Tải Cảm nhận về Hồn Trương Ba, da hàng thịt - Dàn ý + 6 bài văn mẫu lớp 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề Bài: Cảm nhận về Hồn Trương Ba, da hàng thịt Ngữ văn 12</b>
<b>Dàn ý </b>

<b>1. Mở Bài</b>

- Có thể nói khao khát được là chính mình đã được thể hiện trong rất nhiều tác
phẩm nghệ thuật, đó chính là cái “tơi” cá nhân đầy mạnh mẽ.

- Một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất khao khát này đó chính là vở kịch
có tên Hồn Trương Ba, da hàng thịt do nhà soạn kịch tài ba Lưu Quang Vũ
chắp bút.

<b>2. Thân Bài</b>

* Tác giả, tác phẩm:

- Lưu Quang Vũ (1948-1988), quê gốc ở Đà Nẵng, nhưng sinh sống, học tập và
làm việc ở Hà Nội, từng tham gia quân đội trong thời kỳ kháng chiến chống
Mỹ (1960-1970).

- Ơng là nhà viết kịch có nhiều đóng góp đặc sắc, với hơn 50 tác phẩm kịch
trong vịng 10 năm trời sáng tác và hầu như chúng đều được cơng chiếu, dàn
dựng trên tồn quốc.

- Hồn Trương Ba, da hàng thịt là vở kịch có cốt truyện xuất xứ từ dân gian, ra
đời năm 1981, mãi đến năm 1984 mới được công bố, và ngay lập tức đã được
độc giả đón nhận nồng hậu. Đoạn trích trong chương trình học nằm ở cảnh thứ
7 và trong phần kết của vở kịch.

* Bi kịch bị tha hóa của hồn Trương Ba:

- Trong cuộc độc thoại nội tâm:

+ Ông tự nhận ra mình bắt đầu ham uống rượu, ăn thịt, hững hờ với đánh cờ.

+ Ông hoang mang, bối rối và sợ hãi, khao khát được rời khỏi cái xác thô kệch
dù chỉ một chốc lát.

- Trong cuộc đối thoại với xác:

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Việc khao khát khi ở bên cạnh vợ anh hàng thịt, thích ăn thịt, rồi húp cả tiết
canh,…

Sức mạnh của xác đã giúp Trương Ba đánh thằng con trai bật máu mồm, giúp
ông cày xới khu vườn.

+ Cũng nhờ có xác mà Trương Ba được gần gũi người thân, nhìn ngắm bầu
trời,…

→ Hồn và xác tuy hai mà một, đều thống nhất trong một cuộc chơi, hồn cứ
việc tha hóa, rồi đổ tội cho xác để được thanh thản, ngược lại xác phải được
“chiều chuộng” những ham muốn tầm thường.

+ Bản thân Trương Ba tuy tức giận, liên tục chỉ trích xác ti tiện, là “xác thịt âm
u” khơng có cảm xúc, tri giác, lại cịn lươn lẹo nhưng cuối cùng ơng vẫn bị
đuối lý bởi xác nói đúng, ơng đang bị tha hóa. Điều đó khiến ơng tuyệt vọng.

* Bi kịch bị chối bỏ:

- Bà vợ địi bỏ đi

- Đứa cháu gái khơng thừa nhận ông nội, cho rằng ông là kẻ đồ tể, cục súc đang
phá hoại khu vườn của ông nội nó.

- Cơ con dâu tuy thấu hiểu, nhưng cuối cùng cũng bộc bạch những sự thay đổi,
lệch lạc của hồn Trương Ba. Điều này làm ơng hồn tồn nhận ra sự tha hóa
của mình.

* Giải quyết xung đột kịch

- Trương Ba quyết tâm trả lại xác cho anh hàng thị

- Xin cho cu Tị được sống lại, cịn mình thì xin được chết hẳn.

- Đó là những quyết định rất khó khăn của Trương Ba, nhưng khơng cịn cách
giải quyết nào khác tốt đẹp hơn nữa. Ơng khơng thể sống trong một đằng,
ngoài một nẻo.

* Ý nghĩa đoạn kết:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Trương Ba đã trở lại làm chính mình, tuy khơng cịn trên nhân thế nhưng ơng
đã trở thành bất tử trong lịng người thân, lấy lại được tồn vẹn những tình cảm
trước đây ơng đánh mất, trở nên thanh thản, cao khiết trở lại.

<b>3. Kết Bài</b>

- Toàn bộ vở kịch của Lưu Quang Vũ cuối cùng kết lại ở thông điệp: Dù cuộc
đời nhiều cám dỗ nhưng con người vẫn luôn phấn đấu để giữ được tâm hồn
nguyên vẹn , trong sạch, thẳng thắn, luôn cố gắng để được làm chính mình.

- Những con người đã khuất hãy là một bản tình ca để tuổi trẻ hơm nay mãi

nhớ về, mãi ngân nga từ đó gieo niềm tin cho cuộc đời. Sống có nhiều cách
sống, trong đó có cách dù thân xác đã trở về cát bụi nhưng tâm hồn vẫn mãi
còn bất tử với những ấn tượng và kỷ niệm đẹp nhất trong lòng người ở lại.

<b>Bài Mẫu Số 1: </b>

Những năm tám mươi của thế kỉ XX, kịch của Lưu Quang Vũ đã làm chấn
động sân khấu kịch Việt Nam thời đổi mới.

"Hồn Trương Ba, da hàng thịt" là vở kịch đặc sắc nhất của ông, được sáng tác
từ năm 1981, nhưng ba năm sau (1984) mới được ra mắt khán giả. Vở kịch
được sáng tạo từ một truyện cổ tích cùng tên, qua đó, tác giả nêu lên một vấn
đề xã hội mang tính triết lý sâu sắc: mối quan hệ giữa thể xác và con người ta
không thể sống sống nhờ, sống gửi vào cuộc sống của người khác.

Phần trích đoạn kịch là cuộc đối thoại giữa linh hồn và xác, giữa hồn Trương
Ba và những người thân trong gia đình, giữa hồn Trương Ba và Đế Thích; cuối
cùng là cái "chết" của hồn Trương Ba.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Nghĩa là hồn Trương Ba đã bị sa sút, tha hóa. Khi hồn Trương Ba tự hào cho
rằng mình có một đời sống riêng: "ngun vẹn, trong sạch, thẳng thắn" thì xác
hàng thịt châm biếm: "Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tôi, chiều theo
những địi hỏi của tơi, mà cịn nhận là ngun vẹn, trong sạch, thẳng thắn!".

Xác hàng thịt tỏ ra coi thường hồn Trương Ba, tự kiêu tự đại khẳng định vị thế,
vai trị quan trọng của mình. Nào là "tơi đã cho ơng sức mạnh" hoặc "Tơi là cái
bình để chứa đựng linh hồn". Nào là "Nhờ tôi mà ông có thể làm lụng, cuốc
xới... Nhờ có đơi mắt của tôi, ông cảm nhận thế giới này qua những giác quan
của tơi..."

Xác hàng thịt thì thầm: "Tơi rất biết cách chiều chuộng linh hồn"; "Tơi biết cần
phải để cho tính tự ái của ông được ve vuốt"..., "chúng ta tuy hai mà một!".

Cuộc đối thoại giữa xác hàng thịt và hồn Trương Ba là cuộc đấu tranh giữa thể
xác và linh hồn cùng tồn tại trong một con người. Thể xác và linh hồn có quan
hệ hữu cơ với nhau, cả hai gắn bó với nhau để cùng sống, cùng tồn tại. Thể xác
có tính độc lập tương đối của nó, có tiếng nói của nó, có khả năng tác động vào
linh hồn, vì nó là nơi trú ngụ của linh hồn. Khi thể xác tiêu tan thì linh hồn
cũng mất. Khi linh hồn "bay đi" thì thể xác cũng trở về cát bụi. Nhờ có linh hồn
đấu tranh, chi phối với những ham muốn, những dục vọng tầm thường của thể
xác mà nhân cách được hoàn thiện, tâm hồn được trong sáng.

Câu nói của xác hàng thịt: "Tơi là cái bình để chứa đựng linh hồn" đã cho thấy
mối quan hệ hữu cơ giữa thể xác và linh hồn, làm cho ý nghĩa ẩn dụ của đoạn
đối thoại giữa hồn Trương Ba với xác hàng thịt thêm cụ thể, sâu sắc.

Từ khi sống nhờ xác hàng thịt, hồn Trương Ba bị tha hóa nhiều: tát con trai tóe
máu mồm máu mũi (bằng bàn tay, bằng sức mạnh và sự tàn bạo của xác hàng
thịt). Hồn Trương Ba khác hẳn ngày xưa, làm vườn thì thơ vụng: đã làm "gãy
tiệt cái chồi non" của cây cam, đã "giẫm lên nát cả cây sâm quý mới ươm", đã
"làm gãy cả nan, rách cả giấy, hỏng mất cá cái diều đẹp" của cu Tị.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

sợ, đau đớn "thấy... mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả như
lệch lạc, nhịa mờ dần đến cũng khơng nhận ra thầy nữa...".

Trước lời than khóc của người con dâu, hồn Trương Ba tê tái, "mặt lạnh ngắt
như tảng đá Ngồi một mình, như sực tỉnh, như bàng hồng: "Mày đã thắng thế
rồi đấy, cái thân xác không phải của ta ạ, mày đã tìm được đủ mọi cách để lấn
át ta...".

Không thể sống gửi nằm nhờ mãi được, không thể bị lệ thuộc vào thể xác hàng
thịt và tự đánh mất mình, hồn Trương Ba an ủi, thức tỉnh, động viên mình:
"Nhưng lẽ nào ta lại chịu thua mày, khuất phục mày mà tự đánh mất mình"...
Có thật khơng cịn cách nào khác? Không cần đến cái đời sống do mày mang
lại! Không cần!".

Sự do dự bị đẩy lùi, bị xua tan. Sự tỉnh ngộ của hồn Trương Ba tuy muộn mằn
nhưng thật có nhiều ý nghĩa. Con đường tự giải thốt, linh hồn đã nhìn thấy ánh
sáng.

Cuộc gặp gỡ và đối thoại giữa linh hồn Trương Ba và Đế Thích đã đẩy xung
đột kịch lên cao trào, đỉnh điểm. Phải tìm gặp ngay Đế Thích, Hồn Trương Ba
"đứng dậy, lập cập nhưng quả quyết, đến bên cột nhà, lấy một nén hương châm
lửa, thắp lên". Gặp lại người bạn chơi cờ ở cõi trời, hồn Trương Ba thổ lộ bao
nỗi niềm day dứt: " Ơng Đế Thích ạ, tơi không thể tiếp tục mang thân anh hàng
thịt được nữa, không thể được!... Không thể bên trong một đằng, bên ngồi một
nẻo được. Tơi muốn được là tơi tồn vẹn".

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

nay, như ta đã biết, những kẻ úy tử tham sinh, những kẻ tham quyền cố vị đều
bị đồng loại coi khinh và chê cười!

Hồn Trương Ba tuy có lúc tha hóa sa sút, nhưng giờ đây vẫn tỏ ra tỉnh táo,
đáng trọng. Chỉ muốn Đế Thích hóa phép làm cho hồn hàng thịt được "sống
lại" với thân xác anh ta; chỉ muốn vị tiên cờ hóa phép làm cho cu Tị được sống
lại với mẹ nó, được chơi với bạn bè: "Ơng Đế Thích, vì con trẻ ơng ạ, vì con
trẻ. Ơng hay giúp tơi lần cuối cùng"... Ý muốn ấy rất nhân bản và cao thượng.

Hồn Trương Ba càng nói càng cầu khẩn tha thiết: "Tơi đã chết rồi, hãy để tơi
chết hẳn!... Việc đúng cịn làm kịp bây giờ là làm cu Tị sống lại. Cịn tơi, cứ để
tơi chết hẳn...".

Cái giá của sự sống và chết "đắt quá, không thể trả được". Cho dù chết là hết,
"khi được tham dự vào bất cứ nỗi vui buồn gì", nhưng sống gửi nằm nhờ thì
"cịn khổ hơn là cái chết". Hồn Trương Ba đau đớn cảm thấy xót xa: "Mà
khơng phải chỉ một mình tơi khổ!Những người thân của tơi sẽ cịn phải khổ vì
tơi!". Cho dù có được sống, để vui chơi thỏa thích, được chơi cờ với Đế Thích,
nhưng hồn Trương Ba đã phủ định: "Nếu cịn tiếp tục sống, tơi cũng chẳng
thích đánh cờ với ơng nữa!... Khơng có gì chán bằng đánh cờ với tiên!".

Hồn Trương Ba đã bẻ gãy cả bó hương do Đế Thích tặng, hồn Trương Ba nhất
quyết muốn nhảy xuống sông tự tử hoặc đâm cổ tự sát để được chết, để tâm
hồn mình được "trở lại thanh thản, trong sáng như xưa...".

Ý tưởng của hồn Trương Ba thật cao thượng. Hành động của hồn Trương Ba
thể hiện một quan niệm sống đúng đắn, tích cực: khơng thể sống gửi vào thân
xác kẻ khác, không thể sống tha hóa, khơng được sống dai, cứ cố bám riết vào
đời khi cái sống đã mất hết ý nghĩa. Không thể sống giả tạo để mang lợi lộc
cho "bọn khốn khiếp".

Hồn Trương Ba phủ định cái sống của mình, chịu cái chết để cho cu Tị được
sống, thuận theo lẽ tự nhiên như lá vàng rụng xuống cho mầm non nhú mọc,
tươi xanh. Nhân cách của hồn Trương Ba cao đẹp biết bao, đáng trọng biết bao!
Bài học về ý nghĩa sự sống và cái chết, bài học về đạo lí và nhân cách được tác
giả đặt ra một cách sâu sắc và thấm thía!

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

mà lại hóa thành màu xanh của cây vườn, vị thơm ngon của trái na, vẫn quấn
quýt với người thân, gần gũi nơi bậc cửa, trong ánh lửa, nơi cầu ao, trong cơi
trầu, con dao... của vợ con thương yêu. Cho dù thân cát bụi lại trở về cát bụi
nhưng hồn Trương Ba cao khiết vẫn bất tử trong cõi đời. Cái kết đầy chất thơ
ấy đã làm cho tư tưởng nhân văn tỏa sáng tác phẩm.

Nhiều thập kỉ đã trôi qua, bạn đọc ngày nay được sống trong sự đổi mới toàn
diện, trong khí thế vươn lên của đất nước và dân tộc, sẽ cịn tìm thấy nhiều tầng
ý nghĩa thú vị hàm ẩn trong vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt". Hồn
Trương Ba đã và đang đánh thức chúng ta..

<b>Bài Mẫu Số 2: </b>

Trong sự nghiệp sáng tác của Lưu Quang Vũ, Hồn Trương Ba da hàng thịt là
một trong những tác phẩm xuất sắc của ông. Vở kịch được tác giả hiện đại hóa
từ cốt truyện dân gian, qua hệ thống nhân vật Lưu Quang Vũ đã đặt ra nhiều
vấn đề bức thiết của cuộc sống lúc bấy giờ.

Qua cuộc đấu tranh giữa thể xác và linh hồn, Lưu Quang Vũ chuyển tải đến
bạn đọc ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Qua các nghịch cảnh, ta thấy được vẻ đẹp
của nhân dân lao động trong cuộc chiến thời bình chống lại cái ác, chống lại sự
giả tạo và khát vọng hồn thiện nhân cách, bảo vệ quyền sống đích thực.

Trương Ba bị chết oan uổng do sự vô tâm, tắc trách của Nam Tào, vì thế được
Bắc Đẩu sửa sai, nhưng lại sửa sai một cách vô lý là cho hồn Trương Ba nhập
vào xác của anh hàng thịt. Vậy là một linh hồn thanh cao, nhân hậu, ngay thẳng
lại phải sống nhờ và lệ thuộc vào xác của anh hàng thịt. Linh hồn Trương Ba
không sai khiến được mà còn bị xác thịt điều khiển lại, dẫn tới linh hồn bị
nhiễm độc tầm thường. Chính vì ý thức được điều này, khiến Trương Ba dằn
vặt, đau khổ và đưa ra quyết định sống độc lập.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Màn kết của vở kịch sau khi đẩy những xung đột lên tới đỉnh điểm, hóa giải
những nghịch cảnh, Trương Ba trả lại xác cho anh hàng thịt, chấp nhận cái chết
để linh hồn tồn tại vĩnh viễn bên những người thân u của mình.

Một cuộc sống khơng đáng sống vì cái thanh cao phải dung hịa với cái thấp
hèn thì chẳng phải sẽ thành bi kịch sao? Thể xác và linh hồn có mối quan hệ
hữu cơ với nhau khơng tách rời. Xác thịt có nhu cầu mang tính bản năng, cịn
linh hồn mang tính chất thanh cao, vươn tới sự hoàn thiện nhân cách. Qua đây,
Lưu Quang Vũ muốn nhấn mạnh rằng khi con người ta phải sống trong cái tầm
thường thì tất yếu sẽ bị nhiễm độc, cái tốt đẹp sẽ bị lấn át. Những xung đột từ
bên trong con người thơng qua cuộc đối thoại có tính giả tưởng giữa linh hồn
và thể xác nhằm hướng tới vấn đề mang tính triết học.

Tất cả bi kịch xảy ra từ những tồn tại đầy nghịch lý, trái với lẽ tự nhiên khiến
cái dung tục có cơ hội ngự trị, lấn át và đồng lõa những gì vốn thanh cao, tốt
đẹp. Qua đó, cổ vũ cho cuộc đấu tranh bảo vệ cho những phẩm tính cao quý
của con người nhằm hướng tới khát vọng trong sạch, hài hòa giữa thể xác và
tâm hồn để hoàn thiện nhân cách, để xứng đáng chức vị làm người.

<b>Bài Mẫu Số 3: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

một người khác.hơn nữa một tâm hồn thanh cao không thể sống không thể ẩn
náu trong một thể xác dung tục. Sống như thế thì cịn khổ hơn chết, thế thì thà
chết cịn thỏa.

Vở kịch khơng chỉ có ý nghĩa triết lý về nhân sinh, về hạnh phúc con người mà
cịn góp phần phê phán một số biểu hiện tích cực trong lối sống lúc bây giờ.

Điều đầu tiên, con người đang có nguy cơ chạy theo ham muốn tầm thường về
vật chất, chỉ thích hưởng thụ đến nỗi trở nên phàm phu,dung tục. Nó được thể
hiện ở phần trích đoạn giữa linh hồn và xác, giữa hồn Trương Ba và những
người thân trong gia đình, giữa hồn Trương Ba và Đế Thích; cuối cùng là cái
"chết" của hồn Trương Ba.

Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt là một cuộc đối thoại sinh
động, đầy ý nghĩa triết lí gồm có 25 lượt lời. Xác hàng thịt thì một điều "ơng",
hai điều "ơng", nhưng hồn Trương Ba, sỉ nhục xác hàng thịt đủ điều: xác hàng
thịt cho biết dù có "âm u đui mù mà tơi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả cái
linh hồn cao khiết của ông đấy"; sao ông không nhớ "Khi ông đứng cạnh vợ
tôi, tay chân run rẩy, hơi thở nóng rực, cổ nghẹn lại..."; hoặc "Chẳng lẽ ơng
khơng xao xuyến chút gì? Hà hà, cái món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi, và đủ các
thứ thú vị khác không làm hồn ông lâng lâng cảm xúc sao?". Nghĩa là hồn
Trương Ba đã bị sa sút, tha hóa khi hồn ông sống nhờ trong một thân xác của
một kẻ khác chứ k phải chính mình. Khi hồn Trương Ba tự hào cho rằng mình
có một đời sống riêng: "ngun vẹn, trong sạch, thẳng thắn" thì đúng lúc đó
xác hàng thịt châm biếm: "Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tơi, chiều
theo những địi hỏi của tơi, mà còn nhận là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng
thắn!".

Như vậy qua những lời lẽ của xác hàng thịt tỏ ra coi thường hồn Trương Ba, tự
kiêu tự đại khẳng định vị thế. vai trị quan trọng của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Mối quan hệ này cũng được thể hiện qua câu nói của xác hàng thịt: "Tơi là cái
bình để chứa đựng linh hồn" làm cho ý nghĩa ẩn dụ của đoạn đối thoại giữa hồn
Trương Ba với xác hàng thịt thêm cụ thể, sâu sắc.

Một điều chúng ta có thể thấy rằng khi sống nhờ xác hàng thịt, hồn Trương Ba
bị tha hóa nhiều: tát con trai tóe máu mồm máu mũi .Hồn Trương Ba khác hẳn
ngày xưa, làm vườn thì thô vụng: đã làm "gãy tiệt cái chồi non" của cây cam,
đã "giẫm lên nát cả cây sâm quý mới ươm", đã "làm gãy cả nan, rách cả giấy,
hỏng mất cả cái diều đẹp" của cu Tị.Chính cũng từ lúc ấy bi kịch hồn xác khác
nhau đã khiến cho hồn Trương Ba sống trong bi kịch, trải qua nhiều dằn vặt,
đau khổ: vợ muốn bỏ đi để "ông được thảnh thơi... với cô vợ người hàng thịt";
cái Gái, đứa cháu nội thì khinh bỉ, xua đuổi: "Ơng xấu lắm, ác lắm! Cút đi! Lão

đồ tể, cút đi!". Chị con dâu, người thông cảm và thương hồn Trương Ba hơn cả,
giờ đây trước cảnh "tan hoang" của gia đình thì vơ cùng lo sợ, đau đớn "thấy...
mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả như lệch lạc, nhịa mờ dần
đến nỗi có lúc chính con cũng khơng nhận ra thầy nữa...".

Hồn Trương Ba tê tái, "mặt lạnh ngắt như tảng đá". Ngồi một mình, như sực
tỉnh, như bàng hoàng: "Mày đã thắng thế rồi đấy, cái thân xác khơng phải của
ta ạ, mày đã tìm được đủ mọi cách để lấn át ta". Không thể sống gửi nằm nhờ
mãi được, không thể bị lệ thuộc vào thể xác hàng thịt và tự đánh mất mình, hồn
Trương Ba an úi, thức tỉnh, động viên mình: "Nhưng lẽ nào ta lại chịu thua
mày, khuất phục mày mà tự đánh mất mình? ... Có thật khơng cịn cách nào
khác? Khơng cần đến cái đời sống do mày mang lại! Không cần!".Sự tỉnh ngộ
của hồn Trương Ba tuy muộn màng nhưng thật có nhiều ý nghĩa.Linh hồn của
Trương Ba đã tìm ra hướng đi cho mình.

Sau đó cuộc gặp gỡ và đối thoại giữa linh hồn Trương Ba và Đế Thích đã đẩy
xung đột kịch lên cao trào, đỉnh điểm. Phải tìm gặp ngay Đế Thích, Hồn
Trương Ba "đứng dậy, lập cập nhưng quả quyết, đến bên cột nhà, lẩy một nén
hương châm lửa. thắp lên". Gặp lại người bạn chơi cờ ở cõi trời, hồn Trương
Ba thổ lộ bao nỗi niềm day dứt: "Ơng Đế Thích ạ, tơi không thể tiếp tục mang
thân anh hàng thịt nữa, không thể được!... Khơng thể bên trong một đằng, bên
ngồi một nẻo được. Tơi muốn được là tơi tồn vẹn".

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

trong bùn đất" rồi. Sau khi phân trần Hồn Trương Ba không muốn được sống
trong thân xác anh hàng thịt nữa, cũng không muốn được ''nhập vào cu Tị" bởi
lẽ nhiều điều phiền toái, trớ trêu sẽ diễn ra, sâu xa hơn nữa sẽ "bơ vơ lạc lõng",
"đáng ghét như kẻ tham lam". Thật vô lý, cực kỳ vô lý, bởi lẽ "một kẻ lý ra
phải chết từ lâu mà vẫn cứ sống, cứ trẻ khỏe, cứ ngang nhiên hưởng thụ mọi
thứ lộc trời!". Xưa nay. như ta đã biết, những kẻ úy tử tham sinh, những kẻ
tham quyền có vị đều bị đồng loại coi khinh và chê cười!.

Một điều rõ ràng Hồn Trương Ba tuy có lúc tha hóa sa sút, nhưng giờ đây vẫn
tỏ ra tỉnh táo, đáng trọng. Ơng muốn Đế Thích hóa phép làm cho hồn hàng thịt
được "sống lại" với thân xác anh ta; chỉ muốn vị tiên cờ hóa phép làm cho cu
Tị được sống lại với mẹ nó, được chơi với bạn bè: "Ơng Đế Thích, vì cịn trẻ
ơng ạ, vì con trẻ. Ơng hãy giúp tơi lần cuối cùng"... Ý muốn ấy rất nhân bản và
cao thượng.Hồn Trương Ba càng cẩu khẩn tha thiết: "Tôi đã chết rồi, hãy để tơi
chết hẳn!... Việc đúng cịn làm kịp bây giờ là làm cu Tị sống lại. Cịn tơi, cứ để
tơi chết hẳn ".Hồn Trương Ba đã bẻ gãy cả bó hương do Đế Thích tặng, nhất
quyết muốn nhảy xuống sơng tự tử hoặc đâm cổ tự sát để được chết, để tâm
hồn mình được "trở lại thanh thản, trong sáng như xưa...".Ý tưởng của hồn
Trương Ba thật cao thượng.

Như vậy vở kịch cịn đề cập đến một số vấn đề khơng kém phần bức xúc, đó là
tình trạng con người phải sống giả, không dám, cũng không được sống với thực
chất bản thân mình, đẩy con người đến chỗ bị tha hóa do danh và lợi.

Đoạn kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt gợi cho độc giả, khán giá nhiều bâng
khuâng. Hồn Trương Ba khơng theo Đế Thích về trời để chơi cờ, mà lại hóa
thành màu xanh của cây vườn, vị thơm ngon của trái na, vẫn quấn quýt với
người thân, gần gũi nơi bậc cửa, trong ánh lửa, nơi cầu ao, trong cơi trầu, con
dao., của vợ con thương yêu. Như vậy hồn Trương Ba cao khiết vẫn bất tử
trong cõi đời. Cái kết đầy chất thơ ấy đã làm cho tư tưởng nhân văn tỏa sáng
tác phẩm.

<b>Bài làm 4</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

chính là điều mà tơi đã lựa chọn”. Có thể nói khao khát được là chính mình đã
được thể hiện trong rất nhiều tác phẩm nghệ thuật, đó chính là cái “tơi” cá nhân
đầy mạnh mẽ. Một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất khao khát này đó

chính là một vở kịch rất nổi tiếng vào những năm 80 của thế kỷ trước có tên
Hồn Trương Ba, da hàng thịt do nhà soạn kịch tài ba Lưu Quang Vũ chắp bút.

Lưu Quang Vũ (1948-1988), quê gốc ở Đà Nẵng, nhưng sinh sống, học tập và
làm việc ở Hà Nội, từng tham gia quân đội trong thời kỳ kháng chiến chống
Mỹ (1960-1970), phục vụ trong quân chủng phịng khơng, khơng qn. Ơng
bắt đầu viết thơ vào năm 1960, sau đó mãi đến những năm 1978 mới bén dun
viết kịch, năm 1980 thì ơng đã có vị trí đứng vững trong làng kịch. Ơng là nhà
viết kịch có nhiều đóng góp đặc sắc, với hơn 50 tác phẩm kịch trong vòng
mười năm trời sáng tác và hầu như chúng đều được cơng chiếu, dàn dựng trên
tồn quốc, thậm chí có những tác phẩm cịn được cơng chiếu nhiều lần ở nước
ngoài như Hồn Trương Ba, da hàng thịt. Về sự nghiệp thơ, Lưu Quang Vũ có
cách viết thơ giàu cảm xúc, giàu suy tư trăn trở và những khát khao, Hương cây
bếp lửa là tập thơ tiêu biểu của ông in chung với Bằng Việt.

Hồn Trương Ba, da hàng thịt là vở kịch có cốt truyện xuất xứ từ dân gian, ra
đời năm 1981, mãi đến năm 1984 mới được công bố, và ngay lập tức đã được
độc giả đón nhận nồng hậu. Đoạn trích trong chương trình học nằm ở cảnh thứ
7 và trong phần kết của vở kịch.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Bi kịch của hồn Trương Ba bắt đầu bằng cái bi kịch bị tha hóa bởi xác hàng thịt
và do chính bản thân hồn Trương Ba nhận ra, ơng bắt đầu ham uống rượu,
thích bán thịt, cũng khơng cịn mấy mặn mà với cái trị chơi thanh cao là đánh
cờ. Trong những lời độc thoại nội tâm đầy bối rối, hoang mang và đau khổ,
phần hồn muốn rời khỏi, thốt khỏi cái phần thân xác thơ lỗ của anh hàng thịt
ngay lập tức. Giọng điệu của hồn Trương Ba gấp gáp, sợ hãi và có cả sự ghê
tởm, tay ơm đầu đầy bức bối, phải nói ông khao khát được thoát khỏi đến mức
mong rằng “được tách ra khỏi cái xác này, dù chỉ một lát!”.

Trong cuộc đối thoại với xác hàng thịt cái bi kịch tha hóa của hồn Trương Ba

lại càng được bộc lộ rõ hơn. Hồn Trương Ba quyết tâm rời khỏi xác hàng thịt,
trở thành một cái bóng lờ mờ và giữa hồn và xác bắt đầu có cuộc đối thoại
tranh luận lẫn nhau, hồn Trương Ba thì cho rằng xác anh hàng thịt đã khiến
mình đổ đốn, khiến mình thay đổi, ơng chỉ trích những thói xấu của phần xác.
Khi hồn muốn thốt khỏi xác, thì xác anh hàng thịt trả lời bằng một giọng rất
nhạo báng, nhưng lý lẽ rất sắc bén “ông không tách ra khỏi tôi được đâu” rồi
thì “ơng phải tồn tại nhờ tơi, chiều theo những địi hỏi của tơi,…”. Trương Ba
vốn cho rằng xác hàng thịt là thứ vô tri vô giác, là thứ “xác thịt âm u đui mù”,
nhưng khơng quan điểm của nó cũng rất sắc bén và trần trụi đến đáng sợ, nó kể
hết những gì mà phần hồn đã tham dự vào, đã bị tha hóa ra sao. Xác nhắc đến
những khát vọng khi của hồn Trương Ba khi đứng cạnh vợ hàng thịt, nhắc đến
những lần ăn thịt, húp tiết canh, nhờ có sức mạnh của xác mà Trương Ba có thể
tát thằng con đến tóe máu mồm vì nó hỗn, có thể vung cuốc, xẻng cày xới khu
vườn yêu quý. Cũng nhờ thể xác này mà hồn Trương Ba lại được ở bên vợ con,
nhìn ngắm bầu trời, … Và chốt lại xác cho rằng cái linh hồn Trương Ba cứ ưa
sĩ diện, dối lòng, bởi đã chiều theo những cái nguyện vọng phàm tục của xác
mà lại còn tự nhận mình là tâm hồn cao khiết “nguyên vẹn, trong sạch, thẳng
thắn”. Đúng như lời Trương Ba phản bác, thứ lý lẽ của xác thật “ti tiện”, nhưng
cũng theo lời xác thì chỉ có Trương Ba cứ nổi nóng lên, chứ nó thì vẫn rất “nhã
nhặn” và cái nhã nhặn, đường hoàng, thẳng thắn ấy đã chọc thẳng vào phần
hồn vào chỗ yếu mềm, làm hồn không thể cự cãi được.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

vẹn, trong sạch, thẳng thắn”, ông bám víu lấy cái lịng tin vào bản thân và dần
trở nên tuyệt vọng. Bởi xác hàng thịt đã vạch trắng ra một cuộc chơi, hai bên
thông cảm cho nhau “chiều chuộng”, hồn Trương Ba cứ mãi nghĩ rằng tâm hồn
mình thanh cao và trong sạch, mấy cái việc xấu xa, bỉ ổi thì cứ đổ tại lỗi do xác
chi phối, để được thanh thản. Nhưng suy cho cùng xác và hồn khơng phải vẫn
nằm một chỗ đấy sao, có thực là hồn thanh cao và xác ti tiện hay là cả hai đã
dần pha trộn lẫn nhau? Câu trả lời rằng, thực sự hồn Trương Ba đang bị tha hóa
dần, khơng cịn là ơng của ngày xưa nữa.

Bi kịch tiếp theo mà hồn Trương Ba gặp phải ấy là cảnh những người thân
thuộc cuối cùng cũng không thể chấp nhận một Trương Ba thay đổi và dần tìm
cách xa lánh ông. Người vợ ông hằng yêu thương, vốn cũng u thương chăm
sóc ơng bấy lâu nay, đã khơng chịu nổi cảnh nhìn thấy chồng mình trong thân
xác cục mịch, thay đổi đòi bỏ đi biệt xứ. Hẳn bà cũng phải chịu quá nhiều đau
khổ, một xuất phát từ gia đình, hai là xuất phát từ những dị nghị của hàng xóm,
cuối cùng quan trọng nhất vẫn là sự thay đổi tha hóa của hồn Trương Ba khiến
người vợ chán nản, tuyệt vọng và mất niềm tin.

Cả đứa cháu gái mà ơng thương nhất giờ đây cũng nhìn ơng với đơi mắt “lặng
lẽ, soi mói”, có lẽ cơ bé đã âm thầm chịu đựng và quan sát ông lâu lắm rồi, cuối
cùng ngày hơm nay nó bùng nổ và quyết không chịu nhận ông nữa. Bởi ông
thay đổi quá nhiều, Gái tức tối kể về việc ông làm gãy mầm cây cam, đạp nát
mầm cây sâm quý và đỉnh điểm là làm hỏng cả diều của cu Tị, đứa bé xấu số
đang thoi thóp nhưng vẫn tiếc mãi con diều. Xét lại cũng chỉ vì cái Gái q
thương ơng, nó không thể chấp nhận được một người ông lại thay đổi nhiều
đến thế. Rõ ràng chuyện của cái Gái, của người vợ đã khiến Trương Ba đã đau
khổ nay lại càng đau khổ hơn, ông ngày càng nhận thức được việc bản thân đã
thay đổi, tha hóa đến mức nào. Và lời của người con dâu mới chính thức khơi
mở tất cả những hoài nghi hoang mang và sợ sệt của hồn Trương Ba, có lẽ
trong cả căn nhà này chỉ có chị là bình tĩnh nhất, chị thương bố chồng, nên
khéo léo, nhẹ nhàng bộc bạch “Cái bên ngoài là không đáng kể… con cảm
thấy, con đau đớn thấy... mỗi ngày thầy một khác dần mất mát dần, tất cả cứ
như lệch lạc, nhòa mờ dần đi,…”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

át tha hóa tâm hồn thêm nữa, bèn gọi Đế Thích xuống và khẳng định cái như
cầu mạnh mẽ được sống là mình “Khơng thể sống bên trong một đằng, bên
ngồi một nẻo được. Tơi muốn là chính mình”. Trương Ba quyết định trả lại
thân xác cho anh hàng thịt, sau đó xin cho cu Tị được sống lại và ông không

còn muốn sống cảnh éo le, khổ sở này, “Cịn tơi, hãy để cho tơi chết hẳn,…”.
Và từ khi quyết định được dứt khốt như thế hơng Trương Ba bỗng cảm thấy
“mình lại là Trương Ba thật, tâm hồn tơi lại được thanh thản và trong sáng như
xưa”. Có thể nói rằng để đi được đến những quyết định như thế là rất khó khăn
đối với Trương Ba, bởi xưa tới nay khát vọng được sống luôn là khát vọng
chính đáng và mn thuở của con người, có ai muốn trở thành cát bụi, xa rời
người thân, rời khỏi nơi trần thế tốt đẹp cơ chứ. Nhưng với Trương Ba sống
phải cho ra sống, phải được là chính mình, không thể tạm bợ, cũng không thể
cứ phụ thuộc và ngày càng trở nên tha hóa đáng sợ được.

Vở bi kịch lạc quan đã kết thúc bằng một kết thúc có hậu, ấy là Trương Ba đã
thốt ra khỏi thân xác anh hàng thịt. Hình ảnh vườn cây rung rinh lá chính là
nơi lưu giữ những ký ức tốt đẹp về một ơng Trương Ba với tâm hồn cao khiết,
hình ảnh nên thơ của đoạn kết còn là khung cảnh hai mẹ con chị Lụa và cu Tị
đang ôm ấp hạnh phúc, hạnh phúc ấy được đánh đổi bằng sự hy sinh của
Trương Ba. Cuối cùng cảnh Trương Ba xuất hiện chập chờn, với lời thoại trìu
mến và yêu thương dành cho vợ, cái cảnh cu Tị và cái Gái đã chứng minh
Trương Ba đã hoàn toàn trở lại là chính mình, thanh thản, ơng đã lấy lại được
ngun vẹn tình cảm của những người thân u nhất.

Tồn bộ vở kịch của Lưu Quang Vũ cuối cùng kết lại ở thông điệp: Dù cuộc
đời nhiều cám dỗ nhưng con người vẫn luôn phấn đấu để giữ được tâm hồn
nguyên vẹn , trong sạch, thẳng thắn, luôn cố gắng để được làm chính mình.
Những con người đã khuất hãy là một bản tình ca để tuổi trẻ hơm nay mãi nhớ
về, mãi ngân nga từ đó gieo niềm tin cho cuộc đời. Sống có nhiều cách sống,
trong đó có cách dù thân xác đã trở về cát bụi nhưng tâm hồn vẫn mãi còn bất
tử với những ấn tượng và kỷ niệm đẹp nhất trong lòng người ở lại.

<b>Bài làm 5</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

mê tầm thường, đen tối. Cuộc đấu tranh ngang sức ngang tài là một bài học
giáo dục mang nhiều triết lý sâu xa cho người xem những khoảng lặng ngẫm
nghĩ lại cuộc đời mình.

Tác giả của vở kịch là Lưu Quang Vũ – một nhà soạn kịch tài năng nhất của
nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại. Ông đã trở thành một hiện tượng
đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm tám mươi của thế kỷ XX. Trước
đó, ơng từng làm thơ, sáng tác truyện ngắn và vẽ tranh. Thơ Lưu Quang Vũ
không sắc sảo và dữ dội như kịch nhưng giàu cảm xúc, trăn trở, khát khao. Hồn
Trương Ba, da hàng thịt là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu
Quang Vũ, đã công diễn nhiều lần trong và ngồi nước. Nhân vật chính trong
đó là Trương Ba, ơng đánh cờ giỏi nên bị Nam Tào bắt chết nhầm. Vì muốn
sửa sai, Nam Tào và Đế Thích cho hồn Trương Ba sống lại, nhập vào xác hàng
thịt vừa mới chết. Trú nhờ linh hồn trong thể xác hàng thịt, Trương Ba gặp rất
nhiều phiền toái: lý tưởng sách nhiễu, chị hàng thịt địi chồng, gia đình Trương
Ba cũng cảm thấy xa lạ… mà bản thân Trương Ba thì đau khổ vì phải sống trái
tự nhiên, giả tạo. Đặc biệt thân xác hàng thịt làm Trương Ba nhiễm một số thói
xấu và những nhu cầu vốn khơng phải của chính bản thân ơng. Trước nguy cơ
tha hóa về nhân cách và sự phiền toái do mượn thân xác của kẻ khác, Trương
Ba quyết định trả lại xác cho hàng thịt và chấp nhận cái chết.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

trong. Những suy nghĩ của linh hồn được thể hiện ra hành động bên ngồi.
Nhưng ở đây, vì là hai người hồn tồn khác nhau, trái ngược nhau về tính cách
nên linh hồn luôn thấy bất mãn với thể xác dù thể xác ấy cũng đã giúp ích rất
nhiều cho hồn ông.

Sự mâu thuẫn của bên trong và bên ngoài của một cơ thể đã khiến biết bao
nhiêu rắc rối đã xảy ra trong gia đình của cả hai bên. Để thay đổi suy nghĩ và
thuyết phục sự chấp thuận của mọi người thật khó. Hình ảnh về một con người
hiền lành, tử tế của Trương Ba đã ẩn sâu trong tiềm thức, trong lối mòn suy

nghĩ của mọi người. Giờ đây, cái thân xác kềnh càng, thơ lỗ của hàng thịt sẽ
thay thế hình hài của Trương Ba trước đây. Đã thế, những hành động, việc làm
của hàng thịt lại trái ngược với những suy nghĩ, sai bảo của Hồn Trương Ba.
Vợ hàng thịt đòi chồng, cịn vợ Trương Ba thì vẫn chưa thể nào chấp nhận
hoàn toàn được cái thân xác của hàng thịt đang tồn tại với tư cách cao quý của
chồng mình. Mọi thứ dường như đảo lộn lên. Đến ngay cả cây cối, vườn tược,
Hồn Trương Ba vẫn làm nhưng do thể xác hàng thịt kềnh càng nên ông không
thể nào khéo léo như trước đây được nữa. Cái Gái đã nhìn thấy ông làm gãy
những chiếc mầm non, cái diều của cu Tị ơng cũng làm hỏng. Thật buồn vì mọi
chuyện đã diễn ra không được như ông nghĩ mặc dù ông cũng đã đặt niềm tin
vào những gì mình làm.

Đến giây phút này, Hồn Trương Ba khơng cịn khát khao được tồn tại, được
sống nữa. Bởi sống mà khơng được làm chính mình cũng chẳng có ích chi.
Thậm chí còn gây thêm rắc rối cho mọi người xung quanh. Ơng lại tìm đến Đế
Thích để mong được giải quyết. Ơng cầu cứu “Khơng thể bên trong một đằng,
bên ngồi một nẻo được. Tơi muốn được là tơi tồn vẹn”. Tồn vẹn nghĩa là thể
xác và tâm hồn phải hòa nhập vào nhau, thống nhất với nhau. Tâm hồn nghĩ
sao thì thể xác sống như vậy. Chứ không phải như bây giờ. Linh hồn trong sáng
nhưng lại không thể nào chế ngự lại được những ham muốn của thể xác. Hồn
Trương Ba thà là được chết nhưng chết để được làm chính mình cịn hơn là
sống như thế này. Cái Tí chết, nhưng suy cho cùng, Hồn Trương Ba cũng
khơng thể nhập vào cái Tí được. Rồi mọi chuyện sẽ lại càng rắc rối hơn. Dù cái
Tí cũng tốt, cũng được mọi người yêu quý. Nhưng vẫn là bên trong một đằng,
bên ngoài một nẻo. Trương Ba vẫn khơng được sống tồn vẹn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

vậy, dù khi khơng cịn tồn tại trong xác hàng thịt nữa, nhưng những đức tính tốt
đẹp của Trương Ba vẫn cịn được ngun vẹn, được mọi người thương nhớ.
Ơng khơng hiện hữu như một con người bình thường nữa nhưng ơng ở “ngay
trên bậc cửa nhà ta, trong ánh lửa bà nấu cơm, cầu ao bà vo gạo, trong cái cơi

bà đựng trầu, con dao bà giãy cỏ… Không phải mượn thân ai cả, tôi vẫn ở đây,
trong vườn nhà ta, trong những điều tốt lành của cuộc đời, trong mỗi trái cây
cái Gái nâng niu…”. Chỉ cần mọi người không qn thì Trương Ba vẫn ln
tồn tại, ln hiện hữu. Và cũng chỉ có như vậy, ơng mới giữ gìn được nguyên
vẹn sự trong sáng của mình. Sau những rắc rối quanh co, Lưu Quang Vũ đã
giàn xếp cho mọi chuyện trở lại bình thường. Con người ta có thể chấp nhận
nỗi đau mất mát nhưng sẽ khó mà thay đổi được những điều đã ăn sâu trong
tiềm thức mình. Thế nên, Trương Ba thà là chết hẳn còn hơn phải sống chập
chờn như lúc còn trú ngụ trong xác hàng thịt.

Cuộc đời tốt đẹp của Trương Ba giống như những mầm non mà cái Gái
đang nâng niu. “Những cây sẽ nối nhau mà lớn khôn. Mãi mãi…”

Như vậy, vở kịch đặc sắc của Lưu Quang Vũ đã mang đến một bài học
đắt giá cho người xem. Được sống làm người thật quý giá, nhưng được sống
đúng là mình, sống trọn vẹn những giá trị mình vốn có và theo đuổi cịn q
giá hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với
thể xác và tâm hồn. Con người phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch
cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục, để hồn thiện nhân cách và
vươn tới những giá trị tinh thần cao quý.

<b>Bài làm 6</b>

Kịch là một loại hình nghệ thuật sân khấu phát triển mạnh mẽ ở nước ta từ
thế kỉ XX. Đã có rất nhiều nhà soạn kịch và nhiều vở kịch thành cơng được ra
đời vào thời kì này. Và cái tên Lưu Quang Vũ đã khơng cịn xa lạ đối với ai
yêu kịch, vở kịch "Hồn Trương Ba da hàng thịt" lại càng không thể là một cái
tên mới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

huống trớ trêu, nỗi đau khổ dày vò Trương Ba khi phải sống trong xác anh

hàng thịt. Và cuối cùng đi đến một cái kết đầy tính nhân văn: Trương Ba được
trở về với con người thật của mình.

Tác phẩm được ra đời vào những năm 80 của thế kỷ XX. Đây là thời kỳ
đất nước ta đang trong công cuộc đổi mới, nhằm giải phóng sức lao động, phát
huy sức sáng tạo của nhân dân trong đó có lực lượng cầm bút. Số phận con
người, vấn đề cá nhân được khai thác mạnh. Những vấn đề nóng bỏng, chống
tiêu cực đã trở thành cảm hứng cho nhiều nhà văn. Và Lưu Quang Vũ cũng
khơng ngoại lệ. Với mục đích phê phán những tiêu cực lúc bấy giờ, ông đã viết
vở kịch này. Những tiêu cực ấy được thể hiện rất rõ qua những xung đột trong
đoạn trích. Theo ơng, chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ
muốn hưởng thụ trở thành phàm phu thô thiển. Ai cũng biết tâm hồn là q, đời
sống tinh thần là trọng nhưng khơng quan tâm đến đời sống vật chất, khơng
phấn đấu vì hạnh phúc tồn vẹn thì chỉ là biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm.
Tình trạng con người phải sống giả, khơng dám được như bản thân đó là nguy
cơ đẩy con người đến chỗ tha hóa do danh và lợi. Nếu sống vay mượn chắp vá,
khơng hài hịa giữa tâm hồn, nhân cách và nhu cầu vật chất thì con người chỉ
gặp bi kịch mà thôi. Cuộc sống của con người thực sự có hạnh phúc có giá trị
khi được sống là chính mình. Đó là tất cả những gì mà tác giả muốn truyền đạt
đến người đọc, người nghe, người xem.

Ngay từ nhan đề, ta đã có thể thấy được sự khập khễnh, mâu thuẫn.
"Hồn" là phần tinh thần, là nội dung bên trong, là phần lí trí, tình cảm con
người. Ở đây hồn Trương Ba là một người có lối sống thanh cao, nhân hậu,
ln đấu tranh với hồn cảnh để được trở về với cuộc sống nguyên vẹn trong
sạch thẳng thắn. "Xác" là phần vật chất, là hình thức bên ngoài. Trong vở kịch,
xác anh Đồ tể mà hồn Trương Ba buộc phải trú ngụ. Từ nhan đề, tác giả đã gợi
ra được sự vênh lệch, khấp khễnh giữa bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo,
một mâu thuẫn giữa nội dung và hình thức, giữa vật chất - tinh thần, lí trí - bản
năng, con người - hồn cảnh, thanh cao - phàm tục.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

xã hội, quan tâm đến lợi ích của nhiều người địi hỏi sự hài hòa giữa vật chất và
tinh thần. Bi kịch của hồn là nhận ra một con người cần phải hài hịa cả về vật
chất, tinh thần, nhận ra mình đã bị tha hóa. Tiếp theo trong các cuộc đối thoại
với người thân, hồn bị người thân xa cách, nghi ngờ. Triết lý của vở kịch được
thể hiện rõ qua cuộc đối thoại của Trương Ba với Đế Thích. Trương Ba bày tỏ
khao khát được sống với chính mình, khơng nhờ vả, khơng giả dối, ơng quyết
định tìm đến cái chết chứ không chấp nhận nhập vào xác cu Tị. Kết của vở kịch
có ý nghĩa triết lý sâu sắc, đó là sự gieo mầm cho những gì ngun vẹn, trong
sạch, thẳng thắn, là sự sống trong tâm hồn mỗi người. Trương Ba chính là tấm
gương về lịng nhân hậu, thanh cao.

Vén màn kết thúc vở kịch, Lưu Quang Vũ đã để lại nhiều dư âm trong
lòng khán giả, với triết lý sâu sắc, vở kịch đã trở thành một sáng tác nổi tiếng
của ông và cịn có giá trị mãi cho đến tận bây giờ.

</div>

<!--links-->