Tải Giải bài tập SGK Lịch sử lớp 6 bài 17: Cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng (năm 40) - Giải bài tập Lịch sử lớp 6 bài 17

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (201.1 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bài 17: CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG (NĂM 40)

1. Nước Âu Lạc từ thế kỷ II TCN đến thế kỷ I có gì thay đổi?

- Năm 179 TCN, Triệu Đà sáp nhập đất đai Âu Lạc vào Nam Việt, chia Âu Lạc làm 2 quận Giao
Chỉ và Cửu Chân.

- Năm 111 TCN, nhà Hán chiếm Âu Lạc và chia thành 3 quận, đó là: Giao Chỉ, Cửu Chân và
Nhật Nam, cộng với 6 quận của Trung Quốc thành châu Giao.

+ Đứng đầu châu là Thứ sử, đứng đầu mỗi quận là Thái thú (coi việc chính trị) và Đơ (coi việc
qn sự)

+ Đứng đầu huyện là các Lạc tướng người Việt.

- Nhân dân Châu Giao phải chịu nhiều thứ thuế (thuế muối, sắt) và cống nạp nặng nề (sừng tê,
ngà voi, ngọc trai, đồi mồi,...)

- Đồng hóa dân ta: Đưa người Hán sang và bắt dân ta theo phong tục Hán.

- Năm 34, Tô Định được cử làm Thái thú quận Giao Chỉ, đã ra sức đàn áp, vơ vét sức người, sức
của của nhân dân ta.

2. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40)

Bấy giờ ở huyện Mê Linh (từ Ba Vì đến Tam Đảo, thuộc Hà Nội, Vĩnh Phúc ngày nay), có hai
chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị là con gái Lạc tướng thuộc dòng dõi Hùng Vương. Chồng bà
Trưng Trắc là Thi Sách - con trai Lạc tướng huyện Chu Diên (Đan Phượng và Từ Liêm - Hà Nội
ngày nay). Hai gia đình đã cùng nhau bàn việc lớn, bí mật liên kết các thủ lĩnh mọi miền để
chuẩn bị nổi dậy đấu tranh.

a. Nguyên nhân cuộc khởi nghĩa.

- Do ách đô hộ thống trị tàn bạo của nhà Hán nên nhân dân căm phẫn.

- Thi Sách bị quân Hán giết.

b. Diễn biến cuộc khởi nghĩa

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Lược đồ đường tiến
quân của Hai Bà

Trưng

C. Kết quả

- Thái thú Tô Định bỏ
trốn, quân Hán bị đánh
tan, khởi nghĩa giành
thắng lợi.

- Xoá ách áp bức tàn bạo của quân xâm lược Hán

- Giành lại độc lập cho dân tộc.

d. Ý nghĩa

Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí quật cường bất khuất của dân tộc ta, đặc biệt là tinh thần đấu
tranh dũng cảm của người phụ nữ Việt Nam.

* HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI

1. Tình hình nước ta từ sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN
như thế nào?

Trả lời:

Sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN, Triệu Đà thơn tính nước ta và sáp nhập đất đai
Âu Lạc và Nam Việt, chia Âu Lạc thành hai quân Giao Chỉ và Cửu Chân.

2. Đến năm 111 TCN tình hình Âu Lạc ra sao?
Trả lời:

Năm 111 TCN, nhà Hán chiếm Âu Lạc và chia lại thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật
Nam (bao gồm Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đến Quảng Nam ngày nay) gộp với 6 quận của Trung
Quốc thành châu Giao.

3. Nhà Hán đã gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc thành châu Giao
nhằm mục đích gì?

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Nhà Hán đã gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao nhằm chiếm đóng lâu dài
xoá tên nước ta, biến nước ta thành bộ phận lãnh thổ của Trung Quốc.

4. Bộ máy cai trị của nhà Hán được sắp đặt như thế nào? Em có nhận xét gì
về cách đặt quan lại cai trị của nhà Hán?

Trả lời:

- Thủ phủ của Châu Giao được đặt ở Luy Lâu (Thuận Thành - Bắc Ninh). Đứng đầu châu là Thứ
sử, đứng đầu mỗi quận là Thái thú coi việc chính trị. Đơ coi việc qn sự. Những viên quan
này đều là người Hán. Dưới quận, huyện, các Lạc tướng vẫn trị dân như cũ.

- Nhà Hán chỉ mới bố trí được người Hán cai trị đến cấp quận, còn cấp dưới quận là huyện, xã,
chúng chưa thể vươn tới được nên buộc phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.

5. Em có nhận xét gì về cách đặt quan lại của nhà Hán?
Trả lời:

Nhà Hán bố trí người Hán cai trị đến cấp quận còn cấp dưới quận là huyện, xã chúng chưa thể
vươn tới được nên buộc phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.

6. Nhân dân châu Giao bị nhà Hán bóc lột như thế nào?
Trả lời:

Nhân dân châu Giao bị nhà Hán bóc lột rất nặng bằng nhiều thứ thuế như thuế muối, sắt và hằng
năm phải cống nạp nặng nề nhiều sản phẩm quý như sừng tê giác, ngà voi, ngọc trai,...nên cuộc
sống của họ ngày càng khốn khổ.

7. Nhà Hán đưa người Hán sang ở châu Giao nhằm mục đích gì?
Trả lời:

Nhà Hán đưa người Hán sang ở châu Giao nhằm mục đích đồng hố dân tộc ta để dễ bề cai trị

8. Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
Trả lời:

- Do ách đô hộ thống trị tàn bạo của nhà Hán

- Thi sách chồng bà Trưng Trắc bị Tô Định giết

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

"Một xin rửa sạch nước thù

Hai xin đem lại nghiệp xưa vua Hùng

Ba kẻo oan ức lòng chồng

Bốn xin vẻn vẻn sở công lênh này"

Em hãy cho biết mục tiêu của cuộc khởi nghĩa?

Trả lời:

Mục tiêu chủ yếu của cuộc khởi nghĩa là giành lại độc lập cho tổ quốc, nối lại sự nghiệp của các
vua Hùng và cũng để trả thù cho chồng.

10. Theo em, việc khắp nơi nhân dân kéo qn về Mê Linh nói lên điều gì?
Trả lời:

Việc khắp nơi nhân dân kéo quân về Mê Linh đã chứng tỏ ách thống trị của nhà Hán đối với nhân
dân ta rất tàn bạo, khiến mọi người đều căm giận và nổi dậy chống lại nhà Hán.

- Nó cũng cho thấy rằng cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đã được đơng đảo nhân dân khắp nơi
hưởng ứng.

11. Trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
Trả lời:

- Trưng Trắc và Trưng Nhị là hai chị em ruột, con của Lạc tướng huyện Mê Linh, thuộc dòng dõi
vua Hùng, Căm thù quân xâm lược, Hai Bà Trưng đã liên kết với gia đình Lạc tướng huyện Chu
Diên và những thủ lĩnh giỏi các vùng xung quanh mộ quân luyện tập, chuẩn bị khởi nghĩa mùa
xuân năm 40 (tháng 3 Dương lịch), Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn (Hà Tây). Nghe
tin Hai Bà Trưng nổi dây, hào kiệt khắp nơi kéo về ủng hộ. Nghĩa quân nhanh chóng đánh bại kẻ

thù, làm chủ Mê Linh, rồi từ Mê Linh, tiến đánh Cổ Loa và Luy Lâu.

- Tướng giặc Tô Định hốt hoảng phải bỏ thành, cắt tóc, cạo râu lẻn trốn về nước. Quân Hán ở các
quận khác cũng bị đánh tan. Cuộc khởi nghĩa đã giành thắng lợi.

12. Nêu ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
Trả lời:

Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng có ý nghĩa to lớn, nó đã:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Nêu cao tinh thần anh dũng của người phụ nữ Việt Nam, tiêu biểu là Hai Bà Trưng trong lịch sử
đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc

14. Em có suy nghĩa gì về lời nhận xét sau của Lê Văn Hưu: "Trưng Trắc,
Trưng Nhị là phụ nữ, hô một tiếng mà các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật
Nam, Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh Ngoại đều hưởng ứng, việc dựng
nước xưng vương dễ như trở bàn tay, có thể thấy tình thế đất Việt ta đủ
dựng được nghiệp bá vương"

Trả lời:

- Trưng Trắc, Trưng Nhị là phụ nữ nhưng thể hiện ý chí bất khuất, tinh thần anh dũng đã đứng
lên lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống quân xâm lược hán, dược đông đảo nhân dân cả nước ủng hộ
và tin theo tạo nên sức mạnh lớn cho cuộc khởi nghĩa nhanh chóng giành thắng lợi.

- Cuộc khởi nghĩa báo hiệu thế lực phong kiến phương Bắc không thể cai trị vĩnh viễn nước ta.
Nhân dân ta sẵn sàng đứng lên chống lại sự xâm lược của kẻ thì giành độc lập, xây dựng đất
nước.

15. Em hãy nêu những nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà

Trưng?

Trả lời:

- Sự dũng cảm mưu trí, sáng tạo của người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa đứng đầu là Hai Bà Trưng.

- Sự đồng lòng, đoàn kết ủng hộ của nhân dân các dân tộc...đã xây dựng nên đội quân khởi nghĩa
(đặc biệt là sự tham gia đông đảo của phụ nữ) với sức mạnh to lớn làm nên thắng lợi của cuộc
khởi nghĩa

- Sự căm ghét của chính quyền đơ hộ của nhân dân đã hun đúc nhiệt huyết yêu nước đấu tranh
chống chính quyền đô hộ của nhân dân ta.

16. Đất nước và nhân dân Âu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi về mặt
chính trị?

Trả lời:

Đất nước và nhân dân Âu Lạc dưới thời thuộc Hán có nhiều thay đổi về chính trị là:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Năm 111 TCN, nhà Hán thay nhà Triệu đô hộ Âu Lạc, chia nước thành 3 quận Giao Chỉ, Cửu
Chân, Nhật Nam (Từ Quảng Nam trở ra)

- Chúng hợp nhất 3 quận của ta với 6 quận của Trung Quốc, lập thành châu Giao, Thủ phủ của
châu Giao là Luy Lâu (Thuận Thành - Bắc Ninh), đặt các chức quan Thứ Sử, Thái Thú, Đơ
(người Hán) cai trị, xố bỏ nhà nước Âu Lạc và trở thành một vùng đất của Trung Quốc

- Ở các huyện, nhà Hán vẫn cho các Lạc tướng cai quản như cũ với âm mưu "dùng người Việt trị
người Việt"

17. Đất nước và nhân dân Âu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi về mặt
văn hoá, xã hội?

Trả lời:

- Nhà Hán đưa người Hán sang sinh sống lâu dài ở Âu Lạc cùng với người Việt.

</div>