Tải Giáo án môn Vật lý lớp 9 bài 24 - Sự nhiễm từ của sắt thép - Nam châm điện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SỰ NHIỄM TỪ CỦA SẮT, </b>
<b>THÉP – NAM CHÂM ĐIỆN.</b>
<b>I. Mục tiêu:</b>

<i><b>1. Kiến thức:</b></i>

- Mô tả được thí nghiệm về sự nhiễm từ của sắt và thép.

- Giải thích được tại sao người ta lại dùng lõi sắt non làm nam châm
điện.

- Nêu được 2 cách làm tăng lực từ tính của nam châm điện tác dụng lên
một vật.

<i><b>2. Kỹ năng:</b></i>

- Biết mắc mạch và bố trí thí nghiệm theo sơ đồ.

- Biết sử dụng thành thạo biến trở và các dụng cụ đo điện.
<i><b>3. Thái độ: Cẩn thận, tỉ mỉ khi làm thí nghiệm.</b></i>

<b>II. Chuẩn bị: </b>

<i><b>1.Chuẩn bị của giáo viên: </b></i>
* Chuẩn bị cho mỗi nhóm:

- 1 ống dây; 1 la bàn; 1 giá đỡ, 1 lõi sắt non, 5 đoạn dây nối, đinh
(ghim) sắt nhỏ. 1 biến trở, 1 nguồn điện; 1 am pe kế; 1 khoá K.

<i><b>2. Chuẩn bị của học sinh: Học bài cũ, nghiên cứu bài mới.</b></i>
<b>III. Tổ chức các hoạt động của học sinh:</b>

<i><b>1. Ổn định tổ chức: </b></i>
<i><b> 2. Kiểm tra bài cũ: </b></i>

<b> ? Phát biểu qui tắc nắm tay phải? </b>
Làm bài tập 24.1/ SBT

<i><b> 3. Bài mới:</b></i>

<b>Trợ giúp của giáo viên</b> <b>Hoạt động của học sinh</b>
<i><b>Hoạt động 1: Nhớ lại kiến thức đã học về nam châm điện</b></i>

? Tác dụng từ của dòng điện được biểu
hiện ntn

? Trong thực tế, NC điện được dùng để
làm gì

Tại sao 1 cuộn dây có dịng điện chạy
qua quấn quanh 1 lõi sắt non lại tạo thành
NC điện? NC điện có lợi gì so với nam
châm vĩnh cửủ -> bài mới

HS: Dòng điện gây ra lực từ TD lên kim
NC đặt gần nó. Ta nói dịng điện có TD từ.
HS: Mơ tả lại cấu tạo và tác dụng của nam
châm điện.

- Nêu 1 số ứng dụng của NC: dùng làm 1
bộ phận của cần cẩu điện, rơ le điện từ….

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Yêu cầu HS quan sát H25.1/ SGK.
? Mục đích thí nghiệm?

? Nêu dụng cụ cách tiến hành t.nghiệm?
- Yêu cầu HS làm TN theo nhóm (4’)
? Nhận xét về góc lệch của nam châm khi
ống dây khơng có lõi sắt non và có lõi sắt
non?

GV chốt: Lõi sắt non làm tăng tác dụng
từ của ống dây có dịng điện.

- u cầu HS quan sát H25.2/ SGK.
? Nêu dụng cụ thí nghiệm?

? Mục đích thí nghiệm?

? Trong thí nghiệm này cần quan sát hiện
tượng gì?

Y/cầu các nhóm làm TN (5), trả lời C1.
T. báo về sự nhiễm từ của sắt và thép.
Dùng sắt non để chế tạo nam châm
điện.Thép dùng để chế tạo nc vĩnh cửu.

<b>I. Sự nhiễm từ của sắt và thép.</b>
<b>1. Thí nghiệm.</b>

- Quan sát hình 25.1/ SGK.

MĐ .n. cứu sự nhiễm từ của sắt và thép.
HS: Nêu d.cụ TN các bước tiến hành
* Làm TN theo nhóm:

- Quan sát và so sánh góc lệch của nam
châm khi ống dâytrong 2 t.hợp

<i>Nhận xét: Khi ống dây có lõi sắt non, nam</i>
<i>châm lệch nhiều hơn.</i>

- Quan sát H 25.2/ SGK.

MĐ: Quan sát và so sánh sự nhiễm từ của
sắt và thép.

Trả lời .

* Các nhóm tiến hành thí nghiệm. (5).
- Quan sát hiện tượng xảy ra.

<b>- Trả lời C1: Khi ngắt dịng điện, lõi sắt </b>

non mất hết từ tính cịn lõi thép vẫn giữ
được từ tính.

- Các nhóm còn lại nhận xét, bổ xung.

<i><b>Hoạt động 3: Rút ra kết luận về sự nhiễm từ của sắt và thép</b></i>

? Có thể kết luận gì về sự nhiễm từ của
sắt và thép?

GV thông báo: Không những sắt, thép
mà các vật liệu từ khác đặt trong từ
trường đều bị nhiễm từ.

? Trong các nhà máy cơ khí luyện kim có
nhiều bụi, vụn sắt. Người ta đã làm gì để
bảo vệ mơi trường, tại sao?

GV: Thơng báo thơng tin: Lồi chim bồ
câu có một khả năng đặc biệt đó là có thể
xác định được phương hướng chính xác
trong khơng gian. Sở dĩ như vậy bởi vì
trong não bộ của chim bồ câu có các hệ
thống giống như la bàn, chúng được định
hướng theo từ trường Trái Đất. Sự định

<i><b>2. Kết luận.</b></i>

- Cá nhân HS rút ra kết luận như SGK.
- Ghi kết luận vào vở.

HS : Sử dụng nam châm điện để gom bụi,
vụn sắt. Vì các vật nhiễm điện hút được
bụi nhẹ và vụn sắt.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong
mơi trường có q nhiều nguồn phát sóng

điện từ. Vì vậy bảo vệ mơi trường tránh
ảnh hưởng tiêu cực của sóng điện từ là
góp phần bảo vệ thiên nhiên.

<i><b>Hoạt động 4: Tìm hiểu nam châm điện</b></i>

? Nêu cấu tạo của nam châm điện?
- Yêu cầu HS thực hiện C2.

? Có những cách nào làm tăng từ tính của
nam châm?

Y/cầu HS thảo luận nhóm đơi trả lời
C3.Giải thích cách lựa chọn

GV chốt: 2 cách làm tăng từ tính của nam
châm điện.

<b>II. Nam châm điện</b>

- Cá nhân đọc thông tin SGK.

<b>- Cấu tạo: Gồm 1 ống dây, 1 lõi sắt non.</b>
<b>C2 </b>: + 1000- 1500 cho biết ống dây có thể

sử dụng với những số vòng dây khác nhau.
+) 1A – 22 ống dây được dùng với

dòng điện có cường độ 1A, điện trở của
ống dây là 22

+) Tăng số vòng dây của ống dây.
+) Tăng c.đ.d.đchạy qua các vòng dây
<b>Trả lời C3:</b>

<i><b>Hoạt động 5: Vận dụng</b></i>

Gọi HS lần lượt trả lời các câu C4, C5, C6
/ SGK.

? Nam châm điện có lợi thế gì so với nam
châm vĩnh cửu?

GV: Nam châm điện được ứng dụng
nhiều trong kỹ thuật.

Giới thiệu “Có thể em chưa biết” .
GV chốt: Nội dung ghi nhớ.

<i><b>III. Vận dụng</b></i>

- Cá nhân HS lần lượt trả lời:

<b> C4</b>: mũi kéo làm bằng thép bị nhiễm từ và

trở thành một NC. Vì Kéo làm bằng thép
nó vẫn giữ được từ tính lâu dài.

<b> C6: Lợi thế của NC điện.</b>

- Có thể chế tạo NC điện cực mạnh bằng
cách tăng số vòng dây và tăng cường độ
dòng điện đi qua ống dây.

- Chỉ cần ngắt dịng điện đi qua ống dây
- Có thể thay đổi tên từ cực của NC điện
bằng cách đổi chiều d.đ qua ống dây.
HS: Đọc mục “Có thể em chưa biết”.
<b>4. Hướng dẫn học ở nhà: ( 1')</b>

? Sắt và thép nhiễm từ có đặc điểm gì giống và khác nhau? Để chế
tạo nam châm vĩnh cửu người ta dùng kim loại gì? Khi chế tạo nam châm
điện người ta dùng kim loại gì? Nêu cách hoạt động của nam châm điện
và ứng dụng của nam châm điện trong thực tế ? Cách làm tăng lực từ của
nam châm điện .

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4></div>

<!--links-->