Tiet 19 tay tien

Thủy điện Sơng Mã – Sơn La (Từ một góc nhìn)


KiĨm tra bµi cị:
Nêu ý nghĩa của Thơng điệp
nhân ngày thế giới phòng chống
AIDS ?


Sông Mã chảy từ Điện Biên qua Sơn La, Lào, Thanh Hóa ra biển Đơng


Tiết: 19 (PPCT).

TÂY TIẾN
Quang Dũng (1921 – 1988)

Trường THPT Đồng Yên, ngày22/9/2011


I- Tiểu dẫn.
1, Tác giả.
- Tên
sinhnội
là Bùi
Đình
- Tiểu dẫn trình
bàykhai
những
dung
cơ bản nào ? Diệm.

- Quê ở làng Phượng Trì,
huyện Đan Phượng, tỉnh Hà
Tây (nay là Hà Nội).
- Ông học đến bậc trung học
ở Hà Nội.
- Sau Cách mạng tháng Tám
năm 1945, Quang Dũng
Quang Dũng (1921tham gia quân đội.
1988)
- Từ sau 1954, ông là biên
tập viên ở Nhà xuất bản Văn


- Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm
thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc.
- Phong cách thơ của ơng phóng khống,
lãng mạn, tài hoa.
- Năm 2001, ơng được tặng Giải thưởng
Nhà nước về văn học nghệ thuật.
2, Tác phẩm chính (SGK- tr.87).
Mây đầu ơ (thơ, 1986), Thơ văn Quang
Dũng (tuyển thơ văn, 1988).


“Tây Tiến” - bản viết tay

3, Hoàn cảnh ra đời của bài thơ
“Tây Tiến”.
- Năm 1947, Quang Dũng được điều đi
học Trường bổ túc trung cấp quân sự

Sơn Tây. Sau khố học, ơng làm đại đội
trưởng ở Tiểu đồn 212, Trung đoàn Tây
Tiến (thành lập đầu năm 1947).
- Cuối 1948, Quang Dũng chuyển sang
đơn vị khác.
- Rời xa đơn vị, Quang Dũng nhớ đồng
đội cũ. Tại Phù Lưu Chanh, Quang Dũng
đã viết bài thơ này.


II- Đọc, hiểu văn bản.
1, Bố cục: 4 đoạn.
- Đoạn 1 (14 câu đầu): Nhớ về thiên nhiên
miền Tây và những cuộc hành quân gian
khổ của đoàn quân Tây Tiến.
Hãy nêu ý chính của mỗi đoạn thơ
- Đoạn 2 (8 câu tiếp): Nhớ những kỉ niệm
và chỉ ra mạch liên kết giữa các
đẹp, ấm áp tình quân dân trong đêm liên
đoạn đó ?
hoan và cảnh sơng nước miền Tây thơ
mộng.
- Đoạn 3 (8 câu tiếp): Chân dung người
lính Tây Tiến.
- Đoạn kết: Lời thề gắn bó với Tây Tiến và
miền Tây.


2, Phân tích.
a, Đoạn 1: (14 câu đầu): Nhớ về thiên

nhiên miền Tây và những cuộc hành
quân gian khổ của đồn qn Tây Tiến.
nhớ
thiên
nhiêncác
miền
Tây, nhớ
*Nỗi
Hai
câu về
đầu:
→ Mạch
liên
kết giữa
đoạn
đơn
vịSơng
cũbài
của
nhà
thơ
được
diễn
Mã
xa
Tây
Tiến
ơi!tả như
trong
thơ

là rồi
mạch
cảm
xúc,
thếtâm
nào
ởvề
2 câu
? chơi vơi
Nhớ
rừng
núiđầu
nhớ
trạng
củathơ
nhà
thơ.
- Nỗi nhớ đơn vị cũ trào dâng, da
diết, bao trùm lên cả không gian và
thời gian, không kìm nén nổi, nhà
thơ đã thốt lên thành tiéng gọi “Tây
Tiến ơi!”.


Hình ảnh Sơng Mã – Sơn La


Hình ảnh núi rừng miền Tây

Em có nhận xét gì về nỗi nhớ “nhớ
chơi vơi” ở 2 câu thơ đầu ?
- Hai chữ “chơi vơi” như vẽ ra trạng
thái cụ thể của nỗi nhớ, hình tượng hóa
nỗi nhớ, khơi nguồn cho cảnh núi cao,
dốc sâu, vực thẳm… liên tiếp xuất hiện
ở những câu thơ sau.

Hình ảnh Tây Tiến hiểm trở, khắc


Cách
nỗi(!),
nhớđiệp
củatừtác“nhớ”,
giả ở 2cách
câu hiệp
thơ đầu
- Câu diễn
cảm tả
thán
vần
như
thếvànào
? “chơi vơi” nhấn mạnh nỗi nhớ
“ơi”
từ láy
khôn nguôi, ám ảnh trong tâm trí nhà thơ.
*Nét
Câuđặc

thơsắc
3 –của
4: bức tranh thiên nhiên
được
vẽ ra sựơng
ở đoạnlấp
thơđoàn
1 như
thế mỏi
nào ?
Sài Khao
quân
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
- Sài Khao, Mường Lát là những miền
đất xa lạ, hoang sơ, hẻo lánh mà người
lính Tây Tiến từng đi qua.
- Người lính Tây Tiến xuất hiện trong sự
Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến hiện ra trên
khắc nghiệt của thiên nhiên và chiến
nền cảnh thiên nhiên như thế nào ?
tranh.


Sài Khao sựơng lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi


Bản Sài Khao (xã Mường Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa)

- Hình ảnh “sương lấp”, “đêm hơi” làm tăng

khơng khí lãng mạn hấp dẫn, quyến rũ nhân vật
trữ tình và người đọc. Đó là nét lãng mạn của hồn
thơ Quang Dũng.


* 4 câu tiếp:
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút
cồn
mâyTây
súng
ngửi
Thiên
nhiên
miền
được
táctrời
giả
Ngàn
lên
cao,
thước
miêuthước
tả như
thế
nàongàn
ở 4 câu
thơxụống
tiếpNhà
? ai Pha Luông mưa xa khơi

- Địa thế hiểm trở: Những từ ngữ giàu giá
trị tạo hình “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”,
“heo hút”, “súng ngửi trời” diễn tả đặc
sắc cảnh núi cao, dốc sâu, vực thẳm.
+ Điệp từ “dốc” nhấn mạnh sự hiểm trở,
trùng điệp, cao vút của núi đồi miền Tây.
+ Các từ láy tượng hình “khúc khuỷu”,
“thăm thẳm”, “heo hút” gợi sự trúc trắc,
gập ghềnh, khó đi.


+ Hình ảnh “súng ngửi trời”: vừa tả độ
cao của núi vừa gợi nét hóm hỉnh, tinh
nghịch, hồn nhiên của người lính Tây
-Tiến.
Câu thơ “Ngàn thước lên cao, ngàn
thước xụống” bị cắt làm đôi với 2 con số
ước phỏng “ngàn thước”, với hai chiều đối
lập “lên - xuống” tả độ dài, độ cao, độ
dốc nguy hiểm tột cùng.
- Câu thơ “Nhà ai Pha Lng mưa xa
khơi”:
+
Những nếp nhà chìm khuất, thấp
thống ẩn hiện trong màn mưa.
+ Tồn thanh bằng (B) tạo cảm giác nhẹ
nhàng, diễn tả tâm trạng bình thản của
người lính trước gian lao.

2 câu tiếp:
Em hiểu như thế nào về 2 câu thơ:
Anh bạn dãi dầu không bứơc nữa
“Anh bạn dãi dầu không bứơc nữa;
Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Gục lên súng mũ bỏ quên đời” ?
Có thể hiểu theo 2 nghĩa:
*

- Người lính quá mệt mỏi, tựa đầu lên
súng, mũ, ngủ ngồi say sưa như quên
tất cả sự đời.
- Người lính hi sinh vì mệt mỏi, kiệt sức.
*Em
2 câu
tiếp:nghĩ, nhận xét gì về thiên
có suy
Chiều
chiều
oai
linh
gầm thét
nhiên
miền
Tây
qua
2 thác
câu thơ:
Đêm đêm
Hịch

cọp
trêu
“Chiều
chiềuMường
oai linh
thác
gầm
thét;
người Hịch cọp trêu
Đêm đêm Mường
người” ?


Chiều chiều oai linh thác gầm thét


Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu
người


- Phép nhân hóa “thác gầm thét, cọp trêu
người” gợi thiên nhiên hoang sơ, man dại,
đầy bí ẩn.
- Từ láy “chiều chiều, đêm đêm” chỉ sự
thường xuyên đối mặt với nguy hiểm
tiềm ẩn ở chốn rừng thiêng nước độc.
* Bên
2 câu
cạnh
kết:vẻ hoang sơ, huyền bí, dữ

dội, thiên
Nhớ nhiên
ơi Tây miền
Tiến cơm
Tây cịn
lên được
khói nhà
thơ tái
Maihiện
Châu
ở khía
mùa cạnh
em thơm
nào ?nếp xơi
- Hình ảnh “cơm lên khói, mùa em
thơm nếp xơi” tả thực, gợi bữa cơm
nóng, thơm hương nếp mới.


Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói


Mai Châu mùa em thơm nếp xôi


- Cách diễn đạt tài hoa “mùa em thơm
cè,
tËp
nếp xôi” Cđng
gợi mùa

lúalun
chín, mùa
nếp
thơm, mùa của tình qn dân.
→ Thiên
CÂU HỎI
nhiên
THẢO
TâyLUẬN:
Bắc cịn
Em mang
có nhận
⇒ Bức tranh thiên nhiên miền Tây
hương
xét chung
vị của
gìcuộc
về bức
sống.
tranh thiên nhiên
hùng vĩ, thơ mộng nhưng cũng rất dữ
miền Tây và người lính Tây Tiến trong
dội, hiểm trở thử thách lịng quả cảm
đoạn thơ đầu ?
của người lính Tây Tiến.


Híng dÉn tù häc
- Học thuộc lịng đoạn thơ đầu
trong bài thơ Tây Tiến của Quang

Dũng.
- Học, chuẩn bị bài trước khi lên
lớp.
- Soạn tiết 2 của bài Tây Tiến
(Quang Dũng).