bài Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.58 MB, 31 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 12

NGƯỜI LÁI ĐỊ SƠNG ĐÀ

( TRÍCH)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

I.TÌM HIỂU CHUNG

- Hoàn cảnh sáng tác :

Xuất bản năm 1960 gồm 15 tuỳ bút và

một bài thơ phác thảo là kết quả chuyến

đi thực tế Tây Bắc của nhà văn năm 1958.

- Thể loại tuỳ bút:

Tự do, phóng túng, biến hố linh hoạt,

tính chủ quan, chất trữ tình, bộc lộ cái tơi

và trí tưởng tượng của nhà văn.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

-Nội dung: ghi lại cảm nhận

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

2. Văn bản : “ Người lái đị Sơng Đà”

- Xuất xứ: Trích từ “Tuỳ bút Sơng Đà” - 1960

- Nội dung: thể hiện:

thể hiện:

+ Vẻ

+ Vẻ đ

đẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình

ẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình

ảnh Sơng Đà.

ảnh Sông Đà.

+ Vẻ

+ Vẻ đ

đẹp của con ng

ẹp của con ngư

ười Tây Bắc qua hình

ời Tây Bắc qua hình

ảnh ơng lái

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

1. Hình tượng sơng Đà
a. Một dịng sơng hung bạo

- Thác đá:

+ Dựng vách thành

+ Chẹt lịng sơng như một cái yết hầu

+ Vọt từ bờ này sang bờ kia
+ Mùa hè thấy lạnh và tối.

Nghệ thuật so sánh độc đáo, trí tưởng tượng 
phong phú, sử dụng nhiều giác quan.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

-Đoạn ghềnh Hát

Loong:

+ “Nước xơ đá, đá xơ sóng, 
sóng xơ gió”

+ Cuồn cuộn, đòi nợ xuýt.
Câu văn ngắn, nhiều điệp 
từ, điệp cấu trúc, nhịp tăng 
tiến.

Tăng sự gấp gáp như

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Những hút nước ( xoáy nước) :

+ Như giếng bê tơng
+ Nước thở và kêu

+ Cái hút xốy tít đáy quay lừ lừ

+ Nước ặc ặc như vừa rót dầu sơi vào

+ Lơi tuột xuống, thuyền tan xác ở khuỷnh sơng

Nghệ thuật so sánh, nhân hố, ngơn ngữ tạo hình, nhiều 
động từ mạnh, vận dụng tri thức điện ảnh,kết hợp tả và kể

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

-Những thác nước:

+ Réo gần, réo to, oán trách, van xin, khiêu

khích, chế nhạo.

+ Rống lên như tiếng ngàn con trâu mộng, lồng

lộn, phá tuông rừng lửa.

So sánh, nhân hoá độc đáo, từ ngữ chọn lọc

tinh tế tài hoa trong miêu tả.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

-Đá ở sông Đà - một chân trời đá:

+ Mai phục dưới lịng sơng từ ngàn năm

+ Nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền

+ Mặt đá: ngỗ ngược, nhăm nhúm, méo mó

+ Đứng, ngồi tuỳ sở thích.

+ Bày thạch trận trên sơng, địi ăn chết thuyền.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Từ ngữ gợi hình, nhân cách hoá độc đáo, vận dụng kiến 
thức liên ngành tài hoa, quan sát kĩ lưỡng, tưởng tượng 
phong phú.

Sông Đà có tâm địa và hành vi như con người 
-những kẻ ln muốn gây tai hoạ cho bất kì ai.

 Sự hung bạo thể hiện ở nhiều góc độ, thể hiện sự 
hùng vĩ của con sông, tiềm năng to lớn của sông Đà khi 
đã được con người chinh phục.

Thể hiện tài năng, kiến thức của “nghệ sĩ ngôn từ

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tiết: 46

Đọc văn:

Người lái đị sơng Đà

( Trích)

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

-I.Tìm hiểu chung

1.Tuỳ bút Sơng Đà

2. Văn bản “ Người lái đị sơng Đà”

II. Đọc hiểu văn bản

1. Hình tượng sơng Đà

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b. Một dịng sơng trữ tình

Là những khúc ở trung

lung, hạ lưu.

- Về hình dáng:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

- Sắc màu:

+ Mựa xuõn dũng xanh

ngọc bớch …

+ Mựa thu nước Sụng Đà

lừ lừ chớn đỏ …

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

“

Đã có lần tơi nhìn

sơng Đà như một cố

nhân

…”

- >

Gợi cảm kết nối

quá khứ – hiện

tại-tương lai: Dòng

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

- Cảnh vật bên bờ sông:

+ Chuồn chuồn bươm 
bướm, hươu , đàn cá…
+“ Bờ sông hoang dại như

một bờ tiền sử…như một 
nỗi niễm cổ tích tuổi

xưa..”

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Nguyễn Tuân đã khám phá và khắc

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

2. Hình tượng ơng lái đị

- Về lai lịch :

+ Ơng đị là một ơng già 70 
tuổi. Ơng sinh ra và lớn lên 
ngay bên bờ sông Đà .

+ Phần lớn cuộc đời ơng dành 
cho nghề lái đị – một nghề 
đầy gian khổ và hiểm nguy.

“Thời Tây , Tàu

…ơng chở đị dọc tải

chè mạn , chè cối từ

Mường Lay cho đến

hết cửa rừng hòa

bình…”

- Về hình dáng: rất đặc

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

- Cuộc vượt thác của ơng lái đị : Qua 3 vịng vây

- Bình tĩnh phóng thẳng vào 
thạch trận, ghì chặt mái chèo, 
đón nhận luồng tấn cơng trực 
diện,ác độc..

- Cố nén vết thương, chịu đựng 
đau đớn, hai chân kẹp chặt

cuống lái.

- Chỉ huy bạn chèo ngắn gọn,

rõ ràng, vượt lên những âm

thanh cuồng loạn…

Phá thạch trận vòng 1

+ Vòng 1: Vòng vây 
nhiều lớp.

Thạch trận dàn sẵn

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

- Không phút nghỉ tay, nghỉ mắt,

thay đổi chiến thuật.

+ Nắm chắc binh pháp của thần 
sơng thần đá, thuộc quy luật phục 
kích.

+ Ghì cương lái, bám chắc luồng 
nước phóng nhanh vào cửa sinh

Bỏ lại của tử, sự hò reo của 
thác nước cửa sinh.

-Vòng 2:

Thêm nhiều cửa tử, 
đan cài bí mật đầy 
cạm bẫy và thách 
đố.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

- Phóng thẳng thuyền,

chọc thẳng cửa giữa, vút 
qua cửa đá, như mũi tên 
tre xuyên nhanh qua hơi 
nước, tự động lái.

Hết thác.

-Vịng 3:

ít cửa hơn nhưng toàn là 
luồng chết, luồng sống ở 
ngay giữa bọn đá hậu vệ 
của thác

Người lái đị
Thác nước sơng Đà

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

“

- Tâm hồn bình

dị, đời thường:

Là nghệ sĩ tài

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Như vậy:

Ơng lái đị là hình ảnh tuyệt đẹp về người lao

động bình thường nhưng tài ba, trí dũng

Nguyễn Tuân đã sử dụng tri thức của nhiều lĩnh

vực : hội hoạ, điện ảnh, võ thuật, quân sự… một

cách tài hoa- uyên bác để diễn tả sinh động tài

nghệ của nhân vật.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

3.Nghệ thuật tùy bút Nguyễn Tn

- Vốn ngơn từ giàu có, sắc sảo.

- Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng đạt tới

trình độ điêu luyện bậc thầy

- Thể hiện nổi bật sự tài hoa và uyên bác

- Thể tùy bút pha lẫn bút kí, kết cấu, mạch văn

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

III. Tổng kết

Tác phẩm là sự cảm nhận về đất nước

hùng vĩ, thơ mộng nhưng cũng vô cùng

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

IV. Bài tập nâng cao

* Giống nhau:

-Nhìn cảnh vật, con người nghiêng về phương diện

tài hoa nghệ sĩ.

- Vận dụng tri thức liên ngành, các biện pháp nghệ

thuật độc đáo.
* Khác nhau:
-Thể loại:

-Cảm hứng thẩm mĩ:

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Hồng hơn trên sơng Đà

Bình minh trên sông Đà
Dọc theo triền sông Đà

</div>

bài Người lái đò sông Đà - Nguyễn Tuân | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

<b>NGƯỜI LÁI ĐỊ SƠNG ĐÀ</b>

<b>( TRÍCH)</b>

<b>I.TÌM HIỂU CHUNG</b>

<b>- Hoàn cảnh sáng tác :</b>

<b>Xuất bản năm 1960 gồm 15 tuỳ bút và </b>

<b>một bài thơ phác thảo là kết quả chuyến </b>

<b>đi thực tế Tây Bắc của nhà văn năm 1958.</b>

<b>- Thể loại tuỳ bút: </b>

<b>Tự do, phóng túng, biến hố linh hoạt, </b>

<b>tính chủ quan, chất trữ tình, bộc lộ cái tơi </b>

<b>và trí tưởng tượng của nhà văn.</b>

<b>-Nội dung: ghi lại cảm nhận </b>

<b>2. Văn bản : “ Người lái đị Sơng Đà”</b>

<b>- Xuất xứ: Trích từ “Tuỳ bút Sơng Đà” - 1960</b>

<b>- Nội dung: thể hiện:</b>

<b>thể hiện:</b>

<b>+ Vẻ </b>

<b>+ Vẻ đ</b>

<b>đẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình </b>

<b>ẹp của thiên nhiên Tây Bắc qua hình </b>

<b>ảnh Sơng Đà.</b>

<b>ảnh Sông Đà.</b>

<b>+ Vẻ </b>

<b>+ Vẻ đ</b>

<b>đẹp của con ng</b>

<b>ẹp của con ngư</b>

<b>ười Tây Bắc qua hình </b>

<b>ời Tây Bắc qua hình </b>

<b>ảnh ơng lái </b>

<b>II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN</b>

<b>-Đoạn ghềnh Hát </b>

<b>Loong:</b>

<b>-Những thác nước:</b>

<b>+ Réo gần, réo to, oán trách, van xin, khiêu </b>

<b>khích, chế nhạo.</b>

<b>+ Rống lên như tiếng ngàn con trâu mộng, lồng </b>

<b>lộn, phá tuông rừng lửa. </b>

<b>So sánh, nhân hoá độc đáo, từ ngữ chọn lọc </b>

<b>tinh tế tài hoa trong miêu tả.</b>

<b>-Đá ở sông Đà - một chân trời đá:</b>

<b>+ Mai phục dưới lịng sơng từ ngàn năm</b>

<b>+ Nhổm cả dậy để vồ lấy thuyền</b>

<b>+ Mặt đá: ngỗ ngược, nhăm nhúm, méo mó</b>

<b>+ Đứng, ngồi tuỳ sở thích.</b>

<b>+ Bày thạch trận trên sơng, địi ăn chết thuyền.</b>

Tiết: 46

Đọc văn:

Người lái đị sơng Đà

( Trích)

<b>-I.Tìm hiểu chung</b>

<b>1.Tuỳ bút Sơng Đà</b>

<b>2. Văn bản “ Người lái đị sơng Đà”</b>

<b>II. Đọc hiểu văn bản</b>

<b>1. Hình tượng sơng Đà</b>

<b>b. Một dịng sơng trữ tình</b>

<b>Là những khúc ở trung </b>

<b>lung, hạ lưu.</b>

<b>- Về hình dáng:</b>

<b>- Sắc màu:</b>

<b>+ Mựa xuõn dũng xanh </b>

<b>ngọc bớch …</b>

<b>+ Mựa thu nước Sụng Đà </b>

<b>lừ lừ chớn đỏ …</b>

<i><b>Đã có lần tơi nhìn </b></i>

<i><b>sơng Đà như một cố </b></i>

<i><b>nhân</b></i>

- >

<b>Gợi cảm kết nối </b>

<b>quá khứ – hiện </b>

<b>tại-tương lai: Dòng </b>

<b>- Cảnh vật bên bờ sông:</b>

<b>Nguyễn Tuân đã khám phá và khắc </b>

<b>2. Hình tượng ơng lái đị</b>

<i><b>“Thời Tây , Tàu </b></i>

<i><b>…ơng chở đị dọc tải </b></i>

<i><b>chè mạn , chè cối từ </b></i>

<i><b>Mường Lay cho đến </b></i>

<i><b>hết cửa rừng hòa </b></i>

<i><b>bình…”</b></i>