Đọc thêm Đò Lèn | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.96 MB, 22 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

•Lịch thơ Thúng mủng giần sàng... đề thơ (1999)

•Lịch thơ Lá trong vườn quê... đề thơ (2000)

•Lịch thơ Nhân vật rối... đề thơ (2001)

•Lịch thơ Cố đơ Huế... đề thơ (2002)

•Lịch thơ Tranh Tố nữ... đề thơ (2003)

•Lịch thơ Cơn trùng và cỏ dại... đề thơ (2004)

•Lịch thơ Chim - cất cánh (2005)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Cuốn Thơ Thiền Khổng Lồ

Nguyễn

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

I. Tiểu dẫn

II. Đọc – hiểu văn bản

2. Hình ảnh người bà và tâm trạng nhà thơ.
III. Tổng kết.

1. Kí ức tuổi thơ.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Tên khai sinh: Nguyễn Duy Nhuệ

- Sinh năm: 1948.

-Quê: Thanh Hóa

1. Tác giả.

-Xuất thân:

+ Gia đình nơng dân nghèo.

+ Sớm mồ côi mẹ, sống với bà ngoại

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

-Phong cách thơ:

+ Độc đáo

+ Nhà thơ của những vẻ đẹp đời thường với những giá trị
khiêm nhường mà bền vững.

2.Bài thơ Đò Lèn

+ Đò Lèn là một địa danh nổi tiếng ở Thanh Hóa
trong chiến tranh, quê ngoại của tác giả.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

• Ơng được coi là một Nguyễn Huy Thiệp

trong lãnh

vực thơ ca

(theo Nguyễn Hưng Quốc)

• Nhận xét của Trịnh Cơng Sơn

: "Hình hài Nguyễn

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Chủ đề:

+ Viết về người bà cùng những ký ức tuổi thơ gắn liền với địa danh
thân thiết của quê hương trong niềm thương tiếc, ân hận, xót xa

muộn màng của người cháu nay đã trưởng thành.

+ Bài thơ khơng chỉ bộc lộ tình u q hương, u những người
thân mà đặc biệt còn đem lại những giá trị thức tỉnh rất nhân bản.

- Thể thơ: Tự do

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Thuở nhỏ tơi ra cống Na câu cá

níu váy bà đi chợ Bình Lâm

bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật

và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần

Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thị

chân đất đi đêm xem lễ đền Sịng

mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm

điệu hát văn lảo đảo bóng cơ đồng

II. Đọc- hiểu văn bản

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Tuổi thơ của

Nguyễn Duy

gắn liền với

những hình

ảnh nào?

câu cá
đi chợ

bắt chim sẻ

ăn trộm nhãn
Thuở nhỏ tơi ra cống Na

níu váy bà Bình Lâm
ở vành tai tượng Phật

và đôi khi chùa Trần

Cuộc sống tuổi thơ 
hồn nhiên, hiếu 
động, tinh nghịch.
Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thị

chân đất đi đêm xem lễ đền Sịng
mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm

điệu hát văn lảo đảo bóng

ấn tượng về 
tuổi thơ của

Nguyễn 
Duy
cơ đồng

Cuộc sống làng q 
bình n vừa có cái 
riêng vừa gần gũi.

Những chi tiết 
đó cho thấy 
hình ảnh cậu

bé Duy thuở 
nhỏ như thế

nào?
Từ những 
hình ảnh đó,

em có nhận 
xét gì về quê

hương nhà 
thơ.

I. Tiểu dẫn

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2. Bốn khổ 
thơ cuối

cơ cực thế
Tơi đâu biết bà tơi

mị cua xúc tép ở đồng Quan

bà

thập thững những đêm hàn
gánh chè xanh Ba Trại

bà đi

Quán Cháo, Đồng Giao
Tôi trong suốt giữa

giữa bà tôi tiên, Phật, thánh, thần
cái năm đói, củ dong riềng luộc sượng

cứ nghe thơm mùi huệ trắng, hương trầm
hai bờ hư thực

và

Bom Mĩ giội

đền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiền
thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết

bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn

, nhà bà tơi bay mất

Kí ức về bà hiện 
lên trong tâm trí

nhà thơ qua 
những chi tiết

nào.
Cuộc đời lam 
lũ, vất vả

Bữa ăn đạm 
bạc, đói khổ
Cái năm đói,

củ dong riềng luộc sượng

Bom Mĩ giội,

bà đi bán trứng ở ga Lèn.

Kiên cường nghị 
lực trong mưa 
bom bão đạn

Thầm chịu đựng muôn nghìn vất vả để ni 
dạy đứa cháu mồ cơi hiếu động, tinh nghịch.

Từ những chi 
tiết đó, em có 
nhận xét gì về 
cuộc sống của

người bà?

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Hình ảnh bà ngoại vừa giản dị mà vĩ đại trong đời

thường.Đó là hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam : Cần cù, 
chịu thương , chịu khó, giàu đức hi sinh, cả đời vì con , vì

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Tơi hư

giữa bà tơi và tiên, Phật, thánh, thần
cái năm đói, củ dong riềng luộc sượng

cứ nghe thơm mùi huệ trắng, hương trầm

Say mê với miền đất cổ tích 
đầy hư ảo mà quên đi, không 
để ý đến những cay cực mà bà 
đang chịu đựng.

hai bờ thực

b. Tâm trạng

của nhà thơ Tôi đâu biết bà tơi cơ cực thế

Cịn nhỏ, vơ tâm, chưa thấu 
hiểu nổi vất vả của bà.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

, lâu khơng về q ngoại

dịng sơng xưa vẫn bên lở bên bồi

khi tơi biết thương bà thì đã muộn

bà chỉ cịn là một nấm cỏ thơi.

Nét quen thuộc và 
mới mẻ trong cái

nhìn của tác giả 
về chính mình 
trong quá khứ.

=> Quen thuộc: tuổi thơ như bao trẻ con khác 
ở thôn quê.

=> Mới mẻ: thẳng thắn, tơn trọng dĩ vãng, 
khước từ sự thi vị hóa.

của nhà thơ

Nỗi ân hận trong lòng tác giả đối với bà khi đã 
trưởng thành.

Tơi đi lính

dịng sơng

bên lở bên bồi

Bà

Nấm cỏ

quy luật

nghiệt ngã

Tơi đi lính

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Tâm trạng ân hận , ngậm ngùi,đau xót muộn màng :

- Muộnvới bà – Vì bà đã khơng cịn nữa .

- Nhưng sẽ là khơng muộn đói với cuộc đời và mỗi người.

Thơng điệp :

- Hãy giành tình u thương, sự cảm thông và thấu hiểu với 
những người thân, với mọi người xung quanh ta .Đừng để tới khi 
thực sự biết yêu thương người khác thì cơ hội đền đáp đã khơng cịn.
Hình ảnh bà ngoại vừa giản dị mà vĩ đại trong đời thường.Đó là hình 
ảnh của người phụ nữ Việt Nam : Cần cù, chịu thương , chịu khó,

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

3. Nghệ thuật

câu cá

đi chợ

bơng

huệ

gánh

xem lễ

chè

đền

miếu

mị cua

xúc tép

bắt

chim

sẻ

Giàu hình

ảnh,

từ ngữ

giản dị, gợi

cảm

thì đã

muộn

nấm cỏ thôi

Tôi đâu

biết

cơ cực

thế

củ dong riềng luộc sượng

Em có nhận

xét gì về những

từ ngữ và hình

ảnh trong thơ

Nghệ

thuật gì

được sử

dụng

trong các

hình ảnh

sau

Giữa bà tơi và tiên, Phật, thánh thần

Thánh

với

Phật rủ

nhau

đi đâu

hết

Bà

tôi đi

bán

trứng

ở ga

Lèn

Nghệ

thuật

so

sánh

đối

lập

Vơ tư
Vơ tâm

Lúc
trưởng
thành
Ân hận
muộn
màng

Hình ảnh phong phú

Từ ngữ gợi cảm

hồn
nhiên
Tuổi

thơ

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

So sánh nét riêng trong cách sử

dụng hình ảnh thơ giữa hai tác

giả khi cùng viết một đề tài:

Bếp lửa (Bằng Việt) và Đò Lèn

(Nguyễn Duy).

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà,

Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?

Sớm mai này bà

chờn vờn sương sớm,

Một bếp lửa

ấp iu nồng đượm,
Một bếp lửa

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.

Tám năm ròng

Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói,

Chỉ nhớ

Nghĩ lại đến giờ sống mũi cịn cay.
nhèm mắt cháu,

cháu cùng bà nhóm lửa,

---Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học,
nghĩ thương bà khó nhọc.

Rồi sớm rồi chiều lại

lịng bà ln ủ sẵn,

Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa!

Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ,
Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm,

ấp iu nồng đượm,

Nhóm niềm u thương khoai sắn ngọt bùi,
Nhóm nồi xơi gạo mới sẻ chung vui,

Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ.

Ơi kỳ lạ và thiêng liêng

-Giờ cháu đã đi xa, có ngọn khói trăm tàu,
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả,

Nhưng vẫn
khói hun

Nhóm bếp lửa

bếp lửa bà nhen!
Một bếp lửa

Nhóm bếp lửa

bếp lửa!

nhóm bếp lên chưa?

chẳng bao giờ quên nhắc nhở:

Hình ảnh

Tình cảm

Chi tiết
Tác phẩm

Bếp Lửa

- Hình ảnh "Bếp lửa”

xuyên suốt bài thơ,

nhắc lại nhiều lần.

- Thấu hiểu công

lao vất vả của bà.

NGUYỄN DUY

-bà tơi cơ cự thế

Bà mị cua xúc tép ở đồng Quan

Bà đi gánh chè xanh Ba Trại

Quán Cháo, Đồng Dao

Thập thững những đêm hàn

Tơi đi lính, lâu khơng về q Ngoại

---dịng sơng xưa vẫn bên lở, bên bồi

Khi tơi biết thương bà thì đã muộn

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Hình ảnh

Tình cảm

Chi tiết
Tác phẩm

Đị Lèn

Bếp Lửa

- Hình ảnh "Bếp lửa”

xuyên suốt bài thơ,

nhắc lại nhiều lần.

- Thấu hiểu cơng

lao vất vả của bà.

- mị cua xúc tép,

- gánh hàng rong ...

=> hình ảnh quen

thuộc trong công việc

thường nhật.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21></div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>

Đọc thêm Đò Lèn | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

•Lịch thơ Thúng mủng giần sàng... đề thơ (1999)

•Lịch thơ Lá trong vườn quê... đề thơ (2000)

•Lịch thơ Nhân vật rối... đề thơ (2001)

•Lịch thơ Cố đơ Huế... đề thơ (2002)

•Lịch thơ Tranh Tố nữ... đề thơ (2003)

•Lịch thơ Cơn trùng và cỏ dại... đề thơ (2004)

•Lịch thơ Chim - cất cánh (2005)

Cuốn Thơ Thiền Khổng Lồ

<b>Nguyễn</b>

• Ơng được coi là một Nguyễn Huy Thiệp

trong lãnh

vực thơ ca

(theo Nguyễn Hưng Quốc)

• Nhận xét của Trịnh Cơng Sơn

<i>: "Hình hài Nguyễn </i>

<b>Thuở nhỏ tơi ra cống Na câu cá</b>

<b>níu váy bà đi chợ Bình Lâm</b>

<b>bắt chim sẻ ở vành tai tượng Phật</b>

<b>và đôi khi ăn trộm nhãn chùa Trần</b>

<b>Thuở nhỏ tôi lên chơi đền Cây Thị</b>

<b>chân đất đi đêm xem lễ đền Sịng</b>

<b>mùi huệ trắng quyện khói trầm thơm lắm</b>

<b>điệu hát văn lảo đảo bóng cơ đồng</b>

<b>II. Đọc- hiểu văn bản</b>

<b>Tuổi thơ của </b>

<b>Nguyễn Duy </b>

<b>gắn liền với </b>

<b>những hình </b>

<b>ảnh nào?</b>

<b>, lâu khơng về q ngoại</b>

<b>dịng sơng xưa vẫn bên lở bên bồi</b>

<b>khi tơi biết thương bà thì đã muộn</b>

<b>bà chỉ cịn là một nấm cỏ thơi.</b>

<b>Tơi đi lính</b>

<b>Tơi đi lính</b>

câu cá

đi chợ

bơng

huệ

<sub>gánh </sub>

xem lễ

chè

đền

miếu

mị cua

xúc tép

bắt

chim

sẻ

<b>Giàu hình </b>

<b>ảnh,</b>

<b>từ ngữ </b>

<b>giản dị, gợi </b>

<b>cảm</b>

thì đã

muộn

nấm cỏ thôi

Tôi đâu

biết

cơ cực

thế

<b>Em có nhận </b>

<b>xét gì về những </b>

<b>từ ngữ và hình </b>

<b>ảnh trong thơ</b>

<b>Nghệ </b>

<b>thuật gì </b>

<b>được sử </b>

<b>dụng </b>

<b>trong các </b>

<b>hình ảnh </b>

<b>sau</b>

Thánh

với

Phật rủ

nhau

đi đâu

hết

Bà