(Luận văn thạc sĩ) phát triển đội ngũ giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh điện biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ THẮM

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH ĐIỆN BIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ THẮM

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH ĐIỆN BIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60 14 01 14

Cán bộ hướng dẫn: TS. Phạm Văn Thuần

HÀ NỘI – 2015

2


LỜI CẢM ƠN
Luận văn khoa học này được hoàn thành với sự cố gắng học hỏi, tìm tịi
nghiên cứu của bản thân cùng với sự tận tình giảng dạy của các thầy, cô giáo
tại Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội và nhiều nhà khoa
học ở các cơ quan nghiên cứu và quản lý trong ngành giáo dục.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy, các cô và TS. Phạm Văn Thuần
đã tận tâm hướng dẫn khoa học, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà
Nội, đã quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho bản thân tác giả được học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, chuyên viên cơ quan Văn phòng Sở
Giáo dục và Đào tạo; các anh, các chị và các bạn đồng nghiệp ở các trường
Phổ thông dân tộc nội trú trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã động viên, cộng tác
và nhiệt tình giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập; điều tra, nghiên cứu,
kiểm chứng kết quả nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.
Luận văn được hồn thành cịn có sự giúp đỡ động viên của các bạn
đồng nghiệp, của những người thân trong gia đình.
Tác giả xin được tri ân mọi tấm lịng và mong muốn nhận được sự góp
ý, bổ sung để việc nghiên cứu của tác giả hoàn thiện hơn./.
Hà Nội, ngày 26 tháng 11 năm 2014
TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Thắm

3

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BGH

Ban giám hiệu

CB-GV

Cán bộ giáo viên

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

ĐT-BD

Đào tạo bồi dưỡng

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

PTDTNT

Phổ thông dân tộc nội trú

DTNT

Dân tộc nội trú

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

QLGD

Quản lý giáo dục

XS

Xuất sắc

TB

Trung bình

TT

Thơng tư

UBND

Uỷ ban nhân dân

4


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ........................................................................................... i
Danh mục viết tắt ................................................................................ ii
Mục lục......................................................................................... ........ iii
Danh mục các bảng................................................................................ vi
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ................................................................. vii
MỞ ĐẦU............................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG PHỐ THÔNG DÂN TỘC NỘI
TRÚ ĐÁP ỨNGYÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ........
6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................
6

1.1.1 Các nước trên thế giới .........................................................................
6
1.1.2. Tại Việt Nam ......................................................................................
8
1.2. Một số khái niệm căn bản của đề tài ......................................................
12
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục ................................................................
12
1.2.2. Giáo viên ............................................................................................
17
1.2.3. Đội ngũ giáo viên ...............................................................................
18
1.2.4. Phát triển đội ngũ giáo viên ................................................................
19
1.3. Trường phổ thông dân tộc nội trú trong hệ thống giáo dục quốc dân ............
20
1.3.1. Mục tiêu, vai trị, tính chất của trường phổ thơng DTNT ....................
20
1.3.2.Nhiệm vụ và quyền hạn của trường phổ thông DTNT .........................
21
1.3.3. Nhiệm vụ và quyền hạn giáo viên trường phổ thông DTNT ...............
21
1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên trường phổ thông dân tộc
nội trú ...........................................................................................................
26
1.4.1. Quy hoạch đội ngũ giáo viên ..............................................................
26
5

1.4.2. Tuyển chọn, sử dụng đội ngũ giáo viên ..............................................
27
1.4.3. Đào tạo, bồi dưỡng .............................................................................
29
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên ................................
30
1.4.5. Môi trường và chính sách đãi ngộ đội ngũ giáo viên...........................
31
1.5. Yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên trường phổ thông dân tộc
nội trú đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đào tạo.........................................
31
1.5.1. Xu hướng đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT Việt Nam ..............
31
1.5.2. Định hướng chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam đến năm
33
2020..........................................................................................................................
1.5.3. Phát triển đội ngũ giáo viên các trường PT DTNT bảo đảm yêu
cầu đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chuẩn về chất lượng ....................
35
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên các
trường phổ thông dân tộc nội trú đáp ứng yêu cầu đổi mới Giáo dục
36
đào tạo..........................................................................................................
1.6.1. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục đào tạo..........................................................................................................
36
1.6.2. Yếu tố kinh tế - văn hóa - xã hội .........................................................
36
1.6.3. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của chính quyền và năng lực quản lý của
cán bộ quản lý giáo dục ................................................................................
37

1.6.4. Cơ chế, chính sách đãi ngộ ................................................................
38
Tiểu kết Chương 1........................................................................................
39
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN CÁC TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ
TỈNH ĐIỆN BIÊN ......................................................................................
40
2.1. Vài nét về tình hình kinh tế, văn hóa, giáo dục tỉnh Điện Biên ..............
40
2.2. Khái quát về các trường phổ thông dân tộc nội trú Tỉnh Điện Biên...............
42
2.2.1. Quy mô phát triển ...............................................................................
42

6


2.2.2. Chất lượng giáo dục............................................................................
44
2.2.3. Cơ sở vật chất, thiết bị ................................................................
45
2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội
trú tỉnh Điện Biên ........................................................................................
47
2.3.1. Số lượng .............................................................................................
47
2.3.2. Chất lượng .............................................................................................
48
2.3.3. Về cơ cấu ...............................................................................................

55
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường phổ thông dân
tộc nội trú Tỉnh Điện Biên ...........................................................................
57
2.4.1. Thực trạng xây dựng quy hoạch phát triển giáo viên các trường
PTDTNT tỉnh Điện Biên ..............................................................................
58
2.4.2. Thực trạng tuyển chọn giáo viên các trường PTDTNT tỉnh Điện Biên ...........
59
2.4.3. Thực trạng sử dụng giáo viên các trường PTDTNT tỉnh Điện Biên ...........
60
2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng giáo viên các trường Phổ thông
dân tộc nội trú tỉnh Điện Biên................................................................
62
2.4.5. Thực trạng đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên ............................
63
2.4.6. Thực trạng mơi trường và chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ giáo viên................
67
2.5. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các
trường phổ thông dân tộc nội trú Tỉnh Điện Biên .........................................
71
2.5.1. Ưu điểm..............................................................................................
71
2.5.2. Hạn chế, nguyên nhân hạn chế ...........................................................
72
Kết luận Chương 2 .......................................................................................
74
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CÁC
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH ĐIỆN BIÊN
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ĐÀO TẠO .......................

75
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .........................................................
75

7


3.2. Định hướng phát triển đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT
tỉnh Điện Biên ..............................................................................................
76
3.2.1. Định hướng phát triển đội ngũ giáo viên tỉnh Điện Biên .....................
76
3.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên trường PTDTNT đảm bảo tính dân tộc ..........
77
3.2.3. Phát triển đội ngũ CBQL trường PT DTNT đảm bảo yêu cầu
phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh miền núi ................................
78
3.3. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường phổ thông dân
tộc nội trú Tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và
đào tạo ................................................................................................
79
3.3.1. Ban hành tiêu chuẩn giáo viên trường PTDTNT theo hướng chuẩn hóa...............
80
3.3.2. Rà sốt, quy hoạch đội ngũ giáo viên .................................................
82
3.3.3. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo quy hoạch ...........
83
3.3.4. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên theo đề án vị trí việc làm .............
86
3.3.5. Đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên theo mơ hình 360 độ ............

90
3.3.6. Tạo lập động lực, môi trường làm việc cho đội ngũ giáo viên ............
92
3.3.7. Hoàn thiện cơ chế trả lương theo vị trí việc làm ...............................
96
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...........................................................
97
3.5. Khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ..................
99
Tiểu kết Chương 3........................................................................................
102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................
103
1. Kết luận ................................................................................................
103
2. Khuyến nghị .............................................................................................
104
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................
108
PHỤ LỤC................................................................................................
111

8


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1: Quy mô các Trường Phổ thông DTNT cấp THPT tỉnh
Điện Biên qua 05 năm thành lập và phát triển ..............................................
43

Bảng 2.2: Kết quả xếp loại hạnh kiểm học sinh sau 05 năm (năm
học 2008-2009 và 2013-2014) ................................................................
44
Bảng 2.2: Kết quả xếp loại học lực học sinh sau 05 năm ................................
44
Bảng 2.4: Thống kê cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học năm học
2013-2014......................................................................................................................
45
Bảng 2.5: Thống kê số lượng đội ngũ giáo viên (năm học 2009-2010 và
năm học 2013-2014) ................................................................................................
48
Bảng 2.6. Thực trạng về trình độ đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT ..............
48
Bảng 2.7: Thực trạng về trình độ Tin học, Ngoại ngữ của ĐNGV
(tính đến tháng 05/2014) ................................................................................
49
Bảng 2.8: Thực trạng trình độ tiếng dân tộc đội ngũ giáo viên các
trường PTDTNT ..........................................................................................
50
Bảng 2.9: Thực trạng đánh giá , xếp loại giáo viên theo Chuẩn tính đến
tháng 5/2014 ............................................................................................................................
51
Bảng 2.10: Thực trạng về cơ cấu đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT ...................
55
Bảng 2.11. Thực trạng về độ tuổi giáo viên các trường PTDTNT .................
56
Bảng 2.12: Bảng tổng hợp khảo sát về thực trạng phát triển
ĐNGV các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên .............................
57
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm các giải pháp phát triển đội ngũ nhà

giáo công tác tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên ......................
100

9


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Trang
Biểu đồ 2.1. Tổng hợp về trình độ đào tạo của ĐNGV tính đến
tháng 05/2014 ...............................................................................................
48
Biểu đồ 2.2: Biểu đồ đánh giá, xếp loại giáo viên tính đến tháng 5/2014 ...................
51
Biểu đồ 2.3. Thực trạng về độ tuổi đội ngũ giáo viên của ĐNGV .........................
56
Biểu đồ 3.1: Mức độ cần thiết và khả thi giữa các biện pháp ........................
101
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................
98

10


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã ban hành
Nghị quyết "Về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế", với mục tiêu tổng quát: "Tạo chuyển biến căn bản,
mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn

công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục
con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng
sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm
việc hiệu quả. Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt,
quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học
tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ
hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định
hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục
Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực".
Cũng trong Nghị quyết này, Đảng ta nhấn mạnh "Đổi mới mạnh mẽ mục
tiêu, nội dung, phương pháp đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng và đánh giá kết
quả học tập, rèn luyện của giáo viên theo yêu cầu nâng cao chất lượng, trách
nhiệm, đạo đức và năng lực nghề nghiệp".
Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục và đào tạo Tỉnh Điện Biên đã
có nhiều chuyển biến tích cực và đạt được những thành quả to lớn. Hệ thống
trường, lớp các cấp học liên tục được mở mới và phủ khắp tồn tỉnh. Quy mơ
học sinh, giáo viên không ngừng tăng qua các năm. Chất lượng giáo dục từng
bước ổn định và nâng cao. Thực hiện nghiêm túc đổi mới chương trình giáo
dục phổ thơng, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, phân luồng
học sinh sau THCS và THPT đạt hiệu quả. Ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy học từng bước được đẩy mạnh. Tỷ lệ học sinh thi đỗ

11


vào các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp tăng hàng năm,
đạt từ 12 - 15% và có xu hướng tăng cao.
Khác với các tỉnh miền xi, Điện Biên là tỉnh miền núi ở phía Tây tổ quốc
với 21 dân tộc anh em cùng sinh sống, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 80%
tổng số dân trong toàn tỉnh. Trong những năm gần đây, nhận thức của đồng bào

về giáo dục đã có nhiều chuyển biến tích cực, vì vậy số lượng học sinh là người
dân tộc ngày càng cao. Để đáp ứng nhu cầu học tập của con em các dân tộc và
thực hiện mục tiêu "nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài", năm
2009, 7/8 trường Phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông được thành lập
trên cơ sở của 07 trường dân tộc nội trú trung học cơ sở.
Kể từ khi thành lập đến nay, ngành luôn quan tâm đầu tư cơ sở vật chất,
trang thiết bị phục vụ dạy và học, đồng thời củng cố đội ngũ giáo viên đảm
bảo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục
và nhu cầu học tập của con em các dân tộc. Chất lượng giáo dục ngày càng
được khẳng định.
Trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo của Đảng,
đang đặt lên vai đội ngũ giáo viên nói chung và giáo viên cơng tác tại các
trường Phổ thơng dân tộc nội trú Tỉnh Điện Biên nói riêng những yêu cầu mới
với trách nhiệm lớn hơn trong dạy học và giáo dục. Mỗi thầy giáo, cô giáo
theo yêu cầu đổi mới không những là người giỏi về chun mơn dạy học các
mơn học mà cịn phải là người có năng lực sư phạm, năng lực giáo dục và
truyền động lực học tập, tu dưỡng đạo đức nhân cách tới mỗi học sinh. Bên
cạnh đó, để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, mỗi thầy giáo, cơ giáo cũng cần
có năng lực huy động và hợp tác rộng rãi hơn với đồng nghiệp, với cha mẹ
học sinh, cộng đồng và các tổ chức xã hội cùng tham gia hiệu quả vào các
hoạt động giáo dục. Ngoài ra, là những thầy cô giáo giảng dạy ở các trường
phổ thông dân tộc nội trú cịn phải có những hiểu biết sâu sắc về những phong
tục, tập quán, truyền thống văn hóa, đặc điểm tâm sinh lý của học sinh dân tộc
12


để hiểu, cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ, dẫn dắt và giáo dục các em trở thành
những nhân cách tốt, những chủ nhân tương lai của các bản làng trên mảnh
đất Điện Biên Phủ anh hùng. Không những thế, mỗi thầy cơ giáo cịn có trách
nhiệm góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng và tham gia

rộng rãi các hoạt động ngoài nhà trường.
Tuy nhiên, chất lượng chuyên môn của đội ngũ giáo viên ở các trường
Phổ thông dân tộc nội trú Điện Biên không đồng đều, giáo viên ở vùng thấp,
vùng có điều kiện thuận lợi chất lượng chuyên môn tốt; Ở vùng sâu, vùng xa,
vùng khó khăn tuy đã có nhiều cố gắng để đáp ứng yêu cầu về chất lượng
nhưng vẫn còn một bộ phận giáo viên đào tạo khơng chính quy và một số giáo
viên mới ra trường chất lượng còn hạn chế. Phương pháp giảng dạy, nội dung
và quy trình kiểm tra đánh giá chưa phù hợp với đối tượng, chưa đáp ứng
được yêu cầu đổi mới giáo dục. Sự hiểu biết về văn hóa vùng miền, dân tộc
cịn hạn chế. Một bộ phận giáo viên do sức ép của yêu cầu nâng cao chất
lượng giáo dục và những biến động của xã hội đã có biểu hiện suy giảm lịng
u nghề, tinh thần trách nhiệm và có mong muốn chuyển ngành.
Để đáp ứng yêu cầu giáo dục trong tình hình mới, đội ngũ giáo viên các
trường phổ thông DTNT cần phải được đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực giáo dục, năng lực sư phạm...
Chính vì vậy tác giả lựa chọn đề tài "Phát triển đội ngũ giáo viên các trường
phổ thông dân tộc nội trú Tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục và đào tạo" mong muốn góp phần xây dựng đội ngũ giáo viên các trường
phổ thông dân tộc nội trú nói riêng, Tỉnh Điện Biên nói chung.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường phổ
thông dân tộc nội trú Tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và
đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các trường phổ thông dân
tộc nội trú nói riêng và chất lượng giáo dục tồn Tỉnh Điện Biên nói chung.

13


3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về phá��c danh nghề nghiệp, chức vụ

quản lý và kết quả công việc.
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Phát triển đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT trong giai đoạn hiện nay
phải được thực hiện đồng bộ các biện pháp nêu trên. Mỗi biện pháp đều có một
vị trí vai trị nhất định ảnh hưởng đến việc phát triển đội ngũ. Trong đó biện
pháp Ban hành tiêu chuẩn giáo viên theo hướng chuẩn hóa là biện pháp nền
tảng, trên cơ sở của biện pháp này, nhà quản lý giáo dục có thể tuyển dụng, bố
trí, sử dụng đội ngũ một cách hợp lý, đúng người, đúng việc, đồng thời cũng là
cơ sở cho việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng
đội ngũ để đạt chuẩn, đáp ứng yêu cầu công việc... và ngược lại. Hay biện pháp

108


đánh giá giáo viên theo mơ hình 360 độ, đây là biện pháp có thể giúp nhà quản
lý đánh giá đúng thực chất chất lượng của đội ngũ, từ đó giúp nhà quản lý rà
soát và quy hoạch đội ngũ và có những biện pháp khích lệ, động viên bằng
cách tạo động lực và môi trường làm việc cho giáo viên...
Tất cả những biện pháp trên có mối quan hệ tương tác, hỗ trợ và thúc đẩy
lẫn nhau, cùng nhau giúp đội ngũ giáo viên phát triển.
1

2

7
Phát
triển đội
ngũ giáo
viên

3

6

4

5

Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp
Chú thích:
1. Ban hành tiêu chuẩn giáo viên theo hướng chuẩn hóa
2. Rà soát, quy hoạch đội ngũ giáo viên
3. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng theo quy hoạch
4. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên theo đề án vị trí việc làm
5. Đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên theo mơ hình 360 độ
6. Tạo lập động lực, mơi trường làm việc cho đội ngũ giáo viên
7. Hoàn thiện cơ chế trả lương theo vị trí việc làm
3.5. Khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
3.5.1. Mục đích khảo nghiệm
Để kiểm chứng sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp nhằm phát triển
đội ngũ nhà giáo công tác tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên.
109


3.5.2. Đối tượng khảo nghiệm
Cán bộ quản lý công tác tại Sở Giáo dục và Đào tạo: 10 người.
Cán bộ quản lý các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh: 16 người.
Tổ trưởng, tổ phó tổ chun mơn các nhà trường: 24 người.
Giáo viên công tác tại các trường PTDTNT: 70 người.
3.5.3. Nội dung khảo nghiệm

Tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp phát triển đội ngũ giáo
viên công tác tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên.
3.5.4. Phương pháp khảo nghiệm
Khảo nghiệm bằng phiếu hỏi. Tại phiếu hỏi ghi rõ các giải pháp, mỗi giải
pháp đều được hỏi về tính cần thiết và tính khả thi.
Về tính cần thiết, chia thành 04 mức độ: rất cần thiết (4); cần thiết (3),
bình thường (2), khơng cần thiết (1).
Về tính khả thi, cũng được chia thành 04 mức độ: rất khả thi (4), khả thi
(3), bình thường (2), khơng khả thi (1).
Cách tính điểm trung bình: Lấy số người cho điểm ở mức độ nhân với số
điểm tương ứng, cộng tổng điểm của 4 mức độ và chia cho tổng số người
tham gia đánh giá.

3.5.5. Kết quả khảo nghiệm
Sau khi thu thập các phiếu hỏi, tác giả thu được kết quả như sau:
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm các giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo
công tác tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên
Biện

Tính cần thiết

Tính khả thi

110


pháp

Rất cần
thiết/ Tỷ

lệ

Cần
thiết/ Tỷ
lệ

BP1

87
(72,5)

33
(27,5)

BP2

85
(70,8)

27
(22,5)

BP3

95
(79,2)

25
(20,8)

BP4

67
(55,8)

43
(35,8)

BP5

74
(61,7)

BP6

Không
cần
thiết/
Tỷ lệ

Giá
trị
TB

Rất khả
thi/ tỷ lệ

Khả thi/
Tỷ lệ

3,73

84
(70,0)

36
(30,0)

3,64

71
(59,2)

35
(29,2)

3,79

105
(87,5)

15
(12,5)

3,48

83
(69,2)

26

(21,7)

11
(9,2)

3,60

46
(38,3)

3,62

71
(59,2)

39
(32,5)

10
(8,3)

3,51

101
(84,2)

19
(15,8)

3,84

97
(80,8)

23
(19,2)

3,81

BP7

98
(81,7)

22
(18,3)

3,82

89
(74,2)

31
(25,8)

3,74

Tỷ lệ TB

72,3

25,6

3,70

71,4

24,4

8
(6,8)

10
(8,3)

2,14

Khơng
khả thi/
Tỷ lệ

Giá
trị TB

3,70

14
(11,7)

3,48

3,88

4,2

3,67

Chú thích:
BP1: Ban hành tiêu chuẩn giáo viên trường PTDTNT theo hướng chuẩn hóa
BP2: Rà sốt, quy hoạch đội ngũ giáo viên
BP3: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng theo quy hoạch
BP4: Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên theo đề án vị trí việc làm
BP5: Đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên theo mơ hình 360 độ
BP6: Tạo lập động lực, mơi trường làm việc cho đội ngũ giáo viên
BP7: Hoàn thiện cơ chế trả lương theo vị trí việc làm

111


4
3,9
3,8
3,7
3,6
3,5
3,4
3,3
3,2
BP1

BP2

BP3

Tính cần thiết

BP4

BP5

BP6

BP7

Tính khả thi

Biểu đồ 3.1: Mức độ cần thiết và khả thi của các giải pháp
Kết quả trong biểu đồ 3.1 cho thấy tất cả các biện pháp sử dụng trong
luận văn này được đánh giá có tính cần thiết cao. Tỷ lệ chung cho tất cả các
biện pháp được đánh giá tính cần thiết và rất cần thiết là 97,8%, khơng có giải
pháp nào mà các các nhà giáo được hỏi đánh giá không cần thiết. Như vậy, đa
số người được hỏi đều khẳng định cả 07 biện pháp phát triển đội ngũ đã được
đề xuất có tính hợp lý cao.
Cũng qua kết quả tổng hợp ý kiến trong bảng số 3 cho thấy cả 7 biện
pháp phát triển đội ngũ được nêu trong đề tài này đều có tính khả thi cao.
Khơng có biện pháp biên pháp nào bị đánh giá không khả thi. Tổng hợp
chung 7 biện pháp, tính khả thi được đánh giá là 95,8%

112

Tiểu kết chương 3

Trên cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên, thực trạng đội ngũ
giáo viên, căn cứ định hướng phát triển kinh tế xã hội, phát triển giáo dục đào
tạo tỉnh Điện Biên, định hướng phát triển giáo dục dân tộc của tỉnh Điện Biên.
Tác giả đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên công tác tại các
trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục hiện nay. Để đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, trình độ, chun
mơn, nghiệp vụ giỏi, thực hiện giảng dạy và giáo dục con em đồng bào các
dân tộc thiểu số hiệu quả thì cần phải thực hiện đồng bộ 07 biện pháp đã được
trình bày tại chương 3, các biện pháp đã được khảo nghiệm thông qua ý kiến
của các thầy cô giáo đang công tác tại Sở Giáo dục và Đào tạo, cán bộ quản lý
các trường PTDTNT và các giáo viên có kinh nghiệm cơng tác lâu năm về
tính cần thiết và tính khả thi.

113


KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Từ kết quả nghiên cứ đề tài: "Phát triển đội ngũ nhà giáo công tác tại các
trường Phổ thông dân tộc nội trú trên đại bàn tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục đào tạo” tác giả rút ra một vài kết luận sau:
1.1 Về lý luận
Luận văn tập trung làm rõ những khái niệm về quản lý, quản lý giáo dục,
giáo viên, phát triển đội ngũ giáo viên, các quan điểm, nguyên tắc chỉ đạo
phát triển đội ngũ giáo viên và giáo viên các trường PTDTNT...
Trên cơ sở đó, khẳng định công tác phát triển đội ngũ nhà giáo công tác
tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên là cần thiết để đáp ứng

yêu cầu của giáo dục ngày nay, vừa nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy
và đổi mới phương pháp. Phát triển đội ngũ nhà giáo công tác tại các trường
PTDTNT sẽ là cơ sở để phát triển giáo dục dân tộc tỉnh Điện Biên hiện tại và
phù hợp với tinh thần nghị quyết Trung ương VIII khóa 11 về "đổi mới căn
bản, tồn diện giáo dục và đào tạo”.
1.2. Về thực tiễn
1.2.1. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT trên địa
bàn tỉnh Điện Biên
Trên cơ sở định hướng phát triển kinh tế nói chung và định hướng phát
triển giáo dục của tỉnh Điện Biên nói riên, tác giả đã tiến hành nghiên cứu
thực tiễn những vấn đề sau:
- Thống kê số lượng, chất lượng và đánh giá thực trạng phát triển đội
ngũ giáo viên công tác tại các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên để
từ đó rút ra những nhận định khá tin cậy về tình hình phát triển đội ngũ giáo
viên và phát triển giáo dục dân tộc của tỉnh Điện Biên, làm cơ sở cho việc xây
dựng, phát triển đội ngũ giáo viên các trường Phổ thông dân tộc nội trú trên
địa bàn tỉnh Điện Biên.
- Trên cơ sở phân tích, tổng hợp số liệu về số lượng, chất lượng, cơ cấu...
114


và phân tích những yêu cầu của giáo dục dân tộc trong tương lai, từ đó đề
xuất những phương pháp phát triển đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT
tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
1.2.2. Về các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên công tác tại các trường
PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên
Để phát triển đội ngũ giáo viên công tác tại các trường PTDTNT trên địa
bàn tỉnh Điện Biên, tác giả đưa ra các giải pháp cơ bản, đó là:
+ Ban hành tiêu chuẩn giáo viên theo hướng chuẩn hóa.
+ Rà soát, quy hoạch đội ngũ giáo viên.

+ Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng theo quy hoạch.
+ Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên theo đề án vị trí việc làm.
+ Đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên theo mơ hình 360 độ.
+ Tạo lập động lực, môi trường làm việc cho đội ngũ giáo viên .
+ Hồn thiện cơ chế trả lương theo vị trí việc làm.
Các giải pháp mà tác giả đưa ra được hầu hết các khách thể nghiên cứu
khẳng định tính cần thiết và tính khả thi của nó trong cơng tác phát triển đội
ngũ giáo viên các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
2. Kiến nghị
2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo
Chủ động phối hợp với Bộ nội vụ, Bộ Tài chính, ủy ban dân tộc miên núi...
tham mưu Chính phủ các văn bản về chế độ, chính sách theo hướng tăng thêm đối
với giáo viên công tác tại các trường PTDTNT phù hợp hơn với điều kiện kinh tế,
xã hội hiện nay và đảm bảo tương xứng với trách nhiệm được giao.
Kịp thời hoàn thiện và ban hành bộ tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp
giáo viên trung học phổ thơng, cụ thể hơn những tiêu chí về phẩm chất, trình
độ, năng lực của đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay
để làm cơ sở cho việc xây dựng chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên các
trường phổ thông dân tộc nội trú, lập quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng... và định
115


hướng phấn đấu cho đội ngũ giáo viên các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh
Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
2.2. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên
Chỉ đạo, triển khai Nghị quyết TW 8 khóa XI của Ban chấp hành Trung
ương Đảng về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; Quyết định số
1640/QĐ-TTg ngày 21/9/2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án
củng cố và phát triển hệ thống trường phổ thông Dân tộc Nội trú giai đoạn

2011-2015; Quyết định số 179/QĐ-BGD&ĐT ngày 21/9/2012 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo ban hành Kế hoạch tổ chức triển khai Quyết định số
1640/QĐ-TTg ngày 21 tháng 9 năm 2011;
Tăng cường đầu tư bổ sung nguồn ngân sách Nhà nước cho các trường
Phổ thơng Dân tộc nội trú; có chính sách hỗ trợ đối với giáo viên công tác tại
các trường PTDTNT.
Xây dựng chính sách hỗ trợ đặc thù đối với cán bộ, giáo viên công tác tại
các trường PTDTNT đi học tập, nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ;
khuyến khích giáo viên đi học tập nâng cao trình độ chun mơn, trình độ lý
luận chính trị, ngoại ngữ, tin học, tiếng dân tộc...
2.3. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên
Triền khai và chỉ đạo các trường PTDTNT thực hiện Hướng dẫn số
2182/BGD&ĐT-GĐT ngày 12/4/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc
thực hiện đề án củng cố và phát triển hệ thống trường phổ thông Dân tộc Nội
trú giai đoạn 2011-2015;
Kết hợp với Sở Nội vụ tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quyết
định phân cấp triệt để hơn trong việc giao quyền quản lý, tuyển dụng, tuyển
chọn đội ngũ giáo viên cho các trường PTDTNT.
Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên nói chung và quy
hoạch phát triển đội ngũ giáo viên ở các trường PTDTNT nói riêng , đồng
thời chỉ đạo các trường PTDTNT trên địa bàn tỉnh xây dựng quy hoạch, kế
hoạch phát triển đội ngũ của đơn vị mình; thường xuyên kiểm tra, đánh giá
116


tỉnh hình thực hiện quy hoạch, kế hoạch để kịp thời điều chỉnh bổ sung quy
hoạch, đảm bảo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, nâng cao chất lượng hiệu
quả công tác.
Tham mưu UBND tỉnh: Ban hành Chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo
viên các trường phổ thông dân tộc nội trú; ban hành chế độ chính sách đặc thù

nhằm hỗ trợ giáo viên và cán bộ công tác tại các trường PTDTNT;
Xây dựng và triển khai kế hoạch đánh giá và sàng lọc đội ngũ giáo viên
theo mô hình 360 độ đảm bảo cơng bằng, dân chủ, khách quan.
Đổi mới và tăng cường công tác thanh, kiểm tra, đánh giá đúng đội ngũ
giáo viên các trường PTDTNT để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp.
Phối hợp với các ngành hữu quan trong việc xây dựng, phát triển đội ngũ
nhà giáo, ưu tiên phát triển đội ngũ nhà giáo là người dân tộc thiểu số;
Tăng cường đầu tư trang thiết bị phục vụ công tác và đời sống của giáo
viên, đặc biệt là hệ thống nhà công vụ.
2.4. Đối với hiệu trưởng các trường Phổ thông dân tộc nội trú
Tăng cường kiểm tra, đánh giá giáo viên thường xuyên; Tổ chức tốt công
tác đánh giá xếp loại giáo viên hằng năm việc đánh giá phải tuân thủ theo
những nguyên tắc đánh giá cơ bản, gắn với mục tiêu giảng dạy, giáo dục.
Xây dựng quy hoạch, kế hoạch Phát triển đội ngũ giáo viên dựa trên tình
hình thực tế của từng nhà trường.
Tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên đi học sau đại học, đi đào tạo, bồi
dưỡng nhằm nâng cao trình độ chun mơn, trình độ lý luận chính trị và các
kiến thức nghiệp vụ khác.
Tổ chức sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn đa dạng về nội dung và hình
thức, có tính thiết thực cao.
Khai thác triệt để cơ sở vật chất hiện có vào việc nâng cao chất lượng
giáo dục, có kế hoạch trang bị đủ, máy chiếu, máy tính, kết nối internet, tiếp
tục triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, thiết kế bài giảng điện tử
Elearning, thiết kế đồ dùng, thiết bị dạy học tự làm... đổi mới phương pháp
giảng dạy nâng cao chất lượng dạy và học.

117


2.5. Đối với giáo viên các trường Phổ thông dân tộc nội trú

Học là một hoạt động không thể thiếu đối với tất cả mọi người từ khi
sinh ra cho đến suốt cuộc đời. Mỗi người muốn tồn tại phát triển và thích ứng
được với XH thì cần phải học tập ở mọi hình thức bởi cuộc sống ln vận
động và phát triển khơng ngừng. Lê nin từng nói: “Học, học nữa, học mãi”.
Câu nói đó ln có giá trị ở mọi thời đại, đặc biệt trong xã hội ngày nay đang
hướng tới nền kinh tế tri thức, nó địi hỏi mọi người phải vận động để theo kịp
sự phát triển của xã hội. Chính vì vậy mà tinh thần tự học, tự bồi dưỡng có vai
trị vơ cùng quan trọng.
Tự học giúp ta nhớ lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách
hữu ích hơn trong cuộc sống. Mặt khác, tự học còn giúp con người trở nên
năng động, sáng tạo, không ỷ lại, không phụ thuộc vào người khác. Từ đó biết
tự bổ sung những khiếm khuyết của mình để tự hồn thiện bản thân.
Vì vậy, giáo viên muốn nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ của
mình thì khơng cịn cách nào tốt hơn bằng việc tự học, tự bồi dưỡng. Học
trong sách vở, học trong đời sống thường ngày, học từ các đồng nghiệp từ đó
vận dụng vào thực tế giảng dạy - giáo dục để đúc rút kinh nghiệm cho bản
thân - đó là con đường tốt nhất dẫn đến sự thành công./.

118


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

2. Đặng Quốc Bảo (2010), Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục, Nxb
giáo dục, Hà Nội;

3. Đặng Quốc Bảo (2009), Phát triển con người và chỉ số phát triển con người.
4. Nguyễn Thị Bình (2012), Ngun Phó chủ tịch nước - Báo điện tử Đảng cộng

sản Việt Nam.

5. Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bộ Nội vụ (2006), TT số 35/2006/TTLT – BGDĐTBNV về Hướng dẫn định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông,
công lập;

6. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2009), TT số 30/2009/TT-BGDĐT; Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên THCS, THPT;

7. Bộ Giáo dục & Đào tạo (2009), Tài liệu bồi dưỡng Hiệu trưởng trường phổ
thơng theo hình thức liên kết Việt Nam – Singapore, Hà Nội.

8. Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2010), Đại cương Khoa học quản
lý. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

9. Chính phủ, Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP ngày 20 tháng 11 năm 2005 về
đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006-2010.

10. Vũ Đình Chuẩn (2009), Phát triển đội ngũ giáo viên tin học trường THPT
theo hướng chuẩn hóa và xã hội hóa, Luận án tiến sĩ.

11. Vũ Đình Cự (1998), Giáo dục hướng tới thế kỉ XXI. Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội.

12. Hồ Ngọc Đại (1991), Biện pháp giáo dục. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
13. Vũ Cao Đàm (2009), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. Nxb Giáo dục,
Hà Nội.

14. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện hội nghị lần thứ 6 BCHTW khố IX,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội;

15. Bùi Hữu Đức (2013), Khoa học quản lý. Nxb Giáo dục, Hà Nội.
16. Trần Khánh Đức (2010), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ
119