Đề cương chi tiết học phần: Kỹ thuật khai thác thủy sản

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y
BỘ MÔN CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT & NTTS

TS. DƯƠNG NGỌC DƯƠNG
TS. LÊ MINH CHÂU

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: Kỹ thuật khai thác thủy sản
Số tín chỉ: 02
Mã số: AET 321

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2016

1


TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y
BỘ MÔN CHĂN NUÔI ĐỘNG VẬT & NTTS
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN

1. Tên học phần: Kỹ thuật khai thác thủy sản
- Mã số học phần:
- Số tín chỉ: 02
- Tính chất của học phần: Bắt buộc
- Học phần thay thế, tương đương: Không
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Nuôi trồng thuỷ sản
2. Phân bổ thời gian học tập:
- Số tiết học lý thuyết trên lớp:
30 tiết

- Số tiết làm bài tập, thảo luận trên lớp: 0 tiết
- Số tiết thí nghiệm, thực hành:
0 tiết
- Số tiết sinh viên tự học:
60 tiết
3. Đánh giá học phần
- Điểm chuyên cần:
trọng số 0,2
- Điểm kiểm tra giữa kỳ:
trọng số 0,3
- Điểm thi kết thúc học phần: trọng số 0,5
4. Điều kiện học
- Học phần học trước: Sinh lý cá, sinh hóa động vật thủy sản, di truyền,
giống thủy sản, dinh dưỡng trong nuôi trồng thủy sản, công trình thiết bị nuôi
trồng thủy sản…
- Học phần song hành: Kỹ thuật sản giống và nuôi cá nước ngọt, Kỹ thuật
sản xuất và nuôi cá biển, Kỹ thuật sản xuất giống và động vật thân mềm, Kỹ
thuật nuôi đặc sản nước ngọt…
5. Mục tiêu đạt được sau khi kết thúc học phần:
5.1. Kiến thức: Sau khi học xong sinh viên cần nắm được các kiến thức thuộc môn
học kỹ thuật khai thác thủy sản bao gồm:
- Lý thuyết về ngư cụ và các hệ thống khai thác
- Các ngoại lực tác động lên ngư cụ
- Kiểm định mô hình ngư cụ
2


- Nguyên lý chung về thiết kế ngư cụ
- Kỹ thuật khai thác lưới kéo
- Lý thuyết và tính toán lưới kéo

- Lưới đăng (Nò)
- Nghề lưới đáy
5.2. Kỹ năng: Vận dụng các kiến thức của môn học vào khai thác các loài cá
có giá kinh tế cao thông qua việc sử dụng các hệ thống khai thác một cách hiệu
quả.
6. Nội dung kiến thức và phương thức giảng dạy:
Nội dung giảng dạy

Thời
gian
(phút)

CHƯƠNG 1
Tổng quan nghề khai thác thủy sản

200

ở Việt Nam và thế giới

50

Thuyết trình +
Phát vấn

Sự phát triển ngư cụ và các hệ
thống khai thác

Phương pháp

Phát vấn

+ Thuyết trình

30

Các đặc điểm của ngư cụ và phân
loại ngư cụ

30

Thuyết trình +
Phát vấn

30

Phát vấn
+ Thuyết trình

30

Thuyết trình +
Phát vấn

30

Phát vấn
+ Thuyết trình

Hiệu suất và tính chọn lọc ngư cụ

Các đặc điểm kỹ thuật của ngư cụ

và hệ thống đánh bắt
Đánh giá khía cạnh kinh tế, kỹ
thuật của các cải tiến qua việc đánh
bắt so sánh
CHƯƠNG 2

150

Các ngoại lực tác dụng lên ngư cụ

Thuyết trình +
Phát vấn + Hình
ảnh minh họa

50
Lực trọng trường và lực thủy tĩnh

Thuyết trình +

3

Hoạt động
của giáo viên
và sinh viên
Trao đổi
thông tin
liên quan và
thảo luận
Trao đổi
thông tin liên

quan và thảo
luận
Trao đổi
thông tin liên
quan và thảo
luận
Trao đổi
thông tin liên
quan và thảo
luận
Trao đổi
thông tin liên
quan và thảo
luận


Phát vấn
Các lực thuỷ động tác dụng lên lưới

Phát vấn

Lực cản thuỷ động của dây giềng,

+ Thuyết trình

thừng và cáp

50

Lực thuỷ động của phụ tùng ngư cụ

Thuyết trình +
Phát vấn

Ảnh hưởng của nền đáy

Thuyết trình +
Phát vấn

Tính toán ngư cụ như là một hệ

+ Thuyết trình

thống dây giềng

50

Thể hiện đơn giản để có thể tính

Thuyết trình +
Phát vấn

toán
Đặc điểm hình dáng và ước lượng
sức căng của dây giềng

Thuyết trình +
Phát vấn

Tính toán hình dạng và sức căng

Phát vấn

dây giềng bằng phương pháp mô
phỏng cơ học
CHƯƠNG 3
Giới thiệu

150
Thuyết trình +
Phát vấn

50

Nguyên lý kiểm định mô hình

Thuyết trình +
Phát vấn

Các đánh giá về tính đồng dạng

Phát vấn

trong thi công và kiểm định mô
hình ngư cụ
Tóm tắt

+ Thuyết trình

Điều kiện đồng dạng

Thuyết trình +
Phát vấn

Đồng dạng hình học

Thuyết trình +
Phát vấn

4


Điều kiện biên

Phát vấn

Điều kiện ban đầu của ngư cụ vận

+ Thuyết trình

động
Đồng dạng lực

Thuyết trình +
Phát vấn

Đồng dạng về trọng lượng

Thuyết trình +
Phát vấn

50
Vận động không ổn định

Phát vấn

Ảnh hưởng tỉ lệ

+ Thuyết trình

Kiểm định mô hình của chì, neo,

Thuyết trình +
Phát vấn

phao, ván lưới và diều
CHƯƠNG 4
Mục đích của thiết kế ngư cụ
Các giai đoạn thiết kế

50
200

Phát vấn

15

+ Thuyết trình

15

Định hướng các yêu cầu thiết kế và
cách giải quyết các vấn đề thiết kế

15

Thuyết trình +
Phát vấn

20

Thuyết trình +
Phát vấn

Đánh giá các đặc điểm thiết kế cơ
bản dựa trên ngư cụ nguyên mẫu
Bổ sung thêm các tham số tỉ lệ cho
thiết kế mới

Phát vấn
15

Tính các tham số tỉ lệ cho đường
kính thừng và chỉ lưới

+ Thuyết trình
15

15

Thuyết trình +
Phát vấn

15

Thuyết trình +
Phát vấn

Tính toán các thành phần phụ trợ
ngư cụ
Chuẩn bị bản vẽ và các chi tiết kỹ
thuật
Giai đoạn thiết kế cuối cùng và các
kiểm định
CHƯƠNG 5
Phân loại lưới kéo

Phát vấn
15
200
Thuyết trình +

50

5


Phát vấn
Lưới kéo tầng đáy

Thuyết trình +
Phát vấn

50
Cấu tạo lưới kéo

Phát vấn

Phương pháp biểu thị kích thước

+ Thuyết trình

lưới kéo
Tàu đánh lưới kéo và kỹ thuật khai
thác lưới kéo

Thuyết trình +
Phát vấn

50

Sơ đồ bố trí các thiết bị trên tàu

Thuyết trình +
Phát vấn

lưới kéo mạn và kỹ thuật khai thác
lưới kéo mạn
Sự bố trí, trang thiết bị lưới kéo

Phát vấn

đuôi và kỹ thuật khai thác lưới kéo
đuôi
Lưới kéo tàu đôi

+ Thuyết trình

Các tai nạn chủ yếu của lưới kéo

Thuyết trình +
Phát vấn

Lưới kéo tầng giữa

Thuyết trình +
Phát vấn

50
CHƯƠNG 6

150

Nhiệm vụ thiết kế, lựa chọn và
hoàn thiện lưới mẫu

+ Thuyết trình
15

Lý thuyết đánh bắt lưới kéo

20

Thuyết trình +
Phát vấn

15

Thuyết trình +
Phát vấn

Tốc độ dắt lưới tối ưu

Tính toán các thông số cho hình
dáng lưới kéo

Phát vấn
15

Xác định các đặc tính của nền lưới

+ Thuyết trình

kéo

15

Thiết kế các phương tiện nâng, mở

15

Thuyết trình +

6


cho lưới kéo

Phát vấn

Cân bằng cho lưới kéo và hình

Thuyết trình +
Phát vấn

dạng dây cáp kéo

15

Tính lực cản của các phần lưới
trong lưới kéo

Phát vấn
15

Phương pháp chung để thiết kế lưới
kéo tối ưu
CHƯƠNG 7

+ Thuyết trình
15

200
Thuyết trình +
Phát vấn

Tóm tắt
Nguyên lý đánh bắt lưới đăng
Phân loại lưới đăng

Phát vấn

50

+ Thuyết trình

50

Cấu tạo lưới đăng
50

Thuyết trình +
Phát vấn

50

Thuyết trình +
Phát vấn

Kỹ thuật khai thác lưới đăng
CHƯƠNG 8

200

Tóm tắt

+ Thuyết trình

Nguyên lý đánh bắt lưới đáy
50

Thuyết trình +
Phát vấn

50

Thuyết trình +
Phát vấn

Phân loại lưới đáy
Cấu tạo lưới đáy
Kỹ thuật khai thác lưới đáy

Phát vấn

50

+ Thuyết trình

50

7. Tài liệu học tập:

Dương Ngọc Dương (2017), Giáo trình nội bộ Kỹ thuật khai thác thủy sản. Trường
ĐH Nông Lâm Thái Nguyên.

7


8. Tài liệu tham khảo:
1. Các văn bản quy định khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản / Chu Tiến Vĩnh (Ch.b.),.
- Hà Nội : Nông nghiệp, 2011. - 520 tr. : bảng ; 27 cm. Số ĐKCB: DV.003008
2. Danh lục các loại nuôi biển và nước lợ ở Việt Nam. - Hà Nội : Hợp phần hỗ trợ nuôi
trồng thuỷ sản biển và nước lợ, 2003. - 114 tr. Số ĐKCB: DV.001090
3. Hướng dẫn xử lý và bảo quản tôm sú nguyên liệu / Else Marie Andersen, Huỳnh
Nguyễn Duy Bảo, Huỳnh Lệ Tâm. - Tái bản có sửa chữa và bổ sung. - Hà Nội : Nông
nghiệp, 2005. - 68 tr. Số ĐKCB: DV.002198
4. Luật thủy sản. - Hà Nội : Chính trị Quốc gia, 2003. - 57 tr. Số ĐKCB: DB.002098
DB.002099 DB.002100.
5. Một số loài cá thường gặp ở biển Việt nam = Vietnam's common marine fishes
catalogue. - Hà Nội, 2001. - 195 tr. Số ĐKCB: DV.001279

9. Cán bộ giảng dạy:
STT

Họ và tên giảng viên

Thuộc đơn vị quản lý

Học vị, học hàm

1

Dương Ngọc Dương

Khoa Chăn nuôi - Thú y

GV.TS

2

Hoàng Hải Thanh

Khoa Chăn nuôi - Thú y

GV.TS

3

Lê Minh Châu

Khoa Chăn nuôi - Thú y

GV.TS

Trưởng khoa

Thái Nguyên, ngày 10 tháng 10 năm 2016
Trưởng Bộ môn
Giảng viên

TS. Trần Văn Thăng

8

TS. Dương Ngọc Dương