bài Rừng xà nu | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.35 MB, 27 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 12

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. Tìm hiểu chung

II. Đọc – hiểu văn bản

III. Tổng kết

1. Tác giả
2. Tác phẩm

1. Đọc – Chú thích – Tóm tắt
2. Thể loại - Bố cục

3. Phân tích
Nhan đề

3.1. Hình tượng cây xà nu

3.2. Phân tích một số nhân vật
a. Tnú

b. Cụ Mết, Dít, Heng
1. Nội dung

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I.Tìm hiểu chung:

1.Tác giả:

a. Tiểu sử:

-

Tên thật:Nguyễn Văn Báu

- Sinh năm: 1932

- Quê: Thăng Bình – Quảng Nam
- Năm 1950 gia nhập quân đội
nhân dân Việt Nam...

- Năm 1962, trở lại chiến trường
miền Nam.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

b. Sự nghiệp:

Truyện ngắn, truyện vừa, kí
Tiểu thuyết

- Giải thưởng

Tác phẩm chính:

- Rẻo cao.

- Dũng cảm

- Đường chúng ta đi
- Trở lại Mèo Vạc...
Đất Quảng.

Đất nước đứng lên

Văn nghệ Nguyễn Đình Chiểu ( 1965)

Văn nghệ Việt Nam ( 1954 – 1955)

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

c. Phong cách

- Tác phẩm của nhà văn Nguyên Ngọc mang âm hưởng sử

thi của núi rừng Tây Nguyên

- Phản ánh những vấn đề trọng đại của đất nước;đề tài

chiến tranh, cách mạng; giọng văn hào sảng, trang trọng.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6></div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

2. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh sáng tác

Hoàn cảnh chung Hoàn cảnh riêng

- Sáng ngày 8.3.1965, sư
đoàn thủy quân lục chiến
đầu tiên của quân viễn chinh
Mĩ đã đổ bộ vào Chu Lai, bắt
đầu “ chiến tranh cục bộ”.

- Nhà văn viết bài “ Hịch

tướng sĩ” thời đánh Mĩ. Tác
giả nhớ kỉ niệm về Nguyễn
Thi, nhớ về cánh rừng xà nu

và những người Tây

Nguyên.

-“Rừng xà nu” chảy ra dưới

đầu ngọn bút(1965).
-> Cuộc chiến đấu khốc liêt,

hào hùng

b. Xuất xứ: In trong “ Trên quê hương những anh hùng Điện

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8></div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. Đọc - hiểu văn bản:

1. Đọc - Chú thích –Tóm tắt

Tóm tắt

Đọc - Chú thích:

Cụ Mết kể về cuộc đời Tnú và cuộc đồng
khởi của dân làng Xô Man.

- Bé Heng gặp anh ở con nước lớn và cùng
anh về làng.. Cụ Mết và bà con dân làng reo
lên mừng rỡ khi gặp Tnú.

Cả lũ làng tới nhà cụ Mết gặp Tnú. Dít xem
giấy có chữ kí chỉ huy cho Tnú về một đêm.

Tnú đi tham gia lực lượng giải phóng quân,
sau ba năm về thăm làng.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

2. Thể loại - Bố cục:

3phần:

P1: Từ đầu tới chân trời: rừng xà nu bạt
ngàn trong “ tầm đại bác”, che chở cho
làng Xô man.

P2: ...khăp rừng: Chuyện Tnú về thăm
làng, cụ Mết kể về cuộc đời Tnú và đêm
đồng khởi

P3: cịn lại, Cụ Mết và Dít tiễn Tnú

trở lại đơn vị, những

cánh rừng xà

nu...

II. Đọc - hiểu văn bản:

* Thể loại

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

3. Phân tích:

II. Đọc - hiểu văn bản:

3.1. Nhan đề

Rừng xà nu – mang ý nghĩa biểu trưng cho đất và
người Tây Nguyên gồm nhiều dân tộc, trong đó có
dân tộc Strá và cao nguyên rộng lớn

Em hãy nêu cảm nhận

của mình về nhan đề

tác phẩm

Rừng xà nu mang nhiều tầng nghĩa bao gồm nghĩa tả thực,
trừu tượng. Hai lớp nghĩa xun thấm vào nhau tốt lên hình
tượng sinh động của cây và khơng khí Tây Ngun

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

3.2. Hình tượng cây xà nu

3. Phân tích:

a. Vị trí của hình tượng

Hình tượng cây
xà nu

Xuất hiện ở
phần mở đầu tác

phẩm

Phần kết thúc và

tồn bộ thiên
truyện

Hình tượng cây
xà nu là hình
tượng xun 
suốt, trung tâm

góp phần thể
hiện chủ đề,

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

3.2. Hình tượng cây xà nu

3. Phân tích:

a. Vị trí của hình tượng

b. Cây xà nu trong sự gắn bó với con người, cuộc sống người Xơ man 
( Ý nghĩa cụ thể)

- Là lồi cây họ thông

- Đặc điểm của cây xà nu - Gỗ quý, nhựa thơm

- Sức sống mãnh liệt và ham
ánh sáng mặt trời.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14></div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Cây xà nu tham

gia vào

cuộc

sống sinh hoạt

hằng ngày

của

người Xô Man

Trong cuộc chiến

đấu chống kẻ thù,

rừng bao bọc, che

chở cho làng.

Cây xà nu có mặt

trong những

sự

kiện trọng đại

của

người dân làng Xơ

Man

b. Cây xà nu trong sự gắn bó với con người, cuộc sống người Xô man 
( ý nghĩa cụ thể)

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

c. Cây xà nu trở thành biểu tượng cho sức

sống bất diệt

và

những

phẩm chất

cao đẹp

của người

Tây Nguyên ( ý nghĩa biểu

tượng)

“Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc”

* Xà nu đau thương như con người Xô Man đau thương

Làng

(

sự

sống

–

rừng xà

nu)

Tầm đại bác

-cái chết,

hoàn cảnh nghiệt

ngã.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

“ Hầu hết đạn đại bác đề rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con

nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây khơng có cây nào

khơng bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa

thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương,

nhựa ứa

ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè

gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng

cục

máu lớn”...

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Cây xà nu 
bị tàn phá

vết thương

cục 
máu

lớn

Sự mát mát

loét mãi ra
cây chết

Đau đớn

Liên tưởng đến cái chết 
của con người

Thương

tích của cây xà nu liên tưởng đến con người

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

“ Trong rừng ít có loại cây

sinh sơi nảy nở khỏe như vậy.

Cạnh một

cây xà nu mới ngã

gục, đã

có

bốn, năm

cây con

mọc

lên, ngọn xanh rờn, hình

nhọn mũi

tên lao thẳng lên bầu

trời...nó phóng lên rất nhanh,

lóng lánh...”

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Rừng xà nu Làng Xô 
Man

Cây xà nu

lớn Cụ Mết

Cây xà nu

trưởng thành Thú, Mai,

Dít

Cây xà nu

con Heng

Rừng xà nu tượng trưng cho sức sống bất diệt của các thế hệ người dân XôMan

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

“ Cũng có ít loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó

phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng

trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn tẳng tắp,

lóng lánh vơ số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra thơm mỡ

màng...”

Cây xà nu biểu tượng cho người Xô Man yêu tự do

Ham ánh 
sáng mặt 
trời, nhựa

thơm mỡ 
màng

Thế giới xà 
nu tràn trề 
nhựa sống.

Bức tranh sơn

mài rực rỡ về 
thiên nhiên

Người Tây 
Nguyên yêu

tự do, tâm 
hồn tỏa sáng

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Những nét đặc sắc về nghệ thuật

thơm mỡ màng

Nhân 
hóa

ưỡn tấm ngưc, bị 
thương, cường 
tráng..

ngọn xanh ...như 
người Xô man yêu 
tự do

Ẩn dụ chuyển
đổi cảm giác

Cây xà nu

kết cấu vòng tròn

Sự lặp lại của hai câu văn

Sức sống mãnh liệt

Tính sử thi

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Rừng xà nu là hình ảnh trung

tâm, xun suốt tồn bộ tác

phẩm; giàu ý nghĩa

Cây xà nu – sức chịu đựng và quật khởi; cuộc

chiến đấu sinh – tử,sức trỗi dậy mãnh liệt của

dân tộc!

Kết cấu độc đáo, sử dụng nhiều

biện pháp tu từ, chất sử thi, văn

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Khái qt hình tượng cây xà nu

Vị trí của hình tượng

Cây xà nu gắn bó với
cuộc sống (cụ thể)

Cây xà nu biểu tượng
sức sống bất diệt, phẩm

chất cao đẹp của người
Xô Man

Gắn với cuộc sống sinh hoạt

Trong chiến đấu

Trong các sự kiện trọng đại

Xà nu đau thương như người Xơ
Man

Sức sống bất diệt

Lịng u tự do

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

A. Sinh năm 1932, quê ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng

Nam..

B.Năm 1950 vào bộ đội, sau đó làm phóng viên báo Quân đội

nhân dân liên khu V.

C. Là một trong những đại diện tiêu biểu của thơ ca chống

Pháp.

D. Năm 1962 ơng tình nguyện trở lại chiến trường miền

Nam, hoạt động ở Quảng Nam, Tây Nguyên.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

A.

Ý nghĩa cụ thể

: Rừng xà nu với vẻ đẹp hùng vĩ, thơ

mộng,

tràn đầy sức sống.

B.

Nghĩa ẩn dụ:

Hình tượng cây xà nu là ẩn dụ nghệ thuật

cho dân làng Xô Man và người dân Tây Nguyên.

C. Rừng xà nu hiện lên trong sự song hành, ứng chiếu giữa

thiên nhiên với con người từ sự đau thương, sức sống, hồi

sinh.

D.

Ý nghĩa khái quát

: Hình tượng rừng xà nu hùng vĩ và

cao thượng, man dại và trong sạch, vừa rắn rỏi vừa thanh

nhã, đem lại cho truyện ngắn vẻ đẹp đặc biệt về sức sống bất

</div>

bài Rừng xà nu | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

<i><b>BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 12</b></i>

<b>I.Tìm hiểu chung:</b>

<b>1.Tác giả:</b>

<b>a. Tiểu sử:</b>

-

<b>b. Sự nghiệp:</b>

<b>Tác phẩm chính:</b>

<b>c. Phong cách</b>

<b>2. Tác phẩm</b>

<b>a. Hoàn cảnh sáng tác</b>

<i><b>b. Xuất xứ: In trong “ Trên quê hương những anh hùng Điện </b></i>

<b>II. Đọc - hiểu văn bản:</b>

<b>Tóm tắt</b>

<b>2. Thể loại - Bố cục: </b>

<b>3phần: </b>

<b>P3: cịn lại, Cụ Mết và Dít tiễn Tnú</b>

<b>trở lại đơn vị, những</b>

<b>cánh rừng xà</b>

<b>nu...</b>

<b>II. Đọc - hiểu văn bản:</b>

<b>* Thể loại</b>

<b>3. Phân tích: </b>

<b>II. Đọc - hiểu văn bản:</b>

<i><b>3.1. Nhan đề</b></i>

<b>Em hãy nêu cảm nhận </b>

<b>của mình về nhan đề </b>

<b>tác phẩm</b>

<b>3. Phân tích: </b>

<b>3.2. Hình tượng cây xà nu</b>

<b>3. Phân tích: </b>

Cây xà nu tham

gia vào

<i><b>cuộc </b></i>

<i><b>sống sinh hoạt </b></i>

<i><b>hằng ngày</b></i>

của

người Xô Man

Trong cuộc chiến

đấu chống kẻ thù,

rừng bao bọc, che

chở cho làng.

Cây xà nu có mặt

trong những

<i><b>sự </b></i>

<i><b>kiện trọng đại</b></i>

của

người dân làng Xơ

Man

<b>c. Cây xà nu trở thành biểu tượng cho sức</b>

<i><b>sống bất diệt</b></i>

<b>và</b>

<b>những</b>

<i><b>phẩm chất</b></i>

<i><b>cao đẹp</b></i>

<b>của người</b>

<b>Tây Nguyên ( ý nghĩa biểu</b>

<b>tượng)</b>

<i><b>Làng</b></i>

<i><b>( </b></i>

<i><b>sự </b></i>

<i><b>sống</b></i>

<i><b>–</b></i>

<i><b>rừng xà </b></i>

<i><b>nu) </b></i>

<i><b>Tầm đại bác </b></i>

<i><b>-cái chết,</b></i>

<i><b>hoàn cảnh nghiệt </b></i>

<i><b>ngã.</b></i>

<i><b>“ Hầu hết đạn đại bác đề rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con</b></i>

<i><b>nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây khơng có cây nào</b></i>

<i><b>khơng bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa</b></i>

<i><b>thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương,</b></i>

<i><b>nhựa ứa</b></i>

<i><b>ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè</b></i>

<i><b>gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng</b></i>

<i><b>cục</b></i>

<i><b>máu lớn”...</b></i>

<b>Thương</b>

<i><b>tích của cây xà nu liên tưởng đến con người</b></i>