Mục tiêu và quan điểm hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở việt nam hiện nay nhóm quyết thắng

Nhóm: Quyết thắng
Lớp: 59. CNSH

MỤC TIÊU VÀ QUAN ĐIỂM HOÀN THIỆN THỂ CHẾ KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
I.

Thể chế kinh tế và thể chế kinh tế thị trường (KTTT):
1. Thể chế kinh tế: là 1 bộ phận cấu thành của hệ thống thể chế xã hội, tồn tại
bên cạnh các bộ phận khác như thể chế chính trị, thể chế giáo dục. Thể chế
kinh tế nói chung là một hệ thống các qui phạm pháp luật nhằm điều chỉnh
chủ thế kinh tế, hành vi sản xuất kinh doanh và các quan hệ kinh tế.
2. Thể chế kinh tế thị trường: là một tổng thể bao gồm các qui tắc, luật lệ và hệ
thống các thực thể, tổ chức kinh tế được tạo lập nhầm điều chỉnh hoạt động
giao dịch, trao đổi trên thị trường.
Gồm:
- Các qui tắt về hành vi kinh tế diễn ra trên thị trường với tư cách là các chủ thể
thị trường.
- Cách thức thực hiện các qui tắt nhắm đặt mục tiêu, kết quả mà các bên tham gia
thị trường mong đợi.
- Thị trường cụ thể, nơi hàng hóa được giao dịch, trao đổi trên cơ sở các yêu cầu,
quy định của luật lệ (các thị trường quan trọng như hàng hoá và dịch vụ, vốn,
lao động, công nghệ, bất động sản…).
Lưu ý: Mỗi quốc gia có thể chế riêng để vận hành nền kinh tế theo mục đích
của từng quốc gia.
Ví dụ: Mô hình thể chế KTTT tự do (nền KTTT của Mỹ, Anh,…), mô hình
thể chế KTTT xã hội (tiêu biểu là Đức, Thụy Điển và các nước Bắc Âu khác),
…
3. Thể chế KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa (XHCN): là công cụ hướng dẫn
cho các chủ thể trong nền kinh tế vận động theo đuổi mục tiêu kinh tế - xã

hội, chứ không đơn thuần là mục tiêu lợi nhuận tối đa.
Nghị quyết Ðại hội X chỉ rõ: Phát triển mạnh các thành phần kinh tế, các loại
hình tổ chức sản xuất, kinh doanh. Trên cơ sở ba chế độ sở hữu ( toàn dân, tập
thể, tư nhân), hình thành nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần kinh tế:
kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân (cá thể, tiểu chủ, tư bản tư
nhân), kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Các thành
phần kinh tế hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành quan trọng
của nền KTTT định hướng XHCN, bình đẳng trước pháp luật, cùng phát triển
lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh.
4. Mở rộng:
- Xây dựng và hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN (cần phải có cách tiếp
cận từ thực tiễn. Sự phát triển KTTT trên thế giới và của Việt Nam trong mối


Nhóm: Quyết thắng
Lớp: 59. CNSH

quan hệ biện chứng: KTTT của Việt Nam là một bộ phận (nhỏ) của KTTT thế
giới.
- Không thể tách biệt với toàn bộ quá trình phát triển theo định hướng XHCN của
một quốc gia trong điều kiện và trình độ phát triển cụ thể của thế giới. Sự phát
triển của một quốc gia theo định hướng XHCN không thể đối lập (càng không
thể biệt lập) với những giá trị chung tốt đẹp - tiến bộ của nhân loại.
Việt Nam đã tham gia Liên Hợp Quốc, tham gia WTO, tham gia Cộng đồng
an ninh - kinh tế - văn hóa - xã hội ASEAN và hơn 15 Hiệp định thương mại
tự do khác, trong đó có những Hiệp định tự do thương mại thế hệ mới với
những quy định không chỉ về kinh tế, thương mại thuần túy, mà cả những quy
định về lao động, đầu tư, thể chế quản lý, vai trò của nhà nước, doanh nghiệp
nhà nước, sở hữu trí tuệ...
Ví dụ, nếu quan niệm như trước đây, phát triển theo định hướng XHCN là sở

hữu nhà nước và sở hữu tập thể phải chiếm tỷ trọng áp đảo và ngày càng tăng
trong nền kinh tế của đất nước, thì Việt Nam sẽ rất khó có đầu tư FDI và sẽ rất
khó hội nhập quốc tế. Nhưng trong quá trình đổi mới, Việt Nam đã từng bước
phát triển nền KTTT theo những quy luật chung của nhân loại và do đó hội
nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hơn, hiệu quả hơn. Việt Nam, qua thực tiễn
phát triển, qua các tiếp xúc của các lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước
với các nước và các tổ chức quốc tế, đều mong muốn sớm được công nhận
nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Điều đó cho thấy Việt Nam đi
theo hướng chấp nhận và tôn trọng các giá trị chung của nhân loại, trong đó
có những giá trị về KTTT, thể chế KTTT.
II. Mục tiêu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa:
Theo Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 3/6/2017, Hội nghị lần thứ năm Ban
Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII:
- Mục

tiêu tổng quát:

Tiếp tục hoàn thiện thể chế KTTT định hướng XHCN tạo tiền đề vững chắc
cho việc xây dựng thành công và vận hành đồng bộ, thông suốt nền KTTT
định hướng XHCN; góp phần huy động và phân bổ, sử dụng có hiệu quả nhất
mọi nguồn lực để thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh và bền vững vì
mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".
- Mục

tiêu cụ thể đến năm 2020:

Phấn đấu hoàn thiện một bước đồng bộ hơn hệ thống thể chế KTTT định
hướng XHCN theo các chuẩn mực phổ biến của nền KTTT hiện đại và hội
nhập quốc tế. Cơ bản bảo đảm tính đồng bộ giữa thể chế kinh tế và thể chế

Nhóm: Quyết thắng
Lớp: 59. CNSH

chính trị, giữa Nhà nước và thị trường; sự hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với
phát triển văn hoá, phát triển con người, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội,
bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ môi trường, phát triển xã hội bền vững. Chủ
động, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế gắn với xây dựng nền kinh tế độc lập,
tự chủ.
- Mục

tiêu đến năm 2030:

Hoàn thiện đồng bộ và vận hành có hiệu quả thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
- Mục tiêu trước mắt:
+ Một là, từng bước

+
+
+
+

xây dựng đồng bộ hệ thống pháp luật, bảo đảm cho nền
KTTT định hướng XHCN phát triển thuận lợi. Phát huy vai trò chủ đạo của
kinh tế nhà nước đi đôi với phát triển mạnh mẽ các thành phần kinh tế và các
loại hình doanh nghiệp. Hình thành một số tập đoàn kinh tế, các tồng công ty
đa sở hữu, áp dụng mô hình quản trị hiện đại, có năng lực cạnh tranh quốc tế.
Hai là, đổi mới cơ bản mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của các

đơn vị sự nghiệp công.
Ba là, phát triển đồng bộ, đa dạng các loại thị trường cơ bản thống nhất trong
cả nước, từng bước liên thông với thị trường khu vực và thế giới.
Bốn là, giải quyết tốt hơn mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với phát triển
văn hóa, xã hội đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.
Năm là, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và phát huy vai trò
của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân trong quản
lý, phát triển kinh tế - xã hội.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam (2016)
đã đề cập đến các nhiệm vụ tọng tâm, trong đó có: tập trung thực hiện các giải
pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động và sức cạnh tranh của
nền kinh tế. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả ba đột phá chiến lược (hoàn thiện thể
chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục, đào tạo; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất
lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ), cơ cấu lại tổng thể và
đồng bộ nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, chú trọng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông
nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới. Chú trọng giải quyết tốt vấn
đề cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, cơ cấu lại ngân sách nhà nước, xử lý nợ
xấu và bảo đảm an toàn nợ công.
III.

Quan điểm về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hường xã
hội chủ nghĩa:


Nhóm: Quyết thắng
Lớp: 59. CNSH
- Nhận

thức đầy đủ, tôn trọng và vận dụng đúng đắn các quy luật khách quan của
kinh tế thị trường, thông lệ quốc tế, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, bảo
đảm định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế.
- Bảo đảm tính đồng bộ giữa các bộ phận cấu thành của thể chế kinh tế, giữa các
yếu tố thị trường và các loại thị trường; giữa thể chế kinh tế với thể chế chính
trị, xã hội; giữa Nhà nước, thị trường và xã hội. Gắn kết hài hòa giữa tăng
trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển văn hóa và bảo vệ
môi trường.
- Kế thừa có chọn lọc thành tựu phát triển kinh tế thị trường của nhân loại và kinh
nghiệm tổng kết từ thực tiễn đổi mới ở nước ta, chủ động và tích cực hội nhập
kinh tế quốc tế, đồng thời giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, giữ vững an
ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội.
- Chủ động, tích cực giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn quan trọng, bức
xúc, đồng thời phải có bước đi vững chắc, vừa làm vừa tổng kết, rút kinh
nghiệm.
- Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, hiệu lực và hiệu quả quản lý của Nhà
nước, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong quá trình hoàn thiện
thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.


Nhóm: Quyết thắng
Lớp: 59. CNSH

Tài liệu tham khảo:
Đạo, T.T, … Hạnh, V.H (2019). Bài giảng Đường lối cách mạng của Đảng
Cộng sản Việt Nam. Nơi xuất bản: Thư viện Trường Đại học Nha Trang.
Trần Quốc Toản (2019). Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa - những vấn đề từ thực tiễn. Truy cập 23/10/2020 từ
/>Đinh Văn Ân (2006). Phát triển mạnh các thành phần kinh tế, các loại hình

tổ chức sản xuất, kinh doanh. Truy cập 23/10/2020 từ
/>%e1%ba%a1nh-c%c3%a1c-th%c3%a0nh-ph%e1%ba%a7n-kinh-t%e1%ba
%bf,-c%c3%a1c-lo%e1%ba%a1i-h%c3%acnh-t%e1%bb%95-ch%e1%bb
%a9c-s%e1%ba%a3n-xu%e1%ba%a5t,-kinh-doanh-490368/#:~:text=Tr
%C3%AAn%20c%C6%A1%20s%E1%BB%9F%20ba%20ch%E1%BA
%BF,t%C6%B0%20n%C6%B0%E1%BB%9Bc%20ngo%C3%A0i
%20(%C3%90TNN).
Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 3/6/2017, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp
hành Trung ương Đảng khóa XII về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt Nam. Truy
cập 30/10/2020 từ />