Bài giảng điện tử môn Ngữ Văn lớp 8 | THCS Thanh Xuân Trung

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.67 MB, 14 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ÔN TẬP

CHIẾU DỜI ĐƠ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Tìm hiểu chung.

1. Tác giả: Lí Cơng Uẩn (974-1028).
- Lí Cơng Uẩn tức Lí Thái Tổ , người
châu Cổ Pháp, lộ Bắc Giang (nay là
xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, Tỉnh
Bắc Ninh)

- Ơng là người thơng minh, nhân ái,
có chí lớn và lập được nhiều chiến
công.

- Dưới thời Tiền Lê, ông làm đến

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2. Tác phẩm:

a, Hồn cảnh sáng tác: Ra đời năm 1010, Lý Cơng Uẩn viết nhằm
mục đích dời đơ từ Hoa Lư ra thành Đại La.

b, Phương thức biểu đạt: Nghị luận.

c, Thể loại: Chiếu.

d, Bố cục: 3 phần

-P1: Từ đầu đến “ không thể không dời đổi” : Lý do dời đô.

-P2: Tiếp theo đến “ đế vương muôn đời’’: Lý do chọn thành Đại La.
-P3: Còn lại: Khẳng định quyết tâm dời đơ.

-Hình thức: có thể viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuôi 
được công bố và đón nhận một cách trang trọng.

-Nội dung: thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận 
mệnh của cả triều đại, đất nước.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Phần 1:

Từ đầu -> “không dời đô

BỐ CỤC

Nêu lý do của việc dời đô

Phần 2 :Tiếp -> “muôn đời”

Nêu lý do chọn thành Đại La 
.

Phần 3 : Phần cịn lại

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. Đọc- tìm hiểu chi tiết:

- Nhà Thương năm lần dời đô

nhà Chu ba lần dời đô.

+/Lịch sử các triều đại ở Trung Quốc:
 1/Lí do dời đô:

+/Th

ực tế l

ịch sử nhà Đinh,Lê
- Nhà Đinh, Lê không dời đô

- Lý do: Theo ý trời, ý dân.

- Kết quả: Đất nước thịnh vượng

- Kết quả: Triều đại không lâu bền …

- Nghệ thuật: So sánh đối
chiếu, dẫn chứng toàn diện,
tiêu biểu lập luận thấu tình đạt
lý.

-Ý

nghĩa:

+ Dời đơ là việc làm chính

nghĩa vì nước vì dân theo mệnh
trời

+ Thể hiện thực lực của nước
ta lớn mạnh, ý chí tự cường.

=>Thái độ và quyết định của nhà
vua: Trẫm rất đau xót … khơng
thể khơng dời đổi.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

2/ Nguyên nhân chọn Đại La .

-Về mặt địa lí:Trung tâm, có núi có sơng, đất rộng bằng cao thoáng,

thế đất quý hiếm, sang trọng.

-Về văn hoá, chính trị, kinh tế: Là mảnh đất thịnh vượng, đầu mối giao
thương, nơi muôn vật phong phú tươi tốt, hội tụ của bốn phương.

 Hội tụ đủ mọi mặt của đất nước xứng đáng là trung tâm văn hố,
kinh tế, chính trị…)

-Về mặt lịch sử: Nơi xưa Cao Vương đóng đơ, trung tâm trời đất.

ĐẠI LA

Về lịch sử

Cao Vương 
đóng đơ

Về địa lí

Trung tâm của 
trời đất

Về văn hoá, kinh tế

Mảnh đất thịnh

vượng

“THẮNG ĐỊA”

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

3. Quyết tâm dời đơ

Phần kết thúc có hai câu:

-Câu1. Nêu rõ khát vọng,mục đích nhà vua.
- Câu 2. Hỏi ý kiến quần thần.

- Muốn nhe dân bàn bạc, vẫn muốn ý nguyện của mình là ý

nguyện của trăm họ.

- Tác dụng: Làm cho bài chiếu nghiêm khắc, độc thoại trở thành
đối thoại, dân chủ, tạo sự đồng cảm giữa vua và dân.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

III/ Tổng kết :

1.Nội dung: Khát vọng một đất nước thống nhất,

độc lập, hùng cường, khẳng định ý chí tự cường và

sự lớn mạnh của dân tộc Đại Việt.

2.Nghệ thuật: Thuyết phục người nghe bằng lí lẽ

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Bố cục và lập luận của bài

Dời đô là điều đã từng xảy ra trong

lịch sử Nhất thiết

phải dời 
đơ

Đại La có nhiều lợi thế

Đại La là 
nơi tốt 
nhất để 
định đô

Mong ước được sự đồng thuận của 
mọi người

Đại La đã từng là kinh đô

Lý do dời đô

Chọn Đại La 
làm nơi định

đô

Khẳng định 
quyết tâm dời

đô

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

IV. Luyện tập

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

“Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến 
vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại 
theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đơ ở nơi 
trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế lâu đời cho con cháu; trên 
vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. 
Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà 
Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, khơng nói 
theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng n đơ thành ở nơi đây, khiến 
cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải

hao tốn, mn vật khơng được thích nghi. Trẫm rất đau xót về việc 
đó, khơng thể khơng dời đổi.”

(Ngữ văn 8, tập hai, NXB Giáo dục – 2015, tr.48, 49)

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Câu 2:Thể loại của văn bản đó là gì? Nêu ngắn gọn hiểu biết
của em về thể loại đó.

- Thể loại: Chiếu

(Đặc điểm đã nêu trong phần tìm hiểu chung)

Câu 3. Phân tích cấu trúc ngữ pháp và xác định kiểu câu sau: 
“Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà 
Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô.”

Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh// năm lần dời đô; nhà Chu
CN1 VN1

đến vua Thành Vương //cũng ba lần dời đô.
CN2 VN2

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Câu 4. Xét theo mục đích nói, câu “Phải đâu các vua thời

Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời?” thuộc kiểu 
câu gì?

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Câu 5. Mở đầu tác phẩm, tác giả viện dẫn sử sách Trung Hoa và còn dựa

vào “mệnh trời”. Theo em, như vậy có phải là thiếu ý thức dân tộc và duy 
tâm hay không? Tại sao có thể coi đó là tiền đề để làm chỗ dựa thuyết phục
triều thần?

- Mở đầu, Lý Công Uẩn viện dẫn việc dời đô của các triều đại cũ nổi tiếng
trong lịch sử Trung quốc (Nhà Thương, nhà Chu…)

- Trong thời trung đại, với ý thức sùng cổ con người thường sống để noi
gương tốt của bậc tiền nhân, coi ý trời, mệnh trời là điều thiêng liêng đúng
đắn.

-> Lý Công Uẩn muốn giãi bày với muôn dân nước Việt rằng quyết định
dời chuyển của các bậc đế vương kia không phải nhất thời theo ý riêng mà
đều xuất phát từ tâm nguyện “mưu toan nghiệp lớn”. Ơng cũng đồng tình
với quan điểm của các bậc minh quân triều đại nhà Thương, nhà Chu rằng
phải hội tụ đầy đủ các yếu tố: “trên vâng mện trời, dưới theo ý dân” mới
quyết định dời đô.

</div>