Cân bằng nội môi | Lớp 11, Sinh học - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (262 KB, 18 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Nguyên nhân c a b nh ti u đủ ệ ể ường ?
Nguyên nhân c a b nh ti u đủ ệ ể ường ?

Nguyên nhân c a b nh cao huy t áp ?ủ ệ ế

Do th n ti t không đ insullin n ng đ glucôz trong ậ ế ủ ồ ộ ơ
máu quá cao.

1. Do x v a đ ng m ch.ơ ữ ộ ạ

2. Ăn m n n ng đ NaCl trong máu quá cao.ặ ồ ộ

Môi trường trong c th n đ nh thì trao đ i ch t ơ ể ổ ị ổ ấ
m i di n ra bình thớ ễ ường.

Đ trao đ i ch t n đ nh thì c th ph i có c ch ể ổ ấ ổ ị ơ ể ả ơ ế
cân b ng n i môi.ằ ộ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

M C TIÊU BÀI H CỤ Ọ
M C TIÊU BÀI H CỤ Ọ

- Nêu được khái ni m cân b ng n i môi, ý nghĩa c a cân ệ ằ ộ ủ
b ng n i môi, h u qu c a m t cân b ng n i môi.ằ ộ ậ ả ủ ấ ằ ộ

- V đẽ ược khái quát c ch duy trì cân b ng n i mơiơ ế ằ ộ

- Nêu được vai trò c a th và gan trong cân b ng áp xu t ủ ậ ằ ấ
th m th uẩ ấ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Đ c m c I, trang 86/sgk đ tr l i cácc câu h i sau :ọ ụ ể ả ờ ỏ

- N i mơi là gì ?ộ

- Th nào là cân b ng n i môi ? Cho ví d ?ế ằ ộ ụ

- Th nào là m t cân b ng n i mơi ? Cho ví d ?ế ấ ằ ộ ụ

I. KHÁI NI M VÀ Ý NGHĨA C A CÂN B NG N I MÔI:Ệ Ủ Ằ Ộ

1. Khái ni m:ệ

- N i môi: là môi trộ ường trong c th ( bao g m máu, b ch ơ ể ồ ạ

huy t, nế ước mô)

- Cân b ng n i môi: là s duy trì s n đ nh c a mơi trằ ộ ự ự ổ ị ủ ường

trong c thơ ể

- M t cân b ng n i mơi: Khi các đi u ki n lí hóa c a môi ấ ằ ộ ề ệ ủ

trường trong bi n đ ng, khơng duy trì s n đ nh gây nên s ế ộ ự ổ ị ự

bi n đ i ho c r i lo n ho t đ ng c a các t bào và các c c ế ổ ặ ố ạ ạ ộ ủ ế ơ ơ

quan

2. Ý nghĩa :

- Các t bào, các c quan trong c th ch có th ho t ế ơ ơ ể ỉ ể ạ

đ ng bình thộ ường khi các đi u ki n lí – hóa trong c th phù ề ệ ơ ể

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

B ph n ti p nh n ộ ậ ế ậ
kích thích

B ph n đi u khi nộ ậ ề ể

B ph n th c hi nộ ậ ự ệ

Kích thích

Quan sát hình20.1/sgk, k tên các thành ph n tham gia vào ể ầ
c ch duy trì cân b ng n i môi ? Ch c năng c a t ng b ơ ế ằ ộ ứ ủ ừ ộ
ph nậ

II. S KHÁI QUÁT C CH DUY TRÌ CÂN B NG N I MƠIỒ Ơ Ế Ằ Ộ

Nhi t đ c th ngệ ộ ơ ể ười là 37oC. Vì sao nhi t đ c th luôn ệ ộ ơ ể

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. S KHÁI QUÁT C CH DUY TRÌ CÂN B NG N I MÔIỒ Ơ Ế Ằ Ộ

B ph n ti p nh n ộ ậ ế ậ
kích thích

B ph n đi u khi nộ ậ ề ể

B ph n th c hi nộ ậ ự ệ
Kích thích

S tr l i c aự ả ờ ủ
 b ph n th c hiênộ ậ ự

Liên h ệ
ngược

Nhìn vào s đ hãy cho bi t đ

ơ ồ

ế ườ

ng đi c a c

ủ

ơ

ch cân b ng n i môi ?

ế

ằ

ộ

Th th và c ụ ể ơ
quan th c mụ ả

Trung

ng th n

ươ ầ

kinh và 
tuy n n i ế ộ
ti t.ế

Th n, gan, tim, ph i, ậ ổ
m ch máu…ạ

Giúp t bào ế
liên t c đi u ụ ề

ch nh cân ỉ
b ngằ

Kích thích b ph n ti p nh n kích thích b ph n đi u ộ ậ ế ậ ộ ậ ề

khi n ể

s tr l i c a b ph n th c hi nự ả ờ ủ ộ ậ ự ệ b ph n th c ộ ậ ụ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

II. S KHÁI QUÁT C CH DUY TRÌ CÂN B NG N I MƠIỒ Ơ Ế Ằ Ộ

Vai trò c a liên h ng

ủ

ệ

ượ

c trong c ch cân b ng n i

ơ

ế

ằ

ộ

mơi ?

Vì sao tr i l nh chúng ta ph i m c áo

ờ ạ

ả

ặ

m ?

ấ

* L u ýư : C ch cân b ng n i môi ch có hi u l c trong m t ph m vi nh t ơ ế ằ ộ ỉ ệ ự ộ ạ ấ
đ nhị

Khi các đi u ki n môi trề ệ ường b bi n đ i vị ế ổ ượt quá kh năng t đi u hòa ả ự ề
c a c th thì s ph t sinh các tr c tr c, r i lo n ủ ơ ể ẽ ấ ụ ặ ố ạ → b nh t t, t vong.ệ ậ ử

B ph n ti p nh n ộ ậ ế ậ
kích thích

B ph n đi u khi nộ ậ ề ể

B ph n th c hi nộ ậ ự ệ

Kích thích

S tr l i c aự ả ờ ủ
 b ph n th c hiênộ ậ ự

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Th c hi n l nh 1 trang

ự

ệ ệ

87/sgk ?

Tim và m ch máuạ

Huy t áp ế

bình thu ngờ

Huy t áp tăng caoế

Th th áp ụ ể
l c m ch ự ở ạ

máu

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. VAI TRÒ C A TH N VÀ GAN TRONG CÂN B NG Ủ Ậ Ằ

ÁP XU T TH M TH UẤ Ẩ Ấ

Áp xu t th m th u ph thu c

ấ

ẩ

ấ

ụ

ộ

vào nh ng đ c đi m nào ?

ữ

ặ

ể

Áp xu t th m th u ph thu c vào lấ ẩ ấ ụ ộ ượng nước và

n ng đ các ch t hòa tan trong máu, đ c bi t là ph ồ ộ ấ ặ ệ ụ

thu c vào n ng đ NaCl.ộ ồ ộ

Em hãy cho bi t t m quan tr ng trong

ế ầ

ọ

vi c duy trì áp xu t th m th u c a máu ?

ệ

ấ

ẩ

ấ

ủ

T bào ho t đ ng trong đi u ki n áp xu t th u th u thích ế ạ ộ ề ệ ấ ẩ ấ

h p. Khi áp xu t th u th u c a máu thay đ i s làm thay ợ ấ ẩ ấ ủ ổ ẽ

đ i ho c r i lo n ho t đ ng c a t bào.ổ ặ ố ạ ạ ộ ủ ế

- D a vào ch c năng c a th n, cho bi t th n đóng vai trị quan ự ứ ủ ậ ế ậ
tr ng trong vi c duy trì áp xu t th m th u nh th nào ?ọ ệ ấ ẩ ấ ư ế

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

1. Vai trò c a th n:

ủ

ậ

Áp xu t th m th u tăng caoấ ẩ ấ

Vùng dườ ồi đ i tuy n yênế

Gây m t nấ ước

ADH ( hocmon ch ng ố
m t nấ ước) tăng

Th n h p th nậ ấ ụ ước tr v máu ả ề
Ptt trong máu bình

thường

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Áp xu t th m th u gi mấ ẩ ấ ả

Vùng dướ ồi đ i tuy n yên ế

Lượng nước 
trong c th tăng ơ ể

ADH ( hocmon ch ng ố
m t nấ ước ) gi mả

Th n tăng cậ ường th i nả ước 
và bài ti t nế ước ti u ể

Ptt trong máu 
bình thường

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

ĐI U HỊA MU I KHỐNG: NaỀ Ố
ĐI U HỊA MU I KHỐNG: NaỀ Ố ++

1. Vai trị c a th n:

ủ

ậ

HA th p do Na+ gi mấ ả

Nhóm TB c n qu n c u th nậ ả ầ ậ

Tuy n trên th n ế ậ
ti t hoocmôn ế

Th n h p th Na+ tr v máu ậ ấ ụ ả ề
N ng đ Na+ và ồ ộ

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

ĐI U HỊA MU I KHỐNG: NaỀ Ố
ĐI U HỊA MU I KHỐNG: NaỀ Ố ++

1. Vai trị c a th n:

ủ

ậ

HA cao do Na+ tăng

Nhóm TB c n qu n c u th nậ ả ầ ậ

Tuy n trên th n ế ậ
ti t hoocmôn ế

Th n tăng cậ ường th i ả
Na+ qua nước ti uể
N ng đ Na+ và ồ ộ

HA bình thường

Th n tham gia đi u hòa cân b ng áp xu t th m th u nh kh ậ ề ằ ấ ẩ ấ ờ ả

năng tái h p th ho c th i b t nấ ụ ặ ả ớ ước và các ch t hòa tan trong ấ

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

2. Vai trị c a gan:

ủ

Đi u hịa glucơz

ề

ơ

Glucôz tăng ơ

T bào t yế ụ

Gan chuy n glucôz ể ơ
thành glicogen d tr ự ữ
N ng đ glucôz ồ ộ ơ

bình thường (0,1%)

ti

t insulin
ế

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2. Vai trị c a gan:

ủ

Đi u hịa glucơz

ề

ơ

Glucôz gi mơ ả

T bào t yế ụ

Gan chuy n glicogen ể
thành glucôzơ

N ng đ glucơz ồ ộ ơ
bình thường (0,1%)

ti

t glu

cagon
ế

Glucơz tăng d n ơ ầ

Gan có vai trị quan tr ng trong đi u hòa n ng đ c a nhi u ọ ề ồ ộ ủ ề

ch t trong huy t tấ ế ương, qua đó duy trì cân b ng áp xu t th m ằ ấ ẩ

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

IV. VAI TRÒ C A H Đ M TRONG CÂN B NG pH N I MÔIỦ Ệ Ệ Ằ Ộ

Các t bào trong c th ho t đ ng trong môi tr

ế

ơ ể

ạ ộ

ườ

ng

pH nh t đ nh, pH = 7,35 – 7,45.

ấ ị

pH trong máu đ

ượ

c duy

trì n đ nh nh th nào

ổ

ị

ư ế

?

H đ m duy trì đ

ệ ệ

ượ

c pH n đ ng do chúng có kh năng

ổ

ị

ả

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

IV. VAI TRÒ C A H Đ M TRONG CÂN B NG pH N I MÔIỦ Ệ Ệ Ằ Ộ

- Trong máu có các h đ m ch y u sau:ệ ệ ủ ế

+ H đ m bicacbonat: Hệ ệ 2CO3 / NaHCO3

+ H đêm photphat: NaHệ 2PO4 / NaHPO4-

+ H đ m prôtêinat ( prôtêin )ệ ệ

- Ngoài h đ m, ph i và th n cũng đ ng vai trò quan tr ng ệ ệ ổ ậ ố ọ

trong đi u hòa cân b ng n i môi. ề ằ ộ

* Ph i tham gia đi u hòa pH máu bàng cách th i COổ ề ả 2.

* Th n tham gia đi u hòa pH nh ph năng th i Hậ ề ờ ả ả +, tái

h p th Naấ ụ +, th i NHả

3.

Vai trò c a ph i và th n

ủ

ổ

ậ

trong cân b ng pH n i

ằ

ộ

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Môi trường trong 
ph thu cụ ộ

Máu B ch huy tạ ế Nước mô

Áp su t ấ
th m th u ẩ ấ
ph thu cụ ộ

Đ pH ph ộ ụ
thu cộ
N ng đ đồ ộ ường.

N ng đ các ch t hòa tan: ồ ộ ấ
N+, H+ , urê, acid lactic,

HCO3-, CO2.

Nước, protein huy t tế ương.

S tự ương 
quan gi a acid ữ

và ch t ki m.ấ ề

Th nậ

Gan H đ mệ ệ

Ph iổ

Áp su t ấ
th n th u ẩ ấ

thích h pợ

Đ pH thích ộ
h pợ

Tái h p thu nấ ước 
ho c th i nặ ả ước, 
mu i, urê.ố

Đi u hịa lề ượng 
glucơz trong ơ

máu Th i khí ả

CO2

Cân b ng n i mơiằ ộ

</div>

Cân bằng nội môi | Lớp 11, Sinh học - Ôn Luyện

<b> Nhìn vào s đ hãy cho bi t đ</b>

<b>ơ ồ</b>

<b>ế ườ</b>

<b>ng đi c a c </b>

<b>ủ</b>

<b>ơ</b>

<b>ch cân b ng n i môi ?</b>

<b>ế</b>

<b>ằ</b>

<b>ộ</b>

<b>Vai trò c a liên h ng</b>

<b>ủ</b>

<b>ệ</b>

<b>ượ</b>

<b>c trong c ch cân b ng n i </b>

<b>ơ</b>

<b>ế</b>

<b>ằ</b>

<b>ộ</b>

<b>mơi ?</b>

<b>Vì sao tr i l nh chúng ta ph i m c áo </b>

<b>ờ ạ</b>

<b>ả</b>

<b>ặ</b>

<b>m ?</b>

<b>ấ</b>

<b>Th c hi n l nh 1 trang </b>

<b>ự</b>

<b>ệ ệ</b>

<b>87/sgk ?</b>

<b> Áp xu t th m th u ph thu c </b>

<b>ấ</b>

<b>ẩ</b>

<b>ấ</b>

<b>ụ</b>

<b>ộ</b>

<b>vào nh ng đ c đi m nào ?</b>

<b>ữ</b>

<b>ặ</b>

<b>ể</b>

<b> Em hãy cho bi t t m quan tr ng trong </b>

<b>ế ầ</b>

<b>ọ</b>

<b>vi c duy trì áp xu t th m th u c a máu ?</b>

<b>ệ</b>

<b>ấ</b>

<b>ẩ</b>

<b>ấ</b>

<b>ủ</b>

<b>1. Vai trò c a th n:</b>

<b>ủ</b>

<b>ậ</b>

<b>1. Vai trị c a th n:</b>

<b>ủ</b>

<b>ậ</b>

<b>1. Vai trị c a th n:</b>

<b>ủ</b>

<b>ậ</b>

<b>2. Vai trị c a gan:</b>

<b>ủ</b>

<b><sub>Đi u hịa glucơz </sub></b>

<b><sub>ề</sub></b>

<b><sub>ơ</sub></b>

<b>2. Vai trị c a gan:</b>

<b>ủ</b>

<b><sub>Đi u hịa glucơz </sub></b>

<b><sub>ề</sub></b>

<b><sub>ơ</sub></b>

<b> Các t bào trong c th ho t đ ng trong môi tr</b>

<b>ế</b>

<b>ơ ể</b>

<b>ạ ộ</b>

<b>ườ</b>

<b>ng </b>

<b>pH nh t đ nh, pH = 7,35 – 7,45.</b>

<b>ấ ị</b>

<b> pH trong máu đ</b>

<b>ượ</b>

<b>c duy </b>