Tiết 58 Mùa xuân của tôi

NS: 1.12
NG: 4.12
Tiết: 58
Văn bản
Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
A. Mục tiêu :
1- Kiến thức:
+ Cảm nhận đợc những nét riêng đặc sắc của cảnh sắc tháng giêng mùa xuân Hà Nội
qua nỗi lòng sầu xứ của một ngòi bút rất đỗi tài hoa và tinh tế Vũ Bằng
- Tích hợp với phần Tiếng Việt và Tập làm văn:...
2- Luyện kĩ năng đọc và tìm hiểu, phân tích tuỳ bút hồi kí - áng văn xuôi giàu chất
trữ tình, man mác nh một bài thơ buồn, có phần còn da diết, khắc nghiệt, khắc khoải hơn
Thạch Lam, Nguyễn Tuân, vì hoàn cảnh và tâm sự riêng biệt của tác giả.
3- Thỏi : Yờu quờ hng mỡnh.
B. chuẩn bị :
- Nghiên cứu soạn giáo án.
- T liệu tham khảo, Tranh ảnh chân dung Vũ Bằng.
C. Ph ng phỏp :
- Phơng pháp: giảng bình, phát vấn, phân tích, tổng hợp..
- Hình thức tổ chức hoạt động độc lập và hoạt động nhóm.
D. Tiến trình giờ dạy.
I. ổn định:
II. Kiểm tra bài cũ:
? Đọc thuộc lòng và diễn cảm một đoạn văn mà em thích trong bài Một thứ quà của lúa
non: Cốm. Tại sao lại thích đoạn văn đó?
III. Bài mới:
- Gi trc chỳng ta cm nhn c cht tr tỡnh tinh t v sõu lng ca vn bn Mt
th qu ca lỳa non : Cm qua ngũi bỳt ca Thch Lam. Hụm nay, chỳng ta li lm
quen vi mt tỏc gi quờ H Ni, phi xa quờ sng Si Gũn trong vựng kim soỏt ca
M - Ngy. khi t nc b chia ct, nờn tỡnh cm nh thng li cng da dit sõu lng.

Bi vn ca ụng vit v cnh sc v khụng khớ mựa xuõn H Ni v min Bc nh th
no. Chỳng ta cựng tỡm hiu vn bn Mựa xuõn ca tụi.
Hot ng ca GV v HS Ghi bng
? Em hãy nêu một vài nét về tác giả Vũ Bằng?
- Nh vn V Bng sinh ngy 3 thỏng 6 nm 1913
[1]

[2]

ti H Ni v ln lờn trong mt gia ỡnh Nho hc,
quờ gc t Ngc Cc, huyn Lng Ngc, nay l
Bỡnh Giang, tnh Hi Dng. ễng theo hc Trng
Albert Sarraut, tt nghip Tỳ Ti Phỏp.
I. Tìm hiểu tác giả và tác phẩm:
1. Tác giả: ( SGK)
- Vũ Bằng ( 1913 1984)
- Là nhà văn, nhà báo nổi tiếng về
truyện ngắn, bút kí, tuỳ bút,
Ngay khi cũn nh ụng ó say mờ vit vn, lm bỏo.
Nm 16 tui ụng ó cú truyn ng bỏo, v lin sau
ú ụng lao vo ngh vn, ngh bỏo vi tt c nim
say mờ. Cha m V Bng sinh sỏu ngi con, ba
trai, ba gỏi. Cha mt sm, V Bng vi m lm
ch mt tim bỏn sỏch ph Hng Gai, H Ni, nờn
ụng c cng chiu, khụng b thiu thn, vỡ vy
vic ụng lao vo ngh vit khụng phi vỡ mu sinh.
Nm 1935, ụng lp gia ỡnh vi b Nguyn Th Qu, ngi
Thun Thnh, Bc Ninh. Cui nm 1946, V Bng cựng gia
ỡnh tn c ra vựng khỏng chin. Cui nm 1948, tr v H
Ni, bt u tham gia hot ng trong mng li tỡnh bỏo

cỏch mng. Nm 1954, c s phõn cụng ca t chc, ụng
vo Si Gũn, li v v con trai H Ni (nm 1967, b
Qu qua i) v tip tc hot ng cho n 30 thỏng 4 nm
1975. Vỡ nguyờn nhõn, trong ú cú s t on ng dõy
liờn lc, mói n sau ny, ụng mi c cụng nhn l ngi
hot ng cỏch mng v c truy tng huõn chng nh
nc
[3]
Si Gũn, ụng lp gia ỡnh vi b Phn. ễng mt lỳc 4g30
ngy 7 thỏng 4, nm 1984
[1]
ti Thnh ph H Chớ Minh, Vit
Nam, th 70 tui.
Ngy 13 thỏng 2 nm 2007, V Bng ó c truy tng Gii
thng Nh nc v vn hc ngh thut.
[4]
.
? Nêu xuất xứ của văn bản?
Trong s trc tỏc ca V Bng, Thng Nh Mi Hai l tỏc
phm tiờu biu cho tõm t v phong cỏch vit ca ụng.
Ni dung sỏch ụng vit v hỡnh nh ngi v tờn Qu bờn kia
v tuyn. ễng khi s vit t thỏng Giờng 1960, rũng ró mi
mt nm mi hon thnh tỏc phm dy khong 250 trang vo
nm 1971.
G hớng dẫn H đọc: giọng đọc chậm rãi, sâu lắng, mềm mại,
hơn buồn...
* Giọng đọc phù hợp với các câu cảm G đọc
mẫu một đoạn H đọc tiếp G sửa sai ( nếu có)....
? Em hiểu thế nào là ( Ra rng, giang h, húa
vng) ?

? Văn bản này đợc viết theo thể loại gì? Nhc li th
no l tựy bỳt? - L th vn thiờn v biu cm, giu
hỡnh nh v cht tr tỡnh, an xen yu t ngh lun.
- (Tuỳ bút: Là thể loại văn xuôi, thuộc loại kí ( bút
2. Tác phẩm :
- Trích trong Thơng nhớ mời
hai ( 1960 1971).
Một tác phẩm xuất sắc của Vũ
Bằng.
3. Đọc - Tìm hiểu chú thích.
II. Phân tích v n b n:
1. Thể loại, bố cục.
2
kí), thờng ghi chép những hình ảnh, sự việc, câu
chuyện có thật mà nhà văn quan sát, chứng kiến.
Tuỳ bút thiên về biểu cảm, chú trọng thể hiện cảm
xúc, tình cảm. suy nghĩ của tác giả trớc những vấn đề
của đời sống).
? PTB ?
? Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nội dung
của từng phần? 3phn
Đ1: từ đầu mê luyến mùa xuân ( tình cảm của
con ngời với mùa xuân là một quy luật tất yếu, tự
nhiên).
Đ2: Tip liên hoan( Cảnh sắc và không khí mùa
xuân ở đất trời và lòng ngời).
Đ3: Còn lại ( Cảnh sắc riêng của trời đất mùa xuân
từ sau ngày rằm tháng giêng ở đất Bắc).
GV. Bài tuỳ bút đã tái hiện cảnh sắc thiên nhiên và
không khí mùa xuân trong tháng giêng ở HN và miền

Bắc qua nỗi thơng nhớ của một ngời xa quê.
? quan sát hai câu đầu VB và cho biết trong lời
bình luận này, các cụm từ Tự nhiên nh thế, không có
gì lạ hết đợc tác giả sử dụng với ý gì?
- Khẳng định tình cảm mê luyến mùa xuân là
tình cảm sn có và hết sức thông thờng ở mỗi con
ngời.
? Theo dõi câu văn thứ 3 và nhận xét về biện pháp
Ngh thut, dấu câu? tác dụng? ( Chiu)
- Bin phỏp ip: ip ng, ip kiu cõu Ai
bo c, ng thơng, ai cấm đợc, thỡ mi
ht... nhiều dấu phẩy, dấu chấm phẩy.
nhấn mạnh tình cảm con ngời dành cho mùa
xuân, tạo nhịp điệu cho mùa xuân, li văn thêm tha
thiết, mềm mại theo dòng cảm xúc.
? Tác giả liên hệ tình cảm mùa xuân của con ngời
với các quan hệ gắn bó của các hiện tợng tự nhiên và
xã hội nào?
-non - nớc; bớm hoa; trai gái; m - con; cụ
gỏi cũn son nh chng
? Theo em cách liên hệ này có tác dụng gì?
- Khẳng định tình cảm với mùa xuân là quy luật,
không thể khác, không thể cấm đoán.
? Đoạn văn trên thể hiện tình cảm, thái độ nào của
tác giả với mùa xuân quê hơng ?
- Nâng niu, trân trọng, thơng nhớ, thuỷ chung với
mùa xuân.
? Theo dõi những nội dung trong phần 2 của văn
bản để tìm những câu văn gợi tả cảnh sắc và không
- Thể loại:Tuỳ bút

- Phơng thức: biểu cảm
- Bố cục: 3 phần:
2. Phân tích
a. Cảm nhận về quy luật tình cảm
của con ng ời đối với mùa xuân.
- Tự nhiên nh thế
- Không có gì lạ hết
- Ai bo c, đừng thơng, ai
cấm đợc...
ip ngữ, nhiều dấu phẩy, dấu
chấm phẩy .
nhấn mạnh tình cảm của con
ngời dành cho mùa xuân là tất yếu.
3
khí mùa xuân HN - đất Bắc?
( Chiu) Mựa xuõn ca tụi th mng
? Từ có lặp lại và dấu chấm lửng ở cuối câu văn
này có tác dụng gì?
- Liệt kê để nhấn mạnh các dấu hiệu điển hình của
mùa xuân đất Bắc. gợi ra những vẻ đẹp khác nhau của
mùa xuân.
? Ti sao tỏc gi li m u on bng cõu Mựa
xuõn ca tụi?
- Cnh vt thiờn nhiờn, khụng khớ mựa xuõn c
nh li, gi li t nhng chi tit, hỡnh nh cũn lng
ng nht, ỏm nh nht. ú l mựa xuõn riờng trong
hi c ca ngi su x, xa x cho nờn ú l mựa
xuõn rt riờng, mựa xuõn ca tụi, mựa xuõn trong
lũng tụi. Cho nờn, tỏc gi m u on vn bng cõu
Mựa xuõn ca tụi l rt cú lớ v phự hp vi tõm

trng.
? Những dấu hiệu điển hình nào tạo cảnh sắc mùa
xuân đất Bắc? ( Tỡm nhng hỡnh nh, chi tit, c
trng, tiờu biu nht) ( Chiu phõn tớch)
- Nhng hỡnh nh rt tiờu biu ca mựa xuõn thỏng
giờng : ma riêu riêu, gió l nh lạnh, ti ng nhn kờu
trong đêm xanh, ting trng chốo vng li t nhng
thụn xúm xa xa, cú cõu hỏt huờ tỡnh ca cụ gỏi p
nh th mng.
- Cựng vi mựa xuõn tr li, tim ngi ta dng
nh cng tr hn ra v p mnh hn trong nhng
ngy ụng thỏng giỏ. Lỳc y, ng sỏ khụng cũn
ly li na m l cỏi rột ngt ngo, ch khụng cũn tờ
but cm cm na.
? Những dấu hiệu đó gợi một bức tranh xuân đất
Bắc nh thế nào?
- Gi t c cnh sc thiờn nhiờn: thi tit, khớ hu
c bit ca mựa xuõn ma riờu riờu, giú lnh lnh
ca mựa ụng cũn vng li, cỏi m nng nn ca
khớ tri xuõn. ú cũn l õm thanh ca ting chim
nhn kờu, ting trng chốo, cõu hỏt huờ tỡnh ca cụ
gỏi p. To thnh mt sc sng riờng ca mựa
xuõn t Bc. ( Ghi)
? Theo dõi đoạn văn tiếp theo và cho biết tác giả gọi
mùa xuân đất Bắc HN là Mùa xuân thánh thần của
tôi. điều đó có ý nghĩa gì?
- Tỏc gi cảm nhận mựa xuân thiêng liêng, diệu kì,
l m cho con ngi ta mun phỏt iờn lờn.
* Mựa xuõn ó khi dy thiờn nhiờn v con ngi
b. Cảm nhận về cảnh sắc không

khí mùa xuân đất Bắc.
Mùa xuân của tôi....là mùa
xuân có ma riêu riêu gió lành
lạnh...có câu hát huế tình...đẹp
nh thơ, nh mộng... .
Không khí hài hoà với cảnh sắc
tạo thành một sự sống riêng của
mùa xuân đất Bắc.
4
sc sng tim tng v lm cho nú tr lờn mnh m,
lm bng dy lũng yờu i khao khỏt sng v yờu
thng c tỏc gi th hin qua cõu vn (Chiu)
Câu văn nhựa sống ở trong ngời cng lên ...cặp
uyên ơng đứng cạnh
? Cõu vn trờn đã diễn tả sức mạnh nào của mùa
xuân?
- Mùa xuân khơi dậy sinh lực cho muôn loại, trong đó
có con ngời. Rạo rực, xôn xao, ấm áp.
? Tỏc gi ó s dng bin phỏp ngh thut no? Tỏc
dng ?
- Hỡnh nh so sỏnh mi m. Sc sng ca thiờn
nhiờn v con ngi ca mựa xuõn cng c núi lờn
bng nhiu hỡnh nh gi cm v so sỏnh c th:
nha sng ngi cng lờn nh mỏu cng lờn trong
lc ca loi nai, nh mm non ca cõy ci phi tri
ra thnh nhng cỏi lỏ nh ti ti. Mựa xuõn n lm
cho tim ngi ta dng nh cng tr hn ra v p
mnh hn trong nhng ngy ụng thỏng giỏ. Mựa
xuõn gi dy ni thốm khỏt yờu thng thc s
trong lũng tỏc gi, n mc: Ra ngoi tri, thy ai

cng mun yờu thng, v n nh li cng thy
yờu thng na.
- Tt c c núi lờn bng ging iu va sụi ni
va tha thit, vi mt ngụn ng mm mi, trau
chut, giu cht tr tỡnh ó gúp phn quan trng to
nờn sc truyn cm ca on vn.
? Khụng khớ mựa xuõn cũn c th hin trong i
sng gia ỡnh trong khụng khớ on t ờm m.
khung cnh bn th Pht, bn th Thỏnh, bn th t
tiờn vi ốn nn, hng trm. ( Chiu)
? Sức mạnh nào của mùa xuân đợc diễn tả trong
câu văn Nhang trầm, đèn nến...mở hội liên hoan?
( (Chiu)
- Mùa xuân có sức mạnh khơi dậy và lu giữ các
tinh thần cao quý của con ngời nh đạo lí, gia đình, tổ
tiên... Gia ỡnh on t, ụng b, cha m, anh em, con
chỏuyờu thng hũa thun, trờn kớnh di
nhngLũng anh m ỏp l lựng, trong lũng nh
cú bao nhiờu l hoa, bm m hi liờn hoan.
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật trong on văn
trên? tác dụng? Cách dùng giọng điệu, dấu câu có gì
đặc biệt? Tác dụng?
- Giọng điệu vừa sôi nổi vừa êm ái, tha thiết, câu
nhựa sng....cây ci...
Trong lòng...liên hoan.
Tạo hình ảnh so sánh mới mẻ
diễn tả sinh động và hấp dẫn
sức sống của mùa xuân.
5