Báo cáo chuyên đề tìm hiểu về cá chép nhật bản

KỸ THUẬT NUÔI CÁ CHÉP
NHẬT BẢN
Giáo viên giảng dạy:
Sinh viên thực hiện:
Ts. Bùi Minh Tâm
Trần Kim Hiếu



Cá chép Nhật Bản- KOI –NISHIKIGOI: thông thường đã thuần
hóa, lai tạo để nuôi làm cảnh, có nguồn gốc Trung Quốc nhưng
được nuôi phổ biến tại Nhật Bản. Chúng có quan hệ họ hàng gần
với cá vàng , trên thực tế, kiểu cách nhân giống và nuôi cảnh là khá
giống với cách nuôi cá vàng, Cá chép Koi và các hình xăm trên cá
được người Nhật coi là điềm may mắn.
I/. Xuất xứ Của cá chép Nhật Bản:
Cá chép bắt nguồn từ Trung Quốc. Theo các nhà khảo cổ học, phân tích từ
hóa thạch tìm được ở miền Nam Trung Quốc, thì cá chép đã có từ hơn 2 triệu
năm. Vào thế kỷ 4, người TQ đã biết lai tạo giống cá chép để trở thành giống cá
đẹp, trưng bày làm cảnh (kiểng) đã phát tán rộng rãi và người Nhật Bản cũng đã
nghiên cứu để nhân giống loài cá này đầu tiên tại đảo Niigata. Đầu thế kỷ 20,
năm 1914 Nhật Bản đã cho triển lãm giống cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và
đảo Niigata chính thức được mang tên Niigata Koi. Từ đây, cá chép Nhật vói 2
màu chủ đạo "đỏ và trắng" được tôn vinh và mua bán rộng rãi.
Để nghiên cứu thêm về cách lai tạo màu, sinh sản, nhân giống và nuôi dưỡng
v.v. từ năm 1950, Nhật Bản đã cử các chuyên gia đến học hỏi tại Trung tâm
Khoa học Kỹ thuật thuộc khoa Sinh vật trường Đại học Chicago và khoa Hóa lý
thuộc Viện nghiên cứu Illinois, Hoa Kỳ.
Cá chép do người Nhật lai tạo đẹp về màu sắc và đắt giá. Do vậy, mỗi khi
nhắc đến loài cá chép được lai tạo có nhiều màu sắc đẹp, người ta liên tưởng
ngay đến người Nhật và thường được dùng chung một tên gọi là "cá chép

Nhật". Thực ra, cá chép do Nhật Bản lai tạo có tên gọi là Nishikigoi, dịch ra
tiếng Việt là cá chép nhiều màu sắc, đến thế kỷ 19 thì có thêm tên gọi KOI.
Từ Koi theo tiếng Nhật là cá chép, từ đồng âm khác nghĩa là tình yêu, yêu
mến. Như vậy, giống cá này được lai tạo bắt nguồn từ Trung Quốc, Koi là tên
do người Nhật đặt và được gọi chung cho tất cả các loại cá chép lai tạo. Hiện
nay đang bán một loại cá chép Koi màu trắng sữa đuôi dài, được ghi rõ xuất
xứ Việt Nam.
Do cá Koi của Nhật thuộc loại xuất sắc, đắt giá và nổi tiếng, nên người
Nhật đã tự đặt ra những quy cách về gam màu, tên gọi để phân biệt từng
chủng loại.
II/. Chủng loại:
Cá Koi được chia ra làm 2 loại: Koi chuẩn và Koi bướm.
1.Koi chuẩn:
Hình dáng giống như cá nguyên thủy, nhưng được pha trộn
nhiều màu sắc rất đẹp (khi được nhìn từ trên xuống, dọc theo
sống lưng), do đó cá Koi chỉ thật sự đẹp khi được nuôi ở ao.
2.Koi bướm:
Khác với cá nguyên thủy là vi, vây và đuôi dài, khi bơi nhìn
uyển chuyển rất đẹp, nên có thể nuôi được ở cả ao và hồ kiếng.
Koi bướm còn có những tên gọi khác như “cá chép vây dài” hoặc
“cá chép Rồng”.
Từ năm 1980 Nhật Bản mới bất đầu nhân giống loại Koi
bướm.
III/. Cách chọn giống và màu sắc:
Vậy cá chép Nishikigoi sở hữu những đặc điểm như thế nào mới được công
nhận là đẹp?.
Đầu tiên, người ta quan sát chú cá từ đầu đến đuôi để xem vóc dáng của
từng chú cá. Ngoài sự nổi bật của hoa văn, độ béo, gầy của cá cũng là yếu tố
quan trọng. Những con cá Nishikigoi đẹp có vòng bụng không quá to, hình thể
của nó giống như cuộn chỉ, nghĩa là kích thước từ phần ngực phải thon gọn dần

đến phần đuôi.
Yếu tố quan trọng thứ hai là vẻ đẹp của vảy cá. Chủng loại cá chép Kohaku
nổi tiếng với lớp vảy trắng như tuyết xen lẫn những đốm hoa văn đỏ rực rỡ.
Kohaku là đại diện tiêu biểu cho cá chép Nishikigoi. Giống cá này rất được
người Nhật yêu thích vì họ quan niệm rằng, sự kết hợp giữa hai màu trắng – đỏ
tượng trưng cho điều may mắn. Kohaku là giống cá chép Nishikigoi được lai
tạo đầu tiên tại Nhật.
Người Nhật tin rằng những mảng màu trên mình cá chép Koi là những hình
xâm luôn luôn mang lại sự may mắn. Để đánh giá cá như thế nào là "đẹp"
theotiêu chuẩn về màu được người Nhật : màu sắc, sự rưởng thành và hình dạng
đặt tên như sau:
*Về màu sắc: thì màu sắc phải tươi tắn tự nhiên, sự phân chia màu sắc phải
rõ ràng, không loang lổ các khoảng màu có hình dạng độc nhất vô nhị như cá
Koi toàn thân trắng nhưng trên giữa đỉnh đầu có một đốm đỏ thật lớn.
Người Nhật tin rằng những mảng màu trên mình cá chép Koi là những hình
xâm luôn luôn mang lại sự may mắn. Cá có nguồn gốc từ Nhật và có tên theo
tiếng Nhật là Nishiki Koi (có nghĩa là cá chép có màu gấm). Nét độc đáo mà cá
chép Nhật thu hút các nghệ nhân và những người thưởng ngoạn cá cảnh là sự đa
dạng về màu sắc, hình dạng và kiểu vẩy, vây của cá, nhất là vây đuôi. Cá chép
Nhật rất thích hợp và sinh trưởng tốt với điều kiện nuôi tại Việt Nam.
*Các tiêu chuẩn về màu sắc:
1.Trắng pha Đỏ = Kohaku.
2.Trắng pha Đỏ+Đen = Showa Sanke.
3.Trắng pha Đen = Utsurimono.
4.Đen pha Trắng = Shiro Bekko.
5.Vàng pha Đen = Ki Utsuri.
6.Bạch kim hoặc Vàng kim = Kinginrin.
7.Xám bạc = Asagi
8.Trắng, trên đỉnh đầu có một vòng tròn
Đỏ = Tancho.

Hiện nay, không riêng gì Nhật Bản mà các
nước châu Âu, châu Á cũng biết cách lai tạo giống
Koi, nhưng các mảng màu và màu sắc thì khó sánh
được với Koi của Nhật.
Kohaku
Cá chép Taisho Sanke ra đời vào những năm đầu thế kỉ XX, điểm đặc biệt của
giống cá này là có thêm những đốm hoa văn màu đen sumi xen lẫn những mảng
màu trắng – đỏ tương tự như cá chép Kohaku. Vị trí của màu đen sumi làm nổi
bật tổng thể hoa văn trên thân cá.
Ogon là giống cá chép sở hữu màu vàng kim óng ánh từ đầu đến đuôi. Nó
được lai tạo thành công vào năm 1947 và là một trong những giống cá
Nishikigoi nổi tiếng nhất của Nhật.
Cá chép đỏ Aka Matsuba thu hút sự chú ý của mọi người bởi hoa
văn độc đáo của nó. Vảy cá là sự kết hợp giữa sắc đỏ xen lẫn những
đốm hoa văn đen đều đặn tựa như cấu tạo của quả thông.
IV/. Phân biệt cá chép Nhật Bản:
Cá chép Koi Trung Quốc và Việt Nam là giống với chép nguyên thủy và
Koi Nhật, Koi Pháp có hông ngắn (nhìn ngang) đầu hơi gù…và điều đặc biệt là
chỉ Koi Nhật là có màu đỏ chót như đỏ máu và đỏ ớt còn tất cả các loại Koi khác
chỉ có màu đỏ cam hay cam. Màu sắc của Koi Nhật rất rực rỡ và có đường biên
sắc nét, các mảng màu lớn và đều ở hai bên hông (khi nhìn từ trên xuống, dọc
theo sống lưng). Riêng loại Butterfly Koi của Nhật thì vi, vây và đuôi rất dài (có
khi bằng 2/3 thân) và màu thì phủ kín đuôi… Việt Nam cũng có giống Butterfly
Koi màu trăng sữa, đuôi dài vừa phải, dọc trên sống lưng hàng vảy có pha chút
màu đen. Khác với cá Nhật, toàn thân trắng sữa, đuôi dài hơn và đặc biệt là có
một hình tròn đỏ chót ngay giữa đỉnh đầu, tượng trưng cho quốc kỳ của Nhật, giá
cá này rất cao; Thời gian gần đây xuất hiện giống Koi có màu óng ánh như kim
tuyến, nhưng chỉ có trên 2 màu là trắng và vàng mà người Nhật gọi là Kinginrin.