(Luận văn thạc sĩ) đình công trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao TPHCM nguyên nhân và giải pháp
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.89 MB, 96 trang )
TR
B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N ÌNH HU N
ÌNH CƠNG TRONG CÁC DOANH NGHI P CĨ V N
UT N
C NGỒI T I KHU CH XU T, KHU
CÔNG NGHI P, KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
H CHÍ MINH: NGUYÊN NHÂN VÀ GI I PHÁP
LU N V N TH C S KINH T
TR
B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N ÌNH HU N
ÌNH CƠNG TRONG CÁC DOANH NGHI P CĨ V N
UT N
C NGỒI T I KHU CH XU T, KHU
CÔNG NGHI P, KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
H CHÍ MINH: NGUYÊN NHÂN VÀ GI I PHÁP
CHUYÊN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
MÃ S :60.34.05
LU N V N TH C S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C: PGS.TS TR N KIM DUNG
M CL C
L i cam oan..................................................................................................... xxx
Các t vi t t t .................................................................................................... xxx
Ph n m
u...................................................................................................... 1
1. Gi i thi u lý do ch n
tài ................................................................... 1
2. M c ích nghiên c u c a
3. Ph m vi và ph
tài ............................................................. 3
ng pháp nghiên c u..................................................... 3
4. Ý ngh a th c ti n c a nghiên c u .......................................................... 4
5. B c c
Ch
tài ......................................................................................... 4
ng 1: GI I THI U V
ÌNH CƠNG VÀ CÁC KHU CH XU T, KHU
CƠNG NGHI P VÀ KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH H CHÍ MINH
1.1 Gi i thi u v
ình cơng ....................................................................... 6
1.1.1 Khái ni m,
c i m, b n ch!t và d!u hi u c a ình cơng ............ 6
Khái ni m......................................................................................... 6
ình cơng và bãi cơng ...................................................................... 7
ình cơng và bi u tình...................................................................... 7
B n ch!t c a ình cơng..................................................................... 8
1.1.2 Các d!u hi u c b n c a ình công .............................................. 9
1.1.3 S chuy n "i b n ch!t các cu#c ình cơng
Vi t Nam .............. 10
1.1.4 Ngun nhân gây ra ình cơng ..................................................... 11
1.1.5 Tác h i c a ình cơng .................................................................. 13
1.1.6 Th nào là m#t cu#c ình công h$p pháp ..................................... 14
1.1.7 Nh%ng i u c n tránh khi t" ch c ình cơng ................................ 16
1.2 Gi i thi u v khu ch xu!t - khu công nghi p, khu công ngh cao....... 17
1.2.1 Gi i thi u v khu ch xu!t, khu công nghi p................................ 17
1.2.2 Gi i thi u khu công ngh Cao (KCNC) Thành ph H& Chí Minh 19
1.3 Tóm t t ch
ng 1 ................................................................................ 21
Ch
ng 2: NGUN NHÂN ÌNH CƠNG T'I CÁC DOANH NGHI P FDI (
KHU CH XU T, KHU CÔNG NGHI P VÀ KHU CƠNG NGH CAO THÀNH
PH H CHÍ MINH......................................................................................... 23
2.1 Tình hình ình cơng t n)m 1995
n nay........................................... 23
2.2 Xác *nh các ngun nhân gây ra ình cơng trong khu ch xu!t và khu
cơng ngh cao thành ph H& Chí Minh ………………...................................... 24
2.2.1 Các nguyên nhân liên quan
L
ng t i thi u và l
n v!n
ti n l
ng, ti n th
ng th+a thu,n............................................. 25
K t qu kh o sát theo nhóm nguyên nhân liên quan
th
ng 25
n v!n
l
ng,
ng…………................................................................................................ 27
2.2.2 Các nguyên nhân liên quan
n th i gian lao #ng................... 31
2.2.3 Các nguyên nhân liên quan
n i u ki n sinh ho t và môi tr
ng
làm vi c………………...................................................................................... 32
2.2.4 Các nguyên nhân liên quan
n thái #, hành #ng
hóa ( xúc ph m nhân ph.m, danh d , dân t#c, tôn giáo) c a ng
và các nguyên nhân liên quan
n ng
i x- thi u v)n
i s- d ng lao #ng
i lao #ng ............................................. 37
2.3 M#t s các cu#c ình cơng tiêu bi u
các khu ch xu!t, khu công nghi p
và khu công ngh cao ........................................................................................ 38
2.3.1 Các cu#c ình cơng do ngun nhân liên quan
l
ng, th
ng óng vai trị ch
v
o và là ngịi n" c a cu#c ình cơng ............... 39
2.3.2 Các cu#c ình cơng do ngun nhân liên quan
gian lao #ng óng vai trò ch
n các v!n
o là gi t n
n các v!n
v th i
c làm tràn ly gây ra các v!n
ình
cơng………… ................................................................................................... 42
2.3.3 Các cu#c ình cơng có ngun nhân liên quan
ki n làm vi c óng vai trị ch
o và là ngịi n" d/n
n các v!n
v
i u
n ình cơng ………… . 43
2.4 Nh,n xét.............................................................................................. 45
2.5 Các nguyên nhân khác gây ra ình công.............................................. 46
a. Thi u th
ng l $ng,
i tho i là ngun nhân c a ình cơng........ 46
b. Vi c th c thi pháp lu,t không hi u qu và m#t môi tr
nhà
u t ……………… .................................................................................. 47
c. Cơng ồn
2.6 Tóm t t ch
Ch
ng ng h# các
c!p doanh nghi p y u kém ....................................... 47
ng 2 ................................................................................ 49
ng 3: M0T S GI1I PHÁP NH2M NG3N NG4A VÀ GI1I QUY T ÌNH
CƠNG……… ................................................................................................... 51
3.1 Thách th c c a quan h lao #ng trong các khu ch xu!t, khu công
nghi p và khu ngh cao ..................................................................................... 51
3.1.1 Th* tr
ng lao #ng khan hi m .................................................... 51
3.1.2 Nh,n th c c a ng
i lao #ng v
ình cơng ã thay "i nhi u, mu n
ình cơng h n, bi t cách t" ch c ình cơng h n, ình cơng x y ra nhi u h n .... 52
3.1.3 ình cơng ti p t c x y ra v i nh%ng nguyên nhân là ng
mu n nâng l
ng và c i thi n i u ki n làm vi c h n là vi ph m c a ng
i lao #ng
i s- d ng
lao #ng …….................................................................................................... 52
3.2 Gi i pháp ng)n ng a ình cơng ........................................................... 53
3.2.1 Phát tri n các kênh thông tin thông su t ....................................... 53
3.2.1.1 Thi t l,p và duy trì kênh thơng tin hai chi u gi%a ban giám
ng
c và
i lao #ng .................................................................................................. 53
3.2.1.2 T o h#p th góp ý ................................................................. 56
3.2.2 Phát tri n quan h lao #ng t t 5p............................................... 56
3.2.2.1 Phát tri n quan h lao #ng trong ph m vi doanh nghi p ...... 56
3.2.2.2 Phát tri n quan h lao #ng
t m v mô ............................... 59
3.2.3 Gi i pháp x- lý khi có d!u hi u hay nguy c x y ra ình cơng..... 60
3.3 Gi i pháp gi i quy t khi có ình cơng x y ra ............................................... 61
3.4 Gi i quy t ình cơng thơng qua quy t *nh c a th t
ng............................ 66
3.5 Gi i quy t ình cơng thơng qua quy t *nh c a Tịa án nhân dân ................. 66
3.6 Ki n ngh* các gi i pháp nh6m gi i quy t và ng)n ng a ình cơng ............... 67
3.6.1 Ki n ngh* m#t s gi i pháp nh6m gi i quy t ình cơng..................... 67
3.6.2 Nh%ng l u ý khi gi i quy t ình cơng........................................... 70
3.7 Tóm t t ch
ng 3......................................................................................... 70
K T LU7N…................................................................................................... 72
PH8 L8C ……….............................................................................................. xxx
TÀI LI U THAM KH1O ………..................................................................... xxx
L I CAM OAN
Tác gi xin cam oan t!t c các n#i dung chi ti t c a bài lu,n v)n này
$c trình bày theo k t c!u và dàn ý c a tác gi v i s dày công nghiên c u,
thu th,p và phân tích các tài li u có liên quan, &ng th i
ki n c a Phó Giáo s – Ti n s Tr n Kim Dung
$c s
óng góp ý
hồn t!t lu,n v)n.
Tác gi xin hồn toàn ch*u trách nhi m v i cam k t trên.
H c viên: Nguy n ình Hu!n
L p: Qu n Tr* Kinh Doanh, K15
CÁC T4 VI T T9C
KCNC
Khu công ngh cao
CNC
Công ngh cao
TL L TP
T"ng liên oàn lao #ng thành ph
ILO
T" ch c lao #ng qu c t
PTMCNVN/ VCCI
Phòng th
S L TBXH
S lao #ng th
Cty
Công ty
ng m i công nghi p Vi t Nam
ng binh xã h#i
PH N M
1. Gi i thi u lý do ch n
U
tài
Th i gian g n ây, tình tr ng ình công liên ti p x y ra theo chi u
h
ng gia t)ng,
t,p trung
c bi t trong các doanh nghi p có v n
ut n
c ngồi,
các cơng ty có l $ng lao #ng l n trong các l nh v c nh giày da,
may m c, i n t-…
Nh%ng cu#c ình công quy mô l n t i các khu công nghi p, khu ch
xu!t v a qua ã ánh #ng xã h#i Vi t Nam v m#t chi u xung #t m i ã
n và s: s ng chung lâu dài v i chúng ta: xung #t l$i ích gi%a ch -th$,
gi%a ng
i s- d ng lao #ng và ng
i lao #ng.Nh%ng *nh ki n t b!t kì
phía nào (dù là ng h# cơng nhân hay khuy n khích
ut )
u khơng có ích
cho nh%ng chính sách dài h n.
T khi ình công
thông qua
$c
a vào b# Lu,t Lao #ng, ng
i lao #ng
i di n c a mình ho c t" ch c cơng ồn ã t" ch c nhi u cu#c
ình công theo quy *nh c a pháp lu,t, !u tranh ịi quy n l$i chính áng
c a mình m#t cách h$p pháp .Tuy nhiên, h u h t các cu#c ình cơng
mang tính t phát, trái v i quy *nh c a pháp lu,t. a s các tr
công
ph n
i ng
i s- d ng lao #ng do n$ l
các cam k t khác v i ng
ch doanh nghi p th
ng, th
ng h$p ình
ng ho c vi ph m
i lao #ng, vi ph m quy *nh c a pháp lu,t, ho c
ng xuyên ép ng
*nh, i u ki n lao #ng không
$c
i lao #ng t)ng ca không úng qui
m b o...
M#t cu#c ình công dù di n ra ng n hay kéo dài
tiêu c c cho c ng
u
i s- d ng và ng
u
l i h,u qu
i lao #ng. Do v,y vi c "n *nh s n
xu!t, kh i l i tinh th n làm vi c, t o s yên tâm cho ng
i lao #ng b6ng các
i u ch;nh h$p lý v chính sách sau khi cu#c ình cơng ch!m d t c
c tiên
i v i doanh nghi p.
ình cơng trong các doanh nghi p là m#t v!n
r!t r#ng nó di n ra
m i n i, m i lo i hình doanh nghi p. Tuy nhiên th ng kê cho th!y hai ph n
ba các cc ình cơng x y ra
các doanh nghiêp có v n
ut n
c ngồi,
t p trung ch y u các t nh và thành ph phía Nam, n i có nhi u khu ch xu t
và khu công nghi p c a c n
c. M c dù các doanh nghi p này ch chi m
kho ng 3% t ng s doanh nghi p trên c n
l
ng lao
c nh ng s d ng t i 15% l c
ng1 . Th ng kê t Ban Qu n lý các khu ch xu!t, khu công ngh
cao thành ph H& Chí Minh cho th!y tình hình ình cơng ang có xu h
ng
gia t)ng. C th , n m 2005 các khu ch xu!t, khu cơng ngh cao thành ph
H& Chí Minh ch có 16 v
ch m i 6 tháng
ình cơng; n m 2006: 38 v ; n m 2007: 62 v và
u n m 2008: trên 60 v
M=i cu#c ình cơng
là nh%ng v!n
2
u làm phát sinh nh%ng v!n
pháp lý, có khi
r!t ph c t p mà các quy *nh v lao #ng hi n t i ch a th
bao quát h t. Th c t
ã cho th!y nh%ng b!t c,p trong lý lu,n c
ti n cu#c s ng mà c)n nguyên xu!t phát t mâu thu/n l$i ích trong quan h
lao #ng, xung #t gi%a ch và th$. Vì th trong b i c nh hi n nay c a n
ta, v!n
này c n
quy t nh%ng v
v n
ut n
$c nghiên c u sâu
ng m c này.
c
t o c s lý lu,n cho vi c gi i
tài: “ ình cơng trong các doanh nghi p có
c ngồi t i khu ch xu!t, khu công nghi p và khu cơng ngh
cao thành ph H Chí Minh: Ngun nhân và gi i pháp”
$c th c hi n
nh6m giúp cho các nhà ho ch *nh chính sách, các doanh nghi p, các nhà
qu n tr* nhân s có cái nhìn khoa h c v v!n
Jan Jung Min. 2007.Tr.3.
Ng c L%.2008
ình cơng.
2. M c ích nghiên c u c a
tài:
Trên c s nghiên c u m#t cách h th ng, toàn di n, th c ti n v v!n
công t i các doanh nghi p có v n
ut n
ình
c ngồi t i khu ch xu!t, khu
công nghi p và khu công ngh cao thanh ph H& Chí Minh, m c ích nghiên
c u
tài này là nh6m:
Xác *nh các nguyên nhân d/n
n
ình cơng
Lý gi i vì sao các cu#c ình cơng c a n
c ta
u r i vào tình tr ng
trái pháp lu,t
Ki n ngh* các gi i pháp nh6m gi i quy t và ng)n ch n các cu#c ình
cơng t
ng t tái di n.
3. Ph m vi và ph !ng pháp nghiên c u
Ph m vi c a nghiên c u:
tài ch; t,p trung kh o sát và tìm hi u các cu#c ình cơng c
các khu ch xu!t, khu công nghi p và khu công nghê cao
thành ph H& Chí Minh.
Ph !ng pháp nghiên c u:
Lu,n v)n s- d ng ph
ng pháp nghiên c u *nh tính và *nh l $ng, x- lý s li u
ch y u là b6ng th ng kê mô t trên Excel.
D a vào c s lý thuy t, b ng câu h+i này
$c thi t k làm hai ph n : Ph n 1 : các
nguyên nhân gây ra ình công; Ph n 2 các bi n pháp gi i quy t ình cơng ( Ph l c
1 và 3)
C> m/u: 100 ng
i( dành cho ph n 1 c a b n câu h+i) và 40 ng
i( dành cho ph n
2 c a b n câu h+i) ( ph l c 2 ính kèm)
i t $ng i u tra: là các giám
cơng ồn, lãnh
c nhân s , chun viên phòng nhân s , cán b#
o phòng qu n lý doanh nghi p và công nhân lao #ng t i khu
công ngh cao, khu ch xu!t và khu công nghi p thành ph H& Chí Minh.
B ng câu h+i
nh,n
$c g i
n cho các
i t $ng trên t ngày 05 tháng 01 n)m 2009 và
$c t!t c các câu tr l i vào ngày 23 tháng 1 n)m 2009
4. Ý ngh"a th#c ti$n c a nghiên c u
Thông qua các cu#c kh o sát th c t các cu#c ình cơng t i các doanh nghi p FDI
c
i u tra t các nhà qu n tr* nhân s , nh%ng k t qu c
th mà nghiên c u s: mang l i :
i v i doanh nghi p : bi t
$c các nguyên nhân d/n
n ình cơng, các ph
ng
pháp, kinh nghi m gi i quy t khi x y ra ình cơng và ng)n ch n ình cơng. T
ó
có nh%ng chính sách và gi i pháp phù h$p
ng)n ng a ho c x- lý t t các v!n
v lao #ng, tránh tình tr ng ình công x y ra ho c tái di n.
i v i ng
v
i lao #ng: Giúp cho ng
i lao #ng có nh,n th c m#t cách úng
ình cơng và m#t s quy *nh c a pháp lu,t v
ng x- thích h$p v a b o v
ình cơng,
t
n
ó có thái #
$c quy n l$i chính áng c a mình, v a không gây
thi t h i cho doanh nghi p.
i v i các nhà ho ch *nh chính sách xã h#i: có cái nhìn tồn di n, th!u áo v
v!n
ình cơng
t
t cu#c s ng.
5. B% c c c a
tài
ó xây d ng chính sách "n *nh, phù h$p, thi t th c v i th c
Ngoài ph n m
lu,n v)n này
u, k t lu,n, ph l c v i danh m c tài li u tham kh o
$c chia thành 3 ch
Ch !ng 1: Gi i thi u v
ng:
ình cơng và các khu ch xu!t, khu công
ngh cao và khu công nghi p thành ph H Chí Minh
Ch !ng 2: Ngun nhân ình cơng t i các doanh nghi p FDI
khu
ch xu!t, khu công nghi p, khu cơng ngh cao Thành ph H& Chí Minh.
Ch !ng 3: Ki n ngh* m#t s gi i pháp nh6m ng)n ch n và gi i quy t
các cu#c ình công trong n n kinh t th* tr
ng
Vi t Nam
CH &NG 1
GI I THI U V'
ÌNH CƠNG VÀ CÁC KHU CH XU T, KHU CÔNG
NGHI P VÀ KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
1.1 Gi i thi u v
H
CHÍ MINH
ình công
1.1.1 Khái ni m, b(n ch)t và d)u hi u c a ình cơng
a.Khái ni m
Theo website Wikipedia, ình cơng
$c hi u là s ki n lao #ng ng ng l i vì r!t
3
nhi u cơng nhân t ch i làm vi c .
Theo quy *nh c a pháp lu,t, ình công
ch c và t nguy n c a t,p th ng
th v i ng
$c hi u là s ng ng vi c t m th i, có t"
i lao #ng
gi i quy t tranh ch!p lao #ng t,p
i s- d ng lao #ng t i doanh nghi p4
Nh%ng cu#c ình công không do ch th theo quy *nh c a pháp lu,t t" ch c lãnh
o thì g i là ình cơng t phát
Vi c gi i quy t tranh ch!p lao #ng t,p th
$c thông qua v)n b n (yêu sách,
n,
th ) nêu ý ki n òi h+i quy n và l$i ích cho t,p th lao #ng: ịi bãi b+ các quy
*nh khơng có l$i cho ng
i lao #ng ho c òi b" sung các quy *nh v s cơng
b6ng, bình ?ng v quy n ph i
ng
i s- d ng lao #ng. M#t ng
m#t phân x
$c tôn tr ng,
i ho c m#t s ít ng
i lao #ng v i
i trong m#t t" s n xu!t ho c
ng thu#c nhà máy, xí nghi p ng ng vi c t m th i
ch!p lao #ng không
gi i quy t tranh
$c g i là ình cơng, vì s ng ng vi c này không ph i là s
ng ng vi c t nguy n c a c t,p th lao #ng
ng
i x- gi%a ng
!u tranh òi quy n và l$i ích v i
i s- d ng lao #ng.
b. ình cơng và bãi cơng
ình cơng và bãi cơng xem xét t góc # ịi h+i quy n l$i thơng qua ng ng làm
vi c v th c ch!t ch; là m#t, nh ng bãi cơng có th hi u r#ng h n so v i ình cơng
v quy mơ t" ch c, ph m vi, thành ph n và m c tiêu
/>B# lu,t lao #ng.2007.Ch ng 14. i u 172
t ra. M#t cu#c bãi cơng có
th chuy n hố thành m#t cu#c bi u tình ịi các quy n l$i khác, cịn ình cơng thì
kh n)ng chuy n hố thành bi u tình là r!t ít x y ra5.
c. ình cơng và bi*u tình
ình cơng khác v c b n v i bi u tình
Y ut
ình cơng
Khác
ình cơng là s
v
Bi u tình
-
*nh ng ng vi c t m th i
ngh a
i m và ch y u do
!u tranh b6ng t h p
o
bày t+ ý chí, nguy n v ng
và bi u d
ng l c l $ng chung và do
nhi u thành ph n tham gia th c hi n.
i lao #ng th c
Ví d : bi u tình tu n hành, xu ng
hi n
Khác
bi u tình là s
ơng
trong cùng m#t th i
ng
nh%ng i m sau:
ng bi u tình… .
ình cơng là xu!t
-
Bi u tình xu!t phát t các mâu thu/n
v
phát t s tranh ch!p
không ch; là s tranh ch!p v lao #ng
nguyên
lao #ng gi%a ng
i
mà cịn có s tranh ch!p v nhi u v!n
nhân
s- d ng lao #ng và
khác, có th là nguyên nhân v kinh
ng
i
lao
#ng(ngh a là ch
t $ng
là nguyên nhân v
chính tr*, v)n hóa, ho c là s
ph n
y u v nguyên nhân
kháng quy t li t nào ó d/n t i bi u
kinh t )
tình ịi gi i quy t các v!n
Khác
v
t , c
i t $ng ch
y u
!y.
i t $ng ch y u tham gia vào cu#c bi u
i tham gia vào vi c tình bao g&m các thành ph n trong xã h#i.
ình cơng là ng
tham
lao
#ng và ng
gia
s- d ng lao #ng
i
i
ng Thanh C n, Lê Ti n D
Do có s khác nhau v nguyên nhân,
i t $ng, m c tiêu mà cách th c gi i quy t
các lo i này c
ng h$p c th
có s v,n d ng cách gi i quy t phù h$p6
d. B(n ch)t c a ình cơng.
@nh cơng ABC
hi n t $ng quan h C
lao #ng t C
nhiên trong m#t n n kinh t C
DE*C
tr
n i l$i Fch G a ng
i lao #ng HBCng
i s-CI ng lao #ng th
ng
ng không &ng nh!t,
do JC
KELt sinh xung #t d
iC
I ng @nh công.
C
M n ch!t G a @nh công th
ng thay "i HBCKELt tri n GNng v i s CKELt tri n G a OPC
h#i qua GLc giai Q n RELc nhau G a STLCD
U@nh công nghiêp EJa HBCt)ng tr
t . VBC
giai Q n
ng
u G a công nghi p EJa, tranh ch!p lao #ng phLt sinh GE C
y u do
i s-CI ng lao #ng vi KE m quy n h$p KELp G a ng
h$p J, ng
th C
GE*u
ng kinh
i lao #ng th
i lao #ng. Trong tr
ng GJCnh%ng EBnh #ng KE n
ng
i t,p th Ckhi E Ckhông
ng s C
b!t công WBC
gi i GE C
gây ra, INCJC
ABC
s C
b!t công th,t s C
hay do E C
G m nh,n th!y.
Nh%ng tranh ch!p th
ng xuyên v Cquy n trong giai Q n
nghi p EJa G
u G a STLCDU@nh công
Cn)ng l c th c thi lu,t lao
#ng thông qua h Cth ng thanh tra lao #ng hi u ST . XBnh #ng KE n
theo I ng trên th
ng mang D
Fnh t Cv CHBCD
E C#ng H@C
ng
i t CKELt
i lao #ng GE;C
mu n Y o
v C
quy n h$p KELp G a W@nh.
Kinh nghi m A
*ch s-CG a GLc n
EBnh #ng
c RELc cho th!y ng
i lao #ng Z:Cnhanh GEJng
C [i E+i i u ki n A
Bm vi c t t h n thông qua @nh công. Trong giai
Q n \By, @nh công tr CD
EBnh ph
ng GLch
Ct)ng c
ng l$i Fch G a ng
i lao
#ng. S Cthay "i v CY n ch!t trong @nh công ABC
m#t s Cthay "i t C
nhiên H@C\JCth C
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
hi n r6ng ng
D
E*C
tr
i lao #ng PCb t
u hi u logic quan h Cvi c A
Bm trong n n kinh t C
ng thông qua kinh nghi m A
Bm vi c7
1.1.2 Các d)u hi u c! b(n c a ình cơng:
-Cơng nhân ng ng làm trong cùng m#t th i i m nh!t *nh và có ơng ng
i lao
#ng tham gia.
-Có ng
i
ng ra t" ch c t,p h$p, v,n #ng ng
i lao #ng
-Có ng
i
i di n nh%ng ng
i tho i v i ng
i ình cơng
i s- d ng lao
#ng.
-Có ng
i so n th o và
nh%ng ng
a b n yêu sách ho c
i ình cơng cho ng
-Tâm tr ng c a nh%ng ng
g t, th,m chí nhi u ng
n th khi u ki n, t cáo c a
i s- d ng lao #ng.
i tham gia ình cơng th
ng bi u hi n b c xúc, gay
i có nh%ng hành #ng quy t li t phê phán ng
i s-
d ng lao #ng8.
1.1.3 S#+
chuy*n ,i -(n ch)t ./c cu0c 1nh công 2 Vi t Nam
Theo các chuyên gia ILO, nguyên nhân GEFnh G a @nh công t CKELt: A
BCdo doanh
nghi p vi KE m quy n l$i h$p KELp G a ng
#ng HBCRELc bi t v Cv)n EJa gi-a ng
trong n
c. V@Cv,y, GLc chuyên gia th
lao #ng HBCng
i lao #ng, s Cthi u hi u bi t lu,t lao
i ST n A]Cn
c \^QBi HBCng
i lao #ng
ng nh!n m nh t i vi cC^_
Lo I c cho ng
i
i s-CI ng lao #ng v Clu,t lao #ng, coi JCnh m#t bi n KELp
C
KE[ng ng a “ @nh công t CKELt”. Tuy nhiên, th c t cho th!y @nh công không GE;C
xu!t KELt t Cs Cvi KE m KELp lu,t G a ng
i s-CI ng lao #ng WBC\^By GBng b t
ngu&n nhi u h n t Cxung #t tr c ti p v Cl$i Fch gi%a ng
i lao #ng HBCng
i s-C
Chang Hee Lee .2006. Tr.2.
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
I ng lao #ng. M)c INCA
]Cdo RELc bi t v)n EJa GJCth C `ng trong khu v c
n
c \^QBi, y u t Cv)n EJa c n
$c coi A
BC^_t n
ut
cA
Bm D
UBn ly khi n cho tranh
ch!p v Cl$i Fch n"Cra, HBCd CIBng YNng KELt DEBnh xung #t khi thi u EQ t #ng
D
EQ i hai chi u gi%a ng
i ST n A
]Cn
c \^QBi HBC
ng
IJ, vi c ^_
Lo I c ng
i lao #ng HBC
ng
Z:C
không ^_i quy t
$c v!n
D
Fnh OPCh#i G a m#t v!n
i
i
i di n cho công nhân. Do
i s-C
I ng lao #ng v lu,t lao #ng GJCA
:C
C@nh công t C
KELt H@C@nh công A
BC
s C
th C
hi n mang
Ckinh t , [i E+i không GE;Cbi n KELp KELp A]CWBCquan
D
U ng h n ABC
STLC
DU@nh xây d ng quan h C
lao #ng A
Bnh W nh HFC
IC
nh D
E+a
c t,p
th C C
A
Bm EBi E[a l$i Fch kinh t C
G a GC
hai bên
a^QBi ra, D
@nh E@nh kinh t C
HBC
DE*C
tr
công h n. V*Cth CG a ng
ng lao #ng hi n nay GJC
th C
d/n t i nhi u @nh
i lao #ng, th Chi n qua E@nh th c @nh công t CKELt, GJC
th Ct)ng lên do s Ckhan hi m lao #ng trên DE*Ctr
v c
ut n
c \^QBi, lao #ng Di GLc *a ph
ng. Nh Cs CKELt tri n G a khu
ng xung quanh khu công nghi p HBC
khu ch C
xu!t PC $c s-C
I ng h t, H@C
v,y doanh nghi p KE i thu E`t lao #ng t CGLc
HNng nông thôn xa xôi (theo S CL TBXH M@nh D
#ng A
BCng
i t Cn i RELc t i) . VBCvi c thu E`t lao #ng nông thôn ra D
EBnh ph C
\^By cBng REJCkh)n do chi KEFCsinh EQ t cao, m c l
ti n
C
g-i v C
\EB.V@C
v,y E C
không G[n #ng l c
Khi lao #ng khan hi m, ng
h n. Ng
C
A
Bm vi c C
D
EBnh ph .
i lao #ng-CGLCnhân hay t,p th -CGJCH*C
th Cm cCG C
cao
n m#t doanh nghi p RELc v i hy H ng GJC i u ki n t t h n m#t GLch
d CIBng. Hi n t $ng \By
$c GLc \EBCkinh t Clao #ng ^ i A
BCl a GE n “thôi vi c”
i lao #ng D
@m ki m i u ki n A
Bm vi c t t h n b6ng GLch “thôi vi c C
ch=CA
Bm hi n Di. Ho c ng
thông qua DE+a
tr
ng th!p khi n E Ckhông G[n
i lao #ng không EBi A
[ng v i i u ki n ABm vi c Cdoanh nghi p \By GJC
th Cchuy n
b i H@Cng
ng HBC &ng Nai,70-80% lao
i lao #ng G
c t,p th , th
ng A
BCb6ng GLch kêu ^ i @nh công. Trong m#t D
E*C
ng khan hi m lao #ng, GLch A
Bm \By G
lao #ng không mu n m!t lao #ng HBC
ng
i s-CI ng
i lao #ng Ft Y*C
Lp l c m!t vi c ABm h n.
CLc \EBC
kinh t C
lao #ng ^ i ây A
BC
l a GE n “ !u tranh” H@C
ng
i lao #ng D
@m GLch
nâng cao i u ki n ABm vi c b6ng GLch !u tranh v i GE C
doanh nghi p. “Thôi vi c”
HBC
“ !u tranh” GJC
quan h C
qua Ai. V i DFnh QBn k t cao trong công nhân Vi t Nam,
GJCth Cng
i lao #ng Z:Cl a GE n ph
ng Ln “ !u tranh” nhi u h n nh!t A
BCkhi
ngu&n lao #ng khan hi m, t C JCd/n t i nhi u cu#c @nh công t CKELt h n xu!t
KELt t C
v!n
C
l$iC
Fch h n ABC
quy n h$pC
KELp9
1.1.4 Nguyên nhân gây ra ình công :
Nguyên nhân gây ra ình công theo nghiên c u cu( ILO v tình hình ình cơng
c a Vi t Nam 10
Nguyên nhân \ y sinh nhi u cu#c @nh công trong khu v c
ut n
c \^QBi HBo
gi%a th,p niên 90 ABCdo “khLc bi t v Cv)n EJa” HBCm#t s CEBnh vi Lnh ,p, O`c
KE m công nhân G a ST n A]Cng
in
c \^QBi. Theo thông tin WBCGLc chuyên gia
ILO GJC $c, REQ ng m#t n%a s C @nh công trong khu v c \By tr
do s C Lnh ,p ho c O`c KE m G a ng
c n)m 2001 A
BC
i ST n A
]Cv i công nhân. Tuy nhiên, t C JC
t i nay con s CGLc cu#c @nh công GJCnguyên nhân t CGLch x-Cs CG a ng
i ST n A
]C
PC^_m nhi u. Hi n nay @nh công Ai xu!t KELt t CA
]Cdo kinh t . Theo nghiên c u
G a ILO, g n 1/3 GLc cu#c @nh công n)m 2002-2004 xu!t KELt t Cv!n
th!p (th
ng A
BC
doanh nghi p không th C
t)ng l
do yêu c u t)ng ti n th
nh
l
ng (th
ng nh
PC
h a v i cơng nhân), ¼ A
BC
ng do doanh nghi p khơng D
U
PCD
E+a thu,n), ¼ liên quan t i gi CA
Bm vi c (th
CD
UCl ng
$c m c th
ng
ng A
BCH@Cdoanh nghi p D
UC
ng A
Bm thêm cho công nhân STLCth!p), 1/5 A
BCyêu c u D
UCs Cl ng WBCdoanh
nghi p G[n n$, 1/6 A
BCdo doanh nghi p không tr l
công xu!t KELt t Cvi c công nhân không
ng
ngCABm thêm. 1/6 cu#c @nh
$c nh,n h$p &ng lao #ng, 1/8 A
BCdo
i s-C
I ng lao #ng không Jng b o hi m xã h#i HBC
1/8 ABC
do ng
#ng Lp I ng bi n KELp KE t (b!t h$p KELp) v i công nhân.
Chang-Hee Lee.2006. Tr.4-5.
Chang-Hee Lee, Tl d, tr.3
i s-C
I ng lao
b@nh E@nh cho th!y UcCUBng GJCm#t s Cchuy n "i trong EBnh #ng @nh công G a
công nhân t Cch=CA
BCm#t GLch DE C#ng
D
Fch c c nh6m t)ng c
CY o v Cquy n l$i h$p KELp
n m#t GLch
ng l$i Fch G a W@nh ang di n ra C
Vi t Nam, b6ng ch ng A
BC
con s C@nh công do tranh ch!p v C
l$i Fch kinh t C\^By GBng t)ng: không EBi A
[ng H@C
ti n l
nh
ng th!p, [i t)ng l
ng, KEBn \Bn H@CGE Cdoanh nghi p không D
UCth
PC
h a HBC[i pE i DUC
ti n th
ng
ng, U`t b t th i gian ABm vi c.
Ngun nhân gây ra ình cơng theo t,ng k3t c a Vi t Nam11
- %i v i ng 4i s5 d ng lao 0ng:
•
ình cơng do các ngun nhân liên quan
ng
l
ng th
ng nh
là
i lao #ng khơng óng b o hi m xã h#i, b o hi m y t ; không ký h$p
&ng lao #ng ho c th+a
các ch
tr l
c lao #ng t,p th ; không công khai minh b ch
#, chính sách, các kho n thu nh,p c a ng
ng ch a úng và ch a
ho c ch,m i u ch;nh m c l
khơng ch)m lo
•
n v!n
y
i lao #ng
$c h
ng;
; c
ng cho ng
n các phúc l$i c a ng
ình cơng do các nguyên nhân liên quan
i lao #ng khi giá c bi n #ng;
i lao #ng…
n th i gian lao #ng: nh t)ng ca
liên t c, c t b t th i gian lao #ng làm nh h
ng
n thu nh,p c a ng
i
lao #ng…
•
ình cơng do các ngun nhân ng
sinh ho t và môi tr
i lao #ng không ch)m lo
ng làm vi c : di n tích nhà x
b* b o h# lao #ng thi u th n; nhà x
không
n i u ki n
ng ch,t h5p, trang thi t
ng thi u ánh sáng; b%a )n gi%a ca
dinh d >ng thi u ch!t l $ng, không
ch!t l $ng …
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
•
ình cơng do các ngun nhân ng
thi u v)n hóa nh là ng
#ng ho c do ng
i lao #ng có thái # hành #ng
i s- d ng lao #ng
i x-
i x- thi u tôn tr ng ng
i lao
i s- d ng lao #ng không am hi u phong t c, t,p qn ,
tính ch!t dân t#c tơn giáo…
- %i v i ng 4i lao 0ng: do nh,n th c v pháp lu,t cịn h n ch khơng n m
quy n l$i và ngh a v c a mình
nh%ng gì; cá bi t có m#t s tr
n âu,
ng h$p ng
$c làm nh%ng gì và khơng
$c
$c làm
i lao #ng b* kích #ng a dua theo kd
x!u.
1.1.5 Tác h i c a ình cơng
%i v i ng 4i lao 0ng:
Vi c ình cơng s: gián ti p và tr c ti p nh h
sinh ho t h6ng ngày c a ng
nh%ng ng
i tham gia ình cơng s: khơng
cơng, cịn nh%ng ng
nh,n
$c l
i lao #ng. Tr
ng t i quy n l$i, s c kh+e và n p
c h t, theo quy *nh pháp lu,t thì
$c h
ng l
ng trong th i gian ình
i khơng tham gia ình cơng nh ng ph i ng ng vi c thì ch;
ng ng ng vi c,
ng nhiên m c l
ng này s: th!p h n m c l
ng
làm vi c.
Vi c ình cơng khi n ng
i lao #ng s ng trong tâm tr ng c)ng th?ng, làm t)ng áp
l c (stress) khi n s c kh+e ng
i tham gia bi suy gi m. Vi c ình cơng n y sinh
mâu thu/n, nghi ke l/n nhau gi%a các b# ph,n ng
i lao #ng trong cùng m#t t,p
th , gi%a t,p th lao #ng này v i t,p th lao #ng kia, khi n h không yêu tâm làm
vi c.N u ình cơng khơng h$p pháp cịn ph i b&i th
nghi p.
%i v i doanh nghi p:
ng thi t h i cho doanh
Vi c ình cơng làm dán o n ti n # lao #ng s n xu!t c a doanh nghi p, tr c ti p
làm gi m ch!t l $ng hi u qu các công vi c, nh h
doanh c a
tín, th
ng nghiêm tr ng t i vi c kinh
n v*, &ng th i nó c
ng hi u ó trên th* tr
ng, làm cho khơng khí lao #ng s n xu!t trong
doanh nghi p n ng n , quan h lao #ng, tình c m ch - th$ b* s t md. Cá bi t ây
c
a doanh nghi p
n tình tr ng phá s n.
%i v i xã h0i :
Vi c ình công không ch; nh h
*a bàn, môi tr
gây nh h
ng
ng trong ph m vi
n v*, nó cịn nh h
ng
n
ng ho t #ng xung quanh, nh làm náo lo n gây m!t tr,t t tr* an,
n các doanh nghi p, h# gia ình và khu v c dân c li n k , gây
tâm lý lo ng i cho các cho các nhà
ti n hành các d án
u t (c trong và ngoài n
u t phát tri n kinh t - xã h#i
n
c) trong quá trình
c ta12.
1.1.6 Th3 nào là m0t cu0c ình cơng h6p pháp
Theo b# lu,t s-a "i, b" sung n)m 2006 ch
ng XIV, M c IV-
quy t ình cơng, thì vi c t" ch c ình cơng t,p th
ình cơng và gi i
úng pháp lu,t c n chú ý nh%ng
vi c sau:
V phía ban ch!p hành cơng ồn c s ho c
n mb t
$c tâm t , nguy n v ng c a ng
hay không mu n t" ch c ình cơng; ch
i di n t,p th ng
i lao #ng liên quan
#ng
i lao #ng c n
n vi c có mu n
ng ra t" ch c và lãnh
ình cơng, sau khi ã l!y ý ki n(b+ phi u ho c l!y ch% ký) c a ng
o cu#c
i lao #ng v
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
vi c ti n hành ình cơng, thơng báo v i cơng ồn c!p trên(qu,n, huy n,th* xã,
thành ph thu#c tình) vi c ình cơng c a t,p th ng
i lao #ng; chu.n b* k ho ch,
t"ng h$p ý ki n và so n th o b n yêu sách ình cơng.
V phía ng
i lao #ng c n ch!p hành úng các quy *nh c a pháp lu,t trong quá
trình ình công (tr
c, trong và sau khi ình công), x p thành hàng l i gi% tr,t t ;
bình t nh và óng góp ý ki n xây d ng b n u sách ình cơng; nh!t trí cao v i Ban
ch!p hành cơng ồn.
-
Trình t th t c ình cơng g&m 5 b
c sau:
o l!y ý ki n ình cơng
o ra quy t *nh ình cơng và b n u c u
o trao quy t *nh ình cơng và b n yêu c u
o th
o
ng l $ng và hoà gi i
ình cơng
- Vi c ình cơng t,p th
ng
i lao #ng m i
quy t tri t
úng pháp lu,t là h t s c c n thi t, vì ch; nh v,y
$c pháp lu,t b o h# và các v!n
, em l i quy n l$i cho ng
b c xúc m i
$c gi i
i lao #ng. Thêm n%a ình cơng t,p th
úng pháp lu,t còn th hi n ý th c t" ch c kf lu,t c a t,p th lao #ng t i doanh
nghi p ó, vì n u khơng có ý th c t" ch c kf lu,t s: khơng có ho t #ng chung.
Các ho t #ng chung ch; có th ti n hành
$c n u t!t c m i ng
i trong t,p th có
ý th c t" ch c kf lu,t, nh!t là các ho t #ng trong m#t cu#c ình cơng. Ng
#ng trong các doanh nghi p ph i th!y rõ i u này
i lao
b n thân mình hành #ng
úng và gi i thích cho &ng nghi p cùng hành #ng úng13
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
1.1.7 Nh7ng i u c8n tránh khi t, ch c ình công
Tr
y
Ch
c h t c n tránh là vi c ình công không h$p pháp ( không úng, không
v i các quy *nh trong B# Lu,t Lao #ng s%a "i, b" sung n)m 2006 t i
ng XIV, Muc IV –
ch a
ình cơng và gi i quy t ình cơng) t c là vi c ình cơng
$c Ban Ch!p hành Cơng oàn c s t" ch c và lãnh
tranh ch!p lao #ng t,p th , ho c ch a có
và vi c ình cơng ch a
ph thu#c t;nh ho c t
o , ch a xu!t phát t
i di n do t,p th ng
i lao #ng c- ra
$c thông báo v i cơng ồn huy n, qu,n, th* xã, thành
ng
ng; có hi n t $ng c n tr vi c th c hi n quy n ình
cơng c
i lao #ng ình cơng và c n tr ng
i lao #ng khơng
tham gia ình cơng i làm vi c.
Vi c ình công t i ke lôi kéo nh%ng ng
i không liên quan tham gia, vì th
s: ch; là “ " d u vào l-a” ã khơng gi i quy t
hình thêm ph c t p, gây khó kh)n cho c ng
#ng. C n tránh vi c tr
$c v!n
l i còn làm cho tình
i lao #ng và ng
ng bi u ng%, kh.u hi u, r i truy n
“ ép” nh%ng bên tham gia gi i quy t các v!n
liên quan
i s- d ng lao
n, dùng áp l c
n vi c ình cơng, c
nh các hành #ng thối m , vu cáo và các hành vi thi u v)n hóa khác, vì ó không
ph i là bi n pháp t t, trái l i còn ph n tác d ng, phá v> tính h$p tác trong vi c gi i
quy t các v!n
Ng
kf lu,t
t ra trong b n yêu sách,
i s- d ng lao #ng không
i v i ng
i lao #ng, ng
t $ng này sang làm vi c
không
nhà x
$c ch!m d t h$p &ng lao #ng ho c x- lý
i lãnh
o ình cơng ho c i u #ng nh%ng
i
n i khác vì lý do chu.n b* ho c tham gia vao ình công,
$c trù d,p, tr thù nh%ng ng
Ng
n, th c a các bên tham gia.
i tham gia ình cơng.
i lao #ng c n tránh các hành #ng b o l c, ,p phá máy móc, thi t b*,
ng và các hành #ng gây &n ào, náo #ng gây m!t tr,t t , an toàn lao #ng
các khu v c xung quanh, gây m!t tr,t t và an ninh.
ây là các hành #ng vi ph m
pháp lu,t và s: làm quá trình gi i quy t ình công ph c t p14
1.2 Gi i thi u v khu ch3 xu)t- khu công nghi p, khu công ngh cao:
1.2.1 Gi i thi u v khu ch3 xu)t, khu cơng nghi p
Tính
n 31/12/2008, 3 khu ch xu!t và 12 khu cơng nghi p thành ph H& Chí
Minh ã thu hút
$c 1.143 d án
là 4,36 tf USD, trong ó
trong n
c 680 d án, v n
kim ng ch xu!t kh.u tính
u t cịn hi u l c v i t"ng v n )ng ký
u t FDI là 463 d án, v n
ut
u t là 2,63 tf USD; u t
u t là 26.080,31 tf &ng, t
ng
ng 1,73 tf USD,
n nay trên 17 t; USD v i các th* tr
ng ch y u là Mg,
Nh,t B n, châu Âu và Asean; s n ph.m xu!t i trên 50 qu c gia và vùng lãnh th"
&ng th i thu hút 244.579 lao #ng.
Theo Quy t *nh 188/2004/Q -TTg c a Th t
tri n cơng nghi p thành ph H& Chí Minh
ng Chính ph v qui ho ch phát
n 2010 có tính
n 2020 xác *nh qug
!t khu ch xu!t, khu công nghi p t,p trung là 7.000ha trong ó ã khai thác 4000
ha, di n tích !t cịn l i là 3000 ha.Hi n nay, *nh h
ng phát tri n khu ch xu!t,
khu công nghi p c a thành ph H& Chí Minh chú tr ng thu hút các nhà
các l nh v c kg thu,t cao, công ngh tiên ti n –
u t vào
c bi t là các ngành c khí, i n –
i n t- và hóa ch!t.
Thành ph H& Chí Minh
$c xem là m#t thành ph n)ng #ng v i m#t n n t ng
chính tr*-xã h#i "n *nh, các ngành kinh t phát tri n nhanh chóng và l c l $ng lao
#ng d&i dào có ch!t l $ng chuyên mơn cao.
n nay, thành ph
óng góp 20% v
GDP, 30% giá tr* s n xu!t công nghi p, 40% v kim ng ch xu!t kh.u c a c n
14
B# lu,t lao #ng. Ch
ng 14. i u 174d.
c
