Tải Suy nghĩ khi đọc đoạn thơ sau đây: "Nếu là con chim, là chiếc lá ... đâu chỉ nhận riêng mình" - Bài văn mẫu lớp 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề bài: Suy nghĩ khi đọc đoạn thơ sau đây: "Nếu là con chim, là chiếc lá ...</b>
<b>đâu chỉ nhận riêng mình"</b>

<b>Bài làm</b>

Thơ hay khơng chỉ giàu cảm xúc mà cịn lấp lánh chất trí tuệ, lý trí, mang hàm
nghĩa sâu xa. Tơi rất thích khi đọc đoạn thơ sau đây, rút trong bài Một khúc ca
xuân của Tố Hữu viết vào tháng 12 năm 1977:

<i>Nếu là con chim, là chiếc lá</i>
<i>Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh</i>

<i>Lẽ nào vay mà không trả</i>

<i>Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình.</i>

Đoạn thơ đã gợi lên trong tâm trí tơi bao suy nghĩ, bao điều lý thú. Tác giả đã
nêu lên một quan niệm sống tích cực, sống đẹp trong mối quan hệ nhân sinh:
vay và trả, cho và nhận giữa cộng đồng đối với mọi người, nhất là thế hệ trẻ.
Đoạn thơ đẹp, đẹp giản dị, đẹp hồn nhiên. Con chim và chiếc lá vừa là biểu
tượng cho sự sống, vừa là hình tượng của ngơn ngữ thi ca: "Chim phải hót,
chiếc lá phải xanh". Chim hót vì sống theo bản năng, được sống, được bay lượn
trong ánh sáng và bầu trời tự do. "Lá phải xanh", lá được nuôi dưỡng bằng
nước, bằng màu mỡ của đất, bằng khí trời và ánh sáng. Được sống trong tự
nhiên nên "chim phải hót, chiếc lá phải xanh". Đó là quy luật của tự nhiên, quy
luật của sự sống muôn đời và vĩnh hằng. Màu xanh của lá, tiếng hót của chim
trời còn là vẻ đẹp của thiên nhiên, đem lại vẻ đẹp kì diệu của sự sống.

Từ chim hót, lá xanh, nhà thơ nói đến vay và trả, cho và nhận, đó là quy luật
của cuộc sống xã hội, của con người. Nói một cách khác, là quan niệm sống,
đạo lý sống.

"Vay mà không trả là vong ân bội nghĩa, đó là cách hành xử của những kẻ "ăn
xổi ở thì", của loại người bất nhân bất nghĩa. Hai tiếng "lẽ nào" là một lời khẽ
nhắc: không nên làm như thế, khơng được ứng xử như thế.

Có vay và có trả là đúng đạo lí. Vay và trả mang hàm nghĩa chịu ơn, mang ơn
và đền ơn đáp nghĩa: "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây", "Uống nước nhớ nguồn", "Ai
ơi. bưng bát cơm đầy/ Nhớ công hôm sớm cấy cày cho chăng?", là vay là trả.
Trong xà lim máy chém, trên đường bước ra pháp trường của thực dân Pháp,
người chiến sĩ cách mạng vẫn ngẩng cao đầu, vẫn hiên ngang, tự hào nhắc nhở
mình, động viên mình:

<i>Đã vay dòng máu thơm thiên cổ</i>
<i>Hãy trả ta cho mạch giống nịi.</i>

Qua mấy nghìn năm đằng đẵng, lớp lớp con người Việt Nam từ thế hệ này qua
thế hệ khác đã đem mồ hôi và xương máu để xây dựng và bảo vệ nơi chơn
nhau cắt rốn của mình, làm nên giang sơn gấm vóc, ngày thêm vẻ vang, ngày
thêm giàu đẹp. Ai cũng cảm thấy nghĩa vụ thiêng liêng đối với Tổ quốc đè
nặng đôi vai, gắng sức vươn lên đem tài trí góp sức cùng đồng bào "trả" món
nợ của tổ tiên, ơng cha mà mình đã "vay", đã nhận:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Yêu nhau và sinh con đẻ cái</i>
<i>Gánh vác phần người đi trước để lại</i>

<i>Dặn dò con cháu chuyện mai sau</i>
<i>Hằng năm ăn đâu làm đâu</i>
<i>Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ..</i>

(Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm)

Khép lại đoạn thơ là một lời nhắn gửi về đạo lý làm người. "Sống là cho, đâu
chỉ nhận riêng mình". Trong văn cách, "cho" là cống hiến, dâng hiến, là phục
vụ. "Nhận" là hưởng thụ. Trong cuộc sống thời bình, đem mồ hôi, đem công
sức làm ra nhiều của cải,. góp phần làm cho dân giàu nước mạnh là "cho". Thời
kháng chiến, tất cả mọi miền hậu phương đều hướng về tiền tuyến, thi đua
"thóc khơng thiếu một cân, qn không thiếu một người"; hàng vạn nam nữ
thanh niên ào ào ra trận, quyết tâm "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước". Hàng
ngàn sinh viên Ưu tú "xếp bút nghiên theo việc đao cung'' để chiến đấu giải
phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Có biết bao chiến sĩ, đồng bào đã "cho
", đã "hiến dâng", đã "phục vụ", đã hy sinh để giành chiến thắng. Nào ai đã đắn
đo, là "chỉ nhận riêng mình".

Một chữ "cho" bình dị mà chứa đựng biết bao tốt đẹp. Lúc đói rét thì nhường
cơm sẻ áo. "lá lành đùm lá rách"; lúc hoạn nạn thì chung lưng đấu cật, đồng
cam cộng khổ. Vì ai cũng biết sống đẹp, đã biết "cho" nhau tình thương, san sẻ,
tương thân tương ái. Có "cho", có san sẻ, có đồng cảm mới được sống hạnh
phúc trong tình người rộng lớn, trong lịng đồng bào, đồng chí.

Một chữ "cho" trong bài thơ Bầm ơi của Tố Hữu ngợi ca tình qn dân cá
nước, ngợi ca lịng mẹ Việt Nam chắc nhiều người còn nhớ:

<i>Bao bà cụ từ tâm làm mẹ,</i>
<i>Yêu quý con như đẻ con ra</i>

<i>Cho con nào áo, nào quà,</i>
<i>Cho củi con sưởi, cho nhà con ngơi...</i>

Vì biết "Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình", nên ai cũng biết sống đẹp làm
trịn nghĩa vụ cơng dân; sống, lao động, chiến đấu vì sự tồn vong của dân tộc,
sự bền vững của đất nước:

<i>Những người vợ nhớ chồng cịn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu</i>
<i>Cặp vợ chồng u nhau góp nên hịn Trống Mái</i>

<i>Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua cịn trăm ao đầm để lại</i>
<i>Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương</i>

<i>Những con rồng nằm im góp dịng sơng xanh thẳm</i>

<i>Người học trị nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên...</i>
(Đất Nước - Nguyễn Khoa Điềm)
Những chữ như: "góp nên", "góp cho", "góp mình", "để lại" trong đoạn thơ trên
đã làm sáng ngời một quan niệm sống đẹp, "sống là cho, đâu chỉ nhận riêng
mình". Đó là tình nhân ái, đức hi sinh của con người Việt Nam trong trường kì
lịch sử.

Nhờ có truyền thống cao đẹp đó mà nhân dân ta tự hào về đất nước Việt Nam:
<i>Ơi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Bước sang thế kỷ XXI, đất nước ta phát triển một cách kỳ diệu trên con đường
cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa. Đoạn thơ trên đây của Tố Hữu vẫn còn nhiều
ý nghĩa thời sự mới mẻ, nhất là đối với tuổi trẻ Việt Nam.

Học giỏi, lao động tốt vì sự nghiệp đổi mới đất nước, vì dân giàu, nước mạnh,
xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh.

Học giỏi, lao động giỏi, tiến quân vào mặt trận khoa học kĩ thuật. Sống trong
lao động sáng tạo, sống hạnh phúc trong tình nhân ái bao la.

Hơn bao giờ hết, tuổi trẻ chúng ta mới thấy thấm thía về tình cảm, tư tưởng

hàm chứa trong một vần thơ đẹp, giàu ý nghĩa

<b>Bài làm 2</b>

Được sinh ra trong đời sống, được cảm nhận tình yêu bao la từ cha mẹ, được
thừa hưởng những giá trị mà tạo hoá ban tặng. Đó là diễm phúc của một con
người bình thường. Quan trọng như khơng khí ta thở hằng ngày, thiêng liêng
như tình mẫu tử, tình phụ tử ta có trong từng giây phút, mỗi món quà mà ta
nhận được từ tạo hoá khi xuất hiện trên thế gian này đều gắn liền với một bổn
phận, một trách nhiệm. Ý thức được điều này, trong bài "Một khúc ca xuân "
nhà thơ Tố Hữu có viết:

<i>"Nếu là con chim, là chiếc lá</i>
<i>Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh</i>

<i>Lẽ nào vay mà không trả</i>

<i>Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình"</i>

Bài thơ khơng chỉ dừng lại ở một cách sống mà cao cả hơn nó cịn mở ra một
quan niệm nhân sinh tích cực, hay đúng hơn là một lí tưởng sống cần có của
mỗi người trong xã hội.

<i>"Nếu là con chim, là chiếc lá</i>
<i>Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh"</i>

Nhà thơ Tố Hữu mượn hai thực thể chiếc lá và tiếng chim để minh hoạ cho
quan niệm của mình. Tạo hố đã tạo ra lồi chim và ban cho chúng giọng hót
tuyệt vời thì cũng có nghĩa rằng đã là chim thì phải hót và tương tự như vậy,
chiếc lá non phải xanh. Chắc hẳn ai đã từng đọc tác phẩm nổi tiếng "Tiếng

chim hót trong bụi mận gai" đều khơng thể qn hình ảnh chú chim đã dùng
hết sức mình để lao vào bụi mận gai, chú chim đã bị một cây gai xuyên vào
lồng ngực nhưng chú vẫn cất lên tiếng hót cuối cùng - tiếng hót mà đến cả hoạ
mi, sơn ca cũng phải ghen tị, tiếng hót mà cả Thượng đế trên cao nghe cũng
phải mỉm cười. Và như thế đủ cho ta thấy rằng hạnh phúc nhất, sung sướng
nhất chính là giây phút được cống hiến cho đời. Còn chiếc lá kia sẽ là gì hơm
nay nếu thiên nhiên khơng ban cho nguồn dưỡng khí để hơ hấp và quang hợp.
Sẽ là gì bây giờ nếu con người nhẫn tâm ngắt bỏ nó đi. Và như vậy, một khi đã
được tồn tại trên cõi đời này thì lá phải có nhiệm vụ đem màu xanh tràn đầy
nhựa sông ấy tô điểm cho bầu trời, cảnh vật hay đem lại bóng râm, dưỡng khí
cho mn lồi.

Vậy, là con người - là kẻ đứng đầu của mn lồi, là lồi động vật cao cấp nhất
có tư duy, suy nghĩ, chúng ta đã làm gì để cống hiến cho xã hội?

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

dưỡng khí hằng ngày, được sống trong một đất nước hồ bình - đó là gì nếu
khơng phải là vay mượn từ cuộc sống, từ xã hội?

Ngày nay, được học tập, được sinh hoạt giữa đất trời bình n là gì nếu khơng
phải mang trong mình một niềm tri ân với những thế hệ đi trước đã đánh đổi cả
mùa xuân của tuổi trẻ và thậm chí là xương máu, là nước mắt. để có được một
cuộc sống độc lập tự do như ngày nay. Vì vậy, đã là người hẳn trong mình
những trách nhiệm thiêng liêng. Đơn giản như phải học thật tốt để trả ơn cho
cha mẹ, thầy cô đã hết lịng vì mình. Cao cả hơn như cống hiến sức lực, trí tuệ
của mình vào sự nghiệp chung của giang sơn gấm vóc này. Đó chính là trách
nhiệm, là nghĩa vụ, bổn phận của mỗi con người. Hay đúng hơn nói theo Phạm
Ngũ Lão: Đó là món nợ phải trả cho đời.

<i>"Nam nhi vị liễu cơng danh trái</i>
<i>Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu"</i>

Nhìn lại ngày xưa đế' ngẫm lại ngày nay. Chúng ta phải làm gì để khơng khổ
danh là thế hệ trẻ, thế hệ thanh niên, thế hệ rường cột của nước nhà, như giúp
đỡ mọi người xung quanh, sống hết mình, sống tích cực, đưa đất nước mình
sánh vai với các cường quốc, năm châu. Để làm được điều đó hãy noi gương
Lê Bá Khánh Trình, Lê Tự Quốc Thắng hay giản dị hơn là sống tốt để trở thành
một cơng dân có ích cho cộng đồng.

</div>

<!--links-->