Văn mẫu lớp 10: Phân tích đoạn trích “Chí khí anh hùng” trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Phân tích đoạn trích “Chí khí anh hùng” trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du
- Văn mẫu lớp 10
Dàn ý Phân tích trích đoạn Chí khí anh hùng
1. Mở bài:
Tác giả: Đại thi hào Nguyễn Du, là danh nhân văn hóa Việt Nam.
Tác phẩm: Trích truyện Kiều nói lên tính cách và chí khí anh hùng của Từ Hải.
2 .Thân bài:
* Tính cách và chí khí anh hùng của Từ Hải:
- Sống với Kiều được nửa năm thì Từ Hải đã nghĩ đến nghiệp lớn
- “Động lòng bốn phương” cơng việc và chí lớn của người nam nhi
-“ trượng phu” là để chỉ người đàn ơng có chí khí, bậc anh hùng với hàm hàm nghĩa
khâm phục, ca ngợi.
- “thoắt”sự mau chóng trong việc thay đổi tâm trạng, dáng vẻ của Từ Hải.
-> Từ Hải đã thoát khỏi tình cảm cá nhân nhanh chóng đi làm việc lớn của cuộc đời.
- “Mênh mang” càng lộ ra độ rộng và cao của trời đất càng bật lên tư thế của chàng
giữa vũ trụ rộng lớn.
-“trơng vời” cái nhìn rộng lớn, sáng suốt.
-Từ Hải một mình cưỡi ngựa lên đường thẳng dong, cho thấy ý chí quyết tâm và bản
lĩnh của người anh hùng.
- Từ Hải ra đi không lưu luyến, bịn rịn tình cảm. Chàng coi Kiều như tâm phúc của
mình nhưng khơng thể để tình cảm cá nhân ảnh hưởng đến nghiệp lớn.
* Lời hứa của Từ Hải với Kiều:
- Chàng hứa Kiều khi nào “bao giờ mười vạn tinh binh”, “tiếng chng ngập đất
bóng tinh rợp đường”, “Làm cho rõ mặt phi thường” sự nghiệp ổn định sẽ cưới nàng
cho nàng cuộc sống hạnh phúc ấm no.
- Sự tự tin và khẳng định của Từ Hải: một năm sau sẽ mang vinh quang về, chàng
rất tự tin và chắc chắn về chiến thắng của mình.
* Sự dứt khoát của Từ Hải:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

- Chim bằng là lồi chim của sự dũng mãnh, ý chí tác giả ví với Từ Hải, đã đến lúc
chàng tung bay đơi cánh để tìm khát vọng của bản thân.
- “ Dứt”, “quyết” khẳng định ý chí quyết tâm của Từ Hải.
* nghệ thuật:
- Tính chất ước lệ tượng trưng theo lối văn học cổ trung đại, lời thơ sâu sắc.
3. Kết bài:
Đoạn trích Chí khí anh hùng là đoạn trích hay và ý nghĩa. Ca ngợi chí làm trai, chí
khí của bậc đại trượng phu, lí tưởng về người anh hùng mang lại ánh sáng tươi đẹp
cho đời và tình cảm sâu sắc của Từ Hải và Kiều, những ước vọng đẹp cho tương lai.
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 1
Nếu Kim Trọng là một người thư sinh đèn sách hiếu học thì Từ Hải là một người
anh hùng với khí phách hiên ngang. Từ Hải là người đã cứu Thúy Kiều thốt khỏi
cảnh sống nhơ nhớp, ơ nhục khi nàng rơi vào lầu xanh lần thứ hai. Hai người chung
sống với nhau rất hạnh phúc nhưng do Từ Hải muốn có được sự nghiệp lớn lao nên
đã từ biệt Thúy Kiều ra đi. Ý chí, quyết tâm ấy của chàng được thể hiện qua đoạn
trích "Chí khí anh hùng" nằm trong tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du.
Đoạn trích này nằm ở vị trí câu 2213 đến câu 2230 thể hiện lí tưởng về người anh
hùng của tác giả. Bốn câu thơ đầu của đoạn trích đã thể hiện khát vọng lên đường vì
sự nghiệp của Từ Hải:
"Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương
Trơng vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong".
Trong lúc tình yêu và hạnh phúc vợ chồng đang nồng đượm, yên ấm, Từ Hải quyết
chí ra đi, rời xa người vợ tài sắc để thực hiện lí tưởng nam nhi của mình. Nam nhi
trong xã hội xưa muốn được cơng nhận thì phải có cơng danh, sự nghiệp, có được

những cơng trạng lớn lao. Chẳng vậy mà Nguyễn Cơng Trứ từng viết:
"Chí làm trai nam bắc tây đông,
Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể".
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Từ Hải là một đấng nam nhi muốn "vẫy vùng" nên đã "động lòng bốn phương".
Chàng là người có ý chí lập cơng danh, sự nghiệp lớn. Động từ "thoắt" vừa thể hiện
một trạng thái nhanh chóng vừa thể hiện sự dứt khoát, kiên quyết của Từ Hải. Tác
giả Nguyễn Du đã đặt người anh hùng vào tình thế khó xử khi một bên là hạnh phúc
vợ chồng chốn khuê phòng như một cám dỗ còn một bên là không gian rộng lớn
thỏa sức thể hiện tráng trí bốn phương. Khơng làm bạn đọc thất vọng, bậc trượng
phu ấy đã lựa chọn con đường theo đuổi hoài bão, lí tưởng cuộc đời mình. Nguyễn
Du đã thể hiện sự trân trọng nhân vật Từ Hải khi gọi chàng là "trượng phu" - người
nam nhi có chí lớn, là bậc anh hùng trong thiên hạ. Dù cuộc sống vợ chồng còn
nhiều lưu luyến, vẻ đẹp khiến "hoa ghen", "liễu hờn" của người vợ Thúy Kiều cịn
níu bước chân người anh hùng nhưng Từ Hải vẫn quyết lên đường chinh chiến để
thực hiện khát vọng "vẫy vùng trong bốn bể" mà không một chút do dự, phân vân.
Một con người "Dọc ngang nào biết trên đầu có ai" như Từ Hải muốn thỏa sức tung
hoành khắp thiên hạ cũng là điều dễ hiểu. Hình ảnh Từ Hải ra đi một mạch cùng
thanh gươm trên yên ngựa trong cõi "trời bể mênh mang" thật oai phong, lẫm liệt.
Những hạnh phúc cá nhân riêng tư không thể làm chùn bước chân của người anh
hùng. Từ Hải "không phải là người một nhà, một họ, một xóm, một làng, mà là
người của trời đất, của bốn phương" (Hoài Thanh). Chàng đối diện với trời đất, vũ
trụ bằng một tâm thế đầy chủ động.
Cuộc chia ly nào cũng gắn với nỗi buồn, những giọt nước mắt và cuộc chia ly của
Thúy Kiều - Kim Trọng cũng khơng ngoại lệ:
"Nàng rằng: Phận gái chữ tịng

Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi"
Nho giáo đã quy định người phụ nữ phải tuân theo luật "tam tòng": ở nhà theo cha,
xuất giá theo chồng, chồng chết theo con. Thúy Kiều đã khéo léo nhắc đến luật lệ
của đạo Nho để xin đi theo chồng. Trong lúc "hương lửa đương nồng", nàng không
muốn phải chịu cảnh xa cách, chia lìa với Từ Hải - một người chồng nhưng đồng
thời cũng là một người ân nhân cứu mạng Kiều thoát khỏi chốn lầu xanh. Nàng
muốn được theo chồng, muốn nâng khăn sửa túi và cùng chồng sẻ chia những khó
khăn trong cuộc đời. Mong muốn ấy vơ cùng chính đáng bởi lẽ nữ nhi lấy chồng thì
phải theo chồng. Dù phải chịu những vất vả, gian nan thì Kiều cũng nguyện một
lòng ở bên Từ Hải. Nhưng với nghĩa khí của một bậc quân tử, Từ Hải đã đáp lại
rằng:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

"Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia"
Hai người đã hiểu rõ lòng dạ của nhau đến mức sâu sắc vậy tại sao Kiều vẫn "chưa
thoát khỏi nữ nhi thường tình". Đó là lời trách cứ Thúy Kiều tuy là tri âm tri kỉ mà
tại sao lại không thấu hiểu cho hành động của Từ Hải. Đồng thời đó cũng là lời
động viên, khuyên nhủ Thúy Kiều vượt qua những trắc trở trước mắt để hướng về
tương lai tốt đẹp sau này và mong muốn nàng đừng quá lo lắng cho mình. Từ Hải
thuyết phục, hứa hẹn với Thúy Kiều bằng tình cảm chân thành, sâu nặng. Từ Hải ra
đi lập sự nghiệp, công danh đến khi trở thành một con người xuất chúng, phi thường
và nắm giữ trong tay "mười vạn tinh binh"thì chàng sẽ quay trở về rước Kiều "nghi

gia" bằng những hình thức lễ nghi trang trọng. Vợ chồng đoàn tụ trong âm thanh
rộn rã của "tiếng chiêng dậy đất" và khung cảnh ngập tràn bóng cờ trên các con
đường.
Để từ chối khéo léo mong muốn của Thúy Kiều, Từ Hải đã sử dụng những lời lẽ
đầy sức thuyết phục:
"Bằng nay bốn bể không nhà
Theo càng thêm bận biết là đi đâu?
Đành lịng chờ đó ít lâu
Chầy chăng là một năm sau vội gì!"
Chàng từ chối mong muốn của Thúy Kiều là vì nàng sẽ làm bận lịng mình hay thật
tâm chàng khơng muốn người vợ của mình phải chịu những khổ cực, vất vả? Đối
với đấng nam nhi, việc coi bốn bể là nhà là lẽ thường tình nhưng đối với phận nữ
nhi như Thúy Kiều thì việc đó khơng hề dễ dàng và rất khó thích nghi. Có lẽ vì
những lí do trên mà Từ Hải khuyên Kiều "đành lòng" chờ đợi ngày chàng thành
công trở về. Một năm chờ đợi không phải thời gian q dài nhưng nó lại thể hiện chí
khí,lịng quyết tâm cao độ của người anh hùng Từ Hải. Việc gây dựng sự nghiệp,
công danh không phải là chuyện ngày một ngày hai mà đó cịn là chuyện của cả đời
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

người nhưng Từ Hải lại hứa với Thúy Kiều sẽ đạt được công danh sau một năm nữa.
Phải là người có quyết tâm cao độ, tin vào khả năng của bản thân thì mới có lời hứa
như vậy.
Nếu cuộc chia tay của đôi vợ chồng trong "Chinh phụ ngâm" được Đặng Trần Côn
miêu tả:
"Nhủ rồi tay lại cầm tay
Bước đi một bước giây giây lại dừng"
thì cuộc chia tay của Từ Hải và Thúy Kiều trong đoạn trích "Chí khí anh hùng"

được Nguyễn Du miêu tả với sự dứt khốt:
"Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi".
Người xưa có câu anh hùng khó qua ải mĩ nhân nhưng với khát vọng lớn lao của
con người đầu đội trời chân đạp đất thì ải mĩ nhân khơng làm khó được Từ Hải.
Hành động "dứt áo ra đi" của chàng thể hiện thái độ dứt khốt, khơng chút tơ vương,
vướng bận chuyện cá nhân. Theo truyện ngụ ngôn trong sách Trang Tử, "chim bằng
là giống chim rất lớn, đập cánh làm động nước trong ba ngàn dặm, cưỡi gió mà bay
lên chín ngàn dặm. Chim bằng trong thơ văn thường tượng trưng cho khát vọng của
người anh hùng có bản lĩnh phi thường, khát khao làm nên sự nghiệp lớn". Tư thế ra
đi của Từ Hải được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ chim bằng thật oai phong và có sức
mạnh phi thường. Đó là cái nhìn thể hiện tâm hồn lãng mạn của một nhà thơ trung
đại.
"Chí khí anh hùng" đã miêu tả cuộc chia ly giữa "trai anh hùng" và "gái thuyền
quyên" đầy dứt khoát nhưng nổi bật lên trong đoạn trích là chí khí của người anh
hùng Từ Hải. Đó là tính cách hiên ngang, ngay thẳng của bậc "trượng phu" trong
thiên hạ. Nhân vật này được Nguyễn Du xây dựng bằng bút pháp ước lệ tượng trưng
cùng với ngôn ngữ hàm súc, mang tính biểu đạt cao. Đây cũng là yếu tố góp phần
tạo nên sự thành cơng trong nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả. Từ Hải xứng
đáng là bậc nam nhi "vẫy vùng trong bốn bể", khơng vì "hương lửa đương nồng" mà
chùn chân, nhụt chí.
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 2

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Đoạn trích Chí khí anh hùng từ câu 2213 đến câu 2230 trong Truyện Kiều của đại
thi hào Nguyễn Du, nói về Từ Hải, một hình tượng nhân vật lí tưởng thể hiện ước

mơ lãng mạn về một người anh hùng có những phẩm chất, phi thường.
Rơi vào lầu xanh lần thứ hai, Thúy Kiều luôn sống trong tâm trạng chán chường,
tuyệt vọng:
Biết thân chạy chẳng khỏi trời,
Cũng liều mặt phấn cho rồi ngày xanh.
Thế rồi Từ Hải đột nhiên xuất hiện. Từ Hải tìm đến với Thúy Kiều như tìm đến với
tri âm, tri kỉ. Trong vũng lầy nhơ nhớp của chốn lầu xanh, Từ Hải đã tinh tường
nhận ra phẩm chất cao quý của Thúy Kiều và với con mắt tinh đời, ngay từ cuộc gặp
gỡ đầu tiên Kiều đã thầm khẳng định Từ Hải là người duy nhất có thể tát cạn bể oan
cho mình. Nàng khiêm nhường bày tỏ:
Rộng thương cỏ nội hoa hèn,
Chút thân bèo bọt dám phiền mai sau
Hai người, một là gái giang hồ, một đang làm "giặc", đều thuộc hạng người bị xã
hội phong kiến khinh rẻ nhất, đã đến với nhau tâm đầu ý hợp trong một mối tình tri
kỉ. Từ Hải đánh giá Kiều rất cao, cịn Kiều nhận ra Từ là đấng anh hùng. Nhưng
tình yêu không thể giữ chân Từ Hải được lâu. Đã đến lúc Từ Hải ra đi để tiếp tục
tạo lập sự nghiệp. Đoạn trích này cho thấy một Từ Hải đầy chí khí anh hùng, mà
cũng đượm chút cơ đơn, trống trải giữa đời.
Trước sau đối với Từ Hải, Nguyễn Du vẫn dành cho chàng thái độ trân trọng và
kính phục, ở chàng, nhất cử nhất động đều thể hiện rõ chí khí, cốt cách anh hùng.
Trên con đường tạo dựng nghiệp lớn, cuộc hôn nhân bất ngờ giữa chàng với Thúy
Kiều chỉ là phút chốc nghỉ ngơi. Cuộc hôn nhân của họ đang hạnh phúc hơn bao giờ
hết. Ấy vậy mà, chỉ mới sáu tháng vui hưởng hạnh phúc bên Thúy Kiều, Từ Hải đã
lại động lòng bốn phương, dứt khoát lên đường, tiếp tục sự nghiệp lớn lao đang còn
dang dở:
Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương.
Trơng vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Từ Hải được tác giả miêu tả là con người đa tình, nhưng trước hết Từ Hải là một
tráng sĩ, một người có chí khí mạnh mẽ. Chí là mục đích cao cả hướng tới, khí là
nghị lực để đạt tới mục đích, ở con người này, khát khao được vẫy vùng giữa trời
cao đất rộng như đã trở thành một khát vọng bản năng tự nhiên, khơng có gì có thể
kiềm chế nổi.
Trước lúc gặp gỡ và kết duyên với Thúy Kiều, Từ Hải đã là một anh hùng hảo hán:
Dọc ngang nào biết trên đầu có ai, đã từng: Nghênh ngang một cõi biên thùy. Cái
chí nguyện lập nên cơng danh, sự nghiệp ở chàng là rất lớn. Vì thế khơng có gì cản
được bước chân chàng.
Dù Nguyễn Du khơng nói cụ thể là Từ Hải ra đi làm gì nhưng nếu theo dõi mạch
truyện và những câu chàng giải thích để Thúy Kiều an lịng thì người đọc sẽ hiểu cả
một sự nghiệp vinh quang đang chờ chàng ở phía trước. Từ Hải khơng phải là con
người của những đam mê thông thường mà là con người của sự nghiệp anh hùng.
Đang sống trong cảnh nồng nàn hương lửa. Từ chợt động lòng bốn phương, thế là
tồn bộ tâm trí hướng về trời biển mênh mang, và lập tức một mình với thanh gươm
yên ngựa, lên đường thẳng rong. Chữ trượng phu trong Truyện Kiểu chỉ xuất hiện
một lần dành riêng đã nói về Từ Hải. Điều đó cho thấy Nguyễn Du đã dùng từ
trượng phu với nghĩa Từ Hải là người đàn ông có chí khí lớn. Chữ thoắt thể hiện
quyết định nhanh chóng, dứt khốt của chàng. Bốn chữ động lịng bốn phương nói
lên được cái ý Từ Hải "khơng phải là người của một nhà, một họ, một xóm, một
làng mà là người của trời đất, của bốn phương". (Hoài Thanh).
Động lòng bốn phương là thấy trong lòng náo nức cái chí tung hồnh khắp bốn
phương trời. Con người phi thường như chàng chẳng thể giam hãm mình trong một
khơng gian chật hẹp. Chàng nghĩ rất nhanh, quyết định lại càng nhanh. Một thanh
gươm, một con tuấn mã, chàng hối hả lên đường. Ấy là bởi khát vọng tự do luôn sơi
sục trong huyết quản của người anh hùng. Hồi Thanh bình luận: Qua câu thơ, hình

ảnh của con người "thanh gươm yên ngựa" tưởng như che đầy cả trời đất".
Trong cảnh tiễn biệt, tác giả tả hình ảnh Từ Hải: thanh gươm yên ngựa lên đường
thẳng rong trước rồi mới để cho Từ Hải và Kiều nói những lời tiễn biệt. Có người
cho rằng nếu như vậy thì Thúy Kiều cịn nói sao được nữa? Có lẽ tác giả muốn
dựng cảnh tiễn biệt này khác hẳn cảnh tiễn biệt giữa Thúy Kiều - Kim Trọng, Thúy
Kiều - Thúc Sinh. Từ Hải đã ở tư thế sẵn sàng lên đường. Chàng ngồi trên yên ngựa
mà nói những lời tiễn biệt với Thúy Kiều. Sự thật có phải vậy khơng? Khơng chắc,
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

nhưng cần phải miêu tả như thế mới biểu hiện được sự quyết đoán và cốt cách phi
thường của Từ Hải.
Thúy Kiều biết rõ Từ Hải ra đi sẽ lâm vào tình cảnh bốn bể khơng nhà, nhưng vẫn
khẩn thiết xin được cùng đi, nàng rằng: Phận gái chữ tòng, chàng đi thiếp cũng một
lòng xin đi. Ngắn gọn thế thơi, nhưng quyết tâm thì rất cao. Chữ tịng ở đây khơng
chỉ có nghĩa như trong sách vở thánh hiền của đạo Nho: tại gia tòng phụ, xuất giá
tòng phu..., mà còn ngụ ý tiếp sức, chia sẻ nhiệm vụ, muốn cùng được gánh vác với
chồng.
Lời Từ Hải nói trong lúc tiễn biệt càng thể hiện rõ chí khí anh hùng của nhân vật
này:
Từ rằng: "Tâm phúc tương tri,
Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?
Bao g: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Từ Hải đã chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, đã tái sinh cuộc đời nàng, nâng Kiều thành

một mệnh phụ phu nhân:
“Trai anh hùng, gái thuyền quyên,
Phỉ nguyền sánh phượng, đẹp duyên cưỡi rồng”.
Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó. Từ Hải đã giã biệt phu nhân để lên đường
chinh chiến quyết “rạch đôi sơn hà”:
“Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bấn phương.
Trông vời trời bể mênh mang.
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.
Bức chân dung Từ Hải hiện lên trong cảnh giã biệt thật đẹp. Bốn phương trời xa vẫy
gọi, “thoắt đã động lòng” đấng trượng phu. Cuộc sống êm ấm gối chăn đầy hạnh
phúc “hương lửa đương nồng” cũng khơng thể níu giữ. Một cái nhìn vời vợi “trời bể
mênh mang”. Đó là cái nhìn mang tầm vũ trụ của một anh hùng chí lớn, như
Nguyễn Cơng Trứ từng thổ lộ:
“Chí làm trai nam bắc tây đơng,
Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể”.
(Chí anh hùng)
“Thoắt” nghĩa vụt chốc, diễn ra rất nhanh và bất ngờ. Thoắt đã thể hiện sự chấn
động vô cùng mạnh mẽ trong tâm hồn đấng trượng phu. Từ Hải đã ra đi với khát
vọng lập nên sự nghiệp, bằng võ công của bậc tài trai:
“Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.
Kiều đã coi chữ “tòng” làm trọng; tòng phu là một trong đạo tam tịng của người
phụ nữ ngày xưa. Đó cũng là một nét đẹp đạo đức Thuý Kiều:
“Chàng đi thiếp cũng một lịng xin đi”
Từ Hải đã nói với Kiểu bao lời tình nghĩa. Khơng thể đế cho giọt nước mắt. tiếng
thở dài của người vợ đẹp níu giữ. Từ Hải khun Kiều hay khẽ nhắc mình: “Sao
chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình?”. Hứa với Kiều về một ngày mai huy hoàng,
một ngày mai sum vầy hạnh phúc:
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

“Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Bấy giờ ra sẽ rước nàng nghi gia”.
Đó là lời hứa danh dự của một đấng trượng phu phi thường. Có tin vào chí khí và
sức mạnh “rạch đơi sơn hà” của đáng tài trai “đội trời đạp đất” mới có lời hứa như
dao chém đá ấy. Với Từ Hải, bốn phương vẫy gọi là chiến cơng đang chờ đón, là
một ngày mai hiển hách có một lực lượng hùng hậu “mười vạn tinh binh", "huyện
thành đạp đổ năm toà cõi nam”. Thời gian đợi chờ mà Từ Hải an ủi Kiều cũng là
một lời hứa:
“Đành lịng chờ đó ít lâu,
Chầy chăng là một năm sau vội gì!”
Hình ảnh cánh chim bằng bay vút mn dặm khơi là hình ảnh người anh hùng mang
chí lớn tung hồnh vẫy vùng trong bốn bể:
“Quyết lời dứt áo ra đi,
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”.
Đọc “Truyện Kiều”, ta bắt gặp hình ảnh Từ Hải đã trở lại Lâm Tri sau một nam trời
giã biệt. Trong cảnh “Om thòm trống trận, rập rình nhạc qn”. Từ Cơng hỏi phu
nhân:
“Nhớ lời nói những bao giờ hay không?
Anh hùng mới biết anh hùng.
Rày xem phỏng đã cam lòng ấy chưa?”.
Qua đoạn thơ 18 câu này (từ câu 2213 - 2230), nhân vật Từ Hải đã được Nguyễn Du
miêu tả với tấm lòng quý mến ngợi ca về chí khí anh hùng và khát vọng sự nghiệp
phi thường. Từ Hải là một nhân vật anh hùng lí tưởng tuyệt đẹp trong “Truyện
Kiều” của thi hào Nguyễn Du.
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 6

Truyện Kiều là một trong những kiệt tác để đời trong nền văn học Việt Nam của
Nguyễn Du. Với tài và tâm của mình, Nguyễn du vận dụng sáng tạo ngôn ngữ, nghệ
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

thuật và sự thấu hiểu cảm thơng tái hiện cuộc đời đầy sóng gió của Thúy Kiều và
những mối tình nàng trải qua với bao đau khổ. Trong đó có anh hùng Từ Hải được
khắc họa qua đoạn trích Chí Khí Anh Hùng.
Thúy Kiều sống trong cảnh nhơ nhớp lầu xanh , nhưng may mắn mỉm cười với nàng
khi nàng gặp Từ Hải, được vị anh hùng chuộc khỏi chốn lầu xanh và cưới làm vợ.
Sau nửa năm lửa đượm hương nồng, Từ Hải muốn tạo dựng cho mình sự nghiệp lớn
nên đã từ biệt Thúy Kiều và hình ảnh người anh hùng lúc lên đường được tái hiện
trong bốn câu đầu:
Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương.
Trơng vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.
Như chúng ta biết “anh hùng” là người trong bụng có chí lớn,có mưu cao, có tài bao
trùm cả vũ trụ, có chí nuốt cả trời đất kia. Và khi chàng dứt khốt ra đi để lại tình
riêng “nửa năm hương lửa đương nồng”, những hạnh phúc vợ chồng giản dị, riêng
tư, mang đi trong mình chí hướng bốn phương , quyết hướng đến sự nghiệp lí tưởng
lớn lao cao cả. Dường như ý chí đó trở thành bản năng của người anh hùng không
thể ngăn cản nổi. Người anh hùng ấy với tư thế đối diện với trời bể mênh mang, làm
chủ mọi thứ, oai phong lẫm liệt “thanh gươm yên ngựa”, mạnh mẽ và dứt khốt.
Khi nhìn bóng dáng Từ Hải ta lại nhớ đến hình ảnh người chinh phu:
Áo chàng đỏ tựa ráng pha
Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in
Quả thật Từ Hải là một người anh hùng phi chí hướng bốn phương, chẳng thể giam

mình nơi nắng không đến đầu mưa không đến mặt, một không gian chật hẹp. Mà chỉ
có thể lên đường mới giải phóng được con người anh hùng ấy.
Trong cảnh tiễn biệt Từ Hải, tác giả ngụ ý để cho Từ Hải sẵn sàng trên yên ngựa và
thanh kiếm bên mình, mới để Kiều và Từ Hải nói lời từ biệt. Biết rằng chồng mình
tung hồnh tứ phương, sống trong cảnh màn trời chiếu đất nhưng Thúy Kiều vẫn
một lịng theo cùng, ln muốn chia sẻ nỗi lo, tâm trạng, gánh vác cùng chàng
những mệt nhọc mà phận làm thê nên làm. Thúy Kiều thuyết phục Từ Hải bằng đạo
phu thê xưa cùng với tình cảm chân thành thể hiện sự thấu tình đạt lí, trong nghĩa

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

trọng tình. Nhưng Từ Hải- đấng anh hùng lại nhẹ nhàng nói với Kiều bằng đạo tri
âm:
Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh,
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp dường.
Làm cho rõ mặt phi thường,
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.
Bằng nay bốn bể không nhà,
Theo càng thêm bận biết là đi đâu?
Đành lòng chờ đó ít lâu,
Chầy chăng là một năm sau vội gì
Lời thuyết phúc của Từ Hải “tâm phúc tương tri” thể hiện sự tơn trọng Kiều, mong
muốn nàng hiểu mình và khéo léo từ chối không để nàng phải chịu khổ bên mình.
Với trí tuệ sáng suốt và một trái tim nhân hậu tấm lịng bao la , Từ Hải ln muốn
có một chiến cơng oanh liệt, đem đến niềm tin, tình yêu và sự trân trọng cho Thúy

Kiều. Làm nên sự nghiệp cũng là lúc Từ Hải đạt được hạnh phúc mà chàng luôn
hướng tới, một hạnh phúc tràn đầy cả về sự nghiệp lẫn tình u và đó là hạnh phúc
xứng đáng với một người anh hùng.
Từ Hải trước đây cũng vậy, bây giờ mà mãi về sau vẫn mang trong mình sự tự tin sẽ
làm chủ được tất cả. Chỉ vỏn vẹn thanh gươm yên ngựa cùng chí khí ngút trời
nhưng Từ Hải tin rằng sẽ có trong tay “mười vạn tinh binh” về trong tiếng “chiêng
dậy đất “ mang lại vẻ vang và hạnh phúc cho người con gái chàng hết mực thương
yêu với lời hứa chắc nịch “năm sau” tạo thêm niềm tin vững chắc cho Thúy Kiều.
tất cả mọi thứ toát ra từ Từ Hải: chí khí, tư thế, hành động , tài năng đều mang một
vẻ phi thường. Chính điều đó làm cho tác giả tôn trọng, ngưỡng mộ gọi chàng là
“trượng phu, mặt phi thường”, đặt nhân vật anh hùng trong một không gian đất trời
rông lớn bao la, hết mực ngợi ca.
Từ Hải trong đoạn trích Chí Khí Anh Hùng thể hiện lí tưởng anh hùng của Nguyễn
Du: phải chiến thắng cái bình thường, tầm thường để hướng tới cái phi thường, phải
có những phẩm chất siêu phàm để trở thành một con người lí tưởng, hình mẫu được
dựng lên cho ngàn đời sau.
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 7
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Truyện Kiều là kiệt tác trong sáng tác của Nguyễn Du, cũng là một trong những tác
phẩm làm nên sự hưng thịnh văn học Việt Nam giai đoạn cuối thế kỉ XVIII đầu thế
kỉ XIX. Qua Truyện Kiều, đại thi hào Nguyễn Du không chỉ thể hiện sự đồng cảm,
xót xa với cuộc đời truân chuyên của nàng Kiều mà còn gửi gắm ước mơ về người
anh hùng có thể cứu dân, dẹp loạn thơng qua hình tượng Từ Hải. Trong đoạn trích
“Chí khí anh hùng”, nhân vật Từ Hải xuất hiện nổi bật với những phẩm chất phi
thường và khát vọng cao đẹp của người anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất”.
Trải qua bao biến cố của cuộc đời, những tưởng cuộc đời Thúy Kiều mãi bị vùi dập

trong những đau đớn, ê chề thì Từ Hải đã xuất hiện, mang theo ánh sáng hi vọng
cho cuộc đời nàng. Có thể nói gặp gỡ và nên duyên cùng với Từ Hải là hạnh phúc
hiếm hoi trong cuộc đời của Thúy Kiều. Tuy nhiên, cuộc sống hạnh phúc với nàng
Kiều cũng không thể làm nguôi đi chí lớn của người anh hùng:
“Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lịng bốn phương
Trơng vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”
Sau nửa năm chung sống hạnh phúc với nàng Kiều, Từ Hải đã quyết định ra đi để
thực hiện nghiệp lớn. Từ Hải vốn là người người anh hùng đầu đội trời, chân đạp
đất với khát vọng tung hồnh khắp mn phương “nghênh ngang một cõi biên thùy”.
Vì vậy dù đang sống trong những ngày hạnh phúc nhất cuộc đời cùng người mà
mình yêu thương, trân trọng thì người anh hùng ấy cũng khơng thể qn đi chí lớn
của người làm trai “Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương”.
Tư thế ra đi của Từ Hải được tác giả Nguyễn Du tái hiện qua một động từ “thoắt”
thể hiện sự mau lẹ, dứt khoát của người trượng phu. “Trời bể mênh mang” khơng
chỉ là hình ảnh ước lệ thể hiện sự rộng lớn trời đất, nơi người anh hùng thỏa sức
tung hồnh ngang dọc mà cịn gợi ra tầm vóc lớn lao, phi thường của người anh
hùng. Hình ảnh gươm ngựa “lên đường thẳng rong” góp phần làm nổi bật lên phong
thái ung dung, tư thế đĩnh đạc, hiên ngang của Từ Hải.
Thấu hiểu khát vọng và quyết tâm của Từ Hải, Kiều không ngăn cản mà bày tỏ
nguyện vọng muốn đi theo để tiện bề chăm sóc, nâng khăn sửa túi cho chồng:
“Nàng rằng: Phận gái chữ tòng
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Chàng đi thiếp cũng quyết lịng xin đi”
Thúy Kiều muốn đi theo Từ Hải để cùng sẻ chia, gánh vác làm trọn đạo “tam tòng

chữ đức” của một người vợ và làm trọn tình nghĩa với một người tri kỉ, một người
ân nhân có cơng cứu mạng. Tuy cảm động trước tấm lòng của nàng Kiều nhưng Từ
Hải đã quyết chí ra đi mà khơng muốn vướng bận bởi tình cảm nam nữ và cũng là
muốn bảo vệ nàng Kiều khỏi những hiểm nguy nơi chiến trường nên đã từ chối:
“Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thốt khỏi nữ nhi thường tình
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất, bóng binh rợp đường
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”
Dù hiểu được tấm lòng của Thúy Kiều nhưng Từ Hải vẫn cố gắng khuyên nhủ Kiều
và muốn nàng thoát khỏi thói “nữ nhi thường tình” và hứa hẹn về tương lai tươi
sáng, khi nghiệp lớn thành công, cơ đồ được gây dựng sẽ “rước nàng nghi gia”. Qua
những lời nói của Từ Hải với Thúy Kiều, ta có thể thấy được những phẩm chất tốt
đẹp của người anh hùng, Từ Hải khơng để tình cảm chi phối mà vơ cùng quyết đốn,
dứt khốt với hành động của mình. Cũng cần phải hiểu rằng khơng phải sự dứt
khốt của Từ Hải khi ra đi là vì vơ tình hay trọng cơng danh hơn tình cảm. Chàng là
người sống tình cảm hơn bất cứ ai, thay vì quyến luyến, động lịng thì Từ Hải muốn
thể hiện bằng hành động, bằng quyết tâm chiến thắng để mang đến nàng Kiều
không chỉ là danh phận mà cịn là tình cảm.
“Bằng ngay bốn bể là nhà
Theo càng thêm bận, biết là đi đâu
Đành lòng chờ đó ít lâu
Chầy chăng là một năm sau vội gì”
Nếu ở những câu thơ trên Từ Hải có ý trách móc nàng Kiều vì sự yếu đuối của nữ
nhi thường tình thì ngay câu thơ sau chàng đã kín đáo thể hiện sự quan tâm, động
viên với nàng. Từ Hải mang tráng khí khắp bốn phương với tồn bộ quyết tâm và tự
tin nhưng chàng cũng hiểu rằng con đường mình đang đi sẽ vơ cùng chơng gai, đó
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

là cuộc sống màn trời chiếu đất, bốn bể không nhà. Từ Hải không muốn Thúy Kiều
đi theo một là không muốn vướng bận, hai là muốn nàng phải xơng pha vào chốn
hiểm nguy cùng mình. Cuối cùng, để lại bao lưu luyến, Từ Hải dứt khoát lên đường:
“Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”
Từ Hải là nhân vật hội tụ đầy đủ những phẩm chất đẹp đẽ, phi thường của người
anh hùng. Khi xây dựng nhân vật Từ Hải trong đoạn trích Chí khí anh hùng, tác giả
Nguyễn Du đã kín đáo thể hiện quan niệm về người anh hùng và ước mơ cơng lí.
Phân tích đoạn trích Chí khí anh hùng mẫu 8
Trên diễn đàn văn học Việt Nam, Thúy Kiều xuất hiện trong trang thơ của đại thi
hào Nguyễn Du với số phận “hồng nhan bạc mệnh” qua mười lăm năm lưu lạc.
Nhưng trong quãng đường đầy rẫy oan khổ đó, có những lúc nàng Kiều được tận
hưởng những niềm hạnh phúc về lứa đơi, về gia đình. Đó chính là thời điểm nàng
gặp gỡ Từ Hải. Vị anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất” đó đã đem đến cho người
phụ nữ tài sắc vẹn toàn một danh phận, một vị trí xứng đáng. Đoạn trích “Chí khí
anh hùng” đã khắc họa thành cơng bức chân dung nhân vật Từ Hải với phẩm chất,
chí khí, lí tưởng hiên ngang và mang tầm vóc vũ trụ.
Trong tác phẩm “Đoạn trường tân thanh”, “Chí khí anh hùng” là trích đoạn thuộc
phần “Gia biến và lưu lạc”. Sau khi rơi vào lầu xanh lần thứ hai, Thúy Kiều tình cờ
gặp Từ Hải – vị anh hùng “đầu đội trời, chân đạp đất”. Khác với Thúc Sinh, Từ Hải
đã cho Kiều một danh phận chính đáng. Với cảm hứng ngợi ca kết hợp bút pháp
lãng mạn hóa, tác giả Nguyễn Du đã phác họa thành cơng vẻ đẹp của hình tượng
nhân vật anh hùng Từ Hải với chí khí, tầm vóc, phẩm chất phi thường.
Trước hết, tác giả Nguyễn Du đã gợi ra không gian cuộc sống “Nửa năm hương lửa
đương nồng” của Từ Hải và Thúy Kiều. Mặc dù đã tìm được “tri âm, tri kỉ” nhưng
cuộc sống ấm êm, hạnh phúc vẫn không thể dập tắt khát vọng của Từ Hải: “Trượng
phu thoắt đã động lòng bốn phương”. Tác giả Nguyễn Du đã dùng từ “trượng phu”

kết hợp cụm từ ước lệ “lòng bốn phương” với thái độ trân trọng, ngưỡng mộ, khâm
phục để diễn tả chí nguyện lập công, lập danh lớn lao của người anh hùng. Và tư thế
làm chủ, hướng ra phương trời tự do đã được tái hiện rõ nét hơn nữa:
“Trông vời trời bể mênh mang
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”
Rõ ràng, Từ Hải không phải là con người của những đam mê, khát vọng thơng
thường. Đó là bậc trượng phu luôn hướng đến những không gian bao la, mang tầm
vóc vũ trụ của “trời bể mênh mang”. Trong khơng gian vĩ mơ đó, con người hiện lên
với khát vọng làm chủ: Một người, một ngựa, một gươm hiên ngang, mạnh mẽ “lên
đường thẳng rong”, tự tin về tương lai phía trước. Như vậy, với thái độ trân trọng,
ngợi ca, ngưỡng mộ và kính phục, tác giả đã khắc họa nhân vật Từ Hải với tư thế
hiên ngang cùng những khát vọng phi thường.
Ý chí quyết tâm trong việc “lập công, lập danh” của Từ Hải càng được thể hiện rõ
nét hơn nữa trong cuộc đối thoại với Thúy Kiều. Là bậc tri kỉ của người anh hùng,
Thúy Kiều thấu hiểu những khát vọng của chồng và xin đi theo chàng. Trước mong
muốn của nàng, Từ Hải cũng đưa ra những lí lẽ từ chối “thấu tình đạt lí”:
“Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”
Qua những lời lẽ đó, chúng ta có thể thấy được Từ Hải khơng hề quyến luyến, bịn
rịn mà quên đi khao khát, ước vọng lớn lao của bản thân. Thậm chí, chàng cịn tự tin
khẳng định về niềm tin vào viễn cảnh tương lai của bản thân. Tác giả đã sử dụng

những hình ảnh thuộc phạm trù không gian để thể hiện niềm tin sắt đá đó: “mười
vạn tinh binh”, “tiếng chiêng dậy đất”, “bóng tinh rợp đường”. Và thời gian mà
chàng hứa hẹn với Thúy Kiều “một năm sau vội gì” càng khẳng định rõ nét hơn
quyết tâm, niềm tin mãnh liệt thực hiện đến cùng lí tưởng của người anh hùng:
“Quyết lời dứt áo ra đi
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”
Hành động dứt khốt, mạnh mẽ, khơng do dự của người anh hùng đã được thể hiện
rõ qua những động từ “quyết”, “dứt áo”, “ra đi”. Bằng cảm hứng ngợi ca, khẳng
định và lí tưởng hóa, tác giả đã tái hiện viễn cảnh khơng gian ra đi mang tầm vóc vĩ
mơ của người anh hùng. Giữa khơng gian “gió mây”, “dặm khơi” kì vĩ, rộng lớn,
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

con người hiện lên với tư thế sánh ngang tầm vũ trụ. Hình ảnh “chim bằng” sải cánh
trên bầu trời cao rộng, trong bao la “dặm khơi” cùng gió, cùng mây đã làm nổi bật
tư thế của người anh hùng có bản lĩnh phi thường, quyết tâm ra đi vì nghiệp lớn. Đó
là khát vọng vùng vẫy bốn bể trong khung trời tự do và thoát khỏi mọi khuôn khổ,
bế tắc để làm nên sự nghiệp lẫy lừng.
Như vậy, qua đoạn trích Chí khí anh hùng, đại thi hào Nguyễn Du đã khắc họa
thành cơng hình tượng người anh hùng với khát vọng lớn lao vùng vẫy “bốn bể năm
châu” cùng ý chí sắt đá, tư thế hiên ngang, lẫm liệt làm chủ vũ trụ thông qua những
hình tượng có tính ước lệ như “lịng bốn phương”, “mặt phi thường”,.... Qua đó,
chúng ta có thể thấy được thái độ trân trọng ngợi ca của tác giả đối với hình tượng
nhân vật.
Xem tiếp tài liệu tại: />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188