Tiet 37 to long

quý thầy
cô giáo và
các em học
sinh


Ông là ai ?
• Ông là người
ngồi đan sọt ở vệ
đường , do mải mê
suy nghó , bị giáo
đâm
vào
đùi
mà
• Ông là người
thuộc
tầng
lớp
bình
dân nhưng có
tài nên
đượcđau.
Hưng Đạo
không
thấy
Vương tin dùng và gả con gái nuôi
cho .
• Ông là nhà thơ có tên “già nhất”
trong các nhà thơ , nhà văn Việt
Nam .

• Ông là PHẠM NGŨ LÃO


Tiết : 37

Đọc văn :

TỎ
LÒNG
( Thuật hoài )
Phạm Ngũ
Lão


A.Giới thiệu chung :
B.Đọc – Tìm hiểu văn
bản:
I.Đọc :
II.Tìm hiểu văn
bản:
C.Tổng kết:


Ngũ Lão

A.Giới thiệu
1.Tác giả
:Phạm :Ngũ
chung
Lão

-Thời đại :
- Quê hương :
- Gia đình :
- Bản thân :
- Sự nghiệp sáng
tác:

Còn lại 2 bài thơ :
+ Thuật hoài ( Tỏ
lòng )
+ Viếng Thượng tướng
quốc
công Hưng Đạo
ĐạiVương(VãnThượng
tướng quốc công
Hưng Đạo Đại

Chống quân Nguyên – Mông (I,II)
Làng Phù Ủng-Hưng Yên ( ngày nay )
Bình dân
+ (1255 -1320 ) , Được liệt vào hạng“văn
võ toàn tài” “Thích đọc sách ngâm thơ, tính tình
phóng khoáng” “có chí làm việc lớn”(Đại Việt
sử kí toàn thư)
+ Là một tướng tài thời Trần có công lớn
trong hai cuộc kháng chiến chống quân Mông
- Nguyên (lần I: 1285, lần II: 1287)

Em hãy nêu
những nét vắn

tắt về tác giả
Phạm Ngũ Lão?


Khu mộ Phạm Ngũ
Lão ở làng Phù
ng - Hưng Yên
( ngaøy nay )


2. Tác phẩm:

a.Hoàn cảnh sáng
Bài thơ ra đời trong không khí quyết
tác
Bài thơ Thuật hoài

chiến thắng giặc
Nguyên
đượcMông
sáng -tác
trong của
quân và dânhoàn
nhà Trần.
cảnh nào?

b. Chủ đề:

Qua tâm sự của tác giả, ta thấy được
hình ảnh người trai thời Trần hiện ra

với vẻ đẹp
hùng
dũng
cao cả
và
ý
Xác
định
chủ
đề
bài
chí quyết tâm bảo vệ đất nước  thể
thơ?
hiện
rõ nét hào khí Đông A
c.Thể
+ Thơ chữ Hán
loại:

Bài
thơ được
theo thể
+ Thất
ngôn
tứ viết
tuyệt
( tuyệtloại
cúnào?
)

B.Đọc – Tìm hiểu
văn
Phạm Ngũ
Lão
bản
I.Đọc tìm hiểu
nghóa một số từ
ngữ, hình ảnh :

1. Đọc: đúng, hùng tráng , chậm rãi ,
nhịpâm
4/3.
Phiên

Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.

Dịch

Múa giáo non sông trải mấy thu
thơ Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu.
Công danh nam tử còn vương nợ,
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu.


2. Bố cục:
• Chia theo hai nửa- tiền giải, hậu giải:

• Hai câu đầu: hình tượng con người và
hình tượng quân đội thời Trần.
Bàiđẹp
thơ có
thể
• Hai câu sau: vẻ
tâm
hồn, nhân
chiacủa
làmnhà
mấy
cách, lý tưởng
thơ.
phần?
° Chia theo từng câu:
Đặt tiêu đề cho
° Câu 1 – khai: mỗi
hình
tượng con người
phần?
thời Trần
° Câu 2 – thừa:
đội nhà Trần.

hình tượng quân

° Câu 3 – chuyển:tâm tình của tác
giả- món nợ công danh.

Ngũ Lão
II.Tìm hiểuPhạm
văn
bản :

1.Hai câu đầu :
+ Chỉ ra điểm khác nhau giữa nguyên tác và câu thơ
dịch?
+ Không gian , thời gian có gì đáng lưu ý ?
+ Vóc dáng và tưHọc
thế con
người
như thế
nào ?
sinh
thảo
luận
+ Giải thích từ “tam quân”? Tác giả muốn khẳng định điều
gì qua từ đó?
nhóm 5 phút.
+ Sức mạnh của quân đội nhà Trần qua câu thơ thứ 2 như
Nhóm 1 + 2 hai câu
thế nào?
+ Hào khí Đông A được tác giả
thể hiện ra sao?
đầu.
+ Nghệ thuật ?
Nhóm 3 + 4 hai câu
2.Hai câu sau :
+ Nợ công danh được hiểu theo

nghóa nào ?
sau.
+ Vũ hầu là ai ? Em biết gì về Khổng Minh Gia Cát Lượng?
+ Tại sao tác giả lại “ thẹn ” ? Ý nghóa của nỗi “thẹn ”
này ?
+ Vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách, lý tưởng của nhà thơ
được thể hiện như thế nào?


II.Tìm hiểu
văn
Phạm Ngũ
Lão
bản :

Hoành
sóc
giang
sơntượng
kháp kỉ
1.Hai câu
đầu:
hình
conthu,
người
non sông
và hình tượng (Múa giáo
quân
đội
trải

mấy
thu )
thời
Trần.
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu.
(Ba quân khí mạnh
nuốt trôi trâu )

Chiến só
đấu võ
Khắc gốm


Phạm Ngũ Lão
II.Tìm hiểu
văn
Hoànhbản
sóc giang
sơn
:

kháp kỉ thu,
(Múa giáo non sông
trải mấy thu )

Hoành sóc = múa giáo - Tư thế ấy được đặt

trong
+ Hoành sóc: cầm
+ Không gian : Giang

ngang ngọn giáo  tư
thế đẹp, hào hùng, sơn (non sông) : rộng
hiên ngang ,chủ
lớn
động
Thờiđược
gian đo
: cáp kỉ
hình ảnh mũi+giáo
thunon
(trải
qua và
mấy
bằng kích thước
sông
thu)
: dài
hình ảnh người
tráng
sólâu.
được
đo bằng kích thước đất trời,
vũ truï.


Tam quân tì hổ khí
Phạm
thôn
Ngũ Lão
bản

:
ngưu.
(Ba quân khí mạnh nuốt
trôi trâu )

Em hiểu câu thơ trên như
thế nào?
+ Giải thích từ “tam quân”? Tác giả
muốn khẳng định điều gì qua từ đó?
+ Hào khí Đông A được tác giả thể
Sức mạnh
hiện ra sao?
của quân
+ Nghệ thuật ?
đội nhà Trần


Phạmvăn
Ngũ Lão
II.Tìm
hiểu
Tam quân tì hổ khí thôn
ngưu. bản :

(Ba quân khí mạnh nuốt
trôi trâu )

- Tam quân: ba đạo
quân
- Nghệ thuật:

Trung quânChỉ quân só,
quân đội
Tiền quânnhà Trần.
Hậu quân  sức mạnh
quân đội
nhà Trần.

Hình ảnh tượng trưng ,so sánh phóng
đại(tì hổ, nuốt trôi trâu): sức mạnh
vật chất + tinh thần
Sức mạnh
• Nuốt trôi trâu.Sức mạnh vật chất. toàn dân và
• t cả sao Ngưu (Ngâu ) trên
đất nước.
trời.Sức mạnh tinh thần.

 hào khí Đông A: lòng tự hào ,
tự tin dân toäc


A

TrầnĐông
( Thư
pháp )

Sự kết
hợp giữa
vẻ đẹp

kiêu hùng
, kỳ vó
của một
vị tướng
chỉ huy
và sự
đông đảo
hùng
tráng
mạnh mẽ
của quân


Chiến só đấu võ –
khắc trên gốm


II.Tìm hiểuPhạm
văn
Ngũ Lão
Nam nhi vị liễu công danh
bản :
trái
(Công danh nam tử còn
vương nợ )

Nợ
công
danh
: nghiệp của người đàn ông.

• Công
danh nam
tử:Sự
•
danh
trái: Nợ
danh.
+Công
Thể
hiện
chícông
làm
trai theo tinh
Em hiểu thế
thần Nho giáo: Lập công (để lại
nào
là
sự nghiệp),lập danh (để lại tiếng
“Công danh
thơm)
nam
tử”,nghóa vụ đối
+ Chưa hoàn
thành
Công
danh
(Lập
công
+
lập

danh):
lí
với dân,nước.
“công danh
tưởng sống Trăn trở , khát vọng.
trái”?
 tính thần trách nhiệm cao với
đời.


II.Tìm hiểu văn
bản :

Phạm Ngũ Lão

Vũ hầu Gia Cát
Lượng
Vũ Hầu là ai? Em biết gì về
Khổng Minh Gia Cát Lượng?Tại
sao tác giả lại “ thẹn ” khi
nghe nhân gian kể chuyện
Vũ Hầu? Ý nghóa của nỗi
“thẹn ” này ? Vẻ đẹp tâm
hồn, nhân cách, lý tưởng
nhàgian
thơ được
thể hiện
thính của
nhân
thuyết

như thế nào?

Tu
Vũ hầu
(Luống thẹn tai nghe chuyện
Vũ hầu )


Phạm Ngũ Lão
II.Tìm hiểu
văn
Tu thính nhân
gian: thuyết Vũ
bản

hầu
(Luống thẹn tai nghe chuyện
Vũ hầu )

Thẹn ( xấu hổ ) vì chưa có tài mưu lược
lớn như Khổng Minh Gia Cát Lượng : một
cái thẹn cao cả, khát vọng được phục
vụ vua,dân , nước.
 tâm hồn chân thành trong sáng ,
nhân cách cao đẹp tâm trạng của
người trai thời Trần.


Phạm Ngũ Lão

C.Tổng kết
• Nghệ thuật : Bài thơ Đường luật ngắn
bài
thơsúc
gọn , giàu Qua
hình ảnh
, hàm

hãy
rút
ra:
• Nội dung
: Khắc
họa
vẻ đẹp
thuật
của connghệ
người có
sức và
mạnh ,
có lí tưởngnội
, nhân
cách cao cả
dung?
 vị tướng giỏi thời Trần
HS đọc Ghi nhớ SGK trang116.


Tỏ lòng ( Thuật hoài ) Lão

A.Giới thiệu chung :
1.Tác giả :
2.Tác phẩm :
B.Đọc – Tìm hiểu văn bản :
I.Đọc :
II.Tìm hiểu văn bản :
Hoành sóc giang sơn
kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn
Ngưu
Nam nhi vị liễu công danh
trái
Tu thính nhân gian thuyết
Vũ hầu


Phạm Ngũ Lão

Củng cố :
1.Hình ảnh tác giả , vị tướng của
thời Trần hiện lên trong tác
phẩm như thế nào ?
2. Nghệ thuật của bài thơ ?


Dặn
1.Họcdò
thuộc
: bài thơ.

Học nội dung bài vừa
học.
2.Chuẩn bị : Cảnh ngày
hè (Nguyễn Trãi) và Đọc
thêm Vận nước( Đỗ
Pháp Nhuận)


Câu hỏi kiểm tra:
Câu hỏi tự luận: Có ý kiến cho rằng: “
Thuật hoài” là chân dung tinh thần của tác giả
đồng thời là chân dung tinh thần của thời đại
nhà Trần, rực ngời “ Hào khí Đông A”. Hãy làm
rõ ý kiến trên?

 Câu hỏi trắc nghiêm:
1.Bài thơ “ Thuật hoài” ra đời trong hoàn cảnh
nào?
a.Cuộc kháng chiến chông Ng- Mông lần thứ nhất.
b.Cuộc kháng chiến chông Ng- Mông lần thứ hai.
c.Cuộc kháng chiến chông Ng- Mông lần thứ ba.
2. “ Hoành sóc” có nghóa là gì?
a.Cầm ngang ngọn giáo
b. Múa giáo
c. Vác giáo
d. Cả 3 ý trên.


Năm học : 2008- 2009

Trân trọng cảm
Chúcơn
quý thầy
cô giáo
và cô
các
quý
thầy
em
dồi dào
giáo
và sức
khoẻ.Hẹn
gặp
các
em học
lại. sinh