản công chiến lược.
- Các nhà sử học thời Lê từng nhận xét:
Cho nên vết thương của nhân dân năm
nay không thảm như năm trước. Khánh
Dư có một phần công lao lớn trong đó.

BÀI 14 - TIẾT 26: III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287 - 1288).
IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN
KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN.
? Đợi mãi không thấy
đoàn thuyền lương

đến, Thoát Hoan đã
quyết định ntn?
3. Chiến thắng Bạch Đằng.
* Hoàn cảnh.
- 1.1288 Thoát Hoan cho quân
chiếm đóng Thăng Long.
? Phía ta đã
chuẩn bị
những gì ?
- Ta thực hiện kế “vườn không
nhà trống” .
? Khi vào Thăng
Long quân Nguyên
có thái độ và hành
động gì?
Thoát Hoan tiến đánh căn cứ của quân
Trần, sai Ô Mã Nhi đuổi bắt 2 vua Trần,
Ô Mã Nhi đe dọa: Ngươi chạy lên trời,
ta theo lên trời, ngươi chạy xuống đất,
ta theo xuống đất; ngươi trốn lên núi ta
theo lên núi; ngươi lặn xuống nước ta
theo xuống nước”, song thất bại. Y điên
cuồng cho quân lính tàn sát dân chúng,
đốt phá cướp bóc và thậm tệ hơn đã
khai quật lăng mộ vua Trần Thái Tông
(Trần Cảnh) ở phủ Long Hưng (Thái
Bình) đây là vị vua anh hùng của cuộc
kháng chiến lần thứ nhất.
Sử sách nhà Nguyên cũng phải ghi:
đốt phá chùa chiền, đào bới lăng mộ,

cướp của, giết người già trẻ em, tán
phá sản nghiệp của trăm họ, không
có điều gì là không làm.
? Nhân dân Thăng
Long tỏ thái độ như
thế nào trước hành
động của quân
Nguyên?
Với những việc làm trên, Thoát Hoan
đã để lại trong lòng nhân dân Đại Việt
nỗi căm hờn vì thế quân lính đi đến
đâu cũng bị nhân dân đuổi đánh, đẩy
chúng vào thế
- Quân Nguyên khó khăn:
Lương thực cạn kiệt, cô lập,
hoang mang...
? Để giải quyết tình
thế khó khăn, Thoát
Hoan đã thực hiện
kế hoạch nào?
- Thoát Hoan quyết định rút về
Vạn Kiếp, rồi rút quân về nước
theo hai đường thủy, bộ.
? Nhận thấy thời cơ
đã đến Vua tôi nhà
Trần có quyết sách gì?
- Nhà Trần mở cuộc phản công
ở hai mặt thủy, bộ.
Vua Trần và TQTuấn Quyết định mở
cuộc phản công và tiến hành việc bố trí

trận địa mai phục ở sông Bạch Đằng.
? Dựa vào đâu mà
vua Trần và Trần
Quốc Tuấn đã chọn
sông Bạch Đằng là
nơi mai phục?

Việc xác định không gian, thời gian, lợi dụng địa hình thiên nhiên, điều
kiện thiên thời, địa lợi, nhân hòa thuộc về ta.
Trần Quốc Tuấn nghiên cứu địa hình, sông nước, chế độ thủy triều .Địa
hình sông với thế thiên nhiên hiểm với sông sâu rộng, rừng núi sát ven
bờ, nhiều lạch thoát triều và bãi triều, nhiều nhánh sông, nước triều lên
xuống rất mạnh. TQT cho đóng cọc gỗ nhằm cản phá đội hình, chặn
đường tháo chạy của địch, bao vây, tiêu diệt triệt để quân xâm lược.
Trận địa quyết chiến với bãi cọc ngầm chỉ phát huy được tác dụng khi biết
lợi dụng chế độ thủy triều. Trận đánh phải bắt đầu và kết thúc 1 cách
chính xác vào thời điểm có lợi nhất để tận dụng chế độ thủy triều và phát
huy được hết tác dụng của bãi cọc.
X
X
X