Tải Giáo án môn Ngữ văn lớp 12 bài 25 - Thực hiện một số biện pháp tu từ ngữ âm

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>THỰC HIỆN MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM</b>
<b>A. MỤC TIÊU:</b>

Giúp học sinh:

-Hiểu được một số biện pháp tu từ ngữ âm thường gặp.

-Biết cách phát hiện, phân tích vận dụng một số phếp tu từ ngữ âm quen
thuộc.

<b>B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY: </b>
-Phát vấn. Đàm thoại.

<b>C. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ: </b>
* Giáo viên: Soạn giáo án.
* Học sinh : Soạn bài.
<b>D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: </b>
<b>1. Ổn định lớp - kiểm tra sĩ số:</b>

<b>2. Kiểm tra bài cũ: Nêu khái niệm về "Luật thơ" và một số thể thơ phổ</b>
biến hiện nay?

<b>3. Nội dung bài mới: </b>

<b>Hoạt động thầy và trò</b> <b>Nội dung kiến thức</b>

-Hoạt động 1: Thực hành về phép
tu từ tạo nhịp điệu và âm hưởng
thích hợp.

Giáo viên hướng dẫn học sinh

làm bài tập:

Bài tập 1: đoạn văn trích đọc
<i>trong "Tun ngơn độc lập" của Hồ</i>
Chí Minh.

-Sự phối hợp nhịp ngắn và nhịp
dài trong đoạn văn.

<i>Giáo viên đọc đoạn văn, phát</i>
<i>hiện và nhận xét về cách ngắt</i>
<i>nhịp.</i>

-Sự thay đổi thanh bằng, thanh
trắc cuối mỗi nhịp và tính chất
mở hay đóng của âm tiết kết thúc
mỗi nhịp

Giáo viên phát hiện và nhận xét
về thanh điệu và tính chất cảu các
âm tiết cuối nhịp

-Thực hành về phép điệp âmđiệp
thanhđiệp vần

<i> Giáo viên hướng dẫn học sinh</i>

<b>I. Tạo nhịp điệu và âm hưởng thích hợp.</b>
<b>Bài tập 1:</b>

-Đoạn văn gồm bốn nhịp (hai nhịp dài trước, hai
nhịp ngắn sau) phối hợp với nhau để diễn tả nội
dung của đoạn:

+Hai nhịp dài thể hiện lịng kiên trì và ý nghĩa
quyết tâm của dân tộc ta trong việc đấu tranh vì tự
do (gan góc) với một thời gian dài (hơn 80 năm
nay, mấy năm nay).

+Hai nhịp ngắn khẳng định dứt khoát và đanh thép
về quyền tự do và độc lập của dân tộc ta (phải
được).

-Kết thúc ba nhịp đầu là các thanh bằng không dấu
với ba âm tiết mở (nay, nay, do) tạo ra âm hưởng
ngân vang, lan xa. Kết thúc nhịp thứ bốn là một
thanh trắc với một âm tiết kép (lập) tạo ra sự lắng
đọng trong lòng người đọc (người nghe).

-Nhịp điệu và sự phối hợp âm thanh cùng với phép
lặp cú pháp (một dân tộc đó…), lặp từ ngữ (dân tộc
đã gan góc, nay phải được) đã tạo ra âm hưởng
hùng hồn đanh thép cho lời tuyên ngôn.

<b>II. Điệp âm, điệp vần, điệp thanh.</b>
<b>1.Bài tập 1:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>tìm hiểu tác dụng gợi hình tượng</i>
<i>của biện pháp điệp phụ âm đầu</i>
<i>trong các câu thơ. </i>

<i>Giáo viên hướng dẫn học sinh</i>
<i>đọc bài thơ và doạn thơ đã cho.</i>
<i>Xác đinh vần và nhận xét về tác</i>
<i>dụng của biện pháp điệp vần. </i>

<i>Giáo viên hướng dẫn học sinh rút</i>
<i>ra nhận xét về phạm vi sử dụng</i>
<i>của các phép tu từ ngữ âm đã</i>
<i>thực hành. </i>

Âm đầu (l) được lặp lại bốn lần gợi ra những hình
tượng bơng hoa lựu đỏ lấp ló trên cành những đốm
lửa lập loè. Ánh lửa đó như đang phát sáng lung
linh lập loè trên ngọn cây.

<i><b>b. " Làn ao long lánh bóng trăng loe" </b></i>

<i>- Câu thơ cũng xuất hiện 4 lần phụ âm đầu "l" - Sự</i>
cộng hưởng của 4 lần lặp lại tạo nên hình tượng
bóng trăng lấp lánh và phát tán cả không gian rộng
lớn trên mặt ao phản chiếu của mặt nước …

<b>2. Bài tập 2:</b>

<i><b>a. trong bài "Thu điếu" của Nguyễn Khuyến vần "eo"</b></i>
là vần chủ đạo (xuất hiện 5 lần trong thơ). Điều đó
góp phần khắc hoạ hình tượng mùa thu yên tĩnh,
trong trẻo ở làng quê Bắc Bộ - đồng thời cũng bộc
lộ một tâm hồn thơ thanh khiết đắm say với thiên

nhiên của nhà thơ.

<b>b. Trong đoạn thơ của Tố Hữu vần "ang" xuất hiện</b>
7 lần. Đây là vần chứa một nguyên âm rộng và âm
tiết thuộc loại nửa mở (kết thúc bằng phụ âm mũi).
Vần "ang" vì vậy gợi cảm giác rộng mở và chuyển
động thích hợp với sắc thái miêu tả sự chuyển động
mùa (từ mùa đông sang mùa xuân).

<b>III. Tổng kết:</b>

Phép tu từ tạo nhịp điệu và âm hưởng thường được
dùng trong văn xi nhất là văn chính luận.

- Phép tu từ tạo nhịp điệu điệp thanh thường được
sử dụng nhiều trong thơ ca.

</div>

<!--links-->