Đáp án Nguội sửa chữa máy công cụ 20

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh Phúc
ĐÁP ÁN ĐỀ THI TỐT NGHIỆP CAO ĐẲNG NGHỀ KHÓA II
(2008 - 2011)
NGHỀ: NGUỘI SỬA CHỮA MÁY CÔNG CỤ
MÔN THI: LÝ THUYẾT CHUYÊN MÔN NGHỀ
Mã đề thi: DA SCMCC – LT20


Câu 1: (3 điểm)
Trình bày phương pháp sửa chữa ngõng côn trục chính máy công cụ ?
Trả lời:
Nhiều loại trục chính lắp ghép với các chi tiết đối tiếp bằng ngõng côn có
then (thường là then bán nguyệt). Hai loại trong số các ngõng côn đó được giới
thiệu trên ( hình vẽ). Đó là kết cấu trước của trục chính máy mài dùng để lắp
moayơ của chi tiết đối tiếp như bích kẹp đá mài, bạc, mâm cặp v,v.
Ngõng côn trục chính
Trong các máy tiện ren vít, ngõng côn thường nằm ở giữa trục để lắp bánh
răng. Lắp ráp bằng ngõng côn có ưu điểm là khử được khe hở hướng tâm. Các
dạng hư hỏng của mối ghép bằng ngõng côn thường là:
- Mòn mặt côn lắp ghép trên trục và mòn lỗ làm cho chi tiết bị lỏng
chiều trục do đó cũng bị lỏng hướng tâm.
- Mòn và dập rãnh then ở trục và lỗ;
- Chèn dập và cắt đứt then;
- Mòn và phá hủy ren
Ta chỉ chỉ xét các dạng hư hỏng đầu còn các dạng khác được trình bày trong
mục 5.14
Hình: Sửa chữa mối ghép trên ngõng côn trục chính
Khi mối ghép bị lỏng vì mòn mặt côn, có thể phục hồi bằng cách cắt bớt mặt đầu
phần côn trên trục (hình a) để đệm một tỳ được vào chi tiết 2 khi lắp.
Nếu để nguyên chiều dài phần côn của trục thì phải dùng đệm hình cốc (hình b)

thay cho đệm thẳng khi lắp ráp. Cách này tốn nhiều công hơn vì phải chế tạo bạc hình
cốc nhưng có ưu điểm là không phải động chạm gì đến trục chính.
Cả hai cách sửa chửa trên đều làm cho chi tiết hai bị xê dịch theo chiều trục.
Nếu chi tiết hai là bánh răng thì điều đó nguy hiểm vì làm ngắn chiều dài làm việc
trên mỗi răng, dễ gây mẻ răng vì quá tải.
Khi không cho phép chi tiết dịch chuyển theo chiều truc, cần phục hồi các
mặt côn tới kích thước ban đầu, tức là phải sửa cả lỗ và trục: lỗ được phục hồi bằng
cách lắp bạc sửa chữa, chồn hoặc hàn đắp rồi gia công cơ; trục được mạ crom hoặc
hàn đắp rồi gia công cơ, có trường hợp phải thay hẳn phần bị mòn bằng đoạn trục
mới.
Thông thường việc sữa chữa lỗ côn rất phức tạp, vì vậy người ta áp dụng
biện pháp phục hồi lỗ côn theo kích thước sửa chữa tăng của trục. Bằng cách này
chỉ cần doa mài hoặc tiện rộng lỗ côn còn trục sẽ được mạ crom, mạ thép hoặc hàn
đắp hoặc gia công cơ tới kích thước sửa chửa phù hợp với kích thước lỗ côn của
chi tiết ghép với nó đảm bảo cho chi tiết sau lắp ghép được định vị chính xác theo
chiều trục.
Câu 2: (2 điểm)
Trình bày về 2 dạng hỏng mòn răng và dính răng của bộ truyền bánh răng?
ĐÁP ÁN
 Mòn răng: Thường xảy ra với các bộ truyền hở
Các nguyên nhân:
- Bôi trơn không tốt
- Có nhiều hạt mài rơi vào vùng ăn khớp của bánh răng
Biện pháp:
- Tăng độ rắn bề mặt
- Hạn chế hạt mài rơi vào vùng ăn khớp
- Dùng vật liệu bôi trơn có độ nhớt cao
 Dính răng: Thường xảy ra với các bộ truyền chịu tải lớn và vận tốc cao
Các nguyên nhân: Màng dầu bôi trơn bị phá vỡ do nhiệt độ cao hoặc ứng
suất tiếp xúc quá lớn.

Biện pháp:
- Tăng độ rắn bề mặt
- Dùng vật liệu bôi trơn có độ nhớt cao, có tính chống dính
- Làm nguội tốt dầu bôi trơn
- Chế tạo cặp bánh răng bằng cặp vật liệu thích hợp
Câu 3: (2 điểm)
- Trình bày các quy định bảo đảm an toàn lao động trước, trong, sau khi
làm việc trong xưởng nguội ?
- Đáp án :
- Trước khi làm việc:
- - quần áo, đầu tóc gọn gàng, không gây nguy hiểm do vướng mắc, khi
lao động phải sử dụng các các trang thiết bị bảo hộ : quần áo, giày,
kính bảo hộ,...
- - Bố trí nơi làm việc có khoảng không gian để thao tác, được chiếu
sáng hợp lý, bố trí phôi liệu, dụng cụ, giá lắp để thao tác được thuận
lợi, an toàn.
- - kiểm tra dụng cụ, gá lắp trước khi làm việc : bàn nguội kê chắc chắn,
ê tô kẹp chặt trên bàn nguội, các dụng cụ như búa, đục, cưa .. được lắp
chắc chắn.
- - kiểm tra độ tin cậy, an toàn của các phương tiện nâng chuyển khi gia
công vật nặng, độ an toàn của các thiết bị điện.
- Trong khi làm việc :
- - Chi tiết phải được kẹp chắc chắn trên ê tô, trách nguy cơ bị tháo
lỏng, rơi trong quá trình thao tác.
- - Dùng bàn chải làm sạch chi tiết và phôi,mạt thép, vảy kim loại ...
( không được dùng tay làm các công việc trên ).
- - Khi dùng đục chặt, cắt kim loại cần chú ý hướng kim loại rơi ra để
trách hoặc dùng lưới, kính bảo hộ.
- Sau khi kết thúc công việc :
- - Thu dọn xếp đặt gọn gàng nơi làm việc....

- - Để dụng cụ, phôi, chi tiết đúng nơi quy định.
- - Các chất dễ gây cháy như dầu thừa, giẻ dính dầu...phải để nơi riêng
biệt
Hà nội, ngày……..tháng……năm 2011
HIỆU TRƯỞNG CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG THI TIỂU BAN RA ĐỀ THI