HỌC TẬP VÀ LÀM THEO PHONG CÁCH LÀM VIỆC DÂN CHỦ CỦA HỒ CHÍ MINH

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

HỌC TẬP VÀ LÀM THEO PHONG CÁCH
LÀM VIỆC DÂN CHỦ CỦA HỒ CHÍ MINH

Nguyễn Thị Thu Hằng*

Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Giá trị và ảnh hưởng to lớn của nhân cách Hồ Chí Minh đối với Đảng, với dân tộc Việt Nam và
quốc tế được tạo nên bởi nhiều yếu tố, trong đó phải nói tới phong cách làm việc của Người. Nét
đặc trưng cơ bản trong phong cách làm việc Hồ Chí Minh là tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên
tắc nhằm thực hiện và phát huy tính dân chủ. Phong cách làm việc của Người dựa trên nguyên tắc
“bất biến” là mọi quyền lực, lợi ích thuộc về nhân dân và nguyên tắc phục tùng tổ chức, đoàn thể
cách mạng mà cội nguồn của nó là tính dân chủ. Bởi vậy, phong cách làm việc của Hồ Chí Minh
mang đậm sắc thái của một vĩ nhân, một bậc “đại trí, đại nhân, đại dũng”. Trong bài viết này, tác
giả trình bày về cơ bản nội dung phong cách làm việc dân chủ của Hồ Chí Minh, từ đó làm bật lên
ý nghĩa thiết thực của nó trong việc xây dựng, đổi mới phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ
viên chức hiện nay, nhất là đối với đội ngũ lãnh đạo.

Từ khóa: Phong cách, làm việc, dân chủ, Hồ Chí Minh, học tập

ĐẶT VẤN ĐỀ *

Chủ tịch Hồ Chí Minh – nhà tư tưởng lỗi lạc,
nhà văn hóa kiệt xuất của thời đại đã để lại
cho chúng ta một di sản vơ cùng to lớn, đó là
hệ thống tư tưởng của Người. Người không
chỉ là hiện thân của một anh hùng giải phóng
dân tộc mà cịn là một tấm gương tiêu biểu về
đạo đức để chúng ta học tập và noi theo. Học

tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là sự
học tập toàn diện ở cuộc đời, phong cách, tâm
hồn, trí tuệ và nghị lực của Người, bởi Người
chính là tiêu biểu cho tinh hoa và khí phách
dân tộc Việt Nam. Phong cách Hồ Chí Minh
là một trong những nội dung rất quan trọng
trong di sản tinh thần của Hồ Chủ tịch. Đây là
một chỉnh thể logic đi từ phong cách tư duy
đến phong cách diễn đạt, phong cách làm
việc, phong cách ứng xử và phong cách sinh
hoạt. Trong đó, nguyên tắc nhất quán trong
phong cách làm việc của Người là phong cách
dân chủ.

Dân chủ là một giá trị lớn trong hệ thống tư
tưởng Hồ Chí Minh, nó trở thành nguyên tắc
xuất phát, mục tiêu căn bản của thời đại. Từ tư
tưởng về dân chủ đến thực hành dân chủ tạo
nên một nét riêng trong phong cách làm việc

*_{Tel: 01658851234; Email:}

của Người mà từ suy nghĩ đến việc làm đều
xuất phát từ dân chủ. Bởi vậy, học tập phong
cách dân chủ của Hồ Chí Minh là một trong
những nội dung tiêu biểu trong cuộc vận động
học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Hồ
Chí Minh, góp phần thiết thực vào xây dựng

xã hội Việt Nam - xã hội chủ nghĩa dân chủ,
công bằng, văn minh, giàu mạnh.

PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH VÀ
PHONG CÁCH LÀM VIỆC DÂN CHỦ HỒ
CHÍ MINH

Khái niệm phong cách được hiểu theo nhiều
cách khác nhau. Theo nghĩa hẹp, phong cách
đơn giản là chỉ phong cách ứng xử, thói quen
hay lề lối, cách ứng xử của một người nào đó.
Theo nghĩa rộng, phong cách được hiểu là
những đặc trưng riêng của mỗi con người tạo
nên một bản chất, một cá tính mang màu sắc
cá nhân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

việc tiếp tục bồi dưỡng cho cán bộ, đảng viên
và nhân dân những nguyên lý cơ bản của chủ
nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh. Từ đây, tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thường
được nói liền với nhau, thể hiện những đặc
trưng phong phú trong toàn bộ cuộc sống và
hoạt động của Bác. Trong Chỉ thị 05 CT/TW
ngày 15/05/2016 của Bộ Chính trị một lần
nữa khái niệm phong cách lại được nhắc đến
trong cuộc vận động “Học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và
điều này như một sự khẳng định phong cách
Hồ Chí Minh – phong cách của một bậc “đại

nhân, đại trí, đại dũng” là một phần tất yếu
trong công cuộc học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Nói phong cách Hồ Chí Minh là nói đến
những đặc trưng giá trị, mang đậm dấu ấn Hồ
Chí Minh, gắn liền với tư tưởng, đạo đức của
Người; thể hiện một nhân cách lớn, siêu việt,
trí tuệ lỗi lạc, đạo đức trong sáng, nhân văn.
Đó là phong cách của một vĩ nhân, một chiến
sĩ cộng sản lỗi lạc, một nhà văn hóa lớn.
Phong cách Hồ Chí Minh được thể hiện trong
mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người,
tạo thành một chỉnh thể nhất quán, có giá trị
khoa học, đạo đức và thẩm mỹ. Phong cách
Hồ Chí Minh gồm những điểm nổi bật sau
đây: Phong cách tư duy độc lập, tự chủ, sáng
tạo, mang tính khoa học, cách mạng, hiện đại
và sự linh hoạt, mềm dẻo thể hiện ở nguyên
tắc “dĩ bất biến, ứng vạn biến”; Phong cách
làm việc dân chủ, quần chúng, tự nêu gương;
Phong cách diễn đạt hàm súc, cô đọng, ngắn
gọn, giản dị, cụ thể và thiết thực; Phong cách
ứng xử khiêm tốn, nhã nhặn, chân tình và
nồng hậu; Phong cách sống giản dị, cần,
kiệm, liêm, chính, sống hài hịa và gắn với
thiên nhiên.

Phong cách làm việc dân chủ Hồ Chí Minh là
một điểm sáng trong hệ thống các giá trị về

phong cách Hồ Chí Minh.

Khi coi dân chủ như một lý tưởng của sự
nghiệp cách mạng, Hồ Chí Minh đã hình
thành trong mình phong cách làm việc dân

chủ. Dân chủ là khát vọng muôn đời của con
người nói chung và của nhân dân Việt Nam
nói riêng. Hồ Chí Minh xuất phát từ mục tiêu
địi lại quyền dân tộc, dân chủ để rồi đi đến
cái đích của việc xây dựng và thiết lập nền
dân chủ xã hội chủ nghĩa. Khi đó, mọi hoạt
động cách mạng của Người đều lấy dân chủ là
mục tiêu và động lực, bởi vậy Người khơng
chỉ nói về dân chủ mà luôn thực hành dân chủ
và dần hình thành một phong cách làm việc
riêng của Hồ Chí Minh đó là phong cách làm
việc dân chủ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

trách… để đảm bảo tính dân chủ trong Đảng.
Người luôn yêu cầu cán bộ, đảng viên trước
hết là những người lãnh đạo phải có tác
phong tập thể dân chủ thực sự. Bởi vì mọi sự
giả tạo đều làm suy yếu, thậm chí phá vỡ tập
thể, mọi thói hình thức chủ nghĩa sớm muộn
sẽ làm xói mịn, thậm chí triệt tiêu dân chủ.
Thứ hai, phải mở rộng dân chủ để phát huy
sức mạnh của dân chủ. Khi cho rằng việc thực
hành dân chủ là cái chìa khóa vạn năng có thể
giải quyết mọi khó khăn, Hồ Chí Minh ln

đề cao việc thực hành và mở rộng dân chủ.
Tục ngữ Việt Nam có câu “dại bầy hơn khơn
độc”, do đó đối với những vấn đề chung phải
được đem ra bàn bạc công khai và lựa chọn
kết quả tối ưu nhất – đó là mục tiêu của thực
hành dân chủ. Về việc này Người nói đề ra
Nghị quyết khơng khó, vấn đề là ai thực hiện
nó? Tập thể hay quần chúng? Vậy để quần
chúng thực hiện thì họ phải được thơng suốt,
nhất trí qua sự bàn bạc công khai, dân chủ.
Thực tế xảy ra tình trạng chuyên quyền, độc
đoán của cán bộ lãnh đạo ở một số nơi sẽ dẫn
tới việc miễn cưỡng đồng tình, miễn cưỡng
thực hiện mà khơng phải là sự tâm huyết, nhất
trí thậm chí là cả sự chống đối.

Phong cách làm việc dân chủ Hồ Chí Minh
được thể hiện qua việc tôn trọng ý kiến của
tập thể nhưng đồng thời nêu cao trách nhiệm
của cá nhân. Bởi vậy, trong mọi lĩnh vực, Hồ
Chí Minh ln biết cách huy động sức mạnh
của tập thể nhưng cũng nêu cao tính sáng tạo,
ưu thế của từng cá nhân.

Thứ ba, phong cách làm việc dân chủ của Hồ
Chí Minh thể hiện ở việc ý thức được trách
nhiệm cá nhân, hồn thành tốt mọi cơng việc
được giao phó – đây chính là biểu hiện của
nguyên tắc “tập trung, dân chủ”. Người giải
thích “tập thể lãnh đạo là dân chủ, cá nhân

phụ trách là tập trung. Tập thể lãnh đạo, cá
nhân phụ trách là tập trung dân chủ” [1,
tr.620]. Trong thực tiễn cách mạng Hồ Chí
Minh rất coi trọng nguyên tắc này và Người
coi đây là nguyên tắc căn bản trong sinh hoạt
Đảng. Tập thể lãnh đạo để phát huy tính dân
chủ, tránh độc đoán, chuyên quyền, cá nhân

phụ trách để nâng cao tinh thần trách nhiệm.
Tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách thực chất
là tập trung, dân chủ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

phấn đấu hết mình vì lợi ích của nhân dân, sự
phát triển của đất nước, tránh những cám dỗ
vật chất, mặt trái của nền kinh tế thị trường.
Cần tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham
gia xây dựng Đảng; phát huy vai trò giám sát
của nhân dân, của báo chí, cơng luận đối với
việc rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống
của cán bộ, đảng viên; có cơ chế khen thưởng
những cá nhân, cơ quan báo chí đã tích cực
đấu tranh, phê phán những hành động sai trái.
Thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra,
thanh tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh
nghiệm gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị
và việc xây dựng phong cách làm việc của đội
ngũ cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh
cho rằng: "kiểm tra có tác dụng thúc đẩy, giáo
dục đảng viên và cán bộ làm trọn nhiệm vụ
đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương

tốt cho nhân dân. Do đó mà góp phần vào
việc củng cố Đảng về tư tưởng, về tổ chức"
[2, tr.300].

Trên cương vị của mỗi người chúng ta hiện
nay, dù là cán bộ, đảng viên ở cấp nào, chúng
ta học tập và làm theo Bác từ việc nhỏ đến việc
lớn. Chúng ta hãy cố gắng làm một việc gì đó
có lợi cho gia đình, cho địa phương, cho cơ
quan, đơn vị. Đó chính là chúng ta đang học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ,
trong đó có phong cách dân chủ của Người.
Hồ Chí Minh rất coi trọng dân chủ, với Người
dân chủ không chỉ là mục đích mà cịn là
nguyên tắc hành động. Biểu hiện của tính dân
chủ là sự tôn trọng tập thể, tôn trọng nhân
dân, “lấy dân là gốc”. Do vậy, học tập và làm
theo phong cách làm việc dân chủ Hồ Chí
Minh là việc tôn trọng và nêu cao việc chấp
hành và thực hiện nguyên tắc tập trung, dân
chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Phải
kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện của
chủ nghĩa cá nhân với biểu hiện của căn bệnh
quan liêu, xa dân, khinh dân, sợ dân, không
gần dân, không lắng nghe nhân dân.

Trong lãnh đạo cách mạng Người thường
xuyên nhắc nhở, cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng, do quần chúng và vì quần chúng,
vì vậy, sau khi cách mạng thành công phải

hướng đến bảo vệ lợi ích cho quần chúng
bằng việc thiết lập một nhà nước dân chủ.
Người từng nói cán bộ, đảng viên phải “lo
trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”. Đó là cái
gốc của dân chủ ở Hồ Chí Minh.

Việc học tập và làm theo phong cách Hồ Chí
Minh nhằm mục đích làm cho cán bộ, đảng
viên và mỗi người dân khơng ngừng rèn luyện
để hồn thiện về phẩm chất và nhân cách của
mình, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp cách mạng, của thời đại mới. Việc học
tập và rèn luyện đó sẽ giúp cho mỗi cán bộ,
đảng viên, nhân dân phát huy ưu điểm, khắc
phục khuyết điểm để không ngừng tiến bộ và
phát triển.

KẾT LUẬN

Phong cách làm việc dân chủ là một nét đặc
sắc trong phong cách Hồ Chí Minh. Phong
cách này cần thiết đối với quần chúng và đặc
biệt đối với đội ngũ lãnh đạo. Phong cách làm
việc dân chủ được thực hiện một cách rộng
rãi sẽ hình thành mơi trường sống, môi trường
làm việc dân chủ. Môi trường dân chủ được
hình thành sẽ là cơ sở của việc phát triển xã
hội, phát triển con người.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

định vì Đảng ta là Đảng của dân tộc, vì dân
tộc nên “cán bộ đảng viên vừa là người lãnh
đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của
nhân dân” [3, tr.612], trong đó, yêu cầu đối
với người đầy tớ là phải trung thành, tận tụy
với nhân dân; là người lãnh đạo phải có đầy
dủ năng lực và phẩm chất, thậm chí là cao
hơn hẳn những người khác để giữ vai trị của
người đi đầu. Điều này, góp phần quan trọng
vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng xã hội
ở nước ta.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh (2011), Tồn tập, tập 5, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

2. Hồ Chí Minh (2002), Toàn tập, tập 11, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

3. Hồ Chí Minh (2011), Tồn tập, tập 15 Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

4. Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng
(2016), Học tập và làm theo phong cách Hồ Chí
Minh, Nxb Thơng tin và truyền thơng, HN.

SUMMARY

LEARN ANH PRACTICE HO CHI MINH’S DEMOCRACY STYLE

Nguyen Thi Thu Hang*

TNU - University of Technology

The value and profound influence of Ho Chi Minh's personality on the Party, the people of
Vietnam and the world is shaped by many factors, including his working style. The basic
characteristic of Ho Chi Minh's style of working is strict adherence to the principles of democracy
and the promotion of democracy. His style of work is based on the principle of "invariability" that
all power and interests belong to the people and the principle of submitting to the revolutionary
organization and its origin is democracy. Thus, Ho Chi Minh's style of work has the nuance of a
great man, the "Great, great, brave". In this article, the author basically describes the content of Ho
Chi Minh's democratic style of work to shed light on its practical meaning by building and
renovating the working style of the staff. the current officer, especially for the leadership team.
Keywords: Style, work, democracy, Ho Chi Minh, learning

Ngày nhận bài: 11/6/2018; Ngày phản biện: 04/8/2018; Ngày duyệt đăng: 28/9/2018

</div>

<!--links-->