(Luận văn thạc sĩ) các giải pháp chiến lược phát triển ngành bao bì nhựa việt nam

BQ GIAO DVC VA DAO T4.0

TRUONG D4.1 HQC KINH TE THANH PH6 H6 CHI MINH

~

TRAN NHU LONG

A!
NHUNG GIAI PHAP CHIEN LUOC
PHA
T
TRIEN
•
NGANH BAO Bi NHUA
. VIETNAM
.
-

?

"

""

"

CHUYEN NGANH

: QUAN TRJ KINH DOANH

MAS6

: 60.34.05

LUAN
. vAN THAC
. si KINH TE
.

rt~

"

'

GS.TS. HO DUC HUNG


Danh IDl)C cac bi~u mdu
'. md
L (II
?

d~

au .................................................................................................................................................... 1

CHu'ONG 1 : co sd LY LUAN QUAN TRJ CHIEN LVc;Jc v:E PHAT TRIEN
VA NANG CAO HI~U QUA NGANH BAO BI NHl)'A VI~T NAM

I.

Tu' thu'dng co ban trong cac ly thuye't kinh te' c6 di~n lien quan de'n Slf phat
tri~n cua nganh bao bi nhlfa ....................................................................................................... 3

II.

Tu tu'Cing co ban trong cac ly thuye't c~n d~i va hi~n d~i lien quan de'n vi~c
. h cac
' gtat
. p h'ap c h""'
h 9ach d!n
ten 1u'<;fc .................................................................................. .3
? •

CHUONG 2 : THl)'C TRANG NGANH BAO BI NHl)'A VI~T NAM
I.

T6ng quan nganh bao bi nhlfa Vi~t Nam ......................................................................... 22

II.

D~c di~m nganh bao bi nhlfa Vi~t Nam .......................................................................... 23

III.

Thtfc tr~ng nganh nhlfa va bao bi nhlfa Thanh ph6 H6 Chi Minh ...................... 29

IV.

Nhung thu~n l<;fi va kh6 khan chu ye'u anh hu'Cing de'n nganh bao bi nhlfa
Vi~t

v.

Nam ............................................................................................................................................ 36

Ma tr~n SWOT va cac giai phap ke't h<;fp ......................................................................... 38

CHu'ONG 3 : NHO'NG GIAI PHAP cHIEN LVc;Jc NHAM PHAT TRIEN
NGANH BAO BI NHl)'A VI~T NAM

I.

Ml}C tieu va dinh hu'ong phat tri~n

II .

• ? • p h'ap Ch"-"
" IDOl
"• tfuvng
....~ Vt• mo" ............................................ .45
Nh ~
ung gtat
ten }n'rl
uyC th UQC

III.

Nhung giai phap chie'n ht<;fc thUQC moi tntong vi mo .............................................. 59

........................................................................ 41

KETLU!N ....................................................................................................................................................... 64

TAl Lilt u THAM KHAO


"

N

?{

DANH Ml)C CAC BIEU MAU

.,:.>
1 : Cd ca'u san phdm bao bi nhtfa
B 1eu
.,:.>
2 : Cd ca'u gia trj san phdm bao bi nhtfa
B leU
.,:.>
3 : Kim ng~ch xua't khdu bao bi nhtfa
B 1eu

Bi~u 4: Tinh hinh cung nganh nhtfa
.,:.>
5 : San phdm nhtfa thay the' san phdm truy~n tho'ng

B1eu

Bi~u 6 : Cac nganh kinh te'- ky thu~t nganh nhtfa
.,:.>
7 : Ma tr~nSWOT
B1eu
.,:.>
8 : Chi tieu san lti«;tng nguyen li~u
B1eu
.,:.>
9 : Cac san phdm chu ye'u
B1eu

Bi~u 10 : Nhu cdu vo'n ddu tti
Bi~u 11 : Chtidng trinh ddu tti trQng di~m cua nganh nhtfa
Bi~u 12 : Danh m1;1c cac dtf an nguyen li~u va ban thanh phdm nganh nhtfa

Bi~u 13 : T

LCii CAM DOAN
Toi, Trffn Nhu' Long, h9c vien lOp Cao h9c 13, Chuyen nganh Quan tri Kinh
doanh, E>~i h9c Kinh t€ Thanh Ph6 H6 Chi Minh, xin cam doan Lu?n van nay la do
chinh Toi thl,fc hi~n, cac s6li~u sii' dl)ng trong Lu?n van hoan toan la s61i~u thl)'c.


Lai met Cfau
N gay nay, to an cdu h6a kinh tf dang tra thanh mqt xu tht khdch quan cua Slf
phdt triin kinh tf tht giai. Qua trinh toan cdu h6a kinh tf dii ma ra nhilng c(J hqi va tqo
diiu kifn cho cdc qudc gia, dan tqc tren tht giai tqn df!-ng nhilng [f!i tht so sanh cua

minh cho tang tncang kinh tt va phat triin xii hqi. D6ng thai qua trinh toan cdu hod
kinh tt ciing dijt m8i qudc gia, dan tqc tncac sac ep cqnh tranh va nhilng thach thac gay
gift, nhat la ddi wJi cdc mcac dang phat triin. Cdc qudc gia, dan tqc nao chitm du:<;Jc vj
trf c6 [f!i trong cqnh tranh thj tru:ang thi qudc gia, dan tqc d6 se chitm dU:f/c quyin chu
dqng trong tifn trinh toan cdu h6a kinh tt.
Dat nu:ac ta dii trai qua han 20 niim thl;(c hifn du:ang lt/i d6i mai, ma cua thj
tntang va hqi nhgp vai nin kinh tf khu Vl;(C va toan cdu. Chung ta dang thl;(c hifn chfnh
sach da phu:cmg h6a, da dqng h6a trong quan hf kinh tt quae te', thiet lqp cdc quan hf
thU(Jng mqi, dtlu tU:, djch v~ khoa hqc ky thu(lt voi tdt ca cdc nU:(/c, tfch qcc tham gia cdc
t6 chac, diln dan kinh tf tht gioi va khu vl;(c. Nhiiu nganh kinh tt dang phat triin vilng
chile va g6p phdn quan trqng cho sl;( phat triin cua dat nu:ac. Nganh nhl;(a n6i chung va
nganh bao hi nhl;(a n6i rieng trong nhitng nam qua dii c6 nhitng bu:(Jc tifn vU:<;Jt b(lc vi
cang nghf, t6 chric quan ly va la nganh kinh tf nlim trong chien luf/c phat triin cdc
nganh cang nghifp mUi nhqn cua quae gia. V(Ji y nghza d6, vifc nghien criu va hqach
djnh chien luf!c, bu:(Jc di thfch h<;Jp cho nganh bao hi nhl;(a, cilng nhu cdc chien lU:f/c phat
triln cdc doanh nghifp bao hi nhl;(a la mqt huang nghien criu c6 y nghza, gop phdn
chung trong vifc xay df:(ng C(J sa ly [uqn Va phat tritn nganh bao bi nhl;(a trong thai gian
sdp tai.

Ly do chQn d~ tai nghien cuu
Bao hi nhl;(a la nganh cang nghifp ph~ trf/ phf!-c v~ ddc ll;(c cho qua trinh phiin
phdi, tieu dung va su d~ng sdn phdm cdc loqi. M6u mii bao hi d~p, tifn d~ng, bin chdc
gop phcln lam tang gia trj cua sdn phdm, tang uu tht cqnh tranh cua doanh nghifp.
Nin kinh tf- van h6a - xii hqi ngay cang phat triin, nhu cdu doz vai san phdm
bao bi ngay cang da dqng vi chung loqi, m6u ma, sd luf/ng, chdt lU:<;Jng. Do d6, nganh
bao bz [u()n CO C(J hqi phat tritn mqnh, dap ring nhu ctlu cua khach hang trong Va ngoai
nu:oc.
Dijc diim n6i chung trong san xudt cua nganh bao hi Ia tham d~ng lao dqng a
mac dq trung binh, phu hf/p vai t!nh hinh thf:(c tf vi nhan lf:(c a nuac ta hi¢n nay. Cung
voi cac nganh d¢t may, da giay, cht bien nang lam hai san ... ' nganh bao hi phat triin

se gop phcln chuyin djch [ao dqng Va C(J cau cdc nganh, lfnh Vl;(C trong tien trinh cong
nghi~p h6a dat nu:(Jc ngay cang h<;Jp ly hcm.
Trong san xudt bao hi, nguyen lifu chitm tY trqng Zan trong C(J cdu gia thanh sdn
phflm. Gia nguyen lifu nhf:(a luon bien dqng thu:ang xuyen va do Vift nam v6n chu:a tl;(
san xuat du<;Jc nguyen li¢u nhf:(a nen lf thuqc rat tan vao thj truang tht giai. Vz vqy, vdn
1


dJ dijt ra la cdc doanh nghifp phai c6 cong tdc quan trj san xutft th{jt tot di c6 thi hq
th{{p ry lf phe' phdm va phi lifu tdi chi, tit d6 hq gid thanh va nang cao chat lU(Ing san
phtlm.
Mqt ye'u ttf quan tr9ng di Vift Nam c6 thi phdt triin mqnh cong nghifp san xutft
baa bi la c6 thi phdt huy cao dq ye'u ttf mdu mii, kiiu dang, chung loqi san phtlm.
Nhilng dijc diim nay phu h(lp vai 6c. sang tqo va kha nang my thu{jt cua nguai Vift
Nam.

y nghia cua d~ tai :
Nganh bao bi nht:ta chu ye'u g6m cdc doanh nghifp vita va nho, thuqc nhiJu hinh
thac, loqi hinh sa hilu tham gia san xuat kinh doanh. Day la nganh sa dlfng tuang dtfi
nhiJu lao dqng, san phdm g6m nhiJu mijt hang da dqng, tieu th1;l tren thj truang trong
va ngoai nuac. Cdc doanh nghifp san xutft bao bi c6 nhiiu diim mqnh chua khai thdc
hit, d6ng thai c6 nhilng diim ye'u c6 thi khdc phlfc du(lc. D6ng thai, nganh bao bi n6i
chung dang dung truac nhiiu thdch thac trong cqnh tranh thj truang, cdc doanh nghifp
trong nganh dang nd htc nang cao hifu qua quan trj di c6 thi titng buac hqi nh{jp va
cc;mh tranh thdng l(li khi Vift nam dii gia nh{jp Td chac Thuang mqi The' giai. Nganh
cong nghifp bao bi dang rtft cdn sf;( quan tam, hd tr(l han nita trong cdc chfnh sdch vi
mo va sf;( hd tr(l hilu hifu tit cdc Ca quan quan ly Nha nuac. Vz v{jy, dJ tai mong mutfn
se la mf)t tai lifu nho, giup cdc nha quan trj ctfp doanh nghifp va ctfp quan ly cua
nganh c6 thi tham khao nhilng giai phdp, cung vai each tie'p c{jn vtfn dJ nghien cuu
trong dJ tai nay di tren ca sa d6, so sdnh vai thl;(c tl doanh nghifp dang quan ly nluim

tim ra each cdc bifn phap phu h(lp nhlim nang cao hifu qua trong san xutft - kinh
do an h.

I
!

M\lc tieu nghien cuu :
Phan tfch nhilng nhan tff anh huang de'n Sf;( phat triin cua nganh bao b1 nhl;(a
Vift Nam, tren ca sa d6 dJ xuat nhilng giai phdp kha thi nang cao hifu qua san xutft
kinh doanh cua cdc doanh nghifp trong nganh bao bi nhl;(a de'n nam 2010.

Phttdng phap nghien cuu:
Di c6 thong tin lam ca sa phan tich, dJ xutft nhilng giai phdp kha thi, dJ tai dii
SU d1;lng nhflng phUang phdp nghien CUU C(f ban nhU sau : phUang phap dQC tai lifu (
sach bdo, tqp chf chuyen nganh bao b1, truy c{jp Internet ), phuang phdp phong vtfn thu
th{jp thong tin ( nguai tieu dung, nha quan ly va nguai lao df)ng mf)t sff doanh nghifp
san xutft- kinh doanh bao bi ), phuang phdp quan sat (cdc day chuyJn san xutft bao bi
hifn dqi, thu cong, hoqt dqng kinh doanh bao bi tren tht tru(Jng ), phuang phdp thtfng
ke, phuang phdp sa d1;lng ly lu{jn trie't hqc duy v{jt bifn chung, duy v{jt ltch sa di phan
tfch cdc ye'u ttf thuqc moi truang anh huang din nganh bao b1 Vift Nam.
Phttdng phap thu th~p thong tin: thu ca'p, sd ca'p

B6 Cl.J.C d~ tai : Gam ba phdn nhu sau :
Phtin 1:
Phtin 2:
Phtin 3:

?

/

/\~

?

A

A'

,

A?

'

C(} S(J LY LU~N QUAN TR[ CHIEN LU(/C VE PHAT TRIEN VA
NANG CAO HI$U QUA NGANH BAO B) NH[/A VI$T NAM.
TH[/C TMNG NGANH BAO B) NH[/A VI$T NAM
NHllNG GIAI PHAP CHIEN LU(/C PHAT TRIEN NGANH BAO BI
NH[/A VI$T NAM
.
,..,

?

,

,./

,

/\?

'

'

2


PHAN 1:
Cd
LV LUAN QUAN TRI CHIEN LII(1C VE PHAT THIEN VA NANG
CAO HI~U QUA NGANH BAO Bl NHI/A VI~T NAM

sa

1.

Tu TuaNG co BAN TRaNG cA.c Lt THuv:ET KINH TE
QUAN DEN Slj PHAT TRIEN CUA NGANH BAO BI
1.1. Tu' tu'O'ng cua Adam Smith :
,..,

-

-

,

"'

?

'

co

n1:EN LIEN

'

Adam Smith la nha kinh te' hQc ngu'di Anh, sau d6 la Gicio su' D<;1i hQc
Glassgrow. Trong tac ph~m: "Tlm kie"m ban cha't va nguyen nhan S\1' giau c6 cua cac
qu6c gia- 1776 ",Adam Smith nh~n dinh:
SU'c lao d()ng cua con ngu'di trong m6i qu6c gia la ngu6n g6c cua S\1' giau c6, la v6n
lie'ng d~u tien tqO ra IDQi cua cai v~t cha't c~n thie"t cho dai s6ng xa h()i. Vl v~y. d€ san
xua't c6 hi<$u qua, c~n c6 slf phan cong trong cac t6 chU'c, cac nganh trong m()t qu6c
gia. Stl' dl;lng cang nhi6u sU'c lao d()ng m()t each hQp ly vao cac ho<;1t d()ng hfi'u ich se
giup cho cac qu6c gia giau c6 hdn len. Vi<$c chuyen mon h6a theo nganh ngh6 se lam
cho con nguai c6 m6i quan he$ voi nhau thong qua slf trao d6i.
Adam Smith concho r~ng con nguai c6 xu huang t\1' hoan thi<$n cac ho<;1t d()ng cua ca
nhan nh~m mang l<;1i lQi ich ngay cang cao hdn. Slf n6llfc nay l<;1i cang g6p ph~n lam
cho lQi ich t~p th€, lQi ich xa h()i nang cao d~n theo thai gian nhu' c6 ban tay vo hlnh
di6u khi€n. Nhu' v~y. giua quy6n l<;j{ ca nhan, t~p th€ va xa h()i c6 Slf ph6i h<;jp m()t
each tl! nhien.
Voi y tuCing tren, Adam Smith cho r~ng chinh quy6n cac qu6c gia khong nen can thi<$p
vao cac hoqt d()ng cua ca nhan, t~p th€, hay d€ cho hQ t\1' do hoqt d()ng thl sang kie"n ca
nhan se du'Qc phat huy d~y du. Chinh quy6n chi nen dam nh~n nhung cong vi<$c hfi'u
fch cho Xa h()i, khi nhung cong vi<$c nay ca nhan, t~p th€ khong lam du'QC hol}c khong

mu6nlam.

- Ynghia cua tu' ttiO'ng do'i voi nganh bao bl nhtfa Vif;t Nam.
Phat tri€n nganh bao bl nhlfa va cac nganh stl' dl;lng tu'dng d6i nhi€u lao d()ng
trong giai doqn d~u cong nghi<$p h6a da't nu'oc m()t each hQp ly la phil hQp, c6 co so ly
lu~n. Day la nganh t~n d\mg du'Qc ngu6n v6n cd ban d~u tien la sU'c lao d()ng cua con
nguai d~ lam giau cho da't nu'oc, t<;1o ti6n d6 d€ phat tri€n cac nganh kinh te"- xa h()i
khac.
Chinh phu c~n quan tam dung mU'c kinh te" tu' nhan, khai thac t6i da cac ngu6n
llfc cua thanh ph~n kinh te" nay nh~m gop ph~n lam giau cho da't nu'oc. Chinh phu chi
c~n duy trl kinh te' Nha nu'oc Ci nhung nganh then ch6t trong n6n kinh te", hol}c nhung
nganh ti<$n ich cong c()ng rna tu' nhan khong mu6n lam hol}c khong c6 kha nang lam.

1.2.Tti tu'O'ng cua David Ricardo trong ly thuye't IQ'i the' so sanh
David Ricardo la nha kinh te" hQC ngu'di Anh the' ky 19. Ong la cha de cua ly
thuye"t lQi the' so sanh du'Qc cac nha nghien cU'u giai doqn sau hoan thi<$n d~n. Chinh
phtl va cac qu6c gia, nhung nha kinh doanh hi<$n nay v~n con v~n dl;lng tu' tu'dng trong
ly thuye't nay d€ xay dlfng chie"n lu'Qc xua't nh~p kh~u, chie"n lu'Qc d~u tu' .. .Vi<$c chuyen
3


mon h6a san xu!t dlfa vao Slf phan cong giua cac qu6c gia tren the' giOi, thlfc hi~n Slf
giao thuong qu6c te' tlf do se lam cho cac qu6c gia tham gia duqc huang lqi, muc s6ng
cua con nguoi nang cao d~n thea thoi gian.
Trang thlfc te' ngay nay, muc phat tri~n giua cac qu6c gia khong gi6ng nhau, gia
tri d6ng ti~n m6i qu6c gia c6 khac nhau, nhung qui lu~t ltu'ong d6i vfin c6 th~ ap dl;lng dusan phffm cua cac qu6c gia, qui lu~t lkinh te' Va XaC djnh danh ffi\}C san phffm C~n nh~p khffu d~ t~n d\}ng lm6i qu6c gia.

Yngh'ia ctia tli tlidng dol voi nganh bao bi nhlja Vi~t Nam:
Nganh bao bl c~n thlfc hi~n vi~c chuyen mon h6a cac m~t hang giua cac lo~i
hlnh doanh nghi~p. giua cac vung lanh th6 d~ t~n dl;lng lphat huy t6i da noi llfc cua nganh. D6ng thai, dffy m~nh xu!t khfiu san phffm bao bl
nhlfa sang cac nude phat tri~n, nh~m tang tich h1y ngo~i t~ va nh~p khffu may m6c
thie't bi dS hi~n d~i h6a n~n kinh te' qu6c gia.
1.3.Tu tlidng ctia cac nha nghien ct.i'u khac:
Trang qua trlnh phat tri~n kinh te', ly thuye't ldtt<;1c cac nha nghien cuu giai do~n sau b6 sung d~ lam ro ly thuye't va thich ung vdi
moi truong kin h te' xa hoi luon thay d6i.
1.3.l.Ly thuye't chi phi cd h()i ctia Gottfried Harberler :
Nam 1936, Haberler sil' dl;lng ly thuye't chi phi co hoi d~ giai thich qui lu~t lthe' so sanh. Thea Haberler, chi phi co hoi cua mot lo~i san phfim C\1 th~ (vi d\1 : slm
phffm A ) la s6 lungu6n llfc san xu!t them don vi san phfim A nh~m t~n dl;lng lh~ thuong m~i qu6c te'. Haberler cho r~ng, chi phi co hoi khong d6i trong mot qu6c
gia, nhung khac nhau giua cac qu6c gia tren the' gidi. Slf khac bi~t nay la co sd phat
sinh quan h~ thuong m~i qu6c te', n6 cho phep tung qu6c gia c6 th~ t~p trung chuyen
mon h6a san xu!t cac lo~i san phffm c6 chi phi co hoi th!p d~ xu!t khffu va nh~p khffu
san phffm c6 chi phi co hoi cao han so vdi thi trudng the' giOi. Sau qua trlnh trao d6i,
lNhu v~y, qui lu~t l<;1i the' so sanh du<;1c giili thich thea quan di~m cua Hasberler
nhu sau : Mot qu6c gia se chuyen mon h6a san xu!t d~ xu!t khffu cac san phffm c6 chi
phi co hoi th!p va nh~p khffu cac san phffm c6 chi phi co hoi cao han so vdi thi truong
cac qu6c gia tren the' giOi.
Ynghia ctia tli tlidng dol voi nganh bao bi nhlja Vi~t Nam :
Nganh bao bl nhlfa n6i rieng va cac nganh c6 lnude ta n6i chung c~n dunang ti~m tang, t~o dud6ng thoi nh~p khffu cac san phffm rna trong nude c6 nhu c~u. nhung chua san xu!t

du1.3.2. Ly thuye't thlidng m~i quo'c te' ctia Eli Heckscher va BertH Ohlin ( hai nha
kinh te' hQc Th1,1y Di~n ) :
4


Trong tac phfim "Thuong m;;ti lien khu Vl,l'C va qu6c t€ " nam 1944, Eli
Heckscher va Bertil Ohlin gilti thich ngu6n g6c phat sinh l<;i the' so sanh theo qui lu~t
ty It$ can d6i cac ye'u t6 san xua't.
D6 t;;to ra cac san phfim, nguoi ta ph6i h<;p cac ye'u t6 san xua't ( lao d<)ng, da't
dai, nguyen ph\1 lit$u, may m6c thie't bi ) theo cac ty It$ can d6i nha't dinh. Trong di~u
kit$n cua n~n kinh te' md, m6i qu6c gia c~n dinh huang chuyen mon h6a san xua't san
phfim cac nganh rna qu6c gia c6 th6 sii' dl,lng cac ye'u t6 san xua't c6 nhi~u l<;i the', tuc
cac ye'u t6 san xua't rna ngu6n cung ca'p t;;ti qu6c gia phong phu, gia re tuong d6i, cha't
lu<;ng san phfim cao tuong d6i so voi cac nuoc khac. Nhu v~y, sl,l' du thua hay khan
hie'm cua cac ye'u t6 san xua't se quye't dinh co c(u san phfim xua't nh~p khfiu cua mQt
qu6c gia.
Tu tuang chu ye'u cua ly thuye't thuong m;;ti qu6c t€ nhu sau : M<)t qu6c gia se
chuyen mon h6a san xua't d6 xua't khfiu cac san phfim stl' dl,lng ye'u t6 san xua't rna
qu6c gia du thua tU'ong d6i va nh~p khfiu san phfim stl' dl,lng ye'u t6 san xua't rna qu6c
gia d6 khan hie'm tll'ong d6i.
Ynghia cua hi tlidng dol vOi ngimh Bao bi nhq.'a Vi~t Nam:
Vit$t Nam la qu6c gia c6 ngu6n lao d<)ng d6i dao, gia ca sue lao d<)ng re tuong
d6i, c6 nhi~u ngu6n nguyen phl,llit$u t;;ti ch6 phong phu ... Phat tri6n nganh bao bl nhl,l'a
h<;p ly se stl' dl,lng c6 hit$u qua ye'u t6Iao d<)ng, ch€ bie'n nguyen phl,llit$u tho thanh san
phfim cu6i cling, bie'n sue lao d<)ng thanh cua cai v~t cha't c~n thie't d6 trao d6i tren thi
truong the' giOi va tang thu nh~p qu6c gia cho da't nuoc.
1.3.4. Tti tliO'ng cua Paul A. Samuelson :
Nha kinh te' hQc duong d;;ti nguoi My cling g6p ph~n ho~m thit$n ly thuye't cua
Heckscher - Ohlin khi xem xet anh huang cua thuong m;;ti qu6c t€ de'n gia ca cac ye'u

t6 san xua't.
Samuelson cho rAng, thuong m;;ti qu6c te' se d~n de'n Sl,l' can bAng tuong d6i va
can bAng tuyt$t d6i gia ca cac ye'u t6 san xua't giua cac qu6c gia giao thuong. Slf khac
bit$t v~ gia ca cac ye'u t6 san xu(t giua cac qu6c gia lam nay sinh thuong m;;ti qu6c t€,
ngu<;c l;;ti thuong m;;ti qu6c t€ lam cho Sl,l' khac bit$t nay giam d~n di. Theo each thuc
nay, sl,l' chuy6n dich cac ye'u t6 san xua't di6n ra theo chi~u huang : v6n d~u tu di tu
qu6c gia c6 ty sua't l<;i nhu~n th(p sang qu6c gia c6 ty sua't l<;i nhu~n cao, se lam cho
Sl,l' each bit$t thu hyp d~n nhanh bon. Cu6i cling, Sl,l' can bAng tuong d6i va tuyt$t d6i v~
gia ca cac ye'u t6 san xua't giua cac qu6c gia giao thuong.
Y nghia cua tli tliO'ng do'i vOi nganh bao bi nhq.'a Vi~t Nam:
Sau qua trlnh phat tri6n t~p trung nganh bao bl nhl,l'a t;;ti cac Thanh ph6 Ion a
Vit$t Nam, nganh nay c~n thl,l'c hit$n sl,l' chuy6n dich v6n d~u tu de'n cac dia phuong
khac con c6 kha nang khai thac l<;i the' so sanh v~ gia ca sue lao d<)ng tha'p, t~n dl,lng
ngu6n nguyen lit$u san CO d CaC khu Vl,l'C.
Nhli v(ly, qua nghien cliu cac tu tuang chu ye'u v~ l<;i the' so sanh trong ly
thuye't cua cac nha kinh te' hQC the' gioi tU C~n d;;ti de'n nay, Vit$c phat tri6n nganh bao
bl nhl,l'a n6i chung trong giai do;;tn d~u cong nghit$p h6a d(t nuoc la t~n dl,lng l<;i the' so
sanh v~ ngu6n cung ca'p ye'u tO' lao d<)ng phong phu va gia ca sue lao d<)ng tU'ong d6i
5


re (j Vi~t Nam. Vi~c t~n dl,mg l<;5i the' so sanh con v~n d1,mg trong vi~c chuyen mon
h6a san xua't cac chung loqi, san ph~m khac nhau giua cac vung H'inh th6, giua cac loqi
hlnh doanh nghi~p thUQC cac hlnh thuc sd huu (j Vi~t Nam. T~n dl,mg l<;ii the' nay se gia
tang nang h!c san xua't cac chung lQai hang bao bl nhva d~ cung ca'p dfiy du nhu cfiu
thi tntong qu6c gia va qu6c te' voi gia ca san ph~m h<;ip ly' du di6u ki~n hQi nh~p vao
thi tn.tong khu vvc va the' giOi.
1.3.5. Ly thuye't gia tri hang h6a cua Karl Marx ( 1818- 1883 )
Trong Tac ph~m Tu' ban ( Le Capital ), khi d6 c~p de'n "hang h6a" va " Qua
tdnh san xua't ra gia tri th~ng du", K.Marx cho r~ng gia tri hang h6a trao d6i c6 cd ca'u

: C + V + M. Trong d6, C la chi phi tu' li~u san xua't (may m6c thie't bi, nguyen phl,l
li~u, phv tung thay the' v.v... ), vIa chi phi ti6n lu'dng tra cho ngu'oi lao d9ng (san xua't
trvc tie'p, gian tie'p ), M la gia tri th~ng du.
v6 ban cha't, c la gia tri lao dQng qua khu du'<;jc chuy~n vao gia tri san ph~m chi
tai hi~n du'oi hlnh thuc khac va khong thay d6i gia tri, v la gia tri sue lao d9ng, th~
hi~n qua ti6n ludng tra cho nguoi lao d9ng, M Ia phfin gia tri th~ng du do nguoi lao
dQng tqO ra, gia tri nay nhi6u hay it phl,l thUQC VaO gia tri SUC lao dQng.
Vl v~y, M + v = v + 6 v ( v CQng them s6 tang cua v ).
Khi ling v6n san xua't kinh doanh, cac nha dfiu tu' mu6n tlm kie'm M hay 6 V.
Phfin nay la muc chenh l~ch giua gia ban ( th~ hi~n gia tri san ph~m ) voi chi phi san
xufit ( tu' ban ling tru'oc ct1a nha dfiu tu' ) Thlfc chfit trong V c6 ca gia tri sue lao dQng
cua ngu'oi quan ly' ne'u nha dfiu tu' bo cong sue quan ly doanh nghi~p cua mlnh thl gia
tri th~ng du' M hay 6 V c6 mQt phfin do chfnh h9 tqo ra.
Can eli vao ly lu~n gia tri hang h6a cua Karl Marx, khi danh gia hi~u qua cua
m9t nganh, mQt doanh nghi~p, chung ta cfin phcli phan tfch gia tri V + M trong cd ca'u
gia tri hang h6a do doanh nghi~p, nganh kinh te' tqo ra trong tll'ng ky.
Ynghia cml tli tu'O'ng do'i voi nganh bao bi nhQ'a Vi~t Nam
Nganh bao bl nhva Vi~t nam cfin n6 llfc tqo ngu6n nguyen li~u nhva vung ch~c.
tang kha nang thie't ke' d~ san xua't san ph~m xua't kh~u theo phu'dng thuc tv doanh voi
nhan hi~u Vi~t N am, nh~m gia tang -hi~u qua kinh te' nganh. Tuc nganh bao bl nhva
xua't kh~u cfin tlm du'<;ic gia tri th~ng du ( M ) trong cd ca'u hang h6a v6 cho doanh
nghi~p,nganh va n6n kinh te' Vi~t Nam.
TU' TU'ONG QUAN TRl CO BAN TRONG CAC LY THUYET KINH TE C~N
D~I VA HII~N D~I LIEN QUAN DEN VI:ec HO~CH DlNH CAC GIAI PHAP
CHIEN Ll1(1C
Thu~t ngu chie'n lu<;5c
dvng du'<;5c hi~u theo nghia cac ke' hQach Ion, chung
nhu' mQt bQ khung d~ hu'ong d~n tu' duy va hanh d9ng trong cac hQat d9ng kinh te'- xa
h9i, giao dvc, quan sv ...
2.1. Y nghia cua chie'n lliQ'c : chie'n lliQ'c dliQ'c dung theo ba y nghia ph6 bie'n sau :

Thu nha't : cac chu'dng trlnh hanh d9ng t5ng quat va vi~c tri~n khai cac ngu6n llfc chu
ye'u d~ dqt du<;5c cac mvc tieu toan di~n.
?

2.

'

?

,...

?

,...

"'

,...,

,...

,

,...,

,...,

,

?

,...

,

sa

-

6


•

Thli' hai : h~ thO'ng cac ml;IC tieu cua mot nganh, mot t6 chli'c va cac ngu6n htc du'<;c sii'
d1;1ng d~ d;;tt du'<;jC cac ml;IC tieu, cac chinh sach thl,l'c hi~n d~ huy dong, bQ' tri nh~m sii'
d1;1ng cac ngu6n ll,l'c mot each c6 hi~u qua nha't.
Thli' ba : h~ thO'ng cac bi~n phap ki~m s6at cac ke' hQach, cac chu'dng trlnh hanh dong
d~ bao dam nganh va cac t6 chli'c d;;tt du'<;jc cac ml;IC tieu da d~ ra, phu h<;ip VOi XU
hu'ong phat tri~n cua moi tru'ong kinh doanh.
2.2. T~i sao phai hQach djnh cac giai phap chie'n h.iQ'C?
Cong vi~c hQach dinh da du<;c cac nha quan tri cac t6 chli'c thvc hi~n tu lau.
Trong linh vvc san xua't - kinh doanh, tu th~p ky 1960 trd v~ tru'oc, cac nha quan tri
doanh nghi~p C1 cac nuoc chi chu trQng xay dvng cac ke' hQach tac nghi~p vl d6 la thai
ky phat tri~n lien tl;IC trong di~U ki~n moi tru'ong 6n dinh tu'dng dO'i.
Nhu'ng tu th~p nien 1970 ( the' ky 20 ), moi tru'ong kinh doanh c6 nhi~u bie'n
dong Ion nhu' : t:inh hlnh chinh tri C1 mot sO' nu'oc khong 6n dinh, kinh te' c6 hi~n tu'<;ng
suy thoai, sv c;;tnh tranh ngay cang khO'c li~t, nguyen li~u khan hie'm d~n, khung hoang
nang lu<;Jng, Iai sua't tin d1,mg tang nhanh, l;;tm phat a mli'c cao, sv o nhiSm moi truong

de'n mli'c bao dong ....
Nhi~u nha quan tri cac Cong ty khong quan tam dung mli'c cac ye'u tO' thay d6i
nay nen da tha't b;;ti trong kinh doanh, ch~ng h;;tn : Ford Motor Company bi 16 2,5 tri~u
USD trong 2 nam 1980, 1981 ... Cac nha quan tri cua Cong ty pharr tich va'n d~ va
phat hi~n nguyen nhan tha't b;;ti la do ho;;tch djnh kern, thie'u thong tin moi tru'ong kinh
doanh, khong djnh hu'ong cac chie'n ht<;c lau dai.
Hi~n nay, h~u he't cac Cong ty c6 t~m co quO'c te', t6n t;;ti va phat tri~n 6n djnh
d~u c6 ho;;tch djnh chie'n lu'<;jc dl,l'a vao moi tru'ong kinh doanh.
Do do, nganh bao bl nhQ'a noi rieng , cac nganh kinh te' Vi~t nam noi chung
cfin phai ho~ch djnh va t6 chuc thQ'c hi~n cac giai phap chie'n hiQ'c di nang cao
hi~u qua san xua't- kinh doanh, phat triin 6n djnh va thich nghi v6'i moi trliong
kinh doanh lau dai.
2.3.Tie'n trlnh ho~ch djnh giai phap chie'n lliQ'c kinh doanh :
B~ c6 th~ dua ra cac giai phap chie'n lu<;c phu h<;p voi tung nganh, tung t6 chli'c
hay doanh nghi~p Cl;l th~, nha quan tri thvc hi~n vi~c ho;;tch dinh thong qua cac buoc
chti ye'u sau day :
Phan tich moi trliong kinh doanh :
a. Moi trliong vi mo :
Moi tru'ong vi mo la h~ thO'ng ye'u tO' anh hu'C:lng de'n ho;;tt dong cua cac doanh
nghi~p, cac t6 chli'c trong n~n kinh te'. Cac ye'u tO' nay c6 th~ t;;to ra cd hoi ho~c nguy
cd cho nganh va cac doanh nghi~p theo cac mli'c do khac nhau.
Cac ye'u tO' chu ye'u thuoc moi tru'ong vi mo :
Ye'u to' chinh trj :
Ye'u tO' chlnh tri tac dong de'n h~ thO'ng phap lu~t va ho;;tt dong cua Chinh phil,
th~ hi~n dong cd chinh tri qua cac cong C\l quan ly Nha nu'oc nh~m bao v~ l<;i ich cho
ca nhan, t~p th~, xa hoi theo cac mli'c do khac nhau. Ye'u tO' nay con anh hu'C:lng de'n
7


•

•

•

bang giao qu6c t€, anh hu'dng de'n vil$c md r()ng hay thu hyp thi tru'ong mua ban cua
m6i doanh nghil$p, m6i qu6c gia.
Khi quye't djnh d~u tu' san xua"t kinh doanh, nha quan tri cac doanh nghil$p c~n
hi~u r6 tlnh hlnh chinh tri d khu vttc d~u tu', khu vvc phat tri~n thi tru'ong mua ban. C6
nhu' v?y, nha quan tri se chu d()ng quye't djnh se d~u tu' C1 dau, d~u tu' cai gl, d~u tu' nhu'
the' nao, d~U tu' trong bao lau V.V .. , d6ng thoi h~n ch@ du'QC rui fO do y@u t6 chinh trj.
M~t khac, nha quan tri c6 din cu quye't djnh mua cong nghl$ moi, ban hang h6a cua
doanh nghil$p mlnh tren thi tru'ong qu6c gia nao la thu?n l<;i nha"t.
Ye'u t6 phap Iu~t:
M6i qu6c gia c6 mQt hi$ th6ng phap lu?t qu6c gia g6m nhi€u b() lu?t va van ban
huang d~n du'oi lu?t. Nhi€u qu6c gia hil$n con ap d1,mg lu?t qu6c t€ tren Hinh th6 qu6c
gia.
M6i b() lu?t ho~c van ban tu'ong duong lu?t c6 anh hu'dng de'n ho~t d()ng cua
cac doanh nghil$p theo muc d() nhi€u ho~c it, t~o ra co h()i ho~c nguy co cho doanh
nghil$p.
Chuyen gia lu?t phap C1 doanh nghil$p se nghien cuu cac di€u khoan trong cac
b() lu?t c6 anh hu'dng d~ giup nha quan tri thttc thi phap lu?t, ho~ch djnh k€ ho~ch,
n~m b~t co h()i tu lu?t phap, ho~ch djnh k€ ho~ch ngan ch~n, h~n ch€ nguy co tu lu?t
phap v.v ...
Thie'u hi~u bie't v€ lu?t phap qu6c gia, qu6c t€, qu6c gia c6 quan hi$ mua ban,
se lam thil$t h~i quy€n l<;i cho doanh nghil$p.
Ye'u t6 Chinh phu :
Nha quan tri cac doanh nghil$p c~n c6 thong tin thu'ong xuyen v€ ho~t d()ng cua
Chinh phu, nha"t la cac chinh sach nh~m n~m b~t co h()i ho~c ngan ch~n, h~n che' nguy
co tu ye'u t6 nay. Trong chung mttc nha"t djnh, cac doanh nghil$p c6 th~ v?n d()ng hanh

lang, d6i tho~i voi Co quan chinh phu d~ t~o co h()i hay h~n ch€ nguy co nha"t thoi cho
nganh va doanh nghil$p.
Doanh nghil$p ho~t d()ng tren khu vvc dja ly nao, c~n hi~u bie't cac d~c di~m co
ban cua qu6c gia v€ cac ye'u t6 tren. Di€u nay tu'ong tv nhu' " nh?p gia tuy tt;tc " trong
qua trlnh phat tri~n thi tru'ong mua ban tren ph~m vi qu6c gia va qu6c te'. Thie'u hi~u
bie't cac linh vvc d6 se lam cho doanh nghil$p chiu nhi€u rui ro, thil$t h~i v€ tai san vo
hlnh l~n huu hlnh.
Ye'u t6 kinh te':
La hi$ th6ng cac ho~t d()ng, cac chi tieu v€ kinh t€ cua m6i qu6c gia trong tung
thoi ky. Chung anh hu'dng tich eve ho~c tieu eve de'n ho~t d()ng san xua"t kinh doanh
cua tung nganh va tung doanh nghil$p.theo cac muc dQ khac nhau.
Nhung thanh ph~n co ban thu()c ye'u t6 kinh t€ rna nha quan tri cac doanh
nghil$p c~n c6 thong tinh d~ dap ling nhu c~u quan tri doanh nghil$p nhu' :
Giai do~n cua chu ky doi s6ng kinh t€ m6i qu6c gia. N€n kinh t€ m6i qu6c gia
c6 chu ky doi s6ng, m6i giai do~n trong chu ky nay c6 cac d~c tru'ng rieng, bi~u hil$n
qua cac chi tieu kinh t€ co ban nhu' :
+ T6c d() phat tri~n n€n kinh t€ hang nam
8


+ T6c d{) phat tri~n cac ng[mh hang nam
+ Muc thu nh~p blnh quan I nguai I nam.
+ Ty 1~ 1~m phat
+ Lai sua't tin dt,mg
+ Ty 1~ dan cu' tha't nghi~p.
Slf bie'n d{)ng cua cac chi tieu tren theo cac chi~u huang thu~n nghich tren
ph~m Vi qu6c gia, khu VlfC, the' gioi se anh hu'ong de'n ho~t dQng CUa nganh va doanh
nghi~p theo mile dQ nhi~u ho~c ft. B~c bi~t, cac doanh nghi~p ho~t d{)ng xua't nh~p
khau hang hoa thl cffn nh~y cam voi cac ye'u t6 tren.

• Ye'u to' khoa hqc- ky thu{lt:
Trong nhfi'ng th~p nien vua qua, t6c dQ phat tri~n khoa hQC ky thu~t cua the' gioi
di€n ra nhanh chong, cong ngh~ moira dai thay the' cong ngh~ cil di€n ra lien we, chu
ky dai s6ng san ph5m ngay cang rut ng~n. Hi~n nay, cac nha khoa hQc v§n tie'p We
nghien cliu nh~m hoan thi~n nhfi'ng thanh tlfU khoa hQc ky thu~t da co, giai quye't
nhfi'ng va'n d~ con t6n dQng n~m trong slf hi~u bie't cua con ngu'ai. Slf chuy~n giao
nhfi'ng cong ngh~ moi tu llnh VlfC nghien CUu sang llnh VlfC ung dt;mg trong thlfc ti€n
san xua't Va dai s6ng du'QC tie'n hanh nhanh hon.
Hffu he't cac thanh tlfU trong n~n kinh te' d~u chiu anh hu'ong cua Slf phat tri~n
khoa hQc ky thu~t.Tuy d~c di~m m6i nganh, m6i doanh nghi~p, mile d{) lmh huang
nhi~u ho~c It, theo khfa c~nh tfch clfc ( t~o ra co h{)i ) ho~c tieu clfc ( t~o ra nguy co ).
Khoa hQC - ky thu~t anh huang de'n ho~t d{)ng cua doanh nghi~p nhu' :
marketing, ky thu~t- san xua't, nhan Slf, tai chfnh Va cac ho~t d{)ng h6 trQ khac.
Tuy theo cong ngh~ moira dai, anh hu'ong nay co mile dQ Cl! th~ va di€n ra tren
hai m~t:
Khoa hQC- ky thu~t phat tri~n t~o ra co hQi cho cac doanh nghi~p : san ph5m, dich Vl,l
moi ra dai t~o ra thi tru'ang moi, cha't 1u'Qng san pham cao hon, h~n che' 0 nhi€m moi
tntang v.v ...
Khoa hQc - ky thu~t phat tri~n t~o ra nguy co nhu' : san ph5m hi~n t~i nhanh chong bi
1~c h~u, chi phi dffu tu' d6i moi gia tang, con ngu'ai hi thie'u ht;tt v~ kha nang quan 1y ky
thu~t ( ne'u khong nang cao trlnh d{) chuyen mon kip thai ).
Do tac d{)ng hai m~t cua ye'u t6 khoa hQC- ky thu~t, nha quan tri doanh nghi~p
cffn c6 h~ th6ng thong tin nh~y bend~ t~n d1:1ng du'Qc co h{)i va ngan ch~n nguy co kiP
thai. Cong vi~c nay cffn du'Qc phan cong cho b{) ph~n quan 1y ky thu~t trong m6i doanh
nghi~p. B~c bi~t, cac doanh nghi~p cffn quan tam dung mile vi~c t~n d1:1ng cong ngh~
thong tin moi d~ t~o ra 1Qi the' c~nh tranh tren thi tru'ang hi~n t~i va xu hu'ong.

• Ye'u to' van boa- xa h()i :
Van hoa 1a m{)t h~ th6ng cac gia tri v~t cha't va tinh thffn co quan h~ voi nhau,
do con ngu'ai sang t~O va tfch lily trong qua trlnh ho~t dQng thlfc ti€n, trong Slf tu'ong

tac gifi'a con ngu'ai voi moi tru'ang tlf nhien va xa h{)i cua mlnh. H~ th6ng nay bao g6m
: tri thuc ( khoa hQc, d~o due, th5m my, tin ngu'ong, phong t1:1c, t~p quan v.v ), hanh vi (
ling xli cua con ngu'ai trong quan h~ voi con ngu'ai, voi thien nhien, voi xa hQi ), bi~u
tu'Qng ( di tich 1ich sli, danh nhan ) ...
9


Van h6a phuong Dong va van h6a phu'ong Tay la n@n tang c6t loi van h6a
truy@n th6ng cua nhi@u dan tQC khac nhau tren the' gioi, CO tinh giao lu'u do Slf di
chuy€n tu khu vvc nay sang khu vvc khac. Trong Sl;f t6n t~i cua mlnh, vit$c giao lu'u
van h6a giua cac dan t()c thl;fc hit$n qua nhung hlnh thlic nhu' : giao lu'u cu'ong che' do bi
xam lu'QC, giao lu'u tl;f nguyt$n trong quan ht$ thu'ong m~i, ngo~i giao, giao dl;lC ...
Van h6a truy@n th6ng va van. h6a tie'p nh~n qua cac hlnh thlic giao lu'u hlnh
thanh n@n tang van h6a ci1a m6i qu6c gia, c6 tinh ht$ th6ng, c6 gia tri theo cac mlic d()
khac nhau, c6 tinh lich sii', c6 m~t tich cl;l'c, c6 m~t tieu cl;l'c ... anh hu'Cing de'n tu' duy va
hanh d()ng cua con ngu'Cii trong cac ho~t d()ng thu()c cac linh vvc dbi s6ng kinh te'- xa
h()i cua m6i qu6c gia. Chinh vl v~y, khi kinh doanh C1 qu6c gia nao, nha quan tri cac
doanh nghit$p c~n c6 thong tin v@ d~c di€m van h6a cua cac dan t()c khac nhau tren
cling m()t lanh th6 d€ c6 quye't dinh kinh doanh phu hxii' voi con ngu'Cii, voi thien nhien, voi xa h()i thich h
•

Ye'u to' dan so' dja ly

:

Dan s6 tren m6i khu Vl;l'C dia ly anh hu'dng de'n ngu6n nhan ll;l'c va khach hang
cua cac doanh nghit$p. Khi quye't dinh d~u tu' phat tri€n thi tru'Cing cac nganh hang cv
th€, nha quan tri cac doanh nghit$p c~n nghien cliu cac d~c di€m co ban v@ dan s6 nhu'

Qui mo dan s6 hit$n t~i, ti@m nang d tn6i khu Vl;fC.
Co d(u nam nu, d() tu6i I nam.
Ty It$ phat tri€n dan d6 I nam
Trlnh d() hQc va'n, chuyen mon trong d() tu6i lao d()ngl nam
Tam ly dan cu' khu vl;l'c
di chuy€n co hQC cua dan Cu'.

Sv

Thong tin v~ dan so' trong khu vQ'c dja ly, ke't hqp voi ye'u to' van hoa xa h()i giup
nha qm'ln trj quye't djnh :
Xay dlfng co sCi san xua't noi nao c6 ngu6n cung ca'p lao d()ng d6i dao, c6 ky nang
chuyen mon phu hd()ng.
Quye't dinh cung cfip lo~i, qui mo, d~c tru'ng san phtfm phu hQuye't dinh cac ho~t d()ng marketing khac thich hhang, quang cao ...).

Nhri v~y, nha qm'ln tri hi~u driqc di_ic di~m dan s6 se niim biit cd h()i va h~n
che' rui ro trong kinh doanh d~ dang
• Ye'u to' moi trriong thien nhien :
Thien nhien la d6i tu'ye'u t6 huu hlnh va vo hlnh nhu' : tai nguyen tren m~t da't va trong long da't, khong khi,
nu'oc, thbi tie't, khi h~u ... c6 qui lu~t v~n d()ng khach quan rna con ngu'Cii c~n tOn trQng.
Cac ye'u t6 thien nhien anh huCing de'n dbi s6ng kinh te' xa h()i, lien quan de'n nhu c~u
an, m~c, Ci, di l~i .... cua con ngu'Cii. Trong m6i quan ht$ nay, con ngu'Cii c~n bie't t~n
dvng nhung gl rna thien nhien ban t~ng, bie't d6i ph6 voi nhung ba't lmang de'n d€ c6 th€ hoa hthien nhien d€ c6 th€ t~n d\mg du'10

Thien nhien anh hu'dng de'n cac rn~t trong doi s6ng cua con ngu'oi, anh hu'dng
de'n cac quye't dinh san xua't kinh doanh cua cac doanh nghi~p theo cac rnuc d<) khac
nhau, co ths Ia co h9i ho~c nguy co d6i voi doanh nghi~p nay hay doanh nghi~p khac.
Nha quan tri cfin hiSu bie't cac ye'u t6 rnoi truong thien nhien va cac qui lu~t v~n d<)ng
cua chung ds t~n d1,mg ho~c d~ phong mot each huu hi~u. d6ng thoi gop phfin bao v~
Slf t6n t~i Hiu dai cua con ngu'oi n6i chung va cua doanh nghi~p n6i rieng.

Tom l{li, cac ye'u tff thu{jc moi tntung vl mo iinh hztllng den ho{lt d{jng cila cac
ngimh kinh te: cac doanh nghifp khiJng d{jc lijp ma chung con co mo"i quan hf tztdng
tac ldn nhau trong qua trinh tac d{jng. Nha quiin trj cac doanh nghifp nen nhijn
difn khia C{lnh nay khi nghien CUll cac ytu to' thu{jc moi trztung vl mo. Chiing h{ln,
nhu citu thie't bj dang tang do thu nhijp CUU dan Cl( tang, so' con trong mJi gia dinh ft
di, quan diim CUU phlj nil Va quan nifm vff phlj ni{ thay dffi, trinh d{j h(JC van CllU nil
giui nang cao, phZJ nil tham gia cong vifc xii h{ji nhiiu hdn va nhiiu ngztui dii giil
cac vj tri cao trong b{j may Nha nztuc.

•

b. Moi trti6'ng vi mo :
Moi tru'ong vi rno la h~ th6ng cac ye'u t6 anh hu'dng de'n nganh kinh doanh va
cac doanh nghi~p trong nganh. Cac ye'u t6 nay thu<)c rnoi tru'ong ben ngoai va ben
trong doanh nghi~p. anh hu'dng trl,l'c tie'p de'n hi~u qua hQat d<)ng cua rn6i doanh
nghi~p. d6ng thoi quye't dinh t6c d<) t~ng tru'dng cua rn6i nganh trong n~n kinh te' trong
rn6i thoi ky.
Cac ye'u t6 ben ngoai doanh nghi~p :
( 1) Khach hang :
La d6i tu'<;jng du'QC cac doanh nghi~p quan tarn phl,lC Vl,l va khai thac. Khach
hang la ye'u t6 quye't dinh Slf s6ng con cua doanh nghi~p.

Khach hang c6 thS la nguoi tieu dung, ngu'oi rnua dS ph1,1c v1,1 san xua't, nguoi
rnua dS ban, ngu'oi rnua hang cho cac t6 chuc Nha nu'oc thu<)c ph~rn vi qu6c gia va
qu6c te'.
M6i d6i tu'<;5ng khach hang c6 d~c diSrn rieng, nha quan tri cac doanh nghi~p.
nha't la nha quan tri marketing cfin hiSu r5 dS c6 co sd ph1,1c Vl,l, dap ling t6t nhu cfiu
cua khach hang tren thi tru'ong ffil,lC tieu.
Cac d~c diSrn cua khach hang c6 thS t~o ra co h<)i ho~c nguy co cho doanh
nghi~p. HiSu du'<;1c khach hang, nha quan tri c6 co sd ho~ch dinh va t6 chuc cac ke'
ho~ch ph1,1c Vl,l khach hang c6 hi~u qua
( 2 ) £>6i thu c~nh tranh :
Trong b6i canh hi~n nay, cac doanh nghi~p thu<)c nhi~u nganh kinh te' g~p sl,l'
c~nh tranh gay g~t tren thi tru'ong qu6c gia va qu6c te'. £>6i thi'1 c~nh tranh c6 nhi~u
d~ng khac nhau, diSrn rn~nh va disrn ye'u cua rn6i d6i thu cung khong gi6ng nhau.
Cac d~ng d6i thu c~nh tranh tieu biSu nhu' :
11


- B6i thu q.nh tranh trvc tie'p hay d6i thu c~nh tranh nhan hi<$u la cac doanh nghi<$p
san xua'"t cac san ph£m c6 cong dl;lng gi6ng nhau, cung ca'"p cho cling d6i tu'(/ng khach
hang ml;lC tieu VOi gia ca tu'ong tv.
- B6i thu c~nh tranh san xua'"t cac san ph£m thay the' la cac doanh nghi~p san xua'"t cac
san ph£m khac, dap ung cling nhu C~U CUa khach hang ml;lC tieu.
- B6i thu c~nh tranh ti€m £n Ia cac doanh nghi<$p ra doi sau, ling dl;lng cong ngh<$ moi
d€ san xua'"t san ph£m moi thay the' san ph£m hi<$n t~i cua doanh nghi<$p mlnh va cac
d6i thu c~nh tranh trvc tie'p.
B6i thu c~nh tranh cling phan chia tui ti€n cua khach hang ml;lC tieu.
Day la cac doanh nghi<$p san xua'"t san ph£m khac cong dl;lng nhu'ng cling hu'ong de'n
tui ti€n cua khach hang ml;lc tieu cua doanh nghi<$p mlnh. N8 lvc ho~t d<)ng marketing
CUa cac doanh nghi<$p do CO th€ lam khach hang ml;lC tieu thay d6i y kie'n trong quye't
djnh mua s~m hang h6a, nha'"t la cac h<) gia dlnh c6 ngan sach gioi h~n trong tung ky.

M6i d6i thu c~nh tranh c6 cac d~c di€m rieng, nha quan tri doanh nghi<$p c~n c6 thong
tin d€ ho~ch djnh chie'n lu'<;ic c~nh tranh thich h<;ip trong tung thoi do~n.
Cac d~c di€m co ban cua d6i thu c~nh tranh nhu' :
- Cac ngu6n Ivc : con ngu'oi, ti€n v6n, co sa v~t cha'"t, thong tin moi tru'ong
- Ho~t d<)ng cua cac b<) ph~n chuyen mon nhu': Ban giam d6c, B<) ph~n marketing,
Tai chinh, Nhan sv, Ky thu~t - San xua'"t v.v ... , th€ hi<$n qua cac nhi<$m V\1 kinh
doanh, cac ml;lC tieu dai h~n va ng~n h~n, cac chie'n lu'(/C va chinh sach kinh doanh,
thi ph~n, v.v ...
- Van h6a t6 chuc trong doanh nghi<$p c~nh tranh.
Khi nha quan tri doanh nghi<$p phan tich cac d~c di€m co ban tren cua tung d6i thu
c~nh tranh va so sanh voi doanh nghi<$p mlnh se phat hi<$n cac di€m m~nh, di€m ye'u
cua m8i d6i thu tung thoi do~n.
(3) Cac nha cung ca'"p :
Doanh nghi<$p ho~t d<)ng c~n cac ye'u t6 d~u vao do cac nha cung ca'"p ban. M8i
thoi ky, l<;ii the' mua ban thu<)c v€ ai can cu vao s6lu'<;ing ngu'oi tham gia mua ban tren
thi tru'ong nay, n6i each khac la can cu vao quan h<$ cung c~u cac ye'u t6 d~u vao tren
thi tru'ong.
Cac nha cung ca'"p chu ye'u :
- Nha cung ca'"p may m6c thie't bi.
- Nha cung ca'"p nguyen phl;lli<$u, dich V\1.
- Nha cung ca'"p ti€n v6n.
- Nha cung ca'"p sue lao d<)ng.
- Nha cung ca'"p thong tin.
Ngoai ye'u t6 s6lu'<;ing doanh nghi<$p tham gia mua ban, tliy theo· ye'u t6 d~u vao
C\1 th€. nha quan tri nghien cuu cac d~c di€m lien quan khac. VI dl;l : Mua may m6c
thie't bi c~n xem xet cha'"t lu'<;ing, the' h<$ cong ngh~, gia ca, di€u ki<$n cung ca'"p v.v ...
Thu th~p thong tin v€ ye'u t6 d~u vao C\1 th€ la co sa d€ nha quan tri Iva ch9n ngu6n
cung ca'"p phli h<;ip, h~n ch€ rui ro trong d~u tu', nha'"t la mua s~m may m6c thie't bi,
nguyen v~t li~u ...
12

lu'Qc. Til cac ml,lC tieu tang tru'ong, nha qm'ln tri cac ca'p se xac dinh ml,lC tieu dai h~n,
ng~n h~n cho toan b() t6 chile, cfing nhu' cac b() ph~n chile nang ( theo chu ky quye"t
dinh qm'ln tri ).
Yeu c~u cua vi~c xac dinh ml,lC tieu la : Cl,l th~, c6 kha nang do luang, c6 tinh
kha thi, linh ho~t, th6ng nha't, hQp ly.
Li~t ke cac ti~n d~ :
Ti€n d€ la cac dl,l' bao Cl,l th~ v€ moi tru'ong ben ngoai, cac chinh sach co ban c6
th~ ap dl,lng, cac ke" ho~ch dang thl,l'c hi~n cua t6 chile.
Cac ti€n d€ du'Qc li~t ke a day la cac ye"u t6, cac di€u ki~n c~n thie"t va c6 th~
ph6i hQp vdi nhau trong cac ke" ho~chho~t d()ng.
Trong vi~c xac djnh cac ti€n d€, dl,l' bao d6ng vai tro quan trQng, ching h~n, dl,l'
bao thj tru'ong ml,lC tieu, lo~i va s6lu'Qng san phffm se ban du'QC, muc gia, ky thu~t san
XUfft, chi phi nghien CUu va san XUfft, chinh sach va cac muc thue" phai n(}p, cac ngu6n
cung ling v6n.
Yeu c~u cua cac ti€n d€ la tinh th6ng nhfft til tren xu6ng. Nha quan tri cffp cao
se ph6 bie"n cac ti€n d€ cho ngu'oi du'di quy€n m()t cac r5 rang d~ hQ hi~u va tri~n khai
xay dl,l'ng cac ke" ho~ch c6 lien quan.
B~ h~ th6ng ti€n d€ c6 d() tin c~y cao, b() ph~n quan tri thong tin moi tru'ong
kinh doanh cua t6 chile c~n xay dl,l'ng va quan ly m~ng htdi thong tin c6 hi~u qua.
Thie't l~p va danh gia cac phu'dng an chie'n lu'Q'c:
Can cu vao cac ti€n d€ da du'QC xac djnh, cac nha quan tri se thl,l'c hi~n vi~c
phac thao cac phliong an chiSn lliQC CO nhi€u tri~n VQng kha thi.
Cac lo~i phu'dng an chie'n lu'Q'c c6 th~ ltfa chqn nhu' :

+ Chie'n lu'Q'c tang trtidng t~p trung :
Bay la nh6m chie"n luQc chu d~o d~t trQng tam vao vi~c cai tie"n san phffm hi~n
t~i d~ ban tren thi truong hi~n t~i ho~c thi tru'ong mdi.
Nha quan tri chie"n lu'Qc cac doanh nghi~p quye"t djnh ChQn chie"n lu'Qc nay khi

hQ mu6n tie"p t1,1c theo du6i nganh kinh doanh chu ll,l'c hi~n t~i, cac di€u ki~n thu()c moi
tn.tong cho phep thl;t'c hi~n nhu' : cac nha thie't ke" san phffm c6 kha nang cai tie'n ho~c
thie"t ke" san phffm mdi, t6c d() tang tru'ong, nhu C~U san phffm tiSp tl,lC gia tang.
Ba phu'ong an chie'n lu'QC tang tru'ong t~p trung la :
Chie'n ltiQ'c tham nh~p thi tru'O'ng : la giai phap tang tru'ong doanh s6, lQi nhu~n cho
doanh nghi~p b~ng each ban san phffm hi~n dang san xua't tren chinh thi tru'ong hi~n
t~i thong qua n6ll,l'c marketing ( di€u chinh gia ca, mo r()ng m~ng lu'di ban hang, tang
cu'ang quang cao, khuye'n mai, truy€n thong, chao hang )
Chie'n lu'Q'c phat tri~n thi tru'O'ng : la giai phap tang tru'ong doanh s6, lQi nhu~n cho
doanh nghi~p b~ng each ban san phffm hi~n dang san xua't tren thi tru'ong mdi. Thi
tru'ang mdi c6 th~ la : khu vl,l'c dja ly mdi, d6i tu'Qng khach hang m1,1c tieu mdi, cong
dl,lng mdi cua san phffm.
Chie'n ltiQ'c phat tri~n san ph~m : la giai phap tang trttong doanh s6, lQi nhu~n cho
doanh nghi~p b~ng each phat tri~n cac lo~i san phfim mdi d~ ban tren thi tru'ong hi~n
15


Ban than m6i doanh nghi~p mu6n chQn nha cung c!p dang tin c~y thl phai xay
dlfng uy tin th~t cua mlnh trong thu'ong tru'ong thong qua cac phu'ong an dftu tu' c6 hi~u
qua, chinh sach dai ng9 thoa dang, gia tri van h6a cua t6 chuc cao v.v ...
(4) Cac t6 chuc hii'u quan:
Doanh nghi~p ho<;lt d9ng c6 quan h~ vOl cac t6 chuc huu quan. Cac t6 chuc nay
c6 th€ t(;!O thu~n l<;Ji, gay sue ep, can trd ho(;lt d9ng cua doanh nghi~p V.V ... Nha quan
lri hi€u cac yeu cftu mong mu6n cua t6 chuc nay d€ c6 ke' ho(;lch ho(;lt d9ng thich uhg.
n~m b~t du'<;Jc thu~n l<;Ji va h<;ln che' thi~t h<;li cho doanh nghi~p.

Tinh hlnh n()i b() doanh nghi~p:
Nha quan tri thuong xuyen thu th~p thong tin n9i b9 doanh nghi~p d€ phat hi~n
cac thu~n l<;Ji, cac kh6 khan d cac bQ ph~n. cac khau cong vi~c, d6ng thai c6 co sd so
sanh vdi cac d6i thu C(;lnh tranh trong nganh tren tung khu vlfc thi tru'ong. "Bie't mlnh.

bie't ngu'oi ; tram tr~n, tram th~ng".
Cac ye'u t6 trong n9i b9 doanh nghi~p cftn c6 thong tin thu'ong xuyen ho~c dinh ky nhu'

(1 ) Cac ngu6n ll}'c :
Bay la nh6m ye'u t6 co ban cftn xem xet danh gia dftu tien, ffi\lC tieu cua doanh
nghi~p c6 d<;!t du'<;Jc hay khong phftn IOn ph\1 thUQC vao nh6m ye'u t6 nay. Cau n6i
truy€n mi~ng "Ll;t'c ba't tong tam" chinh la n6i len vai tro cua cac ye'u t6 ngu6n llfc.
Nguolz nhiin ll}'c : Bao g6m llfc lu'<;Jng nha quan tri cac cffp va nhan vien thua hanh C1
t!t ca cac bQ ph~n. B6i vdi nha quan tri, cac tieu chu~n v€ d<;!O due ngh€ nghi~p. ky
nang chuyen mon, ky nang quan h~ vdi con ngu'oi, ky nang tu' duy, v.v ... cftn du'<;Jc
danh gia ch~t che trong tung ky d6 c6 ke' ho(;lch quan ly phu h<;Jp. nhfft la nha quan tri
c!p cao. B6i vdi nhan vien thua hanh ( trlfc tie'p va gian tie'p san xufft), cac tieu chu~n
v€ d<;!o due ngh€ nghi~p va trlnh d9 chuyen mon tay ngh€ cftn ki€m tra phan tich, danh
gia qua cac ky thi nh~m hO<;lCh dinh cac ke' hO<;!Ch huffn luy~n. nang cao chfft lu'<;Jng
theo thoi gian. Con ngu'oi la ye'u t6 cl;t'c ky quan trQng, con ngu'oi quye't dinh thanh
cong hay thfft b<;li trong mQi ho(;lt d9ng. Ki€m tra, phan tich, danh gia con ngu'oi thu'ong
xuyen nh~m nang cao gia tri van h6a ca nban se t<;!O l<;Ji the' Cqnh tranh cho doanh
nghi~p.

Ngudn von : VO"n hoqt d9ng cua doanh nghi~p g6m v6n b~ng ti€n va v6n b~ng hi~n
v~t. Co c!u ngu6n v6n g6m : v6n tlf c6 va v6n vay, ty 1~ trong co c!u, muc dQ huy

d9ng su d\lng cac lo(;li v6n ( v6n c6 dinh, v6n lu'u d9ng) v.v ... th6 hi~n tinh chu d9ng,
tinh hi~u qua rna doanh nghi~p d<;!t du'<;Jc se danh gia di6m m(;lnh, di6m ye'u v€ ngu6n
v6n kinh doanh.
Ngudn thong tin : thong tin moi truong rna doanh nghi~p thu th~p du<;Jc dudi nhi€u
hlnh thuc khac nhau du'<;Jc su dl.lng lam co sd ra quye't dinh, quan ly moi tru'ong kinh
doanh du'<;Jc xem nhu' mQt ngu6n ll;t'c quan trQng trong b6i canh hi~n nay.
Ne'u thong tin thu th~p thu'ong xuyen, dfty du, phu h<;Jp nhu cftu quan ly cua cac b9
ph~n chuyen mon va su d\lng c6 hi~u qua se lam cho doanh nghi~p c6 l<;Ji the' trong

kinh doanh.
13


( 2 ) Trie't ly kinh doanh, n()i dung nhi~m V\)., h~ tho'ng cac ffi\).C tit~u, cac ke' ho~ch
chie'n lliQ'c, cac chfnh sach va cac chlidng trinh hanh d()ng cua t6 chuc trong tung
thoi ky:
Nha qmln tri cac ca'p ci1a t6 chuc phan tich nhil'ng n()i dung nay d6 danh gia
hi~u qua ho;;tt d()ng cua cac.b() ph~n chuyen mon, ddng thoi xac dinh di~m m;;tnh,
di~m y6"u cua t6 chuc so voi cac d6i thu c;;tnh thanh, thlfc hi~n vi~c di~u chinh, b6 sung
phu h<;ip VOi moi trtl'ong luon thay d6i .theo khu V\l'C thi tnl'ong.
( 3 ) Cd ca'u t6 chuc :
Trong tung ky' co ca'u t6 chuc duqc hlnh thanh thich ung voi nhi~m V\1 va cac
ke' ho;;tch chi6"n luqc ; khi nhi~m V\1 va ke' ho;;tch thay d6i thl co ca'u t6 chuc c~n du<;5c
danh gia, xem xet d~ thie't k6"l;;ti nh~m luon duy trl co ca'u t6 chuc hil'u hi~u ( d~c bi~t,
cd ca'u t6 chuc cua nhi~\llo;;ti hlnh t6 chuc cua Vi~t Nam du<;ic hlnh thanh theo cac ly
thuye't quan tri c6 di~n C~n dut;;ti va tuong lai.

( 4 ) Van hoa t6 chuc :
Van h6a t6 chuc la h~ th6ng cac gia tri v~t cha't va tinh th~n du<;5c hlnh thanh va
phat tri~n trong qua trlnh ho;;tt d()ng, anh hudng d6"n tu duy va hanh d()ng cua cac
thanh vien trong t6 chuc.
Van h6a t6 chuc do cac thanh vien ban d~u mang vao, phan anh cac gia tri van h6a
trong xa h()i rna nhil'ng nguoi nay chiu anh hudng, t;;to nen ban sa:c van h6a cua t6 chuc
va phat tri6n theo thoi gian, theo chi~U huang tich C\fC ho~C tieu C\fC.

Xac dfnh

nhi~m V\J.:

Can cu vao thong tin moi truong kinh doanh, nha quan tri xac dinh nhi~m V\1
cho nganh, t6 chuc ho~c doanh nghi~p tuy theo ph;;tm vi quan ly.
N()i dung ban tuyen b6 nhi~m V\1 duqc xem la m()t dinh huang t6ng th~, lacon
duong c~n phai di d~ d;;tt cac m\lc tieu mong mu6n, thong qua cac giai phap chie'n
lu<;ic, cac chinh sach va cac chudng trlnh hanh d()ng cua t6 chuc.
Khi xac dinh nhi~m V\1, nha quan tri c~n chu y cac khia c;;tnh c6 quan h~ ch~t
che voi nhau trong quan tri chi6"n lu<;5c kinh doanh la :
• Hi~n tr;;tng ho~c ti~m nang cua mpt nganh kinh t€ ho~c m()t t6 chuc C\1 th~
• Cac linh vlfc ho;;tt d()ng.
• D6i tu<;ing phl;lc V\1.
• Phuong ti~n ho;;tt d()ng chu y6"u ( sil' dl;lng con nguoi, nghien cuu va ung dl;lng tie'n
b() khoa h<;>c ky thu~t, huy d()ng va sil' d\mg v6n ... )
• Thai d() trong cac m6i quan h~ d6i n()i va d6i ngo;;ti.
• Cac mong mu6n va cac m6i quan tam khac cua t6 chuc trong qua trlnh ho;;tt d()ng.

Thie't l{ip cac ffi\).C tieu:
M\lc tieu Ia k6"t qua rna t6 chuc ho~c doanh nghi~p mong mu6n d;;tt du<;5c trong
ky h;;tn nga:n ho~c dai h;;tn.
Trong vi~c ho;;tch dinh chien lu<;ic, cac nha quan tri c~n chu tr<;>ng cac ffi\lC tieu
tang trudng ( nhanh, 6n dinh ho~c suy giam ) vi n6 ga:n li~n voi nhil'ng giai phap chie'n
14


t~i. San phffm moi c6 th~ la : cai tie'n san phffm hi~n dang san xua"t, mo phong san

phffm tu cac ngu6n ben ngoai, san xua"t san phffm moi hoan toan ( b(> ph~n R&D thie't
ke', mua ban quy~n ) ...
Chie'n hiQ'c tang trliO'ng, h()i nh~p : day Ia nh6m chie'n lu<}c thich hnghi~p dang kinh doanh cac nganh kinh t€ m~nh, con kha nang tang tnl'dng ' ne'u lien

ke't hay hQi nh~p VOi CaC nganh phu hthl;l'c hi~n. Chie'n lu<}c nay cho phep cfing c6 vi the' nganh hang chu cheSt va phat huy
d~u du hdn kha nang ky thu~t cua doanh nghi~p.
Cac phlidng an chie'n lliQ'c h()i nh~p din ban :
+ Chie'n lliQ'c h()i nh~ p v~ phia sau : la giai phap tang traCing b~ng each tham gia vao
cac nganh cung ling ye'u t6 d~u vao cho doanh nghi~p ( chu ye'u la cung ca'p nguyen
li~u). Chie'n lrrnhi~u thu~n l( vi d\l : thie'u nha cung ca'p nguyen li~u 6n dinh, phu hH9i nh~p v~ phia sau c6 th~ thl;l'c hi~n theo hlnh thuc : d~u tu moi, mua c6 ph~n, mua
toan b9 doanh nghi~p cung ling, lien doanh v.v ...
+ Chie'n lliQ'c h()i nh~p hang ngang: la giai phap tang traCing b~ng each tham gia voi
cac doanh nghi~p cung nganh, ke't hlltQC nay nen llfa ChQn khi cac doanh nghi~p rieng le trong ffiQt ngang hang khong dap
ling teSt nhu c~u thi trltong, ho~c phai c~nh tranh voi cac d6i thtl nuoc ngoai tren the'
ye'u.
Tuy theo m6i tuong quan so sanh, doanh nghi~p c6 th~ lien doanh, mua c6 ph~n
v.v ... voi cac doanh nghi~p c~n gia nh~p. Chie'n lu<}c h9i nh~p hang ngang du<}c thl;l'c
hi~n nh~m giup cac ben tham gia d~u c6 l<}i, t~o sue tang trltdng moi cho ca n~n kinh
te'.
+ Chie'n lliQ'c h()i nh~p v~ phia trlioc: Ia giai phap tang traCing b~ng each tham gia
vao nganh tieu th1;1 san phffm hi~n dang san xu!t cua doanh nghi~p. H(>i nh~p v~ phia
truoc c~n du<}c thl;l'c hi~n khi nganh tieu thl;l san phffm hi~n dang san xu!t cua doanh
nghi~p. H9i nh~p v~ phia truoc c~n du<}c thl;l'c hi~n khi nganh tieu th1;1 san phffm dang
c6 t6c d9 tang trudng nhanh, c6 kha nang tieu th1;1 du<}c nhi~u lh6a cua doanh nghi~p kh6 khan trong tieu th1;1 nhu : t6n kho voi gia tri IOn, thuong
A'
xu yen ngung san xuat
v. v .
Hlnh thuc h9i nh~p v~ phia truoc c6 th~ la d~u tu moi, mua l~i toan bQ san

phffm hay m9t ph~n doanh nghi~p khac, lien doanh ...
+ Chie'n lliQ'c tang truO'ng da d~;mg hoa : la nh6m giai phap tang traCing b~ng each
tham gia vao cac nganh c6 lien quan voi nganh dang ho~t d(>ng ho~c nganh khac.
Doanh nghi~p chi nen chQn chie'n lu<;Jc nay khi : thi truong san phffm hi~n t~i dang d
giai do~n bao hoa, chu ky doi s6ng san phffm dang d giai do~n bao hoa, chu ky doi
s6ng san phffm d giai do~n chin mui ho~c suy thoai, doanh nghi~p dlt v6n kinh doanh,
tang kha nang xam nh~p thi truong qu6c t€, nhanh chong n~m b~t cong ngh~ moi v.v ...
Cac phltdng an chie'n lltQC tang trltdng da d~ng h6a can ban :
1'\

'

?

16


Cbie'n hiQ'c da d~ng boa d6ng tam : la gi:?ti phap tang tntdng b1lng each phat tri€n s:?m
phfim moi d€ ban tren thi tntang moi. San phfim moi nay c6 lien quan de"n cong nght$
san xua't hit$n t~i va voi cac ho~t d()ng marketing cua doanh nghit$p. v.v
Da d~ng h6a d6ng Him thl.fc hit$n c6 hit$u qua khi : nhan hit$u hang h6a san xua't
dang CO uy tin, khach hang ffi\lC tieu hit$n t~i CO nhu C~U mua S~m san phfim trong dai
s6ng, tie"t kit$m chi phi c6 dinh cua doanh nghit$p.
Da d~ng h6a san phfim c6 th€ thl.fc hit$n b1lng each : d~u tu', mua l~i toan b()
ho~c c6 ph~n doanh nghit$p khac, lien doanh ...
Cbie'n lu'Q'c da d~ng boa b~mg ngang : Ia giai phap tang tru'dng b1lng each phat tri€n
san phfim moi khong lien quan de"n cong nght$ san xua't hit$n t~i. nhu'ng b6 sung nhu
c~u hit$n t~i cua khach hang ffi\lC tieu. San phfim nay du'QC ban tren cung kenh phan
ph6i, gia tang dap ling nhu c~u hit$n t~i.
Doanh nghit$p c6 th€ da d~ng h6a hang ngang b1lng each : mua l~i, d~u tu' moi,

lien doanh ... Chie"n lu'QC nay thl.fc hit$n c6 hit$u qua khi moi tru'ang kinh te", van h6axa h()i bie"n d()ng theo chi~u huang thu~n l<;Ji, nhu c~u con nguai doi hoi du'<;Jc dap ling
b1lng nhi~u d~ng san phfim khac nhau, ban than doanh nghit$p c6 kha nang dap ling,
c6 uy tin tren thi tru'ang . ..
Cbie'n lu'Q'c da d~ng boa bfin bQ'p : la giili phap tang truCing b1lng each phat tri€n san
phfim moi d€ ban tren thi tru'ang, khong lien quan de"n cong nght$ san xua't va thi
tru'ang hit$n t~i. Chie"n lu'QC nay du'QC thl.fc hit$n nh1lm h~n che" rui ro trong nganh kinh
doanh hit$n t~i nhu' : tinh thai V\1 trong san xufft Va tieu th\1 san phfim, moi tru'ang kinh
doanh c6 nhi~u nguy co, ban than doanh nghit$p c6 nhi~u diSm ye"u, ho~c doanh
nghit$p c6 nhi~u v6n kinh doanh ...
Cbie'n lu'Q'c suy ghim : doanh nghit$p chu d()ng giam t6c d() tang tru'Cing so voi cac d6i
thu c~nh tranh trong nganh theo cac mlic d() thich ling tung thai do~n ( ap d1;lng rieng
cho tung chung lo~i san phfim ).
Doanh nghit$p ap d1;lng chie"n lu'Qc suy giam d€ cling c6I~i co ca'u t6 chlic cac
nganh kinh doanh sau m()t thai ky tang tru'dng nhanh, ho~c nganh hit$n t~i khong con
co h()i tang tru'dng lau dai, lQi nhu~n bien te" san phfim hit$n t~i d mlic tha'p, n~n kinh te"
qu6c gia bi khung hoang, moi tru'ang kinh doanh c6 co h()i khac hffp dfin hon ...
Cac phuong an chie"n lu'<;Jc suy giam co ban :
Chie"n lu'<;Jc c~t giam chi phi.
Chie"n lu'QC thu h6i v6n d~u tu'.
Chie"n lu'Qc thu ho~ch.
Chie"n Iu<;1c giai th€
Cbie'n lu'Q'c bu'ong ngo~i : day la nh6m chie"n lu'<;Jc bit$n phap, h6 trQ cac chie"n lu'Qc
tang tru'Cing rna doanh nghit$p ll.fa chQn. Cac lQai chie"m lu'Qc hu'ong ngo~i c6 th€ ll.fa
chQn nhu':
Cbie'n lu'Q'c bO: nba't : hai
. ~ doanh nghit$p tho a thu~n sat nh~p voi nhau d€
hlnh thanh m(). do~kh6an moi,

TRUdNG ~WKINRTE TP.HCM

nhi~m Volj:•:flllP~-6 n

?

fi'ng thay doi thich hQp.
17


Chie'n ltiQ'c mua l~i doanh nghi~p khac : giiH phap nay thlfc hi~n khi doanh nghi~p
mua l~i toan bQ ho~c m(>t vai don vi kinh doanh cua doanh nghi~p khac d~ thu hut, b6
sung them cac IInh V\l'C ho~t d(>ng rna doanh nghi~p dang tie'n hanh. Doanh nghi~p hi
mua l~i c6 th~ giu ten thuong m~i ne'u xet tha'y c~n thie't cho chie'n lu<;1c kinh doanh
s~p tOi, truong h

Chie'n hiQ'c lien doanh : giiH phap nay c~n thlfc hi~n khi m(>t doanh nghi~p rieng h~
khong th~ thlfc hi~n t6t COng Vi~c nao do, C~n Slf hQp llfc CUa hai hay nhi€u doanh
nghi~p voi nhau.
Chie'n lu'Q'c di~u chinh nhilm nang cao hi~u qua kinh te' :
Nganh kinh te', cac doanh nghi~p trong nganh d~t thanh tich duoi kha nang ti€m
nang, chua phat huy du(/c cac di~m m~nh, chua n~m b~t du<;1c cac co h(>i thi truong ...
va phai c~nh tranh trong the' ye'u c~n thlfc hi~n chie'n lu(/c di€u chinh d~ nang cao hi~u
qua hQat d(>ng cua nganh va tung doanh nghi~p.
Cac chie'n lu(/c di€u chinh c6 th~ llfa chQn :
- Di~u chinh cac bi~n phap tac nghi~p : chie'n lu(/c nay thlfc hi~n khi doanh nghi~p
c6 h~ th6ng chie'n lu(/c, ml)c tieu phu h<;1p moi truong, nhung cac chinh sach, chuang
trlnh hanh d(>ng chua d1;tt hi~u qua mong mu6n.
E>i~u chinh ml)c tieu, chie'n lu<;1c hi~n t~i : ne'u h~ th6ng ml)c tieu va cac chie'n lu(/c
hi~n t~i khong con thich nghi voi moi truong doanh nghi~p
E>i~u chinh co ca'u t6 chuc : co ca'u t6 chuc nganh, doanh nghi~p c6 th~ di~u chinh d~
md duong cho vi~c thlfc hi~n cac ml)c tieu va chie'n lu<;1c lau dai, c6 hi~u qua.
Chie'n lu'Q'c thu hut lao d()ng gioi : day Ia giai phap thu hut lao d(>ng gioi, c6 ca due

l~n tai. Ne'u thu nh~n duphong phu va huu hi~u d~ thlfc hi~n c6 hi~u qua cac khau cong vi~c trong qua trlnh
ho~t d(>ng.
Lt.fa chQn chie'n ltiQ'c kha thi :
Sau khi da danh gia, so sanh cac phuong an chie'n lu(/c, nha quan tri se llfa ChQn
chie'n lu(/c c6 tinh kha thi. Cac phuong an nay phu h(/p voi nhi~m Vl), ffi\lC tieu cua t6
chuc, d6ng thai phu h<Jp voi moi truong ben ngoai va tlnh hlnh n(>i b(>, nha't la phu hngu6n llfc cua t6 chuc.
Khau llfa chQn phuong an kha thi ra't quan trQng vl cac chuang trlnh hanh d(>ng,
cac ke' ho~ch tac nghi~p du(/c tri~n khai ke' tie'p d€u dlfa vao cac phuong an nay. Cho
nen, qua trlnh ho~ch dinh cac ke' h01;tCh chie'n lUQC n6i Chung Va llfa ChQn phuong an
chie'n lu<;1c c6 th~ llfa chQn cho t6 chuc ho~c doanh nghi~p n6i rieng doi hoi cac nha
quan tri V~n d\lllg ca khoa hQC Va ngh~ thu~t trong quan ly.
m~t ly thuye't, cac giai phap chie'n ht(/c sau khi ho~ch dinh xong, nha quan
tri ca'p cao se ph6 bie'n d~ nha quan tri ca'p trung gian, ca'p co sd hi~u va tri~n khai
ho1;tch dinh cac lo~i ke' hoqch tac nghi~p c6 lien quan nhu : cac chuang trlnh hanh
d(>ng, cac ke' ho~ch xay dlfng co ban, mua sa:m may moe thie't hi, tuy~n dl)ng va dai
t~o nhan vien, thie't ke' cac san phffm moi, ke' ho~ch ngu6n v6n ...
Nhii'ng di~u ki~n thQ'c hi~n chie'n ltiQ'c kinh doanh co hi~u qua :
Xay dt.fng va duy tri cd ca'u t6 chuc cac d(p co hi~u qua :

ve

18


MQi hlnh thuc t6 chuc n6i chung nhu' : co quan qmln ly Nha nu'oc, doanh nghi~p,
cac t6 chuc khac ... chi c6 th€ hoan thanh nhi~m V\1, d~t du<;5c ml;lc tieu trong tung thai
ky thong qua vi~c thl.fc hi~n cac giai phap, cac chinh sach, cac bi~n phap Cl;l th€ CUa
con nguai. Cong vi~c cua con nguai hay cac thanh vien trong t6 chuc c6 th€ d~t du'<;ic

hi~u qua cao khi nha quan tri cac ca'p xay dl.fng va duy trl du'<;ic co ca'u t6 chuc c6 hi~u
qua.
?

M()t sff yeu cdu khi xay dqng cd ca'u t6 chuc :
Phu h<;ip voi cac ffil;lC tieu va cac ye"u t6 thu()c moi tru'ang c6 anh hu'dng trong tung thai
ky.
Co ca'u t6 chuc thay d6i theo ye'u t6 con ngu'ai.
Xay dl.fng m6i quan h~ t6t giua cac ca'p, cac b() ph~n d€ mQi nguai trong t6 chuc nhi~t
tlnh, CO CO h()i phat huy mQi kha nang ti~m tang d€ d~t du'hi~u qua cao.
Nhu' v~y. co ca'u t6 chuc du'<;jc xay dl.fng tru'oc he't xoay quanh cac ffil;lC tieu c~n d~t
du'<;jc, cac ho~t d()ng c~n thl.fc hi~n trong tung thai ky phu h<;jp voi ye'u t6 con ngu'ai va
xay dl.fng m6i quan h~ t6t trong n()i b() d€ phjat huy nang ll.fc cua co ca'u t6 chuc 0 muc
d() cao.

Tie'n trinh xay dljng cd ca'u t6 chuc :
Vi~c xay dl.fng co ca'u t6 chuc du'<;ic xay dl.fnhg thong qua m()t tie'n trlnh theo cac

n()i dung co ban sau day :
Phan chia t6 chuc thanh cac b() ph~n :
M6i b() ph~n trong t6 chuc Ia m()t b() ph~n ho~t d()ng rieng nhung c6 quan h~ voi nhau
trong qua trlnh thl.fc hi~n cac ho~t dQfl:g d€ d~t du'<;jc ffil;lC tieu chung.
Tuy theo t6 chuc la m()t nganh kinh te', m()t doanh nghi~p C\1 th€, cac b() ph~n
trong co ca'u t6 chuc c6 th€ du'<;ic phan chia theo cac each thuc khac nhau. Trong thl.fc
te", khong CO each phan chia nao tdi u'u, nha quan tri C~n nghien CUU hoan canh Cl;l th€
d€ v~n dl;lng cac each ke't h<;ip voi nhau.
•
each thu nha't : phan chia theo s6lu'<;5ng ngu'ai thl.fc hi~n cong vi~c.
•

each thu hai : phan chia b() ph~n theo thai gian lam vi~c.
•
each thu ba : phan chia b() ph~n theo chuc nang
•
Cach thu tu' : phan chia bQ ph~n theo khu V\l'C dia ly
•
each thu nam : phan chia b() ph~n theo san ph~m
•
Cach thu sau: phan chia b() ph~n theo khach hang

Phan ca'p t6 chuc va xac cqnh tdm h~n qmin ly

:

Can cu vao cac b() ph~n du<;5c phan chia, nha quan tri se phan ca'p t6 chuc theo
t~m h~n quan ly phu h
T~m h~n quan ly la giOi h~n v~
hi~u

s6 nguai rna m()t nha quan tri c6 th€ giam sat c6

qua.
T~m h~n quan ly thay d6i theo hoan canh Cl;l th€, theo tung l~oi b() ph~n nen

cac ca'p trong t6 chuc cling du<;5c xac dinh m()t each phu h<;ip ..
Trong thl.fc te', tuy theo ca'p b~c c~n thie"t trong t6 chuc ( ca'p cao, ca'p trung gian,
cffp CO SO ) , kha nang cua nha quan tri, n()i dung cac cong Vi~c Cl;l th€ ... nha quan tri
19

se xac dinh se xac dinh t~m hc~m qm\n ly va s6 ht<;ing d(p b~c phu h<;ip. Cang nhi€u c!p
b~c thi chi phi qm\n ly cang gia tang, thong tin lien l~c cang phuc t~p, vi~c l~p ke'
ho~ch va giam sat ki€m tra cang kh6 khan.
Vi v~y, phan c!p la c~n thie't, nhu'ng vi~c xac dinh bao nhieu c!p b~c Ia xu!t
phat tu nhu c~u va kha nang thl,l'c te' trong quan tri.
Phan quy~n cho cac ca'p qmln trj:
Phan chia quy€n h~n du'<;ic thl,l'c hi~n theo cac nguyen ta:c co ban nhu' sau :
+ Quy€n giao cho tung nha quan tri C~n phai tu'ong ung VOi nhi~m Vl}, t~O di€u ki~n
d€ hQ hoan thanh cac ke't qua mong mu6n ( theo mvc tieu )
+ M6i don vi, m6i b() ph~n c~n phai du'<;ic xac dinh ro rang v€ cac ke't qua mong
muefn, cac ho~t d(}ng C~n thl,l'c hi~n, cac quy€n h~n Cl,l th€ Va mefi quan h~ v€ quy€n
ll,l'c va thong tin voi cac b() ph~n khac.
+ Tuye'n quy€n h~n tu nha quan tri c!p cao nhfft de'n m6i vi tri ben du'oi trong t6 chuc
phai r5 rang .
+ Khi da c6 Sl,l' phan quy€n va uy quy€n, cac quye't dinh trong ph~m vi quy€n h~n
thu()c b() ph~n phai do nha quan tri tung ca'p ban hanh.
+ Cffp duoi chi c6 trach nhi~m bao cao len c!p tren trl,l'c tie'p nh~m h~n che' v!n d€
mau thu~n trong cac chi thi va trach nhi~m ca nhan v€ cac ke't qua r5 rang hon.
+ Cffp tren va ca'p du'Oi trl,l'c tie'p lien doi chiu trach nhi~m v€ cac quy€n h~n giao
nh~n va thl,l'c thi trong t6 chuc thu()c b() ph~n cua minh .
+ Quy€n h~n va trach nhi~m phai tl.tong xung (j m6i c!p b~c quan tri.
Nhu v~y, v€ mi;it xay dl,l'ng co c!u t6 chuc, sl,l' phan chia quy€n hanh giil'a cac c!p la
c~n thie't nh~m dam bao thl,l'c hi~n t6t cac cong vi~c dl.tQC phan cong. Vi~c phan quy€n
c~n quan tri~t cac nguyen ta:c co ban d€ quy€n h~n du<;ic phan chia cho cac c!p du<;ic
phu h<;ip voi nhu c~u va kha nang thl,l'c hi~n.
Xac dinh m6i quan h~ giil'a cac cffp , cac b() ph~n trong co ca'u t6 chuc :
T6 chuc la m()t th€ th6ng nha't. Cac b() ph~n, cac c!p du<;ic phan chia ro rang
theo chuc nang, nhi~m vv nhung ho~t d()ng khong hoan toan d()c l~p nhau, rna c6 m6i
quan h~ trong d6 ca'p tren tie'n hanh giam sat trl,l'c tie'p c!p duOi theo thu b~c.

Ban cha't cua m6i quan h~ tham mu'u la c6 va'n. Chuc nang cua nhil'ng nguoi lam
vi~c trong m()t Ban tham mu'u la di€u tra khao sat, nghien ctiu va dua ra y kie'n cho
nha quan tri tntc tuye'n rna hQ c6 trach nhi~m phai quan h~.
Ne'u khong xac dinh dl.tQC m6i quan h~ nay, ho~t d()ng trong co ca'u t6 chuc se
gi;ip mau thu~n, gay kh6khan trong qua trlnh thl,l'c hi~n ffil}C tieu chung ..
Tom l~i, cac giai phap chie'n hiQ'c, cac chinh sach kinh doanh cua m()t
nganh, m()t t6 chuc, Cl}. th~ chi co th~ thtfc hi~n thu(ln IQ'i khi co ca'u t6 chuc dtiQ'c
xay dtfng hoan chinh va hQ'p ly.

20


Ke't lu~n chtidng 1
Vi~c

trinh bay co h~ thflng cd sd khoa h(JC trong chlldng nay khling djnh tfnh
dung diin ciia vi~c phdp triin nganh bao hi trong giai do{ln dd.u cong nghi~p hoa ddt
mtflc lJ Vi~t nam. Sii d-tjng h(lp lj va co hi~u quii ytu to' sue lao d{jng, thljc hi~n
chuyen mon hoa siin xuitt giila cdc vung liinh thfi, cdc doanh nghi~p trong nganh,
phdt triin thlldng m{li quoc te' se t{jn dljng dltfjc l(li the' so sdnh tlldng do'i, tiing tfch
liiy cho xii h{ji. Cd sd khoa h(JC nay con dufjc sii d(mg di phan tfch moi trlliJng kinh
doanh, di xuitt cdc giiii phdp chien lu(lc nhlim nang cao hi~u quii nganh bao hi nhlja
Vi~tNam.

21