Tải Suy nghĩ về câu nói: Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình trong những hi sinh, gian khổ, ở đời này không có con đường cùng - Dàn ý + 3 bài nghị luận xã hội lớp 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Đề bài: Suy nghĩ của anh chị về câu nói: Sự sống nảy sinh từ trong cái</b>
<b>chết, hạnh phúc hiện hình trong những hi sinh, gian khổ, ở đời này khơng</b>
<b>có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức</b>
<b>mạnh để bước qua những ranh giới ấy… Ngữ văn 12</b>

<b>Bài làm</b>
<b>DÀN Ý:</b>

<b>1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Vấn đề nhân sinh được đặt ra trong câu</b>
nói của nhà văn Nguyễn Khải.

<b>2. Thân bài</b>

a. Giải thích vấn đề nhân sinh được đặt ra trong câu nói của Nguyễn Khải
- Giải thích các phạm trù: "sự sống", "cái chết", "hạnh phúc", "gian khổ, hy
sinh".

- Giải thích ý kiến của nhà văn Nguyễn Khải: Khái quát quy luật của cuộc sống
và là lời khuyên con người cần phải nỗ lực, cố gắng và mạnh mẽ để vượt qua
những khó khăn, thử thách.

b. Bàn luận vấn đề nhân sinh được đặt ra trong câu nói của Nguyễn Khải:
- "Sự sống nảy sinh từ cái chết": Mặc dù sự sống và cái chết là hai trạng thái
hồn tồn đối lập và khơng thể tồn tại song song nhưng:

+ Từ trong cái chết, sự sống sẽ được tái lập.

+ Cái chết chính là mơi trường để gieo mầm, ươm mầm sự sống.

- "Hạnh phúc hiện hình trong những hi sinh, gian khổ": Trong cuộc đời, khơng
có niềm vui, hạnh phúc nào là trọn vẹn.

+ Cuộc sống của con người xen kẽ, đan cài giữa hạnh phúc và hy sinh, gian
khổ.

+ Trong đau khổ, con người cũng có thể tìm thấy những niềm vui, hạnh phúc
dù là nhỏ nhoi và cịn le lói.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

c. Bài học nhận thức và hành động

- Nhận thức được cuộc sống luôn chứa đựng những giá trị tưởng chừng như đối
lập nhưng lại có mối quan hệ tương sinh.

- Rèn luyện tinh thần mạnh mẽ đối diện với khó khăn.

<b>3. Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa nhân sinh được đặt ra trong câu nói của nhà</b>
văn Nguyễn Khải.

<b>BÀI MẪU</b>

"Sinh, lão, bệnh, tử" là hành trình mà mỗi một con người cần trải qua kể từ khi
cất tiếng khóc chào đời. Trong q trình đó, con người ln muốn đạt đến bến
bờ của niềm vui, hạnh phúc. Bàn về những phạm trù có ý nghĩa nhân sinh sâu
sắc này, nhà văn Nguyễn Khải từng nói: "Sự sống nảy sinh từ trong cái chết,
hạnh phúc hiện hình trong những hi sinh, gian khổ, ở đời này khơng có con
đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước
qua những ranh giới ấy..." (trích "Mùa lạc"). Câu văn đã thể hiện một cách nhìn
nhận, đánh giá về ranh giới của sự sống - cái chết, hạnh phúc - hy sinh, gian
khổ và đề cao nỗ lực, cố gắng của con người.

Sự sống là một khái niệm vô cùng phức tạp và là phạm trù nghiên cứu chính

của lĩnh vực sinh học. Trong cuộc sống thực tại của con người, sự sống bao
hàm ý nghĩa về mặt vật chất và tinh thần, thể hiện qua việc con người tồn tại
như một cá thể độc lập, đồng thời đó cịn là sự sống trong tâm hồn. Cịn "cái
chết" là trạng thái hồn tồn đối lập với sự sống. "Hạnh phúc" là vạch đích mà
con người luôn muốn chạm tay tới trong cuộc đời; ngược lại, "hy sinh, gian
khổ" là những điều không tốt đẹp, những gian nan, thử thách, buồn đau mà con
người mong muốn khơng bao giờ gặp phải trong cuộc đời. Vậy thì tại sao trong
quan niệm của mình, nhà văn Nguyễn Khải lai đặt những khái niệm mang ý
nghĩa đối lập ở cạnh nhau trong mối quan hệ tương đồng gần gũi: sự sống - cái
chết, hạnh phúc - hy sinh, gian khổ. Là một nhà văn với những triết lí nhân sinh
quan sâu sắc, ông cho rằng sức mạnh, sự nỗ lực sẽ giúp con người làm nên
những điều kì diệu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

và tưởng chừng như nó đã hóa thành "mảnh đất chết" đầy đau thương lại có
biết bao cây cỏ và niềm vui của con người lao động sinh sôi. Trong thực tế, sự
tồn tại của sự vật hiện tượng cũng vậy, trên những cành cây trơ trọi, héo tàn
của mùa đông, khi xuân sang, những chồi non lộc biếc lại nảy nở. Còn trong
cuộc sống của con người, những hy sinh xương máu về tuổi xuân, tuổi đời của
thế hệ cha anh đi trước - những vị anh hùng chống ngoại xâm, các thương binh,
liệt sĩ chính là nền tảng để chúng ta được tận hưởng bầu không khí của ngày
hịa bình hơm nay. Như vậy, mặc dù sự sống và cái chết là hai trạng thái hoàn
toàn đối lập và không thể tồn tại song song nhưng từ trong cái chết, sự sống sẽ
được tái lập; hay nói cách khác, cái chết chính là mơi trường để gieo mầm,
ươm mầm sự sống.

Tương tự như vậy, "hạnh phúc hiện hình trong những hi sinh, gian khổ" thể
hiện quy luật mang tính tất yếu: Trong cuộc đời, khơng có niềm vui, hạnh phúc
nào là trọn vẹn. Cuộc sống của con người xen kẽ, đan cài giữa hạnh phúc và hi
sinh, gian khổ. Khi trải qua những hy sinh, gian khổ khơng có nghĩa là chúng ta
chịu sự thiệt thịi, mất mát; mà đó chính là cơ sở để tạo nên hạnh phúc. Đồng

thời, trong đau khổ, con người cũng có thể tìm thấy những niềm vui, hạnh phúc
dù là nhỏ nhoi và cịn le lói.

Như vậy, trong cuộc sống, con người cần nhận thức luôn chứa đựng những giá
trị tưởng chừng như đối lập nhưng lại có mối quan hệ tương sinh để mạnh mẽ
đối diện, dũng cảm để vượt qua ranh giới của những gian khổ, hi sinh, của sự
sống và đặt chân đến bến bờ hạnh phúc, giống như Bác Hồ đã từng nói:

<i>"Ví khơng có cảnh đơng tàn</i>

<i>Thì sao có cảnh huy hồng hơm nay"</i>

(Trích "Tự khun mình")
Bởi thế, câu nói "điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới
ấy..." của nhà văn Nguyễn Khải còn hàm chứa một bài học về việc con người
cần rèn luyện sự mạnh mẽ, dũng cảm trước những chông gai, thử thách trong
cuộc đời. Sự sống là điều con người muốn duy trì, cũng như hạnh phúc là điều
ai ai cũng muốn đạt tới. Tuy nhiên, nếu không trải qua những gian nan, thử
thách, hy sinh, mất mát, con người sẽ không thể đạt được những điều đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Triết lý nhà phật có nhắc đến cái gọi là thuyết luân hồi: Một con người, sự vật
chết đi sẽ hoá thân, chuyển kiếp sang một kiếp sống mới, dưới một hình hài
mới. Bản thân tơi khơng hồn tồn tin vào nó, tơi cảm nhận được nó dưới một
khía cạnh khác. Đọc "Mùa lạc" của Nguyễn Khải tơi nhận ra được một điều đó:
"Sự sống nảy sinh từ trong cái chết, hạnh phúc hiện hình từ trong những hy
sinh gian khổ, ở đời này không có con đường cùng, chi có những ranh giới,
điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy”

Sự sống ở đây, theo tôi là những giá trị hiện sinh, đó là sự sống của con người,
cỏ cây, chim mng. Đó cũng có thể hiểu là sự sống trong tâm hồn, trong nhận

thức. Sự sống và cái chết; hạnh phúc và hy sinh gian khổ là những khái niệm
trái ngược nhau, thế nhưng "Sự sống nảy sinh từ trong cái chết , hạnh phúc hiện
hình từ trong những hy sinh, gian khổ".

Tại sao lại như thế? Theo tơi, trước hết là bởi khơng có gì trường tồn mãi với
thời gian, khơng có cuộc sống, số phận nào là luôn luôn hạnh phúc. Cái chết
phải luôn song hành cùng sự sống, có hy sinh gian khổ mới có hạnh phúc.
Cuộc sống vốn rất phức điệu và đa chiểu. Nó có mn màu, mn vẻ thiên
hình ị vạn trạng. Ông cha ta đã từng khẳng định: "Qua cơn bĩ cực đến hồi thái
lai". Đó chính là một dẫn chứng cho ý kiến trên. Không ai cấm trên xác cây
khô kia nảy sinh những mầm xanh, qua mùa đông tàn tạ úa vàng mới đến ngày
xuân trăm hoa đua nó. Đó chính là vì "sự sống nảy sinh từ trong cái chết".
Ở đây là một câu nói có tính chất khẳng định. Từ trong cái chết - cái tàn ta úa
vàng sẽ nảy sinh ra sự sống - giá trị hiện sinh. Sự sống ấy dĩ nhiên không thể
chung sống, phát triển trong mơi trường ấy nhưng đó là nơi nó "nảy sinh”. Bản
thân sự vật ln biến đổi không ngừng nghi, ẩn đằng sau - tận bên trong sự khô
héo không ai ngăn trở được những biến đổi vận động không ngừng để nảy sinh
ra sự sống. Ai biết được, những hạt lúa đã được phơi khô kia cấy xuống nước
lại có thể mọc ra cây lúa xanh tươi. Tôi lại chợt nhớ đến bài kể của bậc thiền sư
thời Lý căn dặn học trò trước lúc ra đi:

Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đinh tiền tạc dạ nhất chi mai

(Mãn Giác thiến sư)
Dịch thơ

Xuân đi trăm hoa rụng
Xuân đến trăm hoa cười

Trước mắt việc đi mãi
Sau lưng già đến rồi
Ai bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một cành mai

Vâng, xuân đến và đi là quy luật của tạo hố. Đó là vịng quay của thời gian,
nhưng, trong cái giá rét của đêm đông ấy, trên cái cành khô mà tưởng như đã
"lạc tận" - rụng hết ấy vẫn bừng lên vẻ đẹp của "nhất chi mai". Cái hình cành
mai dẫu đơn độc nhưng thật cứng cỏi ấy như tạc vào đêm tối chính là minh
chứng rõ ràng nhất cho sự sống ở giữa cái nơi mà vạn vật tưởng đã úa tàn. Sự
sống và cái chết, đau khổ và hạnh phúc, đó chính là một vịng trịn của số phận,
của tạo hố; đó chính là nguyên cớ cho sự nảy sinh - hiện hình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Vâng, phải chăng đó chính là sự hiện hình của hạnh phúc. Hay với “ vợ nhặt"
của Kim Lân chẳng hạn. Trong cái nạn đói khủng khiếp từng giết chết hai triệu
đồng bào ta, giữa cái không khí dày đặc nỗi ám ảnh về cái chết Kim Lân đã
dựng rất thành công, người đọc vẫn cảm động biết bao khi bao hạnh phúc - dẫu
mới chớm nở và đang ngập chìm trong nỗi lo toan của Tràng của "Thị" và của
bà cụ Tứ. Vâng, trong đau khổ, đói nghèo, kề cận với chết cái hạnh phúc vẫn
hiện hình và trở thành nguồn động viên vời họ. Khơng trải qua hy sinh, gian
khổ làm sao đòi hỏi được có hạnh phúc. Hạnh phúc - sự sống như được gieo
mầm từ trong cái chết - trong gian khổ hy sinh. Đó chính là lí do để thơi thúc
tơi khơng ngi hy vọng, khơng thơi chiến đấu vì niềm tin. Đó là bởi “ ở đời
này khơng có con đường cùng chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có
sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy"...

Vai trò của con người đã được khẳng định: con người phải chiến đấu, luôn

chiến đấu để vượt qua ranh giới - ranh giới của sự sống và cái chết hạnh phúc
và hy sinh, đau khổ. Vâng, ở đời này không có con đường cùng chỉ có những
ranh giới. Sự sống, hạnh phúc chưa và sẽ không bao giờ đi đến tận diệt cả, có
chăng đó chỉ là những thử thách, ranh giới đòi hỏi con người vượt qua, phải
chiến thắng nó. Đó mới là vai trị, sứ mệnh của con người "điều cốt yếu" là
phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

và A Phủ đã có cuộc sống đúng nghĩa), con người như Mị, tưởng như bị đẩy tới
"bước đường cùng" nhưng vẫn có sức mạnh để vượt qua. Đó chính là minh
chứng: trên đời này khơng có đường cùng mà đó chỉ là ranh giới mà chúng ta
phải vượt qua mà thôi, tại sao, con người lại khơng đủ dũng khí để tiến bước!
Hay như nhân vật Đào "Mùa lạc", cành ngộ ấy, cuộc đời ấy như bị đẩy tới tột
cùng của đau khổ. Có lúc, Đào mặc cảm khơng dám đón nhận và chiến đấu vì
hạnh phúc, mà sau đó cơ cũng nhận thức được, cũng khao khát được hạnh
phúc, đón nó. Và cuối cùng, hạnh phúc đã đến với cơ, một gia đình hạnh phúc
với người u cơ trên cái nơng trường Điện Biên thân u. Đó chính là ranh
giới và vượt qua ranh giới. Trên đời này không có con đường cùng mà chi có
những giới. Vâng, và vì thế đứng trước những ranh giới đó con người phải biết
đấu tranh, phải có sức mạnh để vượt qua. Đó chính là điều cốt yếu! Là con
người hạnh phúc và sự sống không thể chờ đợi ai mang đến cho mình mà phải
chiến đấu mà giành lấy và gìn giữ nó. Đúng trước những ranh giới ấy, bản lĩnh
người mới được bộc lộ và phát huy. Không bao giờ được nguôi tắt hi vọng –
phải chăng phần nào Nguyễn Khải muốn nhắn gửi với chúng ta điều đó.

Trong cái chết, trong gian khổ hy sinh vẫn có thể nảy sinh, hiện hình hạnh phúc
và sự sống. Xung quanh chúng ta cũng có biết bao tấm gương như vậy. Những
học sinh hồn cảnh khó khăn, mất bố mẹ, gia đình nghèo khó mà vẫn lên học
tốt khơng phải là những tấm gương cho ta học tập sao? Những người thương
binh, hy sinh một phần máu thịt cho Tổ quốc, những người khơng cịn sức khoẻ
mà vẫn vươn lên làm kinh tế giỏi, những người đó có làm khơi lại suy nghĩ?

Cuộc sống dường như đã đẩy họ đến bước đường cùng, nhưng họ đã chứng
minh cho ta thấy, đó chi là những ranh giới và thực tế ý chí, quyết tâm, sức
mạnh họ đã vượt qua cái ranh giới khó khăn ấy rằng, từ trong cái chết sự sống
vẫn hiện hình. Nó thơi thúc ta hy vọng, chiến đấu để vượt qua tất cả. Hạnh
phúc, sự sống nảy sinh hiện hình từ trong đau khổ và cái chết mới khiến ta trân
trọng biết bao! Vấn đề nhân sinh mà Nguyễn Khải đặt ra trong "Mùa lạc" là rất
đáng để suy ngẫm chiêm nghiệm.

</div>

<!--links-->