Tải Đề cương ôn tập lớp 9 môn Ngữ văn đầu học kì 2 năm 2019 - 2020 - Tài liệu ôn tập môn Văn lớp 9 HK 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề cương ôn tập lớp 9 môn Ngữ văn đầu học kì 2 năm 2019 - 2020</b>
<b>I/ Học thuộc 2 bài thơ:</b>

<b>1 - Sang thu</b>

<i>Bỗng nhận ra hương ổi</i>
<i>Phả vào trong gió se</i>

<i>Sương chùng chình qua ngõ</i>
<i>Hình như thu đã về</i>

<i>Sông được lúc dềnh dàng</i>
<i>Chim bắt đầu vội vã</i>
<i>Có đám mây mùa hạ</i>
<i>Vắt nửa mình sang thu</i>
<i>Vẫn còn bao nhiêu nắng</i>
<i>Đã vơi dần cơn mưa</i>
<i>Sấm cũng bớt bất ngờ</i>
<i>Trên hàng cây đứng tuổi.</i>

Nguồn: Từ chiến hào đến thành phố, NXB Văn học, 1991

<b>2 - Nói với con</b>

<i>Chân phải bước tới cha</i>
<i>Chân trái bước tới mẹ</i>
<i>Một bước chạm tiếng nói</i>
<i>Hai bước tới tiếng cười</i>

<i>Người đồng mình u lắm con ơi</i>
<i>Đan lờ cài nan hoa</i>

<i>Vách nhà ken câu hát</i>
<i>Rừng cho hoa</i>

<i>Con đường cho những tấm lòng</i>
<i>Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới</i>
<i>Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.</i>
<i>Người đồng mình thương lắm con ơi</i>
<i>Cao đo nỗi buồn</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn</i>

<i>Sống trên đá khơng chê đá gập ghềnh</i>

<i>Sống trong thung không chê thung nghèo đói</i>
<i>Sống như sơng như suối</i>

<i>Lên thác xuống ghềnh</i>
<i>Khơng lo cực nhọc</i>

<i>Người đồng mình thơ sơ da thịt</i>
<i>Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con</i>

<i>Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương</i>
<i>Cịn q hương thì làm phong tục</i>

<i>Con ơi tuy thô sơ da thịt</i>
<i>Lên đường</i>

<i>Không bao giờ nhỏ bé được</i>

<i>Nghe con.</i>

Nguồn:

1. Thơ Việt Nam 1945-1985, NXB Giáo dục, Hà Nội, 1985

2. Ngữ văn 9 (tập 2), NXB Giáo dục, 2010

<b>II/ Viết văn bản nghị luận:</b>
<b>1. Nghị luận về bài thơ Sang thu</b>

Khi những cơn gió heo may bắt đầu lả lướt trên những cành cao, khi giọt nắng
vàng ươm rơi rớt qua từng kẽ lá, khi cỏ hoa rủ nhau khoe sắc một khung trời là
ta biết thời tiết đã sang thu. Thu về mang bao mật ngọt cho đời, thu khiến đất
trời chao đảo mơng lung trong những hồi niệm đong đầy và trong cả những
cảm xúc chẳng thể gọi thành tên. Mùa thu luôn là đề tài khiến các thi nhân phải
động lòng yêu thương. Bài thơ Sang Thu được sáng tác năm 1977 của Hữu
Thỉnh đã lột tả trọn vẹn cái chất thu trầm ngâm, sâu lắng cùng sự chuyển đổi
mượt mà của đất trời và của lòng người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Sang thu” là bài thơ ngũ ngơn của, từng được nhiều người ưa thích. Bài thơ
gồm có ba khổ thơ; mỗi khổ thơ bốn câu là một nét thu đẹp êm đềm của đất
trời, tạo vật trong buổi đầu thu - thu mới về, thu chợt đến. “Sang thu” thể hiện
một bút pháp nghệ thuật thanh, nhẹ, tài hoa, diễn tả những cảm nhận, những
rung động man mác, bâng khuâng của tác giả trước vẻ đẹp và sự biến đổi kì
diệu của thiên nhiên trong buổi chớm thu. Đối tượng được cảm nhận là cảnh
sắc mùa thu nơi đồng quê trên miền Bắc đất nước ta.

<i>Bỗng nhận ra hương ổi</i>
<i>Phả vào trong gió se</i>

<i>Sương chùng chình qua ngõ</i>
<i>Hình như thu đã về</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

phú về vần điệu và nhạc điệu, làm cho giọng thơ thêm nhẹ nhàng, mênh mông
và gợi cảm.

Tham khảo thêm: Nghị luận về bài thơ Sang thu

<b>2. Nghị luận về bài thơ Nói với con</b>

Y Phương là nhà thơ mang một tiếng nói riêng, rất đặc trưng cho dân tộc Tày.
Thơ ơng là tiếng lịng chân thật, gần gũi, bình dị nhưng tràn đầy tình u
thương. Bài thơ “Nói với con” tiêu biểu cho phong cách sang tác ấy của ông.
Bài thơ đi vào lịng người đọc một thứ tình cảm gần gũi nhưng thiêng liêng và
cao q: tình cha con. Đó là tâm sự của một người cha dành cho con, là những
điều mà cha muốn thổ lộ cho con nghe, con hiểu.

“Nói với con” là lời tâm sự, thủ thỉ, trò chuyện của người cha dành cho con từ
lúc con mới lọt long. Mạch cảm xúc chủ đạo của bài thơ chính là tình u
thương, chia sẻ, gắn bó và giáo dục cho con những truyền thống tốt đẹp của
dân tộc và những người xung quanh con. Với thể thơ tự do phóng khống, cảm
xúc chân thành, mộc mạc đã khiến cho tình cảm đó càng trở nên ấm áp và thân
thiết. Y Phương đã gieo vào lòng người đọc chất liệu đời thường rất mực thiêng
liêng.

Chân phải bước tới cha

Những câu thơ đầu tiên cất lên như một lời kể chuyện thủ thỉ với con:

<i>Chân trái bước tới mẹ</i>
<i>Một bước chạm tiếng nói</i>

<i>Hai bước tới tiếng cười</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Y Phương tiếp tục gieo vào long người tình làng nghĩa xóm của người dân tộc
ln tha thiết, sâu nặng. Nhắc nhở con phải luôn nhớ về họ:

<i>Người đồng mình thương lắm con ơi</i>
<i>Đan lờ cài nan hoa</i>

<i>Vách nhà ken câu hát</i>
<i>Rừng cho hoa</i>

<i>Con đường cho những tấm lòng</i>
<i>Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới</i>
<i>Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời</i>

Những con người dân tộc mộc mạc, bình dị, chăm chỉ làm ăn, khéo léo trong
mọi công việc. Cuộc sống của họ hằng ngày lên rừng, làm rẫy, tất bật với rất
nhiều cuộc việc. Dù cuộc sống vất vả nhưng họ vẫn gắn bó khăng khít bên
nhau. Những từ ngữ “đan”, “cài” khơng những nói lên sự gắn bó mà cịn nói
lên nghĩa tình sâu nặng, khó có thể phai nhòa của những con người nơi đây.
Tác giả đã gieo vào lịng người con mình tình cảm, cội nguồn đáng trân trọng
và gìn giữ. Quê hương và những người nơi đây là điều con phải nhớ, phải gắng
nhớ về họ để biết ơn và để trở thành người có ích hơn.

Tham khảo thêm: Nghị luận về bài thơ Nói với con

<b>II/Làm tập làm văn</b>

<b>1 - Phân tích nhân vật bé Thu.</b>

Có những trang viết khiến người đọc rơi nước mắt khi chứng kiến những dằng
xé, đau đớn và cả nước mắt. Có những nhân vật dù chỉ được vẽ qua nét bút của
tác giả nhưng có sức ám ảnh. Nhân vật bé Thu trong truyện ngắn "Chiếc lược
ngà" của Nguyễn quang sáng là một hình tượng ln khiến người đọc xúc động
mạnh khi lật giở từng trang viết của tác giả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

cạnh ba nhưng bé Thu nhất quyết không chịu nhận, chỉ khi nghe bà ngoại kể về
vết thẹo trên gương mặt ba thì lúc đó bé mới ơm chặt ơng Sáu, khơng cho đi.
Tình cảm cha con vỡ òa, cảm xúc trong lòng người đọc cứ thế tan chảy.

Mặc dù mới lên 8 tuổi nhưng bé Thu được xây dựng rất sắc nét, cá tính mạnh,
bướng bỉnh. Trong tâm trí của bé Thu chỉ có một tấm hình duy nhất của ba
chụp với má vào ngày cưới. Đó là những gì nó có để gìn giữ và đợi chờ ba trở
về. Khi ông Sáu nhất quyết gọi "Thu! Ba đây con" thì bé vẫn nhất quyết khơng
chịu nhận, cự tuyệt một cách thẳng thừng. Ơng Sáu ln dành tình cảm u
thương chân thành và sâu sắc nhất cho bé Thu nhưng ông nhận lại là sự lạnh
lùng, xa lánh. Chỉ bởi về vết thẹo dài trên mặt, chỉ vì chiến tranh, vì những tàn
khốc mà nó đã gây ra. Cá tính mạnh của một cơ bé 8 tuổi được Nguyễn Quang
Sáng thể hiện rất sắc nét và táo bạo. Qua đó giúp người đọc hình dung được sự
kiên định, vững chắc trong trái tim con người Nam Bộ.

Sự bướng bỉnh, lạnh lùng của bé Thu dành cho ơng Sáu cịn thể hiện qua cử chỉ
và lời nói. Khi mẹ bảo mởi ba vơ ăn cơm thì nó chỉ nói cộc lốc "vơ ăn cơm".
Đặc biệt qua chi tiết chắt nước ở nồi cơm ra, bé Thu không chắt được nhưng
nhất quyết không để cho ông Sáu chắt. Bướng bỉnh, lạnh lùng, hờ hửng đã
khiến cho ông Sáu đau lịng. Cao trào của tính cách bé Thu thể hiện qua bữa
cơm, khi ông Sáu gắp cho bé Thu cái trứng cá vào bát, bé hất đổ cả chén cơm.

Ơng Sáu đánh địn, và tất cả mọi người cứ tưởng Thu sẽ giẫy nẩy lên và bỏ đi,
nhưng khơng, "Nhưng khơng, nó ngồi im, đầu cúi gằm xuống. Nghĩ thế nào nó
cầm đũa, gắp lại cái trứng cá để vào chén, rồi lặng lẽ đứng dậy, bước ra khỏi
mâm".

Suy nghĩ đã thôi thúc, đẩy thành hành động quyết liệt, khước từ mọi tình cảm
và yêu thương của ba dành cho mình. Vì với bé Thu, đó khơng phải là ba. Có lẽ
chính cá tính mạng, sự ngang bướng như thế này đã thôi thúc cô trở thành cô
giao liên kiên cường trong cuộc kháng chiến về sau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

như lần trước. Chỉ dám nói rằng "Ba đi nghe con" nặng nề, đau đớn, dằn vặt
của một người ba nhưng không làm cách nào để thuyết phục con gái.

Lúc ấy một cảnh tượng xúc động diễn ra. Nó khóc thét lên "ba", tiếng "ba" như
vỡ ịa, trào ra từ tận trong tim mà nó đã dồn nén bao nhiêu năm qua. Tiếng "ba"
đó như khiến người đọc nghẹn đắng ở cổ họng, cho một tình yêu bền bỉ và sâu
nặng. Tiếng kêu của bé Thu như "tiếng xé, xé tan khơng khí tĩnh lặng, xé ruột
gan mọi người, nghe thật xót xa". Bao nhiêu năm rồi, bé Thu vẫn luôn khát
khao được gặp ba, được gọi tiếng ba. Tình cảm của bé Thu hồn tồn đối lập
với những ngày ơng Sáu cịn ở đây. Đó chính là niềm khao khát, tình yêu ba
tha thiết.

Sự ngang tàng, bướng bỉnh và tình yêu ba tha thiết là đặc điểm hội tụ để bé Thu
có thể xác định cho mình con đường đi trong tương lai, sẽ nối bước cha, đánh
đuổi kẻ thù xâm lược

Như vậy việc xây dựng nhân vật bé Thu với những tính cách, tâm tư tình cảm
đã khiến người đọc thêm xúc động về tình phụ nữ, tình cảm thiêng liêng nhất.
Qua đó, tác giả cịn muốn lên án, tố cáo chiến tranh đã khiến cho nhiều gia đình
rơi vào cảnh nước mất nhà tan.

Các bạn tham khảo thêm: Phân tích nhân vật bé Thu trong tác phẩm Chiếc lược
ngà của Nguyễn Quang Sáng

<b>2 - Phân tích nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược ngà</b>

“Chiếc lược ngà“ là truyện ngắn xuất sắc của nhà văn Nguyễn Quang Sáng viết
về tình cha – con và nỗi đau trong chiến tranh do quân giặc gieo rắc thời chống
Mĩ. Ông Sáu là một trong những nhân vật thể hiện sâu sắc chủ đề ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

“nhận ra” ba mình và kêu thét lên: “Ba… ba!”. Ơng ơm con “rút khăn lau nước
mắt rồi hơn lên mái tóc con”. Ông Sáu đã ra đi với nỗi nhớ thương vợ con
không thể nào kể xiết. Bom đạn giặc đã làm thay đổi hình hài ơng. Vết thẹo dài
trên má phải – vết thương chiến tranh – đã làm cho đứa con gái thương u, bé
bỏng khơng nhận ra bóng dáng người cha nữa! Ơng đã ra đi, mang theo hình
ảnh vợ con, với lời hứa mang về cho, con gái chiếc lược cùng với nỗi ân hận
day dứt “sao mình lại đánh con” cứ giày vị ơng mãi. Nỗi đau, nổi nhớ thương
và mất mát… do quân giặc đem đến cho ơng Sáu, cho bao người lính, cho bao
bà mẹ, em thơ trên khắp mọi miền đất nước ta có bao giờ nguôi! Sự hi sinh của
thế hệ đi trước để làm nên độc lập, thống nhất, dân chủ, hòa bình là vơ giá.

Sau năm 1954, ơng Sáu khơng tập kết ra Bắc, ơng nhận nhiệm vụ mói ở lại
miền Nam “nằm vùng“ hoạt động bí mật. Trong những ngày ở rừng, ở cứ bị
giặc ruồng bố triền miên. Thiếu gạo phải ăn bắp. Gian khổ và nguy hiểm. Cái
chết bủa vây cuộc chiến đấu thầm lặng. Ông Sáu vẫn khơng ngi nhớ vợ con.
Ơng đã biến vỏ đạn 20 li của giặc Mĩ thành chiếc cưa nhỏ, đã tỉ mỉ, kiên nhẫn
và khéo léo như một người thợ bạc chế tác khúc ngà voi thành một chiếc lược
ngà xinh xắn có khắc dịng chữ: “u nhớ tặng Thu con của ba". Chiếc lược
ngà với dòng chữ ấy mang theo bao tình cảm sâu nặng của người cha đối với
đứa con bé bỏng. Tình thương con của ơng Sáu thật vơ cùng tha thiết. Điều đó

cho thấy, ơng Sáu cũng như hàng triệu chiến sĩ, đồng bào ta hi sinh chiến đấu
vì đất nước và dân tộc, vì hạnh phúc gia đình, vì tình vợ chồng, tình cha con.

Chiếc lược ngà như một vật kí thác thiêng liêng của người lính về tình phụ – tử
sâu nặng mà bom đạn qn thù khơng thể nào tàn phá được. Chính vì thế, khi
bị trúng đạn máy bay Mĩ bắn vào ngực, lúc hấp hối, ơng “đưa tay vào túi, móc
cái lược đưa cho bạn, nhìn bạn hồi lâu rồi tắt thở… ông Sáu đã hi sinh trong
những ngày đen tối vì gian khổ. Ngôi mộ ông là “ngôi mộ bằng giữa rừng sâu”.
Nhưng chỉ có “tình cha con là khơng thể chết được!”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Truyện “Chiếc lược ngà” và hình ảnh ơng Sáu đã khơi gợi trong lịng ta bao ý
nghĩa về sự hi sinh và hạnh phúc ở đời do các thế hệ cha anh đã đổ xương máu
làm nên. Và bài học “uống nước nhớ nguồn” càng thêm thấm thía.

Các bạn tham khảo thêm: Phân tích nhân vật ông Sáu trong truyện Chiếc lược
ngà

</div>

<!--links-->