Bài đọc 4. Điểm lại Báo cáo Cập nhật Tình hình Phát triển Kinh tế Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.12 MB, 33 trang )

<b>ĈIӆM LҤI </b>

<b>Báo cáo C</b>

<b>ұp nhұt </b>

<b>Tình hình Phát tri</b>

<b>Ӈn Kinh tӃ ViӋt Nam </b>

<b>BÁO CÁO C</b>

<b>ӪA NGÂN HÀNG THӂ GIӞI </b>

<b>H</b>

<b>ӝi nghӏ giӳa kǤ Nhóm tѭ vҩn các nhà tài trӧ cho ViӋt Nam</b>

<b> </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tӌ GIÁ HӔI ĈOÁI LIÊN NGÂN HÀNG:US$ = VND 18,544
NĂM NGÂN SÁCH CӪA CHÍNH PHӪ: 1 tháng Giêng ÿӃn 31 tháng 12

<b>DANH M</b>

<b>ӨC CÁC TӮ VIӂT TҲT </b>

ASEAN
CPI

HiӋp hӝi các quӕc gia Ĉông Nam Á
ChӍ sӕ Giá tiêu dùng

FDI Ĉҫu tѭ trӵc tiӃp nѭӟc ngoài
GDP Tәng sҧn phҭm quӕc nӝi
IMF

ODA

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>M</b>

<b>ӨC LӨC </b>

Vѭѫn Lên Tӯ Khӫng Hoҧng……… 3

LiӋu Tăng Trѭӣng Có Chӳng Lҥi Khơng ? ……… 5

Xuҩt Khҭu Phөc Hӗi Trӣ Lҥi……….……….. 7

Nhұp Khҭu Còn Phөc Hӗi Mҥnh Hѫn………..…... 9

Xu Hѭӟng Trong Ngoҥi Thѭѫng………. 11

Phөc Hӗi Các Dòng Vӕn Vào ViӋt Nam……….……… 12

Cán Cân Thanh Toán ..……… 13

Quҧn Lý TӍ Giá……… 15

Nhӳng ĈiӇm DӉ Bӏ Tәn Thѭѫng cӫa Khu vӵc Ngân hàng……….... 16

Thҳt Chһt TiӅn TӋ………... 18

Cӫng Cӕ Tài Khóa…………..……… 20

BӅn Vӳng Nӧ Cơng……... 21

LiӋu Lҥm Phát Có Gia Tăng ? ………...………. 22

Theo Hѭӟng Nào Ĉây? ………... 24

TriӇn Vӑng Năm 2010………... 26

<b>Bҧng biӇu </b>
Bҧng 1: Thu nhұp tӯ các mһt hàng xuҩt khҭu chính………... 8

Bҧng 2: Giá trӏ nhұp khҭu các mһt hàng chӫ lӵc .……….………….. 10

Bҧng 3: Cán cân thѭѫng mҥi vӟi các bҥn hàng chính………. 11

Bҧng 4: Ĉҫu tѭ trӵc tiӃp nѭӟc ngồi………... 12

Bҧng 5: Cán cân thanh tốn, giai ÿoҥn 2007-2010……….. 14

Bҧng 6: Quҧn lý tӍ giá……….. 16

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Hình 1: Tăng trѭӣng GDP theo q……… 3

Hình 2: Ĉóng góp vào tăng trѭӣng GDP………. 4

Hình 3: Thay ÿәi cѫ cҩu theo thӡi vө………... 6

Hình 4: Thay ÿәi GDP trong Q1 hàng năm………... 6

Hình 5: Tăng trѭӣng xuҩt khҭu giӳa các quý trѭӟc ÿây (trung bình trѭӧt)………. 7

Hình 6: Xuҩt khҭu mӝt sӕ hàng nguyên liӋu và nông sҧn………... 9

Hình 7: TӍ giá giӳa VND và ÿơla Mӻ………... 15

Hình 8: Lãi suҩt cӫa Ngân hàng Nhà nѭӟc……….. 18

Hình 9: Các cân ÿӕi tiӅn tӋ………... ….………. 19

Hình 10: ChӍ sӕ giá tiêu dùng so vӟi cùng kǤ...…... 23

Hình 11: Giai ÿoҥn lãi suҩt quá cao....………. 25

Hình 12: Lãi suҩt liên ngân hàng……….……... 26

Hình 13: TӍ giá cӫa các ÿӗng tiӅn trong khu vӵc……… 27

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>TÓM T</b>

<b>ҲT </b>

ViӋt Nam ÿã vѭӧt qua khӫng hoҧng kinh tӃ tài chính tồn cҫu tӕt hѫn so vӟi nhiӅu
nѭӟc khác. GDP tăng 5,3% trong năm 2009 trong ÿó quý IV ÿã ÿҥt mӭc 6,9%. Vӟi mӭc
5,8%, tӕc ÿӝ tăng trѭӣng quý I năm 2010 tuy kém ҩn tѭӧng, nhѭng chѭa có gì khҷng ÿӏnh
các ý kiӃn cho rҵng tăng trѭӣng ÿang chӳng lҥi. Xuҩt khҭu năm 2009 giҧm, lҫn ÿҫu tiên kӇ tӯ
khi tiӃn hành ÿәi mӟi kinh tӃ, nhѭng mӭc suy giҧm vүn thҩp hѫn nhiӅu nѭӟc khác trong khu
vӵc. ĈӃn nay, tăng trѭӣng xuҩt khҭu ÿã phөc hӗi bҵng khoҧng 30% tӕc ÿӝ tăng trѭӣng hàng
năm cӫa giai ÿoҥn trѭӟc khӫng hoҧng. Lҥm phát ÿã giҧm tӯ 19,9% năm 2008 xuӕng còn
6,5% năm 2009. Mһc dù có mӝt sӕ dҩu hiӋu ÿáng lo ngҥi vӅ khҧ năng bùng phát lҥm phát
vào cuӕi năm 2009 và ÿҫu năm 2010, nhѭng cho tӟi nay, mӭc tăng chӍ sӕ giá tiêu dùng (CPI)
hàng tháng vүn dӯng ӣ mӭc vӯa phҧi. CǊng nhѭ trong nhӳng năm trѭӟc, không xҧy ra khӫng
hoҧng ngân hàng, cho dù vүn còn nhiӅu bҩt әn kinh tӃ vƭ mơ.

Nhӳng kӃt quҧ tích cӵc này chӫ yӃu là nhӡ chính phӫ ÿã quyӃt tâm phҧn ӭng kӏp thӡi
trѭӟc tình hình kinh tӃ thay ÿәi. Trong vịng chѭa ÿҫy ba năm, nӅn kinh tӃ ViӋt Nam ÿã
chuyӇn tӯ tình trҥng tăng trѭӣng ÿӅu ÿһn sang phát triӇn quá nóng, rӗi әn ÿӏnh hóa và ÿӃn
kích cҫu và cuӕi cùng là tái cân bҵng nӅn kinh tӃ. Khi tình hình thay ÿәi, chính phӫ ÿã khơng
mҩt nhiӅu thӡi gian ÿӇ ÿiӅu chӍnh chính sách. Trong mӝt sӕ trѭӡng hӧp, sӵ thay ÿәi ÿòi hӓi
phҧi sӱ dөng các biӋn pháp khơng chính thӕng, chҷng hҥn nhѭ khi sӱ dөng trái phiӃu bҳt
buӝc ÿӇ xӱ lý nӕt nhӳng khoҧn chѭa thanh toán và chҩm dӭt tình trҥng bong bóng giá tài sҧn,
hay nhѭ khi sӱ dөng chѭѫng trình hӛ trӧ lãi suҩt cho phép các doanh nghiӋp nhanh chóng trҧ
nhӳng món nӧ mà hӑ ÿã phҧi vay vӟi nhӳng ÿiӅu khoҧn hӃt sӭc khҳc nghiӋt. Gҫn ÿây hѫn,
gói kích cҫu rҩt lӟn, kӃt hӧp chѭѫng trình miӉn giҧm thuӃ vӟi tăng chi tiêu chính phӫ và tăng
trѭӣng tín dөng nhanh ÿã thành cơng trong viӋc kích thích cҫu nӝi ÿӏa và duy trì tăng trѭӣng
kinh tӃ. Thành cơng này còn ÿáng kӇ hѫn nӃu biӃt rҵng xuҩt khҭu hàng hóa và dӏch vө vүn
chiӃm khoҧng 67% GDP ngay khi bӏ cuӝc khӫng hoҧng tҩn công trong năm 2009.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

không cҫn thiӃt trong viӋc ÿiӅu chӍnh lãi suҩt ÿã kéo dài thêm cuӝc vұt lӝn cӫa chính phӫ

nhҵm әn ÿӏnh thӏ trѭӡng ngoҥi hӕi. Tuy khơng có khӫng hoҧng ngân hàng song nhӳng bҩt әn
vӅ kinh tӃ vƭ mơ và thay ÿәi chính sách trong hai năm qua cǊng ÿã tҥo ra rӫi ro cho hӋ thӕng
ngân hàng.

Trong khi ÿó, các nѭӟc không làm tӕt ÿѭӧc nhѭ ViӋt Nam do hұu quҧ cӫa cuӝc
khӫng hoҧng toàn cҫu lҥi thu hút vӕn ÿѭӧc tӕt hѫn. So vӟi các nѭӟc này, mһc dù chӍ sӕ VN
Index tăng 57% năm 2009, ViӋt Nam vүn không tiӃp nhұn ÿѭӧc luӗng vӕn ÿҫu tѭ gián tiӃp
ÿáng kӇ nào. Các nѭӟc khác trong khu vӵc ÿang chӭng kiӃn viӋc lên giá ÿӗng bҧn tӋ do thu
hút ÿѭӧc các luӗng vӕn vào, trong khi ViӋt Nam vүn phҧi vұt lӝn ÿӇ ngăn chһn sӵ mҩt giá
nhanh chóng hѫn ÿӗng bҧn tӋ cӫa mình. Và lãi suҩt chênh lӋch rӫi ro quӕc gia cӫa ViӋt Nam
vүn cao so vӟi nhӳng nѭӟc mà tình hình kinh tӃ chung do khӫng hoҧng chҳc chҳn không tӕt
nhѭ ViӋt Nam. NiӅm tin vào tiӅn ÿӗng ÿang lҩy lҥi dҫn, nhѭng ÿáng lӁ nó có thӇ ÿѭӧc khơi
phөc sӟm hѫn nӃu chính phӫ cho phép lãi suҩt tiӅn ÿӗng ÿѭӧc ÿiӅu chӍnh theo thӏ trѭӡng.
Khác biӋt giӳa kӃt quҧ kinh tӃ trên mӭc trung bình và sӵ ÿánh giá dѭӟi mӭc trung
bình cӫa thӏ trѭӡng cho thҩy ý nghƭa quan trӑng cӫa viӋc cӫng cӕ kinh tӃ vƭ mô và cҧi thiӋn
trao ÿәi và ÿӕi thoҥi vӅ các lӵa chӑn chính sách. Cӫng cӕ kinh tӃ vƭ mơ ÿѭӧc thӇ hiӋn ӣ viӋc
nâng cao năng lӵc dӵ báo ngân sách, phát hành thành cơng trái phiӃu chính phӫ theo kӃ
hoҥch cǊng nhѭ tránh tình trҥng chұm trӉ không cҫn thiӃt trong viӋc ÿiӅu chӍnh lãi suҩt. ĈӇ
cҧi thiӋn các luӗng trao ÿәi thông tin, cҫn công bӕ mӝt sӕ thông tin hiӋn ÿang ÿѭӧc bҧo mұt
(nhѭ thông tin vӅ dӵ trӳ ngoҥi hӕi), thu thұp và trình bày thơng tin hӧp thơng lӋ chuҭn cӫa
quӕc tӃ (nhѭ trong trѭӡng hӧp thâm hөt ngân sách hay phân loҥi nӧ trong lƭnh vӵc ngân
hàng) và cung cҩp thông tin thѭӡng xuyên (ÿһc biӋt là nhӳng thông tin liên quan ÿӃn viӋc
quҧn lý và thӵc hiӋn ngân sách). Tăng cѭӡng trao ÿәi thông tin cǊng ÿịi hӓi phҧi có sӵ giҧi
thích rõ ràng cho các biӋn pháp chính sách phi chính thӕng hoһc có thӇ bӏ thӏ trѭӡng hiӇu sai.
QuyӃt ÿӏnh gҫn ÿây vӅ viӋc cӕ gҳng hҥ nhanh lãi suҩt là mӝt ví dө. Mong muӕn có mӭc lãi
suҩt hӧp lý là ÿiӅu dӉ hiӇu. Tuy nhiên nӃu ép ÿҭy nó thái quá thì sӁ dӉ bӏ hiӇu là ViӋt nam
quay lҥi vӟi các chính sách kích cҫu, do ÿó sӁ làm suy giҧm niӅm tin vӕn vүn còn rҩt mong
manh vào tiӅn ÿӗng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>VѬѪN LÊN TӮ KHӪNG H</b>

Mһc dù mӟi chӍ mӝt n
báo tăng trѭӣng ҧm ÿҥm, ViӋ
vӟi các nѭӟc khác trong khu
vӟi cùng kǤ năm 2008, khi
trѭӣng GDP ÿã ÿҥt mӭc ÿán
7.4% cӫa Ҩn Ĉӝ, nhѭng ca
Inÿônêxia (4,5%) và Philíppi
2009 cӫa hӑ khó khăn hѫn nh
Thái Lan 2,3%. ChӍ có nhӳng
có thành tích khá hѫn ViӋt N

Các chӍ báo kinh tӃ k
giҧm so vӟi mӭc 19,9% năm
ÿҫu tiên kӇ tӯ khi Ĉәi mӟi. T
vӵc. Ӣ Thái Lan, xuҩt khҭu h
Malayxia 21,1% và Philíppin
vӟi tӕc ÿӝ mҥnh hѫn là 13.3
năm 2008 xuӕng cịn 7,8% G
dӵ ÿốn. Ĉһc biӋt phҧi kӇ ÿӃ

<b>HOҦNG </b>

năm trѭӟc ÿây, nhiӅu nhà phân tích và quan sát

Ӌt Nam vүn vѭӧt qua cuӝc khӫng hoҧng toàn cҫu
u vӵc. Tính ÿӃn quý IV năm 2009, GDP ÿã tăng
i khӫng hoҧng bҳt ÿҫu (Hình 1). Tính cho cҧ
ng khích lӋ là 5,3%, tuy thҩp hѫn mӭc 8,7% cӫa

ao hѫn tҩt cҧ các nӅn kinh tӃ lӟn khác trong
in (0,9%). Vӟi mӝt sӕ nѭӟc láng giӅng ngay gҫn

hiӅu. GDP cӫa Malayxia suy giҧm còn 1,7%, C
g nӅn kinh tӃ nhӓ trong khu vӵc nhѭ Lào và Pap
Nam.

<b>Hình 1: Tăng trѭӣng GDP theo quý </b>

ng kê

khác cǊng ÿáng khích lӋ. Tӕc ÿӝ lҥm phát cҧ nă
m 2008. Xuҩt khҭu giҧm 9,7% so vӟi năm 2008
Tuy nhiên, mӭc giҧm này cịn thҩp hѫn các nѭӟ
hàng hàng hóa giҧm 13,6%, Inÿônêxia 15%, Tru
n 21,9%. Hѫn nӳa, nhұp khҭu cӫa ViӋt Nam lҥi t

%. Nhӡ ÿó, thâm hөt tài khoҧn vãng lai ÿã giҧm
GDP. Các dòng vӕn cǊng thӇ hiӋn sӵ bình phөc n

Ӄn viӋc vӕn FDI cam kӃt ÿã giҧm tӯ mӭc cao kӹ

ÿã ÿѭa ra các dӵ

u tѭѫng ÿӕi tӕt so
g trѭӣng 6,9% so
năm 2009, tăng
a Trung Quӕc và
g khu vӵc, kӇ cҧ
n ViӋt Nam, năm
Campuchia 2% và
pua Niu Ghinê là

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

năm 2008 xuӕng còn 21,5 tӍ ÿôla năm 2009. Tuy nhiên, vӕn FDI thӵc hiӋn ѭӟc tính có giҧm,
nhѭng ӣ mӭc khiêm tӕn hѫn là 13%.

Phân tách cҩu thành tăng trѭӣng GDP theo các yӃu tӕ chính cӫa nó cho thҩy phҧn ӭng
quyӃt liӋt cӫa chính phӫ ÿóng vai trị quan trӑng trong viӋc ÿҥt ÿѭӧc kӃt quҧ tѭѫng ÿӕi tӕt
nhѭ ÿã nêu. Năm 2009, ngành nông nghiӋp tăng trѭӣng 1,8%, công nghiӋp – xây dӵng 5,5%
và dӏch vө 6,6%. Ngành xây dӵng dүn ÿҫu quá trình phөc hӗi (11,4%) nhӡ tác ÿӝng cӫa các
biӋn pháp kích cҫu cӫa chính phӫ. Tәng ÿҫu tѭ tăng khoҧng 15% so vӟi năm 2008 và bҵng
42,7% GDP trong ÿó khu vӵc nhà nѭӟc ÿóng góp mӝt phҫn ba. Nhӡ nhұp khҭu hàng hóa và
dӏch vө giҧm mҥnh hѫn nhiӅu so vӟi xuҩt khҭu mà thay ÿәi trong cán cân thѭѫng mҥi ÿã
ÿóng góp 0.35 ÿiӇm phҫn trăm vào tăng trѭӣng GDP năm 2009 so vӟi 2008 (Hình 2). Tuy
mӟi chӍ là mӝt con sӕ khiêm tӕn nhѭng sӵ dӏch chuyӇn này cǊng là dҩu hiӋu tích cӵc. ViӋc
xuҩt khҭu hàng hóa và dӏch vө chiӃm 67% GDP ViӋt Nam khiӃn nhiӅu nhà phân tích và quan
sát cho rҵng ÿó là do tác ÿӝng tiêu cӵc mҥnh tӯ ngoҥi thѭѫng.

<b>Hình 2: Ĉóng góp vào tăng trѭӣng GDP </b>

<i>Ngu͛n: Tәng cөc Thӕng kê và ѭӟc tính cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi </i>

-2
0
2
4
6
8
10
12

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009/e

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>LIӊU TĂNG TRѬӢNG CĨ CHӲNG LҤI KHƠNG? </b>

Khi chính phӫ bҳt ÿҫu thu lҥi các chính sách kích cҫu và nӅn kinh tӃ tồn cҫu chѭa
phөc hӗi hồn tồn thì câu hӓi ÿһt ra là liӋu kӃt quҧ tăng trѭӣng mҥnh mӁ ÿã chӭng kiӃn
trong năm 2009 có cịn tiӃp tөc trong năm 2010 nӳa không. Trong quý I năm nay, GDP ÿã
tăng 5,83% so vӟi cùng kǤ năm 2009. Nông nghiӋp tăng trѭӣng 3,4%, công nghiӋp – xây
dӵng 5,65% và dӏch vө 6,64%. Các tiӇu ngành có tӕc ÿӝ tăng trѭӣng cao trong quý I năm nay
là xây dӵng (7,82%) và dӏch vө tài chính (7,86%). Ĉây là nhӳng kӃt quҧ to lӟn so vӟi ViӋt
Nam mӝt năm trѭӟc ÿây. Vào quý I năm 2009, GDP chӍ tăng ÿѭӧc 3,1%, con sӕ thҩp nhҩt
tӯng có. CǊng vào thӡi ÿiӇm ÿó, tăng trѭӣng cӫa ngành công nghiӋp – xây dӵng chӍ là 1,7%
và dӏch vө là 4,95%. Dӵa trên nhӳng kӃt quҧ này, chính phӫ vүn ÿһt mөc tiêu tăng trѭӣng
cho cҧ năm 2010 là 6,5%.

Nhѭng kӃt quҧ kinh tӃ trong quý I năm 2010 kém ҩn tѭӧng hѫn kӃt quҧ quý IV năm
ngoái, khi tăng trѭӣng GDP ÿҥt mӭc 6,9%. Sӵ suy giҧm này khiӃn mӝt sӕ nhà phân tích kӃt
luұn rҵng ViӋt Nam ÿang bѭӟc vào giai ÿoҥn suy giҧm kinh tӃ. Ĉúng là nӃu dùng phѭѫng
pháp loҥi bӓ yӃu tӕ thӡi vө thì GDP quý 1-2010 cӫa ViӋt Nam giҧm khoҧng 1,3 phҫn trăm so
vӟi quý 4- 2009. Tuy nhiên, phѭѫng pháp ÿiӅu chӍnh theo thӡi vө ӣ ViӋt Nam không ÿѭa ra
kӃt quҧ q tin cұy. Khơng ai hồi nghi rҵng q I luôn là thӡi ÿiӇm chӳng lҥi trong các hoҥt
ÿӝng kinh tӃ, do nghӍ TӃt (thӡi gian nghӍ lӉ dài nhҩt trong năm) và công nhân di cѭ chұm
quay trӣ lҥi chӛ làm sau khi vӅ quê. ĈiӅu chӍnh theo thӡi vө ÿã “thәi phӗng” mӭc GDP cӫa
quý I ngang bҵng vӟi mӭc GDP cӫa các quý “bình thѭӡng” khác, nhӡ ÿó cho phép so sánh
mӭc GDP (ÿã ÿiӅu chӍnh) giӳa các quý trѭӟc ÿây. Qui mô ÿiӅu chӍnh ÿѭӧc ѭӟc tính dӵa trên
ÿӝ chӋch xu thӃ cӫa GDP mӛi quý. Vҩn ÿӅ là ӣ chӛ phѭѫng thӭc tăng trѭӣng cӫa ViӋt Nam
ÿã thӇ hiӋn mӝt xu thӃ rõ ràng tӯ năm 2007, nhѭng lҥi trӣ nên thҩt thѭӡng trong thӡi kǤ bҩt
әn kinh tӃ vƭ mơ. Khi ÿó, tăng trѭӣng kinh tӃ chӏu ҧnh hѭӣng bӣi hàng loҥt các chính sách tӯ
әn ÿӏnh hóa ÿӃn kích cҫu và tái cân bҵng. Sӵ thay ÿәi này rҩt rõ nӃu so sánh tӕc ÿӝ tăng
trѭӣng theo quý tӯ năm 2007 vӟi nhӳng thay ÿәi quan sát ÿѭӧc tӯ năm 2006 trӣ vӅ trѭӟc
(Hình 3). Bên cҥnh nhӳng thay ÿәi tình hình kinh tӃ vƭ mơ, dѭӡng nhѭ có mӝt xu hѭӟng là
GDP cӫa quý IV thѭӡng cao hѫn GDP cӫa quý I (Hình 4). Xu hѭӟng này cho thҩy hoҥt ÿӝng
kinh tӃ trong quý 1 thѭӡng tӓ ra yӃu ӟt hѫn so vӟi quý 4 hàng năm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

này cǊng chѭa ÿӫ ÿӇ dӵ báo
ÿѭӧc ÿà tăng trѭӣng ÿã có tӯ

vӅ mӝt tӕc ÿӝ tăng trѭӣng cao hѫn, chӭ chѭa nó
ӯ trѭӟc khӫng hoҧng tồn cҫu.

c Thӕng kê và ѭӟc tính cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi

<b>h 4: Thay ÿәi GDP trong Q1 hàng năm </b>

hӕng kê và ѭӟc tính cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Sau khi chӭng kiӃn m
ÿang phөc hӗi. Tәng kim ngҥ
xuҩt khҭu ÿҥt mӭc 23,7%, sa
ÿәi ngoҥi thѭѫng vӅ vàng kh
quan ÿӃn viӋc mua bán cӫa N
ÿѭӧc xác ÿӏnh bӣi quyӃt ÿӏn
tích trӳ tài sҧn tài chính dѭӟi

là mӝt mһt hàng khác tѭѫng
khơng tính ÿӃn xuҩt khҭu dҫ
xuӕng chӍ cịn quanh quҭn 30

<b>Hình 5: Tăng trѭӣng</b>

<i>(Ba tháng so v</i>ͣ

Xuҩt khҭu phөc hӗi
phҭm xuҩt khҭu. Sӵ phөc hӗ
dөng nhiӅu lao ÿӝng nhѭ dӋt
năm 2010, xuҩt khҭu dӋt may
Xuҩt khҭu dӋt may sang Mӻ
dӋt may. Xuҩt khҭu máy tín
ÿơla. Sӕ liӋu tѭѫng ӭng ÿӕi v

mӝt năm tӗi tӋ, nhҩt là năm 2009, xuҩt khҭu cӫ
ҥch xuҩt khҭu tăng 6,9% trong bӕn tháng ÿҫu n
au khi ÿã loҥi trӯ tái xuҩt vàng (Hình 5). Nói c
hơng phҧi là mӝt hiӋn tѭӧng tiӅn tӋ ӣ ViӋt Nam,

Ngân hàng Nhà nѭӟc ViӋt Nam. Các dòng thѭ
nh ÿҫu tѭ gián tiӃp cӫa các ÿӕi tѭӧng trong nѭ
i dҥng kӃt hӧp giӳa các tài sҧn bҵng VND, ÿôla

g ÿӕi biӃn ÿӝng thҩt thѭӡng trong kim ngҥch
ҫu và vàng thì tӕc ÿӝ tăng kim ngҥch xuҩt khҭ
0%, tӭc là bҵng vӟi xu thӃ trѭӟc khӫng hoҧng to

<b>g xuҩt khҭu giӳa các quý trѭӟc ÿây (trung bì</b>
<i>ͣi ba tháng tr˱ͣc, không k͋ xṷt kẖu vàng, ph̯n tră</i>

i quan và ѭӟc tính cӫa Ngân hàng ThӃ giӟi

ҭn chӭa hai xu hѭӟng rҩt khác nhau, nӃu xét
ӗi diӉn ra mҥnh trong xuҩt khҭu nhӳng mһt h
t may, giày dép, ÿiӋn tӱ, thӫy sҧn và ÿӗ gӛ. Tron

y ÿã tăng 16,4% (ÿҥt khoҧng 3 tӍ ÿôla) so vӟi cù
ӻ tăng 24%, hiӋn ÿã chiӃm 58% tәng doanh thu

h và sҧn phҭm ÿiӋn tӱ tăng khoҧng 35,8% và
vӟi ngành thӫy sҧn là 19% (Bҧng 1).

ӫa ViӋt Nam hiӋn
ăm 2010. Tӕc ÿӝ
chính xác thì trao
vì nó khơng liên
ѭѫng mҥi chӫ yӃu
ѭӟc, nhӳng ngѭӡi
và vàng. Dҫu thô
h xuҩt khҭu. NӃu
ҭu hiӋn nay quay
oàn cҫu.

<b>nh trѭӧt) </b>
<i>ăm) </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Bҧng 1: Thu nhұp tӯ các mһt hàng xuҩt khҭu chính </b>

<b> </b> TriӋu USD, <sub>năm 2009 </sub> Tӕc ÿӝ tăng (so vӟi cùng kǤ, %)

2008 2009 4M-2009 4M-2010

<b>Tәng kim ngҥch xuҩt khҭu </b> <b>57.096 </b> <b>29,1 </b> <b>-8,9 </b> <b>1,4 </b> <b>6,9 </b>

Dҫu thơ 6.195 22,0 -40,2 -43,7 -13,5

Ngồi dҫu 50.901 30,6 -2,7 12,3 9,4

Gҥo 2.664 94,3 -8,0 41,9 -0,3

Nông sҧn khác 4.771 17,2 -13,1 -12,4 10,7

Thӫy sҧn 4.251 19,8 -5,7 -6,5 18,7

Than 1.317 38,8 -5,1 -10,9 28,3

DӋt may 9.066 17,7 -0,6 1,1 16,4

Giày dép 4.067 19,4 -14,7 -5,7 7,3

Máy tính và hàng ÿiӋn tӱ 2.763 22,5 4,7 -8,5 35,8

Thӫ công, mӻ nghӋ (kӇ cҧ vàng) 3.177 65,1 133,1 948,0 -89,7

Ĉӗ gӛ 2.598 17,7 -8,2 -17,0 31,0

<i>Xṷt kẖu không k͋ vàng </i> <i>54.596 </i> <i>29,1 </i> <i>-12,9 </i> <i>-12,3 </i> <i>23,7 </i>

Mһt khác, lѭӧng xuҩt khҭu các hàng hóa chӫ lӵc khác lҥi giҧm mҥnh. Mһc dù giá dҫu
quӕc tӃ trong nhӳng tháng ÿҫu năm 2010 ÿã tăng mҥnh nhѭng doanh thu xuҩt khҭu tӯ dҫu ÿã
giҧm 13,5%. Ĉó là vì khӕi lѭӧng xuҩt khҭu giҧm 49% do trӳ lѭӧng và công suҩt khai thác tҥi
các giӃng dҫu cӫa ViӋt Nam và tә hӧp lӑc dҫu ÿҫu tiên ӣ Dung Quҩt ÿã ÿi vào hoҥt ÿӝng.
Tѭѫng tӵ, trong bӕn tháng ÿҫu năm 2010, ViӋt Nam ÿã xuҩt khҭu khoҧng 2,17 triӋu tҩn gҥo,
chӍ bҵng 87% lѭӧng gҥo xuҩt khҭu cùng kǤ năm 2009. Trѭӟc triӇn vӑng giá gҥo quӕc tӃ giҧm
do dѭ cung, chính phӫ ÿã có kӃ hoҥch tích trӳ khoҧng 1 triӋu tҩn, hy vӑng bҵng cách ÿó giҧm
thiӇu ÿѭӧc tác ÿӝng cӫa sӵ giҧm giá quӕc tӃ ÿӃn giá gҥo trong nѭӟc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i>Thay ÿ͝i có tr͕ng s͙ trong kim ng̩ch xṷt kẖu, giá c̫ và s͙ l˱ͫng </i>

Nhұp khҭu ÿã tăng 36,5% trong bӕn tháng ÿҫu năm 2010, góp phҫn làm thâm hөt
thѭѫng mҥi ÿӭng ӣ mӭc 4.6 tӍ ÿơla. Mһc dù có nhӳng quan ngҥi vӅ sӵ mҩt cân ÿӕi này nhѭng
nhұp khҭu tăng dѭӡng nhѭ chӫ yӃu là do cҫu ÿҫu tѭ nӝi ÿӏa cӫa cҧ các nhà ÿҫu tѭ trong nѭӟc
và quӕc tӃ tăng mҥnh và do nhұp khҭu sҧn phҭm trung gian ÿӇ tái xuҩt. VӅ mһt ÿҫu tѭ, giá trӏ
nhұp khҭu máy móc thiӃt bӏ, mһt hàng chiӃm ÿӃn 16% tәng kim ngҥch nhұp khҭu tăng 16,4%
kӇ tӯ năm ngoái, so vӟi mӭc suy giҧm 9,4% năm 2009. Tѭѫng tӵ, nhұp khҭu phө liӋu hàng
dӋt may và giày dép tăng thêm 25,6% và nhұp khҭu vҧi tăng 20,6% (Bҧng 2). Giá xăng dҫu
quӕc tӃ tăng cǊng làm giá trӏ kim ngҥch nhұp khҭu tăng thêm gҫn 30%, mһc dù lѭӧng nhұp
khҭu ÿã giҧm 17%.

ͲϱϬ
ͲϰϬ
ͲϯϬ
ͲϮϬ
ͲϭϬ
Ϭ
ϭϬ
ϮϬ
ϯϬ
ϰϬ
ϱϬ

ϮϬϬϴ ϮϬϬϵ ϰDͲϭϬ

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b> </b> TriӋu USD,

năm 2009

Tӕc ÿӝ tăng (so vӟi cùng kǤ, %)

2008 2009 4M-09 4M-10

<b>Tәng giá trӏ kim ngҥch nhұp khҭu </b> <b>69.949 </b> <b>28,8 </b> <b>-13,3 </b> <b>-41,0 </b> <b>36,5 </b>

Xăng dҫu 6.255 42,2 -43,0 -57,3 30,0

Máy móc, thiӃt bӏ 12.673 25,8 -9,4 -27,3 16,4

Máy tính và linh kiӋn ÿiӋn tӱ 3.954 25,5 6,5 -21,0 40,8

Dѭӧc phҭm 1.097 22,9 26,9 23,3 16,2

Phө liӋu dӋt may và giày dép 1.932 9,4 -18,0 -19,8 25,6

Sҳt, thép 5.361 31,5 -20,2 -67,7 14,1

Phân bón 1.415 47,3 -3,9 -33,8 -25,4

Sҧn phҭm chҩt dҿo 2.813 17,5 -4,5 -31,5 55,4

Vҧi các loҥi 4.226 12,7 -5,2 -7,7 20,6

Hóa chҩt 1.625 21,1 -8,5 -27,9 38,6

Sҧn phҭm hóa chҩt 1.580 24,8 -1,5 -14,5 39,4

Ơ tơ các loҥi (COMP/CKD/IKD) 3.071 57,2 3,8 -50,9 57,7

Sӧi dӋt 811 4,6 4,6 -26,2 61,3

Thuӕc trӯ sâu 488 94,3 -34,3 -32,4 40,7

Bông 392 74,7 -16,0 -54,0 180,9

Giҩy 771 25,5 2,3 -31,4 33,1

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>XU HѬӞNG TRONG NGOҤI THѬѪNG </b>

HiӋn nay cѫ cҩu tәng hӧp theo vùng cӫa thѭѫng mҥi quӕc tӃ ViӋt Nam ÿang có tiӃn
bӝ. Sӵ phөc hӗi cӫa thu nhұp tӯ xuҩt khҭu phҧn ánh mӝt môi trѭӡng kinh tӃ ÿang khӣi sҳc
vӟi các bҥn hàng chӫ lӵc, nhѭng cǊng có nhӳng khác biӋt quan trӑng giӳa các vùng. Xuҩt
khҭu sang Mӻ tăng 22,4% trong bӕn tháng ÿҫu năm 2010, so vӟi cùng kǤ năm 2009. HiӋn
tѭӧng này ÿã xuҩt hiӋn sau mӝt giai ÿoҥn giҧm tuyӋt ÿӕi trong năm 2009. Xuҩt khҭu sang các
thӏ trѭӡng chӫ lӵc ӣ châu Âu và Nhұt Bҧn cǊng mӣ rӝng vӟi mӝt tӕc ÿӝ tѭѫng tӵ. Nhѭng
xuҩt khҭu sang các nѭӟc khác trong khu vӵc còn tăng nhanh hѫn nӳa. Lҥi xét trong bӕn
tháng ÿҫu năm 2010, xuҩt khҭu sang Inÿônêxia tăng 116,9%, sang Hӗng Công (Trung Quӕc)
tăng 86,4%, sang Trung Quӕc ÿҥi lөc tăng 43,7% và sang Hàn Quӕc tăng 39,4%. Nhӏp ÿӝ
phөc hӗi khác nhau giӳa các thӏ trѭӡng ÿã dүn ÿӃn sӵ chuyӇn hѭӟng xuҩt khҭu cӫa ViӋt Nam
theo vùng, vӟi tӍ trӑng xuҩt khҭu sang Trung Quӕc và các nѭӟc ASEAN ÿang tăng dҫn.

Cҫu trong khu vӵc tăng nhanh có thӇ ÿóng góp cân bҵng lҥi mӝt phҫn vӏ thӃ ngoҥi
thѭѫng cӫa ViӋt Nam. HiӋn nay, có sӵ khác biӋt lӟn giӳa các nѭӟc phѭѫng Tây và châu Á
ÿang phát triӇn, vӟi Ҩn ÿӝ, Nhұt Bҧn và Nga ÿang giӳ vӏ trí trung gian. ViӋt Nam rõ ràng là
nѭӟc xuҩt khҭu ròng sang các nѭӟc phѭѫng Tây. Trѭӡng hӧp nәi bұt là Hoa kǤ, nѭӟc ÿã tiӃp
nhұn 19,8% xuҩt khҭu cӫa ViӋt Nam, nhѭng chӍ góp phҫn vào 4,5% giá trӏ nhұp khҭu cӫa
nѭӟc này (Bҧng 3). Ӣ mӝt thái cӵc khác, Trung Quӕc chӍ chiӃm có 9,5% xuҩt khҭu cӫa ViӋt
Nam, nhѭng lҥi góp mӝt tӍ lӋ ÿáng kinh ngҥc bҵng 22,7% kim ngҥch nhұp khҭu cӫa ViӋt
Nam. Nhѭng sӵ mҩt cân ÿӕi này vүn tiӃp tөc, cho dù cҫu cӫa Trung Quӕc vӅ hàng hóa cӫa
ViӋt Nam gҫn ÿây ÿang gia tăng.

<b>Bҧng 3: Cán cân thѭѫng mҥi vӟi các bҥn hàng chính </b>

<i>(S͙ li͏u cͯa b͙n tháng ÿ̯u năm 2010, tri͏u ÿô la MͿ) </i>

Xuҩt khҭu Nhұp khҭu Cán cân
thѭѫng mҥi

Trung quӕc 1,872 5,531 -3,659

Hàn quӕc 101 2,601 -2,500

Ĉài loan (Trung quӕc) 405 2,104 -1,699

ASEAN 3,401 4,740 -1,339

Ҩn ÿӝ 235 653 -417

Nhұt bҧn 2,238 2,580 -342

Nga 162 337 -175

Ôxtrâylia 913 375 537

Hoa kǤ 3,906 1,088 2,818

EU 3,352 1,847 1,505

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Cán cân thѭѫng mҥi thѭӡng là yӃu tӕ cѫ bҧn quyӃt ÿӏnh cán cân tài khoҧn vãng lai
cӫa ViӋt Nam. KiӅu hӕi vӅ cѫ bҧn cân ÿӕi ÿѭӧc thiӃu hөt cӫa dӏch vө và ÿҫu tѭ ròng. KiӅu
hӕi ÿã hӗi phөc sau khӫng hoҧng kinh tӃ. Lѭӧng kiӅu hӕi ѭӟc tính ÿҥt 6 tӍ ÿơla năm 2009, và
khoҧng 1,5 tӍ ÿôla trong quý I năm 2010. Mӝt cách giҧi thích cho sӵ phөc hӗi nhanh này là
kiӅu hӕi không phө thuӝc nhiӅu vào lѭӧng công nhân xuҩt khҭu nhѭ vào cӝng ÿӗng kiӅu bào
ngѭӡi ViӋt ӣ nѭӟc ngồi. Khҧ năng duy trì ÿѭӧc các hӧp ÿӗng xuҩt khҭu lao ÿӝng dành cho
lao ÿӝng di cѭ ngҳn hҥn có thӇ sӁ giҧm do tác ÿӝng cӫa khӫng hoҧng tồn cҫu. Nhѭng có
nhӳng bҵng chӭng lҿ tҿ cho thҩy nhiӅu ngѭӡi ViӋt Nam ÿӏnh cѭ ӣ nѭӟc ngoài ÿã tranh thӫ
lúc giá bҩt ÿӝng sҧn giҧm kӇ tӯ lúc sӕt ÿҩt năm 2007 ÿӇ mua nhà ÿҩt.

Dòng vӕn FDI giҧm còn 7,4 tӍ ÿôla so vӟi 10 tӍ ÿôla năm 2008. Nhѭng sӵ suy giҧm
này chӫ yӃu là do khӫng hoҧng tồn cҫu, chӭ khơng phҧi sӭc hҩp dүn chung cӫa ViӋt Nam
ÿӕi vӟi các nhà ÿҫu tѭ ÿã mҩt dҫn. Theo ĈiӅu tra TriӇn vӑng Ĉҫu tѭ ThӃ giӟi 2009-2011, do
Hӝi nghӏ Liên HiӋp Quӕc vӅ Thѭѫng mҥi và Phát triӇn công bӕ, ViӋt Nam là mӝt trong 15
nѭӟc thân thiӋn vӟi FDI nhҩt thӃ giӟi. Mӝt ÿiӅu ÿáng ghi nhұn là cam kӃt vӕn FDI năm 2009
giҧm mҥnh trong các dӵ án dӵ án có liên quan tӟi khách sҥn, bҩt ÿӝng sҧn. Tuy mӭc cam kӃt
vӕn FDI trong năm 2009 giҧm xuӕng mӭc thҩp, chúng vүn chiӃm ÿӃn 22% GDP, mӝt con sӕ
rҩt cao so vӟi các nѭӟc trên thӃ giӟi.

Khi nӅn kinh tӃ thӃ giӟi phөc hӗi thì dịng FDI thu hút vào ViӋt Nam cǊng phөc hӗi
theo. Trong bӕn tháng ÿҫu năm 2010, khoҧng 3,6 tӍ ÿôla ÿã ÿѭӧc giҧi ngân, tăng 5.9% so
cùng kǤ năm trѭӟc. Xu hѭӟng ÿi lên này dӵ kiӃn vүn còn tiӃp tөc. Trong bӕn tháng ÿҫu năm
2009, hѫn mӝt nӱa lѭӧng vӕn FDI thӵc hiӋn là ÿӇ mӣ rӝng các dӵ án hiӋn hành. Nhѭng trong
bӕn tháng ÿҫu năm 2010, các dӵ án ÿăng ký mӟi lҥi chiӃm vӏ trí dүn ÿҫu (Bҧng 4). Trong sӕ
các dӵ án ÿăng ký mӟi, ÿҫu tѭ vào dӏch vө, chӃ tҥo và công nghӋ cao dҫn dҫn thay thӃ cho
khách sҥn, bҩt ÿӝng sҧn ÿӇ trӣ thành nhӳng ngành chӫ lӵc thu hút FDI.

4T-2009

(tӍ ÿơla)

4T-2010
(tӍ ÿôla)

Thay ÿәi
(phҫn trăm)

Vӕn thӵc hiӋn 3,4 3,6 5,9

Vӕn ÿăng ký 8,0 5,9 -25,7

Ĉăng ký mӟi 3,5 5,6 58,5

Dӵ án hiӋn hành 4,4 0,3 -92,7

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Ĉӕi vӟi các cҩu phҫn khác cӫa tài khoҧn vӕn trong cán cân thanh toán, luӗng vӕn Hӛ
trӧ phát triӇn chính thӭc (ODA) thu hút vào ViӋt Nam tăng, nhӡ các tә chӭc ÿa phѭѫng và
các nѭӟc tài trӧ tăng mӭc hӛ trӧ cӫa hӑ cho ViӋt Nam ÿӇ ÿӕi phó vӟi khӫng hoҧng tồn cҫu.
Khoҧng 2 tӍ ÿơla ODA ÿã ÿѭӧc giҧi ngân trong năm 2009. ODA cam kӃt trong Hӝi nghӏ
nhóm Tѭ vҩn tháng 12 năm 2009 ÿã ÿҥt mӭc kӹ lөc là trên 8 tӍ ÿôla. Mһc dù hҫu hӃt sӕ vӕn
hӭa hҽn ÿã ÿѭӧc chuyӇn thành cam kӃt chҳc chҳn, giҧi ngân vүn có xu hѭӟng chұm hѫn
nhiӅu do tài trӧ cho các dӵ án ODA ÿѭӧc dàn ra trong nhiӅu năm và viӋc thӵc hiӋn các dӵ án
này ӣ ViӋt Nam còn chұm.

Mһt khác, ÿҫu tѭ gián tiӃp còn nhӓ bé. Sau khi ÿҥt mӭc 8,8 tӍ ÿôla năm 2007, nguӗn
vӕn này chuyӇn thành con sӕ âm nhӓ năm 2008 (-0,6 tӍ ÿôla) và sau ÿó chӍ khơi phөc lҥi
khơng ÿáng kӇ. Mһc dù chӍ sӕ ViӋt Nam Index ÿã tăng 57% năm 2009 nhѭng các nhà ÿҫu tѭ
nѭӟc ngoài cǊng chӍ mua vào khoҧng 160 triӋu ÿôla cә phiӃu trên Sàn giao dӏch thành phӕ
Hӗ Chí Minh.

<b>CÁN CÂN THANH TỐN </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>Bҧng 5: Cán cân thanh tốn, giai ÿoҥn 2007-2010 </b>

2007 2008 Ѭӟc
2009

Dӵ báo
2010
Cán cân tài khoҧn vãng lai -9,8 -11,9 -8,0 -9,1

Cán cân thѭѫng mҥi -14,6 -14,2 -8,9 -9,5

Dӏch vө phi nhân tӕ -1,3 -1,0 -1,2 -2,6
Thu nhұp tӯ ÿҫu tѭ -3,0 -4,9 -4,9 -3,8

ChuyӇn giao 9,0 8,1 7,0 6,8

Cán cân tài khoҧn vӕn 23,7 13,4 12,3 11,7
Ĉҫu tѭ FDI (dòng vӕn vào

ròng) 9,2 10,0 7,4 7,3

Vӕn vay trung và dài hҥn 2,9 1,1 4,8 2,4
Các loҥi vӕn khác (ròng) 2,8 2,9 -0,1 0,4

Ĉҫu tѭ gián tiӃp 8,8 -0,6 0,1 1,5
Lӛi và sai sӕ 0,5 -1,2 -13,1 0,0

Cán cân chung 14,3 0,3 -8,8 2,6

Xét trên khía cҥnh này thì ViӋt Nam ÿang làm tӕt. Trong mӝt vài năm gҫn ÿây, thһng
dӵ tài khoҧn vӕn ÿã cao hѫn thâm hөt tài khoҧn vãng lai, có lúc mӭc chênh lӋch khá lӟn. Hѫn
nӳa, trong năm 2008 và 2009, hҫu hӃt thһng dѭ tài khoҧn vӕn ÿӅu nhӡ các dòng vӕn vào dài
hҥn, chӭ không phҧi vӕn ngҳn hҥn hay ÿҫu tѭ gián tiӃp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Do kǤ vӑng ÿӗng tiӅn sӁ giҧm giá nên trong năm 2009 và mӝt vài tháng ÿҫu năm
2010, tӍ giá trên thӏ trѭӡng ‘tӵ do’ thѭӡng vѭӧt ra ngồi biên ÿӝ dao ÿӝng chính thӭc (Hình
7). Khoҧng cách so vӟi cұn trên cӫa biên ÿӝ chính thӭc chѭa bao giӡ lӟn nhѭ vào tháng Năm
năm 2008, khi ngѭӡi ta lo ngҥi rҵng ViӋt Nam có thӇ trӣ thành mӝt “Thái Lan năm 1997”
mӟi, nhѭng khoҧng chênh lӋch này tӗn tҥi lâu hѫn nhiӅu. Nguyên nhân cӫa vҩn ÿӅ có thӇ truy
lҥi tӯ sӵ dӏch chuyӇn tӯ chính sách әn ÿӏnh hóa sang kích cҫu vào quý cuӕi cùng năm 2008.
Tҥi thӡi ÿiӇm ҩy, quan ÿiӇm chính sách mӣ rӝng ÿã ÿҭy lãi suҩt ÿӗng VND xuӕng. Trong khi
ÿó, năm 2008 lҥi chӭng kiӃn mӭc lҥm phát leo thang ÿӃn 19,9%, nhѭng sӵ giҧm giá thӵc tӃ
cӫa ÿӗng VND so vӟi ÿӗng ÿô la chӍ ӣ mӭc khoҧng 9%. Lãi suҩt bҵng VND thҩp, cӝng vӟi
kǤ vӑng vӅ mӝt sӵ giҧm giá ÿӗng tiӅn nhҵm lҩy lҥi năng lӵc cҥnh tranh cho ViӋt Nam ÿã
khiӃn phѭѫng án cҩt trӳ bҵng ÿô la ngày càng trӣ nên hҩp dүn.

ViӋc hҥ tӍ giá chính thӭc và ÿiӅu chӍnh biên ÿӝ dao ÿӝng ÿã không lҩy lҥi ÿѭӧc niӅm
tin vào ÿӗng VND (Bҧng 6). Chính sách tiӅn tӋ thҳt chһt áp dөng vào nhӳng tháng cuӕi năm
2009, khi chính phӫ chӑn phѭѫng án cân bҵng lҥi giӳa mөc tiêu kích cҫu và tăng trѭӣng,
cǊng khơng ÿӫ ÿӇ làm viӋc ÿó. Cịn vӟi yêu cҫu các Tұp ÿoàn kinh tӃ lӟn tӯ bӓ viӋc nҳm giӳ
ngoҥi tӋ chӍ làm tăng tính thanh khoҧn bҵng ÿӗng ÿô la cho các cѫ quan quҧn lý tiӅn tӋ chӭ

15,000

16,000

17,000

18,000

19,000

20,000

Jan-08 May-08 Sep-08 Ja n-09 Ma y-09 Sep-09 Jan-10 Ma y-10

VND p

r USD

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

chҷng làm ÿѭӧc gì ÿӇ lҩy lҥi niӅm tin vào ÿӗng VND. ChӍ khi chính phӫ rӕt cuӝc cǊng chҩp
nhұn tӵ do hóa lãi suҩt bҵng ÿӗng VND trong quý ÿҫu năm 2010 thì xu hѭӟng này mӟi ÿҧo
chiӅu và tӍ giá trên thӏ trѭӡng tӵ do mӟi quay dҫn vӅ biên ÿӝ giao dӏch chính thӭc.

ĈiӅu chӍnh vӅ Ngày Biên ÿӝ giao <sub>d</sub><sub>ӏch </sub> TӍ lӋ giҧm <sub>giá </sub>

Biên ÿӝ giao dӏch 24-12-07 +/-0.75%

Biên ÿӝ giao dӏch 10-03-08 +/-1.0%

TӍ giá chính thӭc 11-06-08 2.0%

Biên ÿӝ giao dӏch 27-06-08 +/-2.0%

Biên ÿӝ giao dӏch 7-11-08 +/-3.0%

TӍ giá chính thӭc 25-12-08 3.0%

Biên ÿӝ giao dӏch 24-03-09 +/-5.0%

TӍ giá chính thӭc và Biên ÿӝ giao dӏch 25-11-09 +/-3.0% 5.4%

TӍ giá chính thӭc 11-02-10 +/-3.0% 3.4%

<b>NHӲNG ĈIӆM Dӈ Bӎ TӘN THѬѪNG CӪA KHU VӴC NGÂN HÀNG </b>

Khu vӵc ngân hàng ViӋt Nam ÿã vѭӧt qua cѫn bão khӫng hoҧng tài chính tồn cҫu tӕt
hѫn dӵ ÿốn cӫa thӏ trѭӡng. Nhӳng hành ÿӝng ÿiӅu chӍnh chính sách tiӅn tӋ ÿúng lúc cӫa
Ngân hàng Nhà nѭӟc cùng vӟi các biӋn pháp khác cӫa Chính phӫ ngay sau cuӝc khӫng
hoҧng tài chính ÿã giúp các tә chӭc tín dөng vѭӧt qua thӡi kǤ khó khăn cӫa khӫng hoҧng tài
chính tồn cҫu. Chѭѫng trình hӛ trӧ lãi suҩt ÿã ÿѭӧc thӵc hiӋn vào ÿҫu năm 2009 trong gói
kích cҫu cӫa Chính phӫ ÿã giúp tái tài trӧ nhanh chóng cho các khoҧn nӧ (chӫ yӃu là nӧ ngҳn
hҥn) ÿã ÿѭӧc vay vӟi mӭc lãi suҩt cao hѫn nhiӅu trong thӡi kǤ trѭӟc ÿó. Tuy nhiên, vүn còn
nhiӅu thách thӭc ÿӇ ViӋt Nam ÿҥt ÿѭӧc sӵ cӣi mӣ hoàn toàn cho khu vӵc này nhѭ các cam
kӃt WTO và phát triӇn mӝt hӋ thӕng tài chính әn ÿӏnh và vӳng chҳc.

Tҩt cҧ các ngân hàng thѭѫng mҥi ÿӅu ÿáp ӭng ÿѭӧc yêu cҫu vӅ vӕn tӕi thiӇu 1 nghìn
tӹ ÿӗng vào cuӕi năm 2008. Tuy nhiên, viӋc các ngân hàng có thӇ ÿҥt ÿѭӧc yêu cҫu 3 nghìn
tӹ ÿӗng trѭӟc cuӕi năm 2010 có vҿ sӁ khó khăn hѫn, ÿһc biӋt trong bӕi cҧnh mӟi ÿây ӣ trong
nѭӟc và trên thӃ giӟi. Theo báo cáo thì vүn cịn tӟi 20 ngân hàng chѭa ÿҥt yêu cҫu cӫa năm

2010. Ngân hàng Nhà nѭӟc ÿã yêu cҫu các ngân hàng chѭa ÿҥt yêu cҫu phҧi nӝp kӃ hoҥch cө
thӇ ÿӇ tăng vӕn theo yêu cҫu hoһc kӃ hoҥch chҩm dӭt tѭ cách pháp nhân theo luұt pháp ViӋt
Nam. Các ngân hàng, trong khi ÿang phҧi chҥy ÿua ÿӇ ÿҥt yêu cҫu vӅ tăng vӕn, cҫn tұp trung
chú ý quҧn lý chҩt lѭӧng tài sҧn và mӭc tăng trѭӣng tín dөng. Thӵc tӃ là tín dөng tăng quá
nhanh có thӇ sӁ tҥo ҧnh hѭӣng tiêu cӵc tӟi chҩt lѭӧng tài sҧn và tăng tӹ lӋ nӧ xҩu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

2009 lên tӟi 38% phҫn lӟn là nhӡ chѭѫng trình hӛ trӧ lãi suҩt và các chѭѫng trình hӛ trӧ
khác cӫa Chính phӫ. Ĉӕi vӟi năm 2010, vүn cịn có nhӳng quan ngҥi là lӧi nhuұn cӫa các
ngân hàng có thӇ sӁ bӏ ҧnh hѭӣng bӣi mөc tiêu tăng trѭӣng tín dөng thҩp hѫn (25% cho năm
2010) và viӋc cҳt giҧm phҫn lӟn các chѭѫng trình hӛ trӧ cӫa Chính phӫ vào cuӕi năm 2009.
Yêu cҫu mӟi bҳt buӝc các ngân hàng tăng tӹ lӋ an toàn vӕn (CAR) tӯ mӭc hiên tҥi là 8% lên
9% vào quý IV năm 2010 sӁ tăng cѭӡng khҧ năng ÿӕi phó vӟi các khó khăn trong tѭѫng lai
cӫa các ngân hàng, song yêu cҫu này sӁ có thӇ tăng thêm áp lӵc lên lӧi nhuұn cӫa các ngân
hàng trong năm 2010. Cҫn lѭu ý là mӟi ÿây Ngân hàng Nhà nѭӟc ÿã ra mӝt quy ÿӏnh mӟi vӅ
các hӋ sӕ an toàn. Quy ÿӏnh này sӁ tăng cѭӡng các yêu cҫu vӅ báo cáo sӕ liӋu và sӁ giúp
Ngân hàng Nhà nѭӟc và các ngân hàng có nhӳng thơng tin tӕt hѫn ÿӇ kiӇm sốt khu vӵc
ngân hàng.

Có vҿ nhѭ các ngân hàng ÿang duy trì ÿѭӧc chҩt lѭӧng tài sҧn. Vӟi mӭc nӧ xҩu
chung ÿѭӧc báo cáo là 1.9% vào cuӕi năm 2009 (mӭc cӫa các Ngân hàng Thѭѫng mҥi Nhà
nѭӟc là 2.08% và các ngân hàng cә phҫn là 1.77%). Tuy nhiên, mӭc nӧ xҩu này ÿѭӧc báo
cáo theo Tiêu chuҭn KӃ toán ViӋt Nam (VAS) và các quy ÿӏnh trong nѭӟc. NӃu áp dөng các
tiêu chuҭn kӃ toán quӕc tӃ hoһc các tiêu chuҭn báo cáo tài chính quӕc tӃ thì tӹ lӋ này sӁ kém
lҥc quan hѫn. Quy ÿӏnh mӟi vӅ phân loҥi nӧ và dӵ phòng ÿang chuҭn bӏ ÿѭӧc phê duyӋt và sӁ
tiӃn gҫn hѫn tӟi các thông lӋ quӕc tӃ (mһc dù chӍ mӟi chӍ chӫ yӃu dӵa trên Basel I). ViӋc này
có thӇ sӁ ҧnh hѭӣng tӟi cҧ viӋc báo cáo nӧ xҩu lүn lӧi nhuұn do mӭc yêu cҫu dӵ phòng sӁ
cao hѫn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Trong quý IV năm 2009, có sӵ chuyӇn dӏch dҫn trong chính sách kinh tӃ vƭ mô theo
hѭӟng ÿҧm bҧo sӵ cân bҵng giӳa mөc tiêu tăng trѭӣng và әn ÿӏnh hóa. Sӵ kiӋn giá vàng
trong nѭӟc tăng ÿӝt biӃn và khoҧng cách giӳa tӍ giá tӵ do và tӍ giá chính thӭc ngày càng mӣ
rӝng cho thҩy rõ ràng rҵng quan ÿiӇm vӅ chính sách mӣ rӝng khơng thӇ duy trì ÿѭӧc lâu hѫn
nӳa. Lãi suҩt quá thҩp cǊng ÿã khiӃn viӋc phát hành trái phiӃu chính phӫ khơng cịn sӭc hҩp
dүn. Mһc dù giҧi ngân vӕn ODA nhanh ÿã tăng mҥnh và tiӅn gӱi cӫa chính phӫ tҥi các hӋ
thӕng ngân hàng ÿã giҧm nhѭng viӋc tài trӧ cho thâm hөt ngân sách vүn ngày càng trӣ nên
khó khăn.

Trên mһt trұn tiӅn tӋ, quan ÿiӇm chính sách mӟi ÿã ÿѭӧc phҧn ánh qua viӋc hҥ chӍ
tiêu tăng trѭӣng tín dөng năm 2010 (25% so vӟi mӭc tăng trѭӣng 39,6% ÿã thӵc hiӋn ÿѭӧc
năm 2009), chҩm dӭt chѭѫng trình hӛ trӧ lãi suҩt ngҳn hҥn và tăng lãi suҩt chính sách, vӟi lãi
suҩt cѫ bҧn và lãi suҩt tái cҩp vӕn lҥi tăng tӯ 7 ÿӃn 8% (Hình 8).

Tuy nhiên, ӣ ViӋt Nam, lãi suҩt chính sách khơng ÿóng vai trị giӕng nhѭ ӣ các nӅn
kinh tӃ thӏ trѭӡng khác. QuyӃt ÿӏnh cӫa Ngân hàng Nhà nѭӟc vӅ viӋc tăng tính thanh khoҧn
cho các ngân hàng thѭѫng mҥi và viӋc kêu gӑi tinh thҫn trách nhiӋm cӫa các ngân hàng (nhҩt
là ngân hàng thѭѫng mҥi quӕc doanh) thѭӡng ÿóng vai trị rҩt quan trӑng. Vì thӃ, trong quý
ÿҫu năm 2010, tình trҥng mӣ rӝng tín dөng ngân hàng ÿã ÿѭӧc kiӅm chӃ mҥnh, mһc dù lãi
suҩt chính sách có tăng nhҽ. Tӯ cuӕi tháng 12 năm 2009 ÿӃn cuӕi tháng 3 năm 2010, dѭ nӧ

2
4
6
8
10
12
14
16

Jan-08 May-08 Sep-08 Jan-09 May-09 Sep-09 Jan-10 May-10

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

tín dөng chӍ tăng có 3,8%, tѭѫng ӭng vӟi mӭc ѭӟc quy ÿәi cho cҧ năm là 15,2%, và ÿây là
quý mà các phѭѫng tiӋn thanh toán thѭӡng phҧi cung ӭng rҩt mҥnh ÿӇ ÿáp ӭng nhu cҫu chi
tiêu bҵng tiӅn cao trong dӏp TӃt Nguyên ÿán. ViӋc ÿҧo chiӅu nhanh chóng trong quan ÿiӇm
vӅ chính sách tiӅn tӋ ÿã ÿánh dҩu mӝt giai ÿoҥn mӟi trong quá trình ÿiӅu hành theo kiӇu
“bѭӟc ÿi, bѭӟc dӯng” cӫa ba năm gҫn ÿây, khi ViӋt Nam ÿi tӯ tăng trѭӣng nhanh sang chính
sách bình әn kinh tӃ, rӗi gói kích cҫu và quay trӣ vӅ tái cân bҵng giӳa mөc tiêu tăng trѭӣng
và әn ÿӏnh hóa (Hình 8).

Chính sách tiӅn tӋ thҳt chһt lҥi mâu thuүn vӟi trҫn lãi suҩt cho vay mà chính phӫ ÿã ҩn
ÿӏnh trong giai ÿoҥn bình әn kinh tӃ năm 2008. Trҫn ÿѭӧc ҩn ÿӏnh ӣ mӭc 150% cӫa lãi suҩt
cѫ bҧn. Trong giai ÿoҥn bình әn kinh tӃ, vӟi lãi suҩt cѫ bҧn 14%, mӭc trҫn này cho phép lãi
suҩt cho vay lên ÿӃn 21%, tӭc là ÿҧm bҧo mӝt mӭc lӧi nhuұn trung gian hӧp lý. Ĉҫu năm
2010, vӟi lãi suҩt cѫ bҧn 8%, ngân hàng thѭѫng mҥi không ÿѭӧc phép cho vay quá 12%, và
ÿây là lúc mà ngѭӡi ÿi vay sҹn sàng trҧ nhiӅu hѫn do thiӃu phѭѫng tiӋn thanh tốn. Phí và
phө thu trӣ thành công cө phә biӃn cho các khoҧn vay ngân hàng, cǊng nhѭ viӋc ÿӏnh ra các

khoҧn thѭӣng hoһc cho phép rút trѭӟc hҥn các khoҧn tiӅn gӱi ngân hàng. Vҩn ÿӅ lӟn là ӣ chӛ
mӭc trҫn 150% lҥi ÿѭӧc qui ÿӏnh trong Luұt Dân sӵ, nên chӍ có thӇ bãi bӓ bҵng mӝt luұt
khác. Ý kiӃn chung cho rҵng cách duy nhҩt ÿӇ giҧi quyӃt ÿѭӧc mӭc trҫn này là phҧi sӱa ÿәi
Luұt vӅ các Tә chӭc tín dөng, nhѭng kӇ cҧ khi ÿó thì sӟm nhҩt cǊng phҧi ÿӃn tháng Giêng
năm 2011, luұt ÿó mӟi có hiӋu lӵc thi hành. Ĉӭng trѭӟc thách thӭc này, cuӕi cùng thì Ngân
hàng Nhà nѭӟc cǊng phҧi cho phép các ngân hàng thѭѫng mҥi cho vay theo lãi suҩt thӓa
thuұn, tӭc là thӵc tӃ ÿã bãi bӓ quy ÿӏnh trҫn lãi suҩt.

ϭϬ
ϮϬ
ϯϬ
ϰϬ
ϱϬ
ϲϬ
ϳϬ

ĞĐͲϬϳ ƉƌͲϬϴ ƵŐͲϬϴ ĞĐͲϬϴ ƉƌͲϬϵ ƵŐͲϬϵ ĞĐͲϬϵ ƉƌͲϭϬ

Tәng phѭѫng tiӋn thanh tốn
Tәng tín dөng

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

Thâm hөt ngân sách chung năm 2009 chiӃm 8,4% GDP, mӝt tӍ lӋ cao bҩt thѭӡng so
vӟi cҧ mӭc thâm hөt trѭӟc ÿây ӣ ViӋt Nam cǊng nhѭ thâm hөt ӣ các nѭӟc khác cǊng áp dөng
chính sách kích cҫu quyӃt liӋt (Bҧng 8). Tuy nhiên, kӃt quҧ này lҥi khá khiêm tӕn nӃu so vӟi
các dӵ báo ÿѭӧc ÿѭa ra tӯ ÿҫu năm. ViӋc áp dөng các biӋn pháp kích cҫu trên thӵc tӃ ÿã
ÿѭӧc giҧi thích theo cách khiӃn khơng ai biӃt chҳc vӅ viӋc thâm hөt ngân sách chung sӁ lӟn
ÿӃn cӥ nào. KӃ hoҥch ngân sách nhà nѭӟc năm 2009, ÿѭӧc thông qua tháng 11 năm 2008, là
mӝt kӃ hoҥch ngân sách nӟi lӓng. Theo các chuҭn mӵc quӕc tӃ, chính sách này sӁ khiӃn thâm
hөt ngân sách chung vѭӧt quá ngѭӥng 8% GDP. Ĉӗng thӡi, trong quý I và II năm 2009, mӝt
loҥt các biӋn pháp mӟi ÿѭӧc ban hành, mang theo nhiӅu ý nghƭa tài khóa tiӅm tàng khác
nhau. Nhӳng biӋn pháp này tәng hӧp lҥi trong mӝt gói kích cҫu trӏ giá “143 nghìn tӍ ÿӗng”
(hѫn 8% GDP), và dѭӡng nhѭ ÿây là ÿӍnh ÿiӇm cӫa kӃ hoҥch ngân sách mӣ rӝng cho năm
ÿó. Trên thӵc tӃ, gói “143 nghìn tӍ” có sӵ tính trùng rҩt lӟn. Mӝt sӕ biӋn pháp ÿã ÿѭӧc ÿѭa
vào dӵ toán ngân sách năm tӯ trѭӟc, mӝt sӕ khác ÿѭӧc nêu hai lҫn (mӝt lҫn nhѭ mӝt khoҧn
chi tiêu, và mӝt lҫn nӳa dѭӟi dҥng nguӗn tài trӧ cho khoҧn chi tiêu ÿó). Lҥi cịn nhӳng khoҧn
khác dӵ kiӃn khơng nҵm trong ngân sách, ít nhҩt là trong năm 2009. Tuy vұy, kӇ cҧ khi ÿã
loҥi trӯ viӋc tính trùng thì tính ÿӃn giӳa năm 2009, dѭӡng nhѭ thâm hөt ngân sách ÿã lên ÿӃn
12% GDP.

2007 2008 2009

Ѭӟc tính

2010

Dӵ báo

Tәng thu và viӋn trӧ 28.7 28.1 26.7 26.9

Thu (khơng tính viӋn trӧ) 28.1 27.6 26.3 26.7

Thu tӯ thuӃ 23.5 24.2 22.3 22.8

Thu tӯ dҫu 6.9 6.0 3.6 3.6

Thu thuӃ ngồi dҫu thơ 16.6 18.2 18.7 19.2
Thu ngoài thuӃ và thu tӯ vӕn 4.7 3.4 4.0 3.9

ViӋn trӧ 0.5 0.5 0.4 0.3

Chi chính thӭc 29.4 29.2 31.7 28.6
Thѭӡng xuyên 20.3 20.1 20.9 21.7

Ĉҫu tѭ 9.1 9.2 10.9 7.0

Cân ÿӕi ngân sách chính thӭc -0.7 -1.2 -5.1 -1.7

Chi khác 1.2 2.5 3.9 4.2

Chi ngoài ngân sách 1.5 1.8 2.8 2.4
Cho vay lҥi ODA -0.3 0.7 0.5 1.4

Tәng chi 30.6 31.7 35.6 32.9

Cân ÿӕi ngân sách chung -1.9 -3.7 -8.4 -5.5

Chi phí hӛ trӧ lãi suҩt 0 0 0.6 0.4

<i>Ngu͛n: Bӝ Tài chính, Quӻ TiӅn tӋ Quӕc tӃ và Ngân hàng ThӃ giӟi. Sӕ liӋu ngân sách không bao </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

Tình hình thӵc hiӋn ngân sách cịn khá xa so vӟi dӵ toán ngân sách. Tәng chi ngân
sách cao hѫn 16%, chӫ yӃu do chi ÿҫu tѭ phát triӇn, vӟi mӭc tăng bҩt thѭӡng lên ÿӃn 60%.
Nhѭng tәng thu ngân sách cǊng trӝi lên theo, tăng 13% so vӟi dӵ tốn ban ÿҫu, mһc dù chính
phӫ ÿã áp dөng giҧm và hoãn thuӃ nhѭ mӝt biӋn pháp kích cҫu. Thu tӯ cҧ thuӃ Giá trӏ gia
tăng và thuӃ Thu nhұp doanh nghiӋp ÿã tăng thêm 7,1% so vӟi năm 2008. Thu thuӃ xuҩt
nhұp khҭu tăng 29%, cho dù khӕi lѭӧng xuҩt nhұp khҭu có giҧm. Phí và lӋ phí (kӇ cҧ tiӅn cho
thuê ÿҩt) tăng 47%. Nguӗn ÿóng góp ÿáng kӇ cho vѭӧt thu ngân sách năm vӯa rӗi là thu thuӃ
xuҩt nhұp khҭu và thu tiӅn sӱ dөng ÿҩt. Cuӕi cùng nhѭng khơng kém phҫn quan trӑng, chi
ngồi ngân sách ÿã ÿѭӧc kiӅm chӃ không tăng thêm là do chѭa hoàn thành kӃ hoҥch phát
hành thêm trái phiӃu chính phӫ ÿӇ tài trӧ cho các khoҧn chi ÿó. Lãi suҩt giao dӏch, cơng cө
chính ÿӇ ÿҥt mөc tiêu này, ÿѭӧc qui ÿӏnh quá thҩp nên không hҩp dүn ngѭӡi mua.

Sӵ cân bҵng lҥi quan ÿiӇm ÿiӅu hành chính sách kinh tӃ vƭ mơ bҳt ÿҫu tӯ cuӕi năm
2009, dӵ kiӃn sӁ kiӅm chӃ ÿѭӧc thâm hөt ngân sách trong năm 2010; cao hѫn các năm “bình
thѭӡng” nhѭng sӁ thҩp hѫn nhiӅu so vӟi năm 2009. Theo kӃ hoҥch ngân sách thì thâm hөt
ngân sách chung sӁ là 5,5% GDP. Nhѭng vӟi viӋc thu tӯ thuӃ tiӃp tөc tăng nhѭ ÿã thҩy tӯ
cuӕi năm 2009 thì con sӕ này có thӇ giҧm ÿѭӧc hѫn nӳa. LiӋu ÿiӅu này có xҧy ra hay khơng
phө thuӝc rҩt lӟn vào viӋc chính phӫ sӁ sӱ dөng nguӗn vѭӧt thu này nhѭ thӃ nào.

Khơng phҧi bҩt cӭ khoҧn thâm hөt ngân sách cǊng tӵ ÿӝng chuyӇn thành mӝt khoҧn
nӧ cơng tѭѫng ӭng. Thí dө, thâm hөt ngân sách chung năm 2009 là 8,4% GDP, nhѭng tӍ lӋ

nӧ công so vӟi GDP chӍ tăng ӣ mӭc khiêm tӕn hѫn là 5 ÿiӇm phҫn trăm. Có nhiӅu lý do giҧi
thích cho sӵ khác biӋt ÿó. Tăng trѭӣng hiӇn nhiên là mӝt nguyên nhân. GDP tăng tӯ ÿҫu ÿӃn
cuӕi năm, có nghƭa là cҧ tӱ và mүu sӕ cӫa tӍ lӋ nӧ ÿӅu tăng lên cùng mӝt lúc. Mӝt lý do khác
kém rõ rӋt hѫn là sӵ lên giá cӫa tӍ giá thӵc. Mӝt phҫn lӟn nӧ công cӫa ViӋt Nam là bҵng
ngoҥi tӋ. Khi giá cҧ trong nѭӟc tăng nhanh hѫn tӍ giá, nhѭ thӵc tӃ ÿã diӉn ra trong năm 2009,
tӍ lӋ nӧ sӁ giҧm mӝt cách cѫ hӑc. Cuӕi cùng, chính phӫ có thӇ dӵa vào các nguӗn tài trӧ
ngồi nӧ, nhѭ ÿã làm trong năm 2009, hoһc tài trӧ cho các khoҧn chi tiêu không ÿѭӧc phҧn
ánh trong ngân sách, nhѭ phѭѫng án chính phӫ có thӇ sӁ chӑn trong năm 2010.

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

2009. Chi phí ÿó, ѭӟc tính vào khoҧng 1% GDP, là do Ngân hàng Nhà nѭӟc gánh. Nhѭng
sӟm hay muӝn thì chi phí này cǊng lҥi rѫi vào ngân sách nhà nѭӟc, hoһc thông qua viӋc giҧm
mӭc nӝp ngân sách cӫa Ngân hàng Nhà nѭӟc hay qua quá trình tái cҩp vӕn. Vì thӃ, phѭѫng
thӭc tài trӧ ngồi nӧ giúp kiӅm chӃ ÿѭӧc mӭc tăng trѭӣng nӧ công trong năm 2009, nhѭng
có thӇ làm gia tăng nó trong năm 2010.

Cuӕi năm 2009, nӧ công chiӃm khoҧng 49% GDP. Hai phҫn ba mӭc nӧ này do các
chӫ nӧ nѭӟc ngoài sӣ hӳu và khoҧng mӝt phҫn tѭ là nӧ bҵng ÿӗng VND. Nӧ cơng có xu
hѭӟng vүn bӅn vӳng nӃu quá trình phөc hӗi kinh tӃ hiӋn nay tiӃp tөc và các cѫ quan nhà
nѭӟc có thӇ thay ÿәi tình hình thâm hөt ngân sách chung ÿӇ chӍ còn chiӃm khoҧng 3-4%
GDP trong vòng ba năm tӟi. Theo kӏch bҧn cѫ sӣ vӅ phân tích tính bӅn vӳng nӧ hiӋn nay cӫa
IMF, Ngân hàng Phát triӇn châu Á và Ngân hàng ThӃ giӟi, tӍ lӋ nӧ dӵ báo sӁ tăng hѫn 50%
GDP mӝt chút trong nӱa cuӕi thұp niên này, trѭӟc khi bҳt ÿҫu giҧm trong thұp niên tӟi.
Thâm hөt ngân sách lӟn trong năm 2009 và 2010 khơng ҧnh hѭӣng ÿáng kӇ ÿӃn tính bӅn
vӳng nӧ nói chung, nӃu chính phӫ có thӇ quay ÿѭӧc vӅ mӭc thâm hөt tiӅn khӫng hoҧng trong
mӝt vài năm tӟi.

Mһc dù tình hình vay nӧ gҫn ÿây ÿã gҫn vӟi các ÿiӅu kiӋn thӏ trѭӡng hѫn nhѭng gҫn
hai phҫn ba sӕ nӧ cӫa ViӋt Nam vүn theo các ÿiӅu khoҧn ÿѭӧc ѭu ÿãi cao. KӃt quҧ là tӍ lӋ trҧ

nӧ trên kim ngҥch xuҩt khҭu dӵ báo vүn ӣ mӭc 5% hoһc thҩp hѫn, cho ÿӃn năm 2013. KiӇm
ÿӏnh vӅ mӭc ÿӝ căng thҷng năm nay vүn chѭa hoàn tҩt nhѭng bӭc tranh cѫ bҧn thì khơng
thay ÿәi kӇ tӯ lҫn kiӇm ÿӏnh trѭӟc diӉn ra năm 2009. Hai rӫi ro chính vӅ khҧ năng bӅn vӳng
nӧ vүn có xu hѭӟng tiӃp diӉn là sӵ giҧm giá ÿӝt ngӝt cӫa ÿӗng VND và sӵ gia tăng các dòng
tҥo nӧ. Cҧ hai kӏch bҧn này hiӋn nay xem ra ÿӅu ít khҧ năng xҧy ra.

Vӏ thӃ nӧ nѭӟc ngoài cӫa ViӋt Nam vүn còn rҩt lành mҥnh, vӟi kӃt quҧ sѫ bӝ tӯ ÿánh
giá tính bӅn vӳng nӧ cho thҩy rӫi ro vӅ căng thҷng do nӧ gây ra là thҩp, nhӡ tính ѭu ÿãi cao
và thӡi hҥn trҧ nӧ dài trong các khoҧn vay. Cuӕi năm 2009, tәng nӧ ngѭӟc ngoài (kӇ cҧ nӧ
cӫa khu vӵc tѭ nhân) bҵng khoҧng 34,4% GDP, trong ÿó 30,4% là nӧ nѭӟc ngồi cӫa khu
vӵc cơng. Nhѭng tҩt cҧ các chӍ báo vӅ gánh nһng nӧ vүn còn thҩp hѫn so vӟi ngѭӥng cҧnh
báo theo cҧ kӏch bҧn cѫ sӣ lүn các kӏch bҧn chuҭn khác cǊng nhѭ theo các kiӇm ÿӏnh vӅ mӭc
ÿӝ căng thҷng nӧ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

tháng Ba năm 2010, CPI ÿã cao hѫn năm ngoái 9,6%, khiӃn mөc tiêu lҥm phát 7% mà Quӕc
hӝi ÿһt ra cho năm 2010 khó lịng ÿҥt ÿѭӧc (Hình 10).

Tuy nhiên, hai tháng vӯa qua ÿã cho thҩy sӵ tái cân bҵng các quan ÿiӇm vӅ chính
sách kinh tӃ vƭ mơ cӫa chính phӫ, và chính sách thҳt chһt tiӅn tӋ ÿi theo quan ÿiӇm ÿó, ÿang
thành công trong viӋc kiӅm chӃ lҥm phát gia tăng. CPI chӍ tăng 0,14% vào tháng Tѭ năm
2010 và 0,27% trong tháng Năm. Ĉúng là quý II thѭӡng có ÿһc ÿiӇm lҥm phát thҩp, nhҩt là
nӃu so sánh vӟi mӭc lҥm phát cao có tính thӡi vө cӫa quý I, khi cҧ sӵ khan hiӃm thӵc phҭm
do mùa ÿông và TӃt Nguyên ÿán ÿӅu là áp lӵc làm tăng giá. Nhѭng kӃt quҧ trong tháng Tѭ
và tháng Năm vүn ÿѭӧc khҷng ÿӏnh ngay cҧ sau khi ÿã khӱ yӃu tӕ thӡi vө. Hѫn nӳa, dѭ cung
vӅ gҥo trên thӃ giӟi sӁ giúp kiӅm chӃ giá cӫa các thӵc phҭm thiӃt yӃu ӣ ViӋt Nam, vӕn là
nhӳng hàng hóa có trӑng sӕ cao trong tính toán CPI, cҧ theo kênh trӵc tiӃp lүn gián tiӃp

(thông qua hiӋu ӭng thay thӃ ÿӕi vӟi các loҥi thӵc phҭm khác). Căn cӭ vào nhӳng tiӃn triӇn
này, tuy mөc tiêu vӅ lҥm phát mà Quӕc hӝi ÿһt ra có thӇ khơng ÿҥt ÿѭӧc nhѭng lҥm phát vүn
có thӇ sӁ chӍ ӣ mӭc mӝt con sӕ trong năm 2010.

<i> Ngu͛n: Tәng cөc Thӕng kê </i>

0
10
20
30
40
50

Ma y-08 Sep-08 Ja n-09 Ma y-09 Sep-09 Ja n-10 Ma y-10

rcen

ChӍ sӕ giá chung

Lѭѫng thӵc phҭm

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>THEO HѬӞNG NÀO ĈÂY ? </b>

Trong bӕi cҧnh chính sách tiӅn tӋ thҳt chһt, viӋc dӥ bӓ hҥn mӭc trҫn ÿӕi vӟi lãi suҩt
cho vay sӁ làm tăng chi phí ÿi vay. Nhѭng tiӅn gӱi bҵng ÿӗng VND sӁ khơng cịn hҩp dүn
nӃu vүn cӭ duy trì mӭc trҫn ÿó, ngân hàng khơng có nhiӅu khҧ năng thanh khoҧn và ÿѫn giҧn
là cҫu vӅ tín dөng vүn tiӃp tөc phҧi phân bә theo ÿӏnh suҩt. Vӟi lãi suҩt linh hoҥt, cung và cҫu
vӅ vӕn vay sӁ cân bҵng ӣ mӭc lãi suҩt cao hѫn. Chi phí ÿi vay cao hѫn ÿang trӣ thành mӕi
quan ngҥi cӫa nhiӅu ngѭӡi, nhӳng ngѭӡi coi ÿây là mӝt nguy cѫ tiӅm ҭn ÿe dӑa quá trình
phөc hӗi kinh tӃ cӫa ViӋt Nam. Trong ÿiӅu kiӋn lҥm phát ÿang hҥ nhiӋt hiӋn nay, ngày càng
có nhiӅu ý kiӃn ÿӅ nghӏ cҧi thiӋn nhanh tính thanh khoҧn và hҥ lãi suҩt. Nhѭng sӁ có nhӳng
rӫi ro nӃu ÿi theo hѭӟng này. LiӋu nhӳng kiӃn nghӏ này có hӧp lý hay không phө thuӝc rҩt
nhiӅu vào tӕc ÿӝ mӣ rӝng tính thanh khoҧn và cѫ chӃ ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ ÿiӅu hành q trình
ÿó.

Lãi suҩt ngân hàng chҳc sӁ giҧm ngay cҧ khi chính phӫ khơng can thiӋp gì. Khi lãi
suҩt bҵng ÿӗng VND hҩp dүn hѫn nhiӅu nhѭ hiӋn nay thì các ÿӕi tѭӧng trong nѭӟc có thӇ
thay ÿәi danh mөc ÿҫu tѭ cӫa mình bҵng cách giҧm tích lǊy bҵng vàng hoһc các tài sҧn bҵng
ngoҥi tӋ. ViӋc bán ra ÿӗng ÿôla sӁ góp phҫn ÿѭa tӍ giá trên thӏ trѭӡng tӵ do phù hӧp sâu hѫn
vӟi biên ÿӝ dao ÿӝng chính thӭc, thұm chí ngay cҧ viӋc khӟp vӟi tӍ giá chính thӭc cǊng là
mӝt tѭѫng lai khơng xa. Ĉӗng ÿôla xuӕng giá dҫn dҫn sӁ xua tan ÿi nӛi lo sӧ vӅ mӝt sӵ mҩt
giá trong tѭѫng lai cӫa ÿӗng VND và góp phҫn tái cѫ cҩu lҥi danh mөc tích lǊy tài sҧn theo
hѭӟng các tài sҧn bҵng ÿӗng VND ngày càng hҩp dүn hѫn. Ĉây là thӡi ÿiӇm mà Ngân hàng
Nhà nѭӟc phҧi mua vào phҫn dѭ cung vӅ ÿôla và ÿәi lҥi, tăng tính thanh khoҧn bҵng VND.
Bҵng cách ÿó, Ngân hàng Nhà nѭӟc sӁ bҳt ÿҫu tái thiӃt lҥi dӵ trӳ ngoҥi hӕi cӫa quӕc gia, và
cung cҩp ÿӗng bҧn tӋ cho các ngân hàng ÿӇ ÿáp ӭng cҫu cho vay. Khi tính thanh khoҧn bҵng
ÿӗng VND tăng, khӕi lѭӧng cho vay sӁ tăng và lãi suҩt sӁ giҧm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

Có mӝt sӕ bҵng chӭn
trѭӣng có 3,8% trong ba thán
cӝng dӗn trong tháng Tѭ. Rõ
trong hai tháng này (Hình 12

Tuy nhiên, ÿӇ quá trì
danh mөc ÿҫu tѭ cӫa các ÿӕi
tiӋn thanh toán cӫa Ngân hàn
ÿáp ӭng mӭc cҫu lӟn hѫn vӅ
tình trҥng dѭ cung vӅ ÿôla. N
trong nѭӟc thӵc sӵ ÿѭӧc thu
ngoҥi tӋ sang tài sҧn bҵng ÿӗ
sӁ bӏ tәn thѭѫng nghiêm trӑn
rҩt rõ trong trѭӡng hӧp nào
Khơng làm ÿѭӧc ÿiӅu này th
trình cân bҵng lҥi quan ÿiӇm

ng cho thҩy quá trình này thӵc tӃ ÿang diӉn ra.
ng ÿҫu năm nay, tín dөng ngân hàng ÿã ÿѭӧc mӣ
õ ràng lãi suҩt qua ÿêm liên ngân hàng ÿã ÿѭӧc
2).

ình ÿiӅu chӍnh này diӉn ra phҧi ÿѭӧc dүn dҳt bӣ
i tѭӧng trong nѭӟc, chӭ khơng phҧi bҵng cách
ng Nhà nѭӟc. Nói cách khác, cҫn phҧi tăng tính
Ӆ tài sҧn bҵng tiӅn VND cӫa cơng chúng và giҧ

NӃu viӋc tăng tính thanh khoҧn diӉn ra trѭӟc k
uyӃt phөc ÿӇ ÿiӅu chӍnh danh mөc cӫa hӑ tӯ
ӗng bҧn tӋ thì niӅm tin vӕn vүn cịn rҩt mong m
ng. Vì thӃ, nӃu chính phӫ quyӃt tâm ÿi theo hѭӟn

chính phӫ sӁ tăng tính thanh khoҧn cho hӋ th
hì nhӳng tiӃn triӇn ÿҥt ÿѭӧc sӁ bӏ hҥn chӃ, kӇ tӯ

vӅ chính sách kinh tӃ vƭ mơ.

Sau khi chӍ tăng
ӣ rӝng thêm 5.6%
nӟi lӓng ÿáng kӇ

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b>TRIӆN VӐNG NĂM 2010 </b>

Dѭӟi tác ÿӝng cӫa cuӝc khӫng hoҧng toàn cҫu, ViӋt Nam ÿã làm tӕt hѫn hҫu hӃt các
nѭӟc khác trong khu vӵc. Tӕc ÿӝ tăng trѭӣng GDP cӫa ViӋt Nam vүn trong sӕ các tӕc ÿӝ cao
nhҩt và mӭc suy giҧm xuҩt khҭu vүn trong sӕ các mӭc thҩp nhҩt. Tuy vұy, mһc dù kӃt quҧ
cӫa ViӋt Nam trên mӭc trung bình nhѭng nhұn thӭc vӅ ÿiӅu ÿó và vӅ khҧ năng chính phӫ
chèo lái nӅn kinh tӃ trong nhӳng giai ÿoҥn bҩt әn kinh tӃ vƭ mơ dѭӡng nhѭ vүn dѭӟi mӭc
trung bình. NiӅm tin càng trӣ nên quan trӑng hѫn khi các chӍ báo chính sách then chӕt nhѭ
bӝi chi ngân sách, thâm hөt tài khoҧn vãng lai, tӹ lӋ lҥm phát… chӍ ngҩp nghé ngѭӥng an

toàn.

Trên phҥm vi quӕc tӃ, có sӵ hiӇu sai rõ ràng vӅ các mөc tiêu cӫa chính phӫ, mӭc ÿӝ
rӫi ro kinh tӃ vƭ mô mà ViӋt Nam ÿang phҧi ÿӕi mһt, hoһc ÿӝng cѫ ÿӭng sau mӝt sӕ ÿӕi sách
cө thӇ mà chính phӫ ban hành (nhҩt là khi các biӋn pháp ÿó khơng có tính chính thӕng).
ThiӃu thơng tin công khai vӅ mӭc dӵ trӳ quӕc tӃ, nhӳng sai lӋch so vӟi thơng lӋ chuҭn quӕc
tӃ trong trình bày các sӕ liӋu vӅ ngân sách và khác biӋt giӳa dӵ toán ngân sách vӟi các kӃt
quҧ ÿiӅu hành ngân sách thӵc sӵ ÿang hұu thuүn cho nhӳng nghi ngҥi ÿó.

Trong nhӳng tình huӕng nhѭ thӃ, chҷng có gì làm lҥ khi ViӋt Nam khơng tranh thӫ
ÿѭӧc sӵ phөc hӗi trӣ lҥi cӫa các dòng vӕn vào quӕc tӃ mà các nѭӟc khác ÿang ÿѭӧc hѭӣng.
Ӣ nѭӟc khác, nhӳng dòng vӕn vào này ÿang làm ÿӗng bҧn tӋ lên giá, trong khi ӣ ViӋt Nam
lҥi phҧi dành phҫn lӟn thӡi gian cӫa năm ngoái ÿӇ vұt lӝn vӟi sӵ giҧm giá cӫa ÿӗng tiӅn

4.0
6.0
8.0
10.0
12.0

May-09 Jul-09 Sep-09 Nov-09 Jan-10 Mar-10 May-10
Lãi suҩt tái cҩp vӕn NHNN

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

(Hình 13). Tӯ tháng Năm năm 2009, ÿӗng rupi cӫa Inÿônêxia ÿã mҥnh thêm 11,2%, ÿӗng bҥt
cӫa Thái Lan thêm 7,7% và ÿӗng pêxơ cӫa Philíppin thêm 2,7%. Cùng thӡi kǤ ÿó, ÿӗng
VND lҥi mҩt 6.8% giá trӏ.

<b>Hình 13: TӍ giá cӫa các ÿӗng tiӅn trong khu vӵc </b>

Nhұn thӭc khơng chính xác cӫa thӏ trѭӡng cǊng có thӇ ҧnh hѭӣng ÿӃn chi phí ÿi vay
cӫa ViӋt Nam. So vӟi các nѭӟc ÿѭӧc ÿánh giá là các con nӧ an toàn, các nѭӟc ÿang phát triӇn
thѭӡng phҧi chӏu mӝt lãi suҩt chênh lӋch vì rӫi ro. Hình ҧnh quӕc tӃ vӅ khҧ năng quҧn lý kinh
tӃ vƭ mô cӫa mӝt nѭӟc càng tӕt thì lãi suҩt chênh lӋch này càng thҩp và chi phí ÿi vay cӫa
nѭӟc ÿó càng rҿ. Trѭӟc khi xҧy ra tình trҥng bҩt әn tồn cҫu, khi xu hѭӟng kinh tӃ vƭ mô cӫa
ViӋt Nam khá dӉ dӵ ÿốn thì lãi suҩt chênh lӋch rӫi ro cӫa ViӋt Nam tѭѫng ÿӕi thҩp; cao hѫn
Thái Lan nhѭng thҩp hѫn Inÿơnêxia hoһc Philíppin. HiӋn giӡ, mӭc rӫi ro quӕc gia cӫa ViӋt
nam cao nhҩt trong 4 nѭӟc này (Hình 14). Ngun nhân ӣ ÿây khơng phҧi xuҩt phát tӯ nӅn
tҧng cѫ bҧn cӫa nӅn kinh tӃ vì cҧ thâm hөt cán cân thanh tốn và tӹ lӋ lҥm phát hiӋn ÿӅu thҩp
hѫn mӭc trѭӟc ÿây.

100

105

110

May-09 Jul-09 Sep-09 Nov-09 Jan-10 Mar-10 May-10

Inde

2009=

100

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

<b>Hình 14: Chênh lӋc</b>

<i> Ngu͛n: STRMG - Ngân</i>

Các nhà phân tích sӕ
cӫa nѭӟc này ÿã phҧi dành rҩ
ÿiӅu này chӭng tӓ chính phӫ
nhѭ viӋc thiӃt kӃ và thӵc hiӋ
viӋc này thì có thӇ ViӋt Nam
vay thҩp hѫn, mà cҧ hai ÿiӅu
tiӃp diӉn, ViӋt Nam sӁ chӭng
GDP ÿҥt 6.5 % hoһc cao hѫn
vƭ mơ, tăng cѭӡng trao ÿәi th
kinh tӃ cӫa mình có thӇ giúp

<b>ch rӫi ro quӕc gia cӫa các nӅn kinh tӃ trong k</b>

n hàng ThӃ giӟi

ng ӣ ViӋt Nam và nghƭ rҵng hӑ hiӇu vӅ tình hì
ҩt nhiӅu thӡi gian ÿӇ ‘giҧi thích’ ÿiӅu ÿó vӟi ngѭ
ӫ vүn chѭa làm tӕt trong viӋc “giҧi thích” chín
Ӌn các chính sách ÿó. NӃu ViӋt Nam làm ÿѭӧc
m ÿã ÿѭӧc hѭӣng lӧi tӯ nhӳng dòng vӕn vào lӟn
u ÿó ÿӅu có tác dөng thúc ÿҭy tăng trѭӣng kinh
g tӓ có thêm mӝt năm tѭѫng ÿӕi thuұn lӧi, vӟi tӕ
n, và tӍ lӋ lҥm phát trên dѭӟi 9%. ViӋc hồn thiӋ

hơng tin và “giҧi thích” tӕt hѫn vӅ nhӳng quyӃt
ViӋt Nam ÿҥt nhӳng thành tӵu kinh tӃ tӕt hѫn tr

</div>