Sáng kiến kinh nghiệm, SKKN vận dụng phương pháp dạy học dự án, phương pháp dạy học tích hợp, trải nghiệm sáng tạo và một số kỹ thuật dạy học tích cực trong chủ đề tuần hoàn máu và một số bệnh tuần hoàn đang gia tăng, trẻ hóa ở ng

Phụ lục
MƠ TẢ CHI TIẾT GIẢI PHÁP MỚI
I. Lí do chọn giải pháp
1. Cơ sở lý luận
Ngày nay, nhân loại đang bước vào thời kì phát triển với vai trị ngày
càng cao của khoa học cơng nghệ và mục đích là nâng cao chất lượng cuộc sống
của con người. Tri thức đã trở thành một tư liệu sản xuất, đóng vai trò quan
trọng trong tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Do đó, đổi mới phương
pháp dạy học là điều tất yếu. Phương pháp dạy học phải phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của HS phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn
học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú cho HS.
Để đạt mục tiêu trên, cần cung cấp cho HS đầy đủ tri thức về khoa học và
công nghệ. Một trong những vấn đề cấp thiết, có tính chiến lược là đổi mới
phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra đánh giá. Phương pháp “Dạy học lấy
người học là trung tâm, gắn lí thuyết với thực hành, tư duy và hành động, nhà
trường và xã hội, hướng đến sự hình thành, phát triển năng lực và khả năng học
tập suốt đời cho HS” là một xu hướng được đề cập trong lí luận cũng như thực
tiễn giáo dục hiện nay.
Tuy nhiên trên thực tế trong các nhà trường, vận dụng các phương pháp
dạy học tích cực cịn nặng tính hình thức, chiếu lệ. Trong quá trình dạy học, GV
chú trọng đến sự trang bị kiến thức, ít chú trọng đến việc phát triển kỹ năng học
tập, phát triển tư duy và phát triển năng lực HS. Mặt khác khi áp dụng các
phương pháp, biện pháp tích cực vào thực tiễn dạy HS học ở trường THPT, đặc
biệt là Sinh học 11, phần lớn GV đều gặp khó khăn là HS thiếu tính tự giác, khả
năng tự học, tự nghiên cứu tài liệu, kĩ năng đọc hiểu các nội dung SGK cịn
nhiều hạn chế.
Từ đặc trưng của bộ mơn Sinh học là mơn khoa học thực nghiệm có
nhiều ứng dụng trong thực tiễn, ngồi ra cịn có mối liên kết với nhiều mơn học
khác như Hóa học, Vật lí, Thể dục, Tin học, Giáo dục công dân, Giáo dục bảo
vệ sức khỏe...Do đó việc ứng dụng kiến thức của mơn Sinh học tích hợp với các

mơn học khác trong cuộc sống rất phong phú, liên quan đến nhiều vấn đề, nhiều
lĩnh vực sẽ giúp phát triển năng lực giải quyết các vấn đề phức tạp và làm cho
việc học tập trở nên ý nghĩa hơn đối với HS.
Từ ưu điểm của phương pháp dạy học theo dự án. Dạy học theo dự án
hướng tới các vấn đề của thực tiễn, gắn nội dung việc học với thực tế cuộc sống,
cho phép HS lĩnh hội kiến thức một cách chủ động, có chiều sâu, kích thích
niềm đam mê tìm tịi nghiên cứu cho HS.
Sức khỏe là vốn quý giá nhất của con người, mỗi người dân khỏe thì gia
đình sẽ hạnh phúc, ấm no, mỗi gia đình hành phúc thì đất nước mới giàu mạnh.
1


Những năm gần đây Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến sức khỏe của người
dân. Đặc biệt khi điều kiện sống thay đổi, ô nhiễm môi trường, thực phẩm khơng
an tồn, lối sống của giới trẻ chưa khoa học và rất chủ quan với sức khỏe dẫn
đến con người mắc nhiều bệnh tật, một trong những bệnh có tỷ lệ tử vong cao
nhất là bệnh đột quỵ. Theo thống kê của ngành Y tế, ở Việt Nam mỗi năm có
hơn 200.000 trường hợp bị đột quỵ, hơn 20% trong số đó tử vong và 92% số
người cịn sống sau đột quỵ phải sống chung với các di chứng nặng. Điều đáng
nói là, độ tuổi bị đột quỵ não đang dần trẻ hóa, từ 40 - 45 tuổi, so với 50 - 60
tuổi của thời kỳ trước đây. Trên 83.000 người ở độ tuổi 20 và trẻ hơn bị đột quỵ
hằng năm chiếm khoảng 0,5% tổng số trường hợp đột quỵ trên toàn cầu.
Chủ đề tuần hoàn máu là phần kiến thức tổng hợp mang nặng lý thuyết,
khá khó học nhưng lại rất nhiều tình huống ứng dụng trong thực tiễn cuộc sống,
sức khỏe con người. Để mỗi HS - những chủ nhân tương lai của đất nước hiểu
đúng, có hành động đúng người viết đã nghiên cứu “Vận dụng phương pháp
dạy học dự án, phương pháp dạy học tích hợp, trải nghiệm sáng tạo và một số
kỹ thuật dạy học tích cực trong chủ đề Tuần hồn máu và một số bệnh tuần
hồn đang gia tăng, trẻ hóa ở người dân thành phố Ninh Bình – Hệ lụy trong
lối sống của giới trẻ ngày nay” Sinh học 11 ban cơ bản. Với sáng kiến này

người viết hi vọng sẽ mang lại cho bản thân, đồng nghiệp và các em HS một tài
liệu nghiên cứu, học tập bổ ích.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thực tiễn dạy học
Môn Sinh học là mơn học có nhiều nội dung liên quan đến vấn đề giáo dục
bảo vệ sức khỏe, giáo dục kĩ năng sống trong thời hiện đại. Tuy nhiên, trong
thực tế cho thấy việc giảng dạy Sinh học còn mang nặng tính lí thuyết, thụ động,
và chưa phù hợp với yêu cầu xã hội. Chính vì vậy vấn đề giáo dục bảo vệ sức
khỏe, giáo dục kĩ năng sống trong thời hiện đại thông qua môn học này vẫn chưa
được sâu sát và triệt để, hiểu biết của HS về sức khỏe còn rất hạn chế. Các bài
học, hiện tượng vẫn mang tính riêng lẻ, việc liên hệ các kiến thức trong Sinh học
với các môn học khác cũng như việc vận dụng các kiến thức trong bài học
để giải quyết các vấn đề thực tiễn mới phát sinh cũng như đang phổ biến
hiện nay chưa được khai thác sâu nên chưa phát huy được hết các ưu điểm đặc
trưng của bộ môn Sinh học.
Việc kết hợp các kiến thức liên môn như: Sinh học – giáo dục bảo vệ sức
khỏe, Vật lí, Hóa học, Tin học, Giáo dục cơng dân, Thể dục, trong chủ đề này rất
quan trọng, giúp cho HS ghi nhớ kiến thức một cách sâu sắc và tổng quát hơn,
kích thích động cơ hứng thú học tập của các em, các em có thể vận dụng kiến
thức tổng hợp từ các mơn học vào giải quyết tình huống gặp phải trong thực tiễn
có ích cho cuộc sống sau này làm công dân, làm người lao động, làm cha mẹ, có
năng lực sống tự lập.
Theo kết quả thu được, HS rất hứng thú và tích cực học tập với cách học
theo chủ đề tích hợp, vì HS được chủ động, tích cực trong hoạt động theo cách
2


tìm hiểu và giải quyết vấn đề. Với GV, việc dạy học tích hợp sẽ làm cho hoạt
động của HS đa dạng, phong phú góp phần đáp ứng được mục tiêu đào tạo
những con người có năng lực hoạt động tích cực, chủ động, sáng tạo, linh hoạt

cho xã hội.
2.2. Thực tiễn đời sống
Thấy được thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động hệ tuần hoàn
và bệnh tuần hồn ở người dân TP Ninh Bình.
Nội dung chủ đề đi vào khai thác đặc điểm cấu tạo, hoạt động của tim và
hệ mạch, cơ sở cấu tạo nên hệ tuần hoàn – hệ cơ quan quan trọng hàng đầu trong
cơ thể con người. Chủ đề giúp HS hiểu được cơ sở khoa học của các quá trình
sinh lý diễn ra ngay trong cơ thể mình. Được tự tìm tịi và khám phá nên các em
dễ dàng khắc sâu, vận dụng kiến thức tìm được vào thực tế để rèn luyện tim
mạch nói riêng, phịng tránh các bệnh về tim mạch và tăng cường sức khoẻ nói
chung.
Ngồi việc HS tự nghiên cứu nội dung bài học, đến với chủ đề này, các
em có cơ hội đồng hành cùng giáo dục trải nghiệm. Khi các em tự tay làm thí
nghiệm tính tự động của tim ếch; hay tận tay cầm máy đo nhịp tim, kiểm tra
huyết áp của mình ở các trạng thái khác nhau và có những liên hệ thực tế trong
các hoạt động học tập, sinh hoạt hằng ngày; các em hiểu rất sâu, nhớ rất lâu bản
chất vấn đề.
Quá trình thực hiện dự án giúp cho HS hiểu rõ được mối quan hệ giữa các
môn học trong nhà trường, giữa kiến thức lí thuyết với thực tiễn đời sống. Từ đó
hình thành và phát triển năng lực cộng tác làm việc và kỹ năng giao tiếp, năng
lực giải quyết những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn làm cho việc học tập trở
nên ý nghĩa hơn so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực hiện riêng
rẽ.
Khi chưa thực hiện sáng kiến tìm hiểu về tuần hồn và bệnh tuần hồn thì
các em HS cịn hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động hệ tuần hoàn và
bệnh tuần hoàn rất lơ mơ chưa rõ ràng. Chính điều này đã làm cho các em chưa
biết cách bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho bản thân, gia đình và những người
xung quanh…. Gây ra rất nhiều tổn thất về kinh tế và sức khoẻ con người. Khi
thực hiện sáng kiến này người viết nhận thấy rằng đa số HS nắm được kiến thức
rất sâu sắc về tuần hoàn máu và bệnh tuần hoàn thể hiện trên các khía cạnh:

- Nguyên nhân làm xuất hiện bệnh tuần hồn trên địa bàn thành phố Ninh
Bình;
- Thực trạng về lối sống thời hiện đại ở giới trẻ thành phố Ninh Bình đã
làm gia tăng, trẻ hóa bệnh tuần hồn;
- Thực trạng ảnh hưởng của các chất kích thích đến hoạt động của các cơ
quan tuần hồn dẫn đến đột quỵ, tuần hoàn máu kém của người dân TP Ninh
Bình;
3


- Đề xuất giải pháp phòng ngừa bệnh đột quỵ, tuần hồn máu kém cho
người dân TP Ninh Bình;
- Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân TP
Ninh Bình;
- Tuyên truyền để người dân hiểu được cơ sở của chế độ dinh dưỡng, vận
động và làm việc khoa học trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân, gia đình và
xã hội.
II. Mơ tả chi tiết bản chất của giải pháp
1. Mục tiêu : HS phải đảm bảo các yêu cầu về:
a) Mục tiêu về kiến thức, kỹ năng, thái độ.
Môn học/
chủ đề

SINH
HỌC

Kiến thức

Kỹ năng

Bài 18 và 19 sinh học + Thu thập và sử lí
lớp 11; bài 15 và 16 sinh thơng tin
học 8:
+ Tìm kiếm thơng tin
- Nêu được ý nghĩa của trên mạng, từ người
tuần hoàn máu.
dân, các cơ sở y tế…
- Phân biệt được hệ tuần + Rèn luyện kĩ năng
hồn hở với hệ tuần phân tích, tổng hợp,
hồn kín.
so sánh, khái quát
trong các hoạt động
- Nêu được ưu điểm của
nhóm và hoạt động
hệ tuần hồn kín so với
cá nhân.
hệ tuần hoàn hở, hệ tuần
hoàn kép với hệ tuần + Rèn các kĩ năng
hồn đơn.
tìm hiểu, ghi chép và
kĩ năng giao tiếp với
- Nêu được các quy luật
người khác.
hoạt động của tim: tim
có tính tự động, tim hoạt + Phát triển kĩ
động nhịp nhàng theo năng quan sát,
chu kì.
nhận xét, phân
- Giải thích được tại sao tích tranh ảnh.
tim lại hoạt động theo + Tìm kiếm và

các quy luật đó.
xử lý thông tin
- Hoạt động của hệ về các vấn đề
mạch: Cấu trúc của hệ liên quan đến
hoạt động của cơ
mạch và huyết áp
quan tuần hồn
- Nêu và phân tích các với bệnh hệ tuần
yếu tố ảnh hưởng đến
4

Thái độ
+ Có ý thức
tích cực trong
hoạt
động,
độc lập tư duy
và hợp tác
nhóm
+ Biết vận
dụng
linh
hoạt các kiến
thức trong bài
học vào các
vấn đề trong
thực tiễn.
+ Thái độ yêu
đời yêu cuộc
sống biết bảo

vệ bản thân
trân trọng gia
đình.
+ Có niềm tin vào
khoa học hiện
đại.
+ Tích cực trong
thảo luận, hoạt
động nhóm.
+ Tích cực say


các cơ quan tuần hồn

hồn (Biết tìm
kiếm thơng tin
trong SGK và các
thơng tin qua
internet).

- Giải thích nguy cơ gia
tăng đột quỵ của người
trẻ ở TP Ninh Bình và
đề xuất các biện pháp
phòng tránh.
+ Kỹ năng quan sát,
- Sinh học 10 bài lipit: phát triển các phương
ảnh hưởng của chất béo pháp, biện pháp
đến thành mạch máu; logic.
bài các nguyên tố hóa

học: vai trị của các
ngun tố hóa học có
trong thức ăn đến hệ
tuần hồn.

Hóa học

Vật lí

Thể dục

+ Phân tích, khái
qt, tổng hợp và tóm
lược kiến thức.
+ Rèn kĩ năng làm
việc độc lập và làm
việc theo nhóm để
giải quyết các nhiệm
vụ học tập.

mê học tập.
+ Ứng dụng kiến
thức những ảnh
hưởng của các
chất kích thích,
lối sống ít vận
động, dinh dưỡng
khơng hợp lý, và
làm việc căng
thẳng đến hệ tuần

hồn từ đó biết
cách phịng ngừa
và hạn chế bệnh
đột quỵ, tuần
hoàn máu kém.

Bài 40. Ancol Hóa học
11:

Thống kê thực trạng
sử dụng rượu, bia,
thuốc lá, ma túy... ở
Nêu tác hại của các chất
người dân TP Ninh
kích thích như rượu, bia,
Bình
thuốc lá, ma túy...đối
với sức khỏe của hệ tim
mạch.

Đề xuất giải pháp
hạn chế sử dụng
rượu, bia, thuốc
lá, ma túy...

Bài: Hệ thức giữa tốc độ
và tiết diện trong một
ống dịng. Lưu lượng
chất lỏng.

Vận dụng kiến thức
mơn Vật lí để giải
thích mối tương quan
giữa tiết diện, áp suất
và vận tốc của dòng
Nêu được mối tương
máu trong hệ mạch.
quan giữa tiết diện, áp
suất và vận tốc của dòng
chảy trong hệ mạch.

Có
cái
nhìn
loogic khoa học
về hoạt động của
hệ mạch.

Bài 40. Thể dục nhịp + Kỹ năng vận động
điệu lớp 10; 11
khoa học để ngăn
ngừa bệnh đột quỵ
- Vai trò của các bài thể
dục phát triển chung, + Kỹ năng rèn luyện
đặc biệt là động tác thân thể phù hợp với
vươn thở, tay-ngực, các tình trạng sức khỏe.
bài tập chạy đối với hệ

+ Yêu thích luyện
tập thể dục, bảo

vệ sức khỏe.

5

Nhận thức được
tầm quan trọng
của luyện tập
TDTT với sức


tuần hồn.
- Giải thích được cơ sở
khoa học của việc tập
luyện TDTT đúng cách.

+ Rèn luyện để có khỏe của tim, của
trái tim khỏe.
huyết áp.

- Vai trò của tập luyện
thể thao trong vệ sinh hệ
tuần hoàn.
+ Biết sử dụng phần Ứng dụng các phần
mềm Word, powerpoint. mềm này để phục vụ
q trình học tập.
+ Biết phần mềm
TIN HỌC đổi
đi,
phẩn
mềm cắt phim, tìm

kiếm
thơng
tin
nhanh có chọn lọc.
Vận dụng kiến thức
mơn Tốn học 10 để
thống kê, phân tích
số liệu khảo sát.

TỐN
HỌC

GIÁO
DỤC
CƠNG
DÂN

Có ý thức sử
dụng cơng nghệ
thơng tin đúng
mục đích.

- Biết được sức khỏe là Vận dụng kiến thức Tuyên
truyền
vốn quý nhất của con vào tình huống thực nâng cao ý thức
ngươi nên con người tiễn.
của người dân.
phải biết trân trọng và
bảo vệ sức khỏe.
- Vai trị của mơi trường

trong đời sống con
người, trách nhiệm của
con người trong bảo vệ
môi trường.
- Sử dụng thức ăn lành
mạnh, chế độ dinh
dưỡng hợp lí.

GIÁO
DỤC
BẢO VỆ
SỨC
KHỎE
GIÁO

+Biết cách phịng chánh + Kỹ năng lựa chọn
các tệ nạn xã hội.
các sản phẩm dinh
dưỡng hợp lý an toàn
+ Biết cách bảo vệ sức
cho sức khỏe
khỏe cho chính mình.

+ Ý thức chăm
sóc sức khỏe gia
đình và cộng
đồng

- Tích hợp kiến thức - HS vận dụng
6

DỤC KỸ
NĂNG
SỐNG

có liên quan đến các
mơn HS học, Hóa
học, Giáo dục công
dân, Thể dục để giải
quyết vấn đề đột quỵ
tăng cao trong giới
trẻ và biện pháp
phịng ngừa.

kiến thức nhiều
mơn học để
thuyết trình, hùng
biện, phản biện
một vấn đề có
trong thực tiễn.

- Tìm hiểu một số
dẫn liệu thực tế về
bệnh đột quỵ ở địa
phương.
b) Định hướng phát triển các năng lực
Các năng lực chung
* NL tự học (Là NL quan trọng nhất)
HS xác định được mục tiêu học tập chủ đề là:

- Cấu tạo Hệ tuần hoàn.
- Phân biệt hệ tuần hoàn kín và HTH hở.
- Phân biệt hệ tuần hồn đơn và kép.
- Nêu được ưu điểm của hệ tuần hoàn kín so với hệ tuần hồn hở, hệ tuần
hồn kép với hệ tuần hoàn đơn.
- Nêu được các quy luật hoạt động của tim: tim có tính tự động, tim hoạt
động nhịp nhàng theo chu kì.
- Hoạt động của hệ mạch: Cấu trúc của hệ mạch và huyết áp.
- Lập được bảng kế hoạch học tập cho tiết 1:
Người
thực
hiện

Nội dung cơng việc

Thu thập thơng tin về:

Thời
gian
thực
hiện
2 ngày

Nhóm - Mơ tả được cấu tạo
1
chung của hệ tuần hoàn
và nêu được ý nghĩa của
tuần hoàn máu.

Nơi thực

hiện

Sản phẩm đạt được

- Nghiên * Hệ tuần hoàn gồm :
cứu tài
+ Dịch tuần hoàn, gồm
liệu qua
máu và dịch mô.
sách,
+ Tim, là máy bơm hút
internet
và đẩy máu trong hệ mạch.
+ Hệ mạch, gồm hệ

7


thống động mạch, mao
mạch và tĩnh mạch.
- Chức năng của hệ tuần
hoàn.
- Vận chuyển các chất từ
bộ phận này đến bộ phận
khác để đáp ứng cho các
hoạt động sống của cơ thể.
* Phân biệt hệ tuần hồn
kín với hệ tuần hồn hở về
các đặc điểm :

Nhóm - Phân biệt được hệ tuần
2
hồn kín với hệ tuần
hồn hở.

+ Cấu tạo hệ tuần hoàn;
+ Đường đi của máu;
+ Đặc điểm của dịch tuần
hoàn;
+ Tốc độ, áp lực máu trong
hệ mạch.
* Phân biệt hệ tuần hoàn
đơn với hệ tuần hoàn kép
về các đặc điểm :

- Phân biệt được hệ tuần
Nhóm
hồn đơn với hệ tuần
3
hồn kép.

+ Cấu tạo của tim ;
+ Số vịng tuần hồn ;
+ Đặc điểm máu đi ni cơ
thể ;
+ Tốc độ, áp lực máu trong
hệ mạch.
* Từ chưa có hệ tuần hồn
→ có hệ tuần hồn và hệ
tuần hồn ngày càng hồn

thiện.

Nhóm
- Nêu được ưu điểm của
4
hệ tuần hồn kín so với
hệ tuần hoàn hở, hệ tuần
hoàn kép với hệ tuần
hồn đơn từ đó rút ra
chiều hướng tiến hóa của
hệ tuần hoàn.

+ Từ hệ tuần hoàn hở →
hệ tuần hoàn kín.
+ Từ tuần hồn đơn (tim 3
ngăn với một vịng tuần
hoàn) → tuần hoàn kép (từ
tim ba ngăn, máu pha
nhiều -> tim ba ngăn với
vách ngăn trong tâm thất,
8


máu ít pha trộn hơn → tim
bốn ngăn máu khơng pha
trộn).
- Lập được bảng kế hoạch học tập cho tiết 2:
Người
thực
hiện

Nội dung công việc

Thời
gian
thực
hiện

- Nêu được các quy luật 2 ngày
hoạt động của tim: tim có
Nhóm
tính tự động, tim hoạt
1
động nhịp nhàng theo
chu kì.

Nơi thực
hiện

Sản phẩm đạt được

Nghiên
Báo cáo tóm tắt về:
cứu tài
* Hoạt động của tim:
liệu qua
- Tính tự động của tim là
sách,
khả năng co dãn tự động
internet

theo chu kì của tim
- Hệ dẫn truyền tim: là tập
hợp sợi đặc biệt có trong
thành tim bao gồm nút
xoang nhĩ, nút nhĩ thất, bó
His và mạng Pckin
- Chu kì hoạt động của
tim
+ Khái niệm: Chu kì tim
là 1 lần co và dãn nghỉ của
tim
+ Chu kì tim gồm 3 pha:
· Pha co tâm nhĩ: 0,1s
· Pha co tâm thất: 0,3s
· Pha dãn chung: 0,4s
+ Một chu kì tim là
0,8s và Nhịp
tim
75
lần/phút

Nhóm
2

* Cấu trúc của hệ mạch

- Hoạt động của hệ mạch:
Cấu trúc của hệ mạch

- Động mạch

- Mao mạch
- Tĩnh mạch
- Tiết diện mạch là diện
9


tích mặt cắt của mạch
- Tổng tiết diện là tổng
diện tích của tất cả mạch
thuộc 1 loại mạch nào đó
Nhóm
3

* Huyết áp

- Huyết áp và mô tả
được biến động của vận
tốc máu trong hệ mạch
và nêu được nguyên nhân
của sự biến động đó.

- Huyết áp là lực của máu
tác dụng lên thành mạch
- Huyết áp tâm thu (huyết
áp cực đại) ứng với lúc tim
co (110 – 120 mmHg)
Huyết
áp
tâm
trương (huyết áp cực tiểu)

ứng với lúc tim giãn (70 –
80 mmHg)
- Huyết áp phụ thuộc vào:
· Lực co tim
· Nhịp tim
· Khối lượng máu
· Độ quánh của máu
· Sự đàn hồi của mạch máu
* Vận tốc máu
- Khái niệm: Vận tốc máu
là tốc độ máu chảy trong
một giây

Nhóm
4

-Vận tốc máu trong hệ
mạch phụ thuộc vào tiết
diện mạch và sự chênh
lệch huyết áp giữa 2 đầu
đoạn mạch

Nhóm chuyên gia đánh
giá kết quả của ba nhóm.

- Lập được bảng kế hoạch học tập cho tiết 3:
Người
thực
hiện

Nội dung công việc

Thời
gian
thực
hiện
10

Nơi thực
hiện

Sản phẩm đạt được


3 ngày
Nhóm + Dự án 1: Các yếu tố
1
ảnh hưởng đến hoạt động
của các cơ quan tuần
hoàn đặc biệt phân tích
ảnh hưởng của các chất
kích thích.

Nhóm
2

+ Dự án 2: Đột quỵ và
thực trạng vấn đề đột
quỵ đang gia tăng, trẻ
hóa ở người dân TP Ninh

Bình, dấu hiệu đột quỵ và
hậu quả của đột quỵ.
Nguyên nhân của vấn đề
đột quỵ đang gia tăng trẻ
hóa. Các biện pháp
phịng, tránh đột quỵ cho
giới trẻ ở TP Ninh Bình.

Nghiên
Báo cáo tóm tắt về:
cứu tài
I. Các yếu tố ảnh hưởng
liệu qua
đến hoạt động của các cơ
sách,
quan tuần hoàn
Internet,
1. Các yếu tố nguy cơ
trải
không thể thay đổi:
nghiệm
tìm hiểu - Giới tính
thực tế ở - Di truyền
địa
phương - Tuổi tác
tại
gia 2. Các yếu tố nguy cơ có
đình, các thể thay đổi:
cơ sở y
- Béo phì và thừa cân

tế
- Nghiện thuốc lá.
- Nghiện rượu.
- Thiếu vận động thể chất.
- Khẩu phần ăn có nhiều
chất béo
II. Đột quỵ đang gia
tăng, trẻ hóa
1. Thực trạng vấn đề đột
quỵ đang gia tăng trẻ hóa
a) Đột quỵ là gì?
b) Nguy cơ đột quỵ đang
gia tăng trẻ hóa.
c) Hậu quả của đột quỵ.
2. Nguyên nhân của vấn
đề đột quỵ đang gia tăng
trẻ hóa.
a) Nguyên nhân gây đột
quỵ.
- Tăng huyết áp;
- Bệnh tim mạch;
- Hút thuốc lá chủ động và
thụ động;

11


- Nghiện rượu;
- Béo phì, thừa cân;
- Tiểu đường;

- Tăng cholesterol trong
máu;
- Stress (căng thẳng thần
kinh);
- Giới tính;
- Khẩu phần ăn nhiều dầu
mỡ chất béo;
- Làm việc với máy tính,
điện thoại khơng hợp lí;
- Vận động ít.
b) Dấu hiệu cảnh báo
trước đột quỵ: Dấu hiệu ở
mặt, tay, thị lực, nhận
thức, giọng nói, thần kinh.
3. Giải pháp phịng tránh
đột quỵ:
- Kiểm soát huyết áp;
- Cai thuốc lá;
- Điều chỉnh rối loạn lipit
máu
- Chế độ dinh dưỡng hợp
lí;
- Tập thể dục đều đặn
thường xuyên;
- Kiểm soát đái tháo
đường;
- Cải thiện các bệnh lí tim
mạch
- Kiểm sốt chầm cảm,
stess;

- Ngủ, nghỉ hợp lí
Nhóm

III. Tuần hoàn máu kém

+ Dự án 3: Tuần hoàn
12


3

máu kém và thực trạng
vấn đề tuần hoàn máu
kém đang gia tăng, trẻ
hóa ở người dân TP Ninh
Bình, dấu hiệu tuần hoàn
máu kém và hậu quả của
tuần hoàn máu kém.
Nguyên nhân của vấn đề
tuần hoàn máu kém đang
gia tăng, trẻ hóa. Các
biện pháp phịng, tránh
tuần hồn máu kém cho
giới trẻ ở TP Ninh Bình.

đang gia tăng, trẻ hóa
1. Thực trạng vấn đề
tuần hoàn máu kém đang
gia tăng trẻ hóa
a) Tuần hồn máu kém là

gì?
b) Nguy cơ tuần hồn máu
kém đang gia tăng trẻ hóa.
c) Hậu quả của tuần hồn
máu kém.
2. Nguyên nhân của vấn
đề tuần hoàn máu kém
đang gia tăng trẻ hóa.
a) Ngun nhân gây tuần
hồn máu kém
- Tăng huyết áp;
- Bệnh tim mạch;
- Hút thuốc lá chủ động và
thụ động;
- Nghiện rượu;
- Béo phì, thừa cân;
- Tiểu đường;
- Tăng cholesterol trong
máu;
- Stress (căng thẳng thần
kinh);
- Giới tính;
- Khẩu phần ăn nhiều dầu
mỡ chất béo;
- Làm việc với máy tính,
điện thoại khơng hợp lí;
- Vận động ít.
b) Dấu hiệu cảnh báo tuần
hồn máu kém:
3. Giải pháp phịng tránh

13


tuần hoàn máu kém:
- Kiểm soát huyết áp;
- Cai thuốc lá;
- Điều chỉnh rối loạn lipit
máu
- Chế độ dinh dưỡng hợp
lí;
- Tập thể dục đều đặn
thường xun;
- Kiểm sốt đái tháo
đường;
- Cải thiện các bệnh lí tim
mạch
- Kiểm sốt chầm cảm,
stess;
- Ngủ, nghỉ hợp lí
Nhóm
4

Dự án 4: Bài tun
truyền kêu gọi giới trẻ
thực hiện lối sống khoa
học, hợp lí để bảo vệ hệ
tuần hồn phịng tránh
những bệnh tuần hồn
nguy hiểm.

IV. Tiểu phẩm hoặc bài
hùng biện tun truyền
phịng tránh bệnh tuần
hồn gia tăng, trẻ hóa ở
người dân TP Ninh Bình.

* Năng lực hoạt động nhóm
Năng lực
Năng lực
quyết vấn đề

Các kỹ năng
giải - Biết cách nghiên cứu bài tập nhận thức (BTNT) để phát hiện
được mâu thuẫn và phát biểu rõ được vấn đề cần giải quyết.
- Đề xuất được giả thuyết đúng hướng.
- Vận dụng kiến thức về tuần hoàn máu để tuyên truyền để người
dân biết sử dụng các biện pháp phịng tránh bệnh tuần hồn.
- Năng lực nhận biết phát hiện và giải quyết vấn đề dựa trên hiểu
biết về hệ tuần hoàn,cấu tạo tim và hoạt động của tim và huyết áp.
- Thu thập thông tin từ các nguồn như: Từ sở y tế Ninh Bình,
Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình, thơng tin từ địa phương, người
dân, chính trong gia đình HS…
14


- HS phân tích được các giải pháp đang thực hiện có phù hợp hay
khơng: Ngun nhân và đề xuất giải pháp mới.
Năng lực sử dụng - Phát triển ngôn ngữ nói thơng qua:
ngơn ngữ
+ Điều tra phỏng vấn, đóng vai...

+ Thuyết trình, báo cáo sản phẩm.
- Phát triển ngơn ngữ viết thông qua:
+ Phiếu học tập
+ Viết báo cáo.
- Xác định đúng các hình thức giao tiếp: Ngơn ngữ nói, viết, ngơn
ngữ cơ thể: Giao tiếp trong nhóm, biết đặt câu hỏi, đặt tình huống
trong quá trình điều tra…
Năng lực hợp tác

- Hợp tác, phân công nhiệm vụ trong nhóm
- Phối hợp nhịp nhàng với các thành viên khác trong nhóm.
- Quan sát, mơ tả, rút ra kiến thức.

Năng lực sử - HS biết khai thác thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để tìm
dụng cơng nghệ hiểu về vấn đề bệnh tuần hồn trong giới trẻ.
thơng tin và truyền
- Làm các báo cáo dưới dạng word, powerpoint có tranh ảnh,
thông
video ...
* NL sáng tạo
HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề học tập:
Tại sao bệnh tuần hồn ngày càng trẻ hóa? (Do tâm lí chủ quan của người
dân, thói quen sinh hoạt của người dân, làm việc căng thẳng, chế độ ăn uống
không hợp lý)
Biết tự nghiên cứu, tự phát hiện vấn đề cần giải quyết.
Biết đề xuất được nhiều phương án giải quyết mới lạ, đúng hướng để giải
quyết vấn đề.
* NL tự quản
Quản lí bản thân: Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân: (Trước
khi đi thực tế các em biết chuẩn bị tư trang, trong nhóm các em có nhiệm vụ cụ

thể tự giác thực hiện…)
Xác định đúng quyền và nghĩa vụ học tập chủ đề...
Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cực, tạo hứng khởi học tập...
* Năng lực chuyên biệt
15


Năng lực

Năng lực quan sát

Các kỹ năng
- Quan sát các biểu hiện của bệnh đột quỵ, tuần hoàn máu
kém.
- Nhận biết các dấu hiệu của bệnh đột quỵ, tuần hoàn
máu kém.
- Cách lựa chọn thực phẩm khoa học.

Năng lực xác
định mối liên hệ

Dự đoán được các mối quan hệ lối sống thời hiện đại của
giới trẻ với bệnh đột quỵ và tuần hồn máu kém.

Năng lực xử lý
thơng tin

Phát triển năng lực điều tra và xử lý số liệu về thực trạng
căn bệnh đột quỵ, tuần hoàn máu kém và hiểu biết của
người dân đặc biệt giới trẻ trong việc phòng bệnh.

Năng lực vận
dụng

- Phát triển năng lực vận dụng kiến thức sinh học – hóa học
– thể dục –giáo dục công dân vào thực tiễn: phát hiện các
vấn đề trong thực tiễn và sử dụng kiến thức liên môn để
giải thích.

Năng lực tư duy

Năng lực tư duy thơng qua phân tích, so sánh, xác lập mối
quan hệ giữa nhịp tim và khối lượng cơ thể.mối quan hệ
giữa huyết áp với tiết diện mach, độ đàn hồi của mạch và
dung tích máu...

c) Hình thành các phẩm chất:
- Phát triển phẩm chất: tự lập, tự tin, tự chủ, vượt khó của người lao động
mới năng động, sáng tạo.
+ Có thói quen tự lập trong học tập.
+ Khẳng định bản thân qua cơng việc trong hoạt động nhóm...
- Phát triển phẩm chất: trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng, đất
nước
+ Quan tâm đến sự thay đổi của sự vật, hiện tượng xung quanh.
+ Ý thức được bản thân : ham muốn tìm hiểu, phấn đấu học tập, tham gia
các hoạt động rèn luyện thể lực phòng tránh bệnh tật.
+ Yêu thương và mạnh dạn bảo vệ sức khỏe của bản thân và người khác.
2. Đối tượng dạy học
- HS hai lớp 11E và 11G của trường THPT.
16

- Đặc điểm: Đây là hai lớp cơ bản, trình độ trung bình khá, các em ngoan
có ý thức học tập, có sự say mê mơn Sinh học và các môn học khác. HS đã được
học theo phương pháp dạy học theo dự án ở năm học lớp 10. Đa số các em ở
thành phố nên việc tiếp xúc với công nghệ thông tin rất nhanh nhẹn và cập nhật,
nhiều em biết sử dụng máy ảnh nên việc thu thập, tìm hiểu thơng tin trên mạng,
tư liệu, thực tế và hoàn thiện các nhiệm vụ học tập trong dự án rất dễ dàng thực
hiện.
3. Thiết bị dạy học, học liệu:
a) Thiết bị dạy học
- Máy ảnh, máy tính, máy chiếu, máy in, tranh ảnh sưu tầm, tự chụp.
- Giáo án.
- File powerpoint chứa hình ảnh và bảng biểu.
- Giấy croki, bút viết bảng trắng, nam châm.
- Chuẩn bị một hệ thống câu hỏi khoa học, chính xác, phù hợp với trình độ
nhận thức của từng đối tượng HS trong bài giảng. Cung cấp thêm các thông tin
mở rộng mà SGK chưa có hoặc HS chưa biết. Sử dụng triệt để và phù hợp
phương tiện trực quan: tranh ảnh, phim, clip, băng hình… để giúp HS tiếp thu
tốt kiến thức.
b) Học liệu
- Tài liệu liên quan đến kiến thức trong bài học của mơn Sinh, mơn Hóa,
mơn Lý, Thể dục, tài liệu giáo dục kỹ năng sống…
- Sách giáo khoa: Sinh học 11 chương trình chuẩn, Hóa học 11, Vật lí 11,
Đại số 10…
- Sách GV Sinh học 11 chương trình chuẩn.
- Các tài liệu sưu tầm trên mạng.
c) Ứng dụng công nghệ thông tin
- Phần mềm Microsoft Word.
- Phần mềm Microsoft Power Point

4. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học
a) Giới thiệu về dự án:
* Tên dự án: “Vận dụng phương pháp dạy học dự án, phương pháp dạy
học tích hợp, trải nghiệm sáng tạo và một số kỹ thuật dạy học tích cực trong
chủ đề tuần hồn máu và một số bệnh tuần hoàn đang gia tăng, trẻ hóa ở
người dân thành phố Ninh Bình – Hệ lụy trong lối sống của giới trẻ ngày
nay” Sinh học 11 ban cơ bản.
* Chuẩn bị: 10 phút (tại lớp học vào cuối tiết trước khi học dự án)
17


- Giới thiệu dự án và phương pháp học tập theo dự án, mục tiêu đạt được,
yêu cầu cần có ở HS khi tham gia dự án;
- Cho HS đăng kí các dự án.
+ Dự án 1: Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan tuần hồn
đặc biệt phân tích ảnh hưởng của các chất kích thích.
+ Dự án 2: Đột quỵ và thực trạng vấn đề đột quỵ đang gia tăng, trẻ hóa ở
người dân TP Ninh Bình, dấu hiệu đột quỵ và hậu quả của đột quỵ. Nguyên nhân
của vấn đề đột quỵ đang gia tăng trẻ hóa. Các biện pháp phịng, tránh đột quỵ
cho giới trẻ ở TP Ninh Bình.
+ Dự án 3: Tuần hoàn máu kém và thực trạng vấn đề tuần hồn máu kém
đang gia tăng, trẻ hóa ở người dân TP Ninh Bình, dấu hiệu tuần hồn máu kém
và hậu quả của tuần hoàn máu kém. Nguyên nhân của vấn đề tuần hồn máu
kém đang gia tăng, trẻ hóa. Các biện pháp phịng, tránh tuần hồn máu kém cho
giới trẻ ở TP Ninh Bình.
+ Dự án 4: Bài tuyên truền kêu gọi giới trẻ thực hiện lối sống khoa học,
hợp lí để bảo vệ hệ tuần hồn phịng tránh những bệnh tuần hoàn nguy hiểm.
- Chuẩn bị tư liệu học tập cho HS.
- Phân nhóm, giao nhiệm vụ từng nhóm, các nhóm phân cơng nhiệm vụ của
nhóm, đặt tên nhóm, xây dựng kế hoạch thực hiện của nhóm.

- Xây dựng tiêu chí đánh giá.
* Nội dung: Dự án gồm 3 tiết, 1 ngày tìm hiểu thực tế và thời gian 3 ngày
hoạt động trao đổi trong nhóm HS tại nhà, nghiên cứu tài liệu trên phòng thư
viện, phòng Tin học của trường THPT.
- Tiết 1:(tại lớp học)
+ Tìm hiểu các kiến thức cơ bản về cấu trúc và chức năng của hệ tuần hồn
máu:
- Tiết 2: (tại lớp học)
+ Tìm hiểu về hoạt động của cơ quan tuần hoàn.
- Tiết 3:(tại lớp học)
+ Tìm hiểu về đột quỵ và tuần hồn máu kém đang gia tăng, trẻ hóa ở
người dân TP Ninh Bình.
b) Kế hoạch thực hiện
Thời gian,
địa điểm
Chuẩn bị,
trên lớp,

Nội dung công việc

Người
thực hiện

- Giới thiệu về dự án, nêu mục tiêu, - GV.
yêu cầu, sản phẩm dự tính đạt được,
18

Sản phẩm
- Đặt tên dự án.

phân nhóm, phân cơng nhiệm vụ
cho từng nhóm.

9/10/2017

- Hình thành được
các nhóm và nội
dung cơng việc cụ
thể.

- Các nhóm bầu nhóm trưởng, thư
- Hồn thành việc
ký, trao đổi về nội dung công việc,
Các phân công công
phân công nhiệm vụ, lập kế hoạch nhóm HS. việc, tên 4 nhóm:
thực hiện, đặt tên cho nhóm.
+ Nhóm: 1.
+ Nhóm: 2.
+ Nhóm: 3.

- Thống nhất tiêu chí đánh giá HS.

- GV và + Nhóm: 4.
các nhóm - Các tiêu chí đánh
HS.
giá.
- Các nhóm báo
cáo kết quả hoạt
động theo nhóm.

Tiết 1,
+ Tìm hiểu các kiến thức cơ bản về GV và 4
trên lớp, cấu trúc và chức năng của hệ tuần nhóm HS.
10/10/2017 hồn máu.

+ Tìm hiểu về hoạt động của cơ GV và 4
quan tuần hồn.
nhóm HS.
Tiết 2,
trên lớp,
12/10/2017

- Các nhóm báo
cáo kết quả hoạt
động theo nhóm.
- HS trang bị
những kiến thức
cơ bản về hoạt
động của cơ quan
tuần hoàn..

+ Dự án 1: Các yếu tố ảnh
hưởng đến hoạt động của các cơ
quan tuần hoàn đặc biệt phân tích
ảnh hưởng của các chất kích thích.

1 ngày,

- HS trang bị
những kiến thức

cơ bản về cấu trúc
và chức năng của
hệ tuần hoàn máu.

+ Dự án 2: Đột quỵ và thực
trạng vấn đề đột quỵ đang gia tăng,
trẻ hóa ở người dân TP Ninh Bình,
dấu hiệu đột quỵ và hậu quả của đột
19

- HS hoạt
động theo
nhóm:
điều tra,
thu thập
thơng tin
qua quan
sát,
gặp
gỡ,
trao


quỵ. Nguyên nhân của vấn đề đột
quỵ đang gia tăng trẻ hóa. Các biện
pháp phịng, tránh đột quỵ cho giới
trẻ ở TP Ninh Bình.

đổi, phỏng
vấn người

dân, Bác
sỹ ở Bệnh
viện
đa Các hình ảnh, số
+ Dự án 3: Tuần hồn máu
khoa TP liệu, kiến thức…
kém và thực trạng vấn đề tuần hoàn
Ninh
máu kém đang gia tăng, trẻ hóa ở
Bình…
người dân TP Ninh Bình, dấu hiệu
tuần hồn máu kém và hậu quả của
thực địa, tuần hoàn máu kém. Nguyên nhân
13/10/2017 của vấn đề tuần hồn máu kém đang
gia tăng, trẻ hóa. Các biện pháp
phịng, tránh tuần hồn máu kém
cho giới trẻ ở TP Ninh Bình.
+ Dự án 4: Bài tuyên truền
kêu gọi giới trẻ thực hiện lối sống
khoa học, hợp lí để bảo vệ hệ tuần
hồn phịng tránh những bệnh tuần
hồn nguy hiểm.- Chuẩn bị tư liệu
học tập cho HS
- Tập hợp các thơng tin thu được,
trao đổi, đánh giá, tìm hiểu thêm
3 ngày ở
- HS hoạt
các kiến thức liên quan trên mạng
nhà +
động theo

internet, sách giáo khoa…
phịng thư
nhóm dưới
viện, máy - Hồn thành bài báo cáo bằng bản sự
điều
tính của trình chiếu Power Point.
khiển của Bản báo cáo kết
trường từ
nhóm
quả của 4 nhóm.
- Phân cơng người báo cáo, tập báo
trưởng.
14 –
cáo thử trước các bạn trong nhóm.
16/10/2017
.
- Các nhóm báo cáo kết quả thực - 4 nhóm
hiện dự án và trao đổi ý kiến.
cử
đại
Tiết 3,
diện báo
trên lớp,
cáo
sản
18/10/2017
phẩm
trước lớp.
- GV tổ
chức cho Các thơng điệp

HS thảo tun truyền của
luận
và từng nhóm.
20


trao đổi ý
kiến.

- HS từng nhóm tự đánh giá bản
thân, nhóm đánh giá từng bạn, các - HS hoạt
nhóm đánh giá chéo nhau.
động theo
nhóm.
- GV đánh giá, nhận xét, tổng kết
dự án và trao thưởng.
c) Triển khai thực hiện dự án.
Tiết 1: TUẦN HỒN MÁU
I. Mục tiêu:
- Tìm hiểu các kiến thức cơ bản về cấu trúc và chức năng của hệ tuần hoàn
máu.
- Nêu được ý nghĩa của tuần hoàn máu.
- Phân biệt được hệ tuần hoàn hở với hệ tuần hồn kín, hệ tuần đơn với hệ
tuần hồn kép.
- Nêu được ưu điểm của hệ tuần hồn kín so với hệ tuần hoàn hở, hệ tuần
hoàn kép với hệ tuần hồn đơn.
- Nêu được chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hoàn.
2. Kỹ năng
+ Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát trong các hoạt
động nhóm và hoạt động cá nhân.

+ Kỹ năng quan sát, phát triển các phương pháp, biện pháp logic.
+ Phân tích, khái qt, tổng hợp và tóm lược kiến thức.
+ Rèn kĩ năng làm việc độc lập và làm việc theo nhóm để giải quyết các
nhiệm vụ học tập.
3. Thái độ
+Biết vận dụng linh hoạt các kiến thức trong bài học vào các
vấn đề trong thực tiễn.
+Thái độ yêu đời yêu cuộc sống biết bảo vệ bản thân trân
trọng gia đình
+ Có niềm tin vào khoa học hiện đại
+ Tích cực trong thảo luận, hoạt động nhóm.
4. Năng lực
4.1 Năng lực chung
21


+ Năng lực tự học
+ Năng lực hoạt động nhóm
+ Năng lực giải quyết vấn đề
+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ Sinh học
+ Năng lực giao tiếp
4.2. Năng lực chuyên biệt
+ Năng lực quan sát
+ Năng lực xử lý thơng tin
+ Năng lực tư duy thơng qua phân tích, so sánh rút ra chiều hướng tiến hóa
của hệ tuần hoàn
+ Phát triển năng lực vận dụng kiến thức Sinh học – Hóa học – Thể dục –
Giáo dục cơng dân vào thực tiễn: phát hiện các vấn đề trong thực tiễn và sử
dụng kiến thức liên môn để giải thích.
4.3. Hình thành các phẩm chất:

+ Phát triển phẩm chất: tự lập, tự tin, tự chủ, vượt khó của người lao động
mới năng động, sáng tạo.
+ Có thói quen tự lập trong học tập.
+ Khẳng định bản thân qua công việc trong hoạt động nhóm...
+ Phát triển phẩm chất: trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng, đất
nước
+ Quan tâm đến sự thay đổi của sự vật, hiện tượng xung quanh.
+ Ý thức được bản thân : ham muốn tìm hiểu, phấn đấu học tập, tham gia
các hoạt động rèn luyện thể lực phòng tránh bệnh tật.
+ Yêu thương và mạnh dạn bảo vệ sức khỏe của bản thân và người khác.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
1. GV
- Giáo án Word và Power Point.
- PHT số 1, 2, 3,4 in trên giấy A2, 4 bút dạ màu đen, 12 nam châm dính
bảng từ.
2. HS
- Các phương tiện để thu thập thông tin: máy ảnh, ghi âm.
- Xử lý thông tin và viết báo cáo.
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CHÍNH
22


- Giải quyết vấn đề, phương pháp dự án.
- Thảo luận nhóm, hoạt động trải nghiệm.
IV. MƠ TẢ MỨC ĐỘ U CẦU
NHẬN BIẾT

VẬN DỤNG
THẤP

THƠNG HIỂU

- Tim là gì?chức
năng của tim?
- Hệ mạch là gì?
Các thành phần
của hệ mạch?
- Hệ tuần hồn hở
là gì? Hệ tuần
hồn kín là gì?

- Ưu điểm của
HTH kín so với
HTH hở? Ưu điểm
của HTH kép so
với HTH đơn?
- Trong HTH kín
thì khi nào sẽ xuất
hiện HTH kép?
- Phân biệt HTH
- Hệ tuần hồn
kín và HTH hở?
đơn là gì? Hệ
HTH đơn và HTH
tuần hồn kép là
kép?
gì?

VẬN DỤNG
CAO

- Phân biệt hệ tuần - Dựa vào cấu tạo
hoàn hở với hệ của các dạng
tuần hồn kín.
HTH hãy nêu
chiều hướng tiến
- Phân biệt hệ tuần
hóa của tim và
hồn đơn với hệ
HTH?
tuần hồn kép.
- Giải thích chất
lượng máu đi ni
cơ thể trong mỗi
dạng hệ tuần hoàn.

- Chức năng của
hệ mạch?
V. BIÊN SOẠN CÂU HỎI (ở phần luyện tập và vận dụng)
VI. TIẾN TRÌNH BÀI MỚI
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới:
A. Khởi động : (3 phút)
1. Mục tiêu:
+ HS kết nối được kiến thức đã học về chức năng của hệ tuần hoàn (vận
chuyển O2 , CO2 , dinh dưỡng đã học ở Sinh học lớp 8).
+ Kết nối được với kiến thức mới các dạng hệ tuần hồn và chiều hướng
tiến hóa của hệ tuần hồn.
2. Phương pháp: Phát vấn bằng câu hỏi tình huống.

3. Kỹ thuật dạy học: Cơng não
4. Hình thức tổ chức: Thảo luận cặp đôi chia sẻ
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.
23


GV đặt ra và yêu cầu HS giải quyết tình huống sau:
1. Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở từng đơn vị cấu trúc và chức năng
của cơ thể, tế bào là mặt bản chất của sự sống và được thể hiện thông qua trao đổi
chất thường xuyên với mơi trường ngồi nhờ sự tham gia của các hệ cơ quan trong
cơ thể. Theo em hệ cơ quan nào đóng vai trị quan trọng trong q trình vận chuyển
ơxi và CO2 để thực hiện q trình trao đổi đó?
2. Ở thực vật, các chất dinh dưỡng được vận chuyển nhờ dòng mạch gỗ và
mạch rây. Vậy ở động vật, sau q trình tiêu hóa, chất dinh dưỡng được vận chuyển
trong cơ thể bằng con đường nào?
3. Có những dạng hệ tuần hồn nào và chất lượng máu đi ni cơ thể trong
các hệ tuần hồn đó như thế nào? Chiều hướng tiến hóa của hệ tuần hồn là gì?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS: thảo luận cặp đôi chia sẻ để trả lời câu hỏi tình huống
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.
HS: đại diện của một vài nhóm bất kì trả lời câu hỏi.
HS: nhóm khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV: nhận xét và kết nối vào bài.
Trong đó, hệ tuần hồn đóng vai trị rất quan trọng trong quá trình vận chuyển
các chất vậy hệ tuần hồn có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào q trình
tiến hóa của hệ tuần hồn ra sao cơ và các em cùng tìm hiểu nội dung bài hơm nay.
B. Hình thành kiến thức:
* Hoạt động 1: Cấu tạo và chức năng của hệ tuần hoàn.
1. Mục tiêu

- HS nêu được cấu tạo chung của HTH và nêu được chức năng chủ yếu của
HTH.
- Phân tích được cấu tạo phù hợp với chức năng.
- Hình thành và phát triển năng lực quan sát tranh, hợp tác, năng lực khoa
học
- Phát triển năng lực ngôn ngữ giao tiếp cho HS
2. Thời gian: 15 phút.
3. Phương pháp dạy học: trực quan tìm tịi, phát vấn
4. Kỹ thuật dạy học: Đơng não, tia chớp.
5- Hình thức tổ chức: Làm việc nhóm. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo như
quan sát hình ảnh động…
24


Hoạt động của GV và HS

Nội dung

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.

I. Cấu tạo và chức năng của
hệ tuần hoàn

GV chia lớp thành 4 nhóm mỗi nhóm 7-8
HS, cử nhóm trưởng điều hành hoạt động
của nhóm.

1. Cấu tạo chung

- Hệ tuần hoàn được cấu tạo

- Sử dụng video “ vận chuyển máu trong cơ bởi các bộ phận sau:
thể”
+ Dịch tuần hồn : Máu hoặc hỗn
hợp máu và dịch mơ
+ Tim : Là bơm hút và đẩy máu
trong mạch máu.
+ Hệ thống mạch máu : Động
mạch, mao mạch và tĩnh mạch.
2. Chức năng của hệ tuần
hoàn
- Vận chuyển các chất từ bộ
phận này đến bộ phận khác để đáp
ứng cho các hoạt động sống của cơ
thể.
Hình 1. Vận chuyển máu trong cơ thể
yêu cầu HS mô tả cấu tạo hệ tuần hồn bằng
hình vẽ? Nêu chức năng của hệ tuần hồn
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS: Quan sát hình ảnh trên phông chiếu, tự
nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi.
Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận.
- GV u cầu 1 nhóm bất kì lên trình bày
báo cáo kết quả của nhóm, u cầu các
nhóm cịn lại trao đổi phiếu trả lời để chấm
chéo. Sau đó, GV chữa bài theo từng nội
dung câu hỏi của phiếu học tập, qua việc
chiếu phiếu trả lời của nhóm đã thu, nhóm
khác nhận xét, bổ sung.
GV tổ chức cho HS đặt câu hỏi phát vấn và
phản biện.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá kết quả thực
hiện nhiệm vụ
25