Tiet 18 can bang cua mot vat co truc quay co dinh mo men luc

Câu 1: Nêu quy tắc tìm hợp lực của hai lực có giá đồng qui
Câu 2 :Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của ba
lực không song song.


Câu 1: Nêu quy tắc tìm hợp lực của hai lực đồng qui
Đáp án :Muốn tổng hợp hai lực có giá đồng qui tác dụng lên
một vật rắn:
-Ta phải trượt hai véc tơ lực đó trên giá của chúng đến điểm
đồng qui
-Rồi áp dụng qui tắc hình bình hành để tìm hợp lực.
Câu 2 :Điều kiện cân bằng của một vật chịu tác dụng của
ba lực không song song.
Đáp án: Muốn cho một vật chịu tác dụng của ba lực khơng
song song ở trạng thái cân bằng thì :
+ Ba lực đó phải đồng phẵng và đồng qui.
+ F12 = - F3


“HÃY CHO TÔI MỘT ĐIỂM TỰA, TÔI SẼ
NHẤC BỔNG TRÁI ĐẤT”

Acsimet, một nhà cơ học thiên tài thời cổ, người đã
khám phá ra các định luật về đòn bẩy



NỘI DUNG BÀI HỌC
I – CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ
ĐỊNH MOMEN LỰC

III - ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC
QUAY CỐ ĐỊNH (QUY TẮC MOMEN LỰC)


I – CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
1) Thí nghiệm F1 = 1N F2 = 0,5 N
Nếu chỉ có lực F1 tác dụng
lên vật , vật sẽ quay ngược
chiều kim đồng hồ

F1


I – CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
F2 = 0,5 N
F1 = 1N
1) Thí nghiệm
Nếu chỉ có lực F2 tác dụng
lên vật , vật sẽ quay cùng
chiều kim đồng hồ

F2


II – CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
1) Thí nghiệm
Thay đổi giá của F2  vật sẽ

quay cùng chiều kim đồng hồ

F2


Vậy nếu đồng thời tác dụng lên đĩa
hai lực F1 và F2 thì dĩa sẽ như thế
nào? Có cân bằng không?


I– CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
F1 = 1N
 F1d1 = 1.0,02 = 0,02 Nm
d1 = 0,02m
F2 = 0,5N
d1

d2 = 0,04m

d2

 F2d2 = 0,5.0,04 = 0,02Nm.

F1d1 = F2d2
F2
F1

Đĩa đứng yên cân bằng vì tác dụng
làm quay của F1

Bằng tác dụng làm quay của lực F2


I– CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
Lần 2 thay đổi giá của lực F2
1) Thí nghiệm
F1 = 1N
 F1d1 = 1.0,02 = 0,02Nm
d1 = 0,02m
F2

F2 = 0.5N
d2 = 0,04m  F2d2 = 0,05.0,04 = 0,02Nm
 F1d1 = F2d2

F1

Đĩa đứng yên cân bằng vì tác dụng
làm quay của F1
Bằng tác dụng làm quay của lực F2
Thay đổi F,d và thấy tích F.d càng
lớn thì tác dụng làm quay của lực
càng mạnh


F1 = 1N
 F1d1 = 1.0,03 = 0,03 Nm
d1 = 0,03m
F2 = 0,5N

d1

d2 = 0,06m

d2

F1d1 = F2d2
F2

F1

 F2d2 = 0,5.0,06 = 0,03Nm.

Đĩa chỉ cân bằng khi tác dụng làm
quay của hai lực này bằng nhau


Từ đó, vấn đề đặt ra là ta hãy tìm một đại lượng có thể đặc
trưng cho tác dụng làm quay của lực, và đại lượng này
phải có giá trị như nhau đối với hai lực F1 và F2 trong các
thí nghiệm trên.


II – CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH.
MOMEN LỰC
d
O
1) Thí nghiệm
2) Momen lực
∗Nhận xét

* Định nghĩa:

F

Momen lực là đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của
lực và được đo bằng tích của lực với cánh tay địn của nó
F(N) độ lớn của lực

M=Fd
(Nm) N . m

d(m): cánh tay đòn (khoảng cách từ trục quay đến
giá của lực theo phương vng góc)
M(N.m) momen lực


M phụ thuộc vào các yếu tố nào?
M = 0 khi nào?


Lực có giá cắt trục quay



d = 0  M = 0 không
làm quay vật


Lực có giá cắt trục quay
d=0  M=0

Lực có giá song song với trục
quay khơng gây ra tác dụng quay


I. TÁC DỤNG CỦA LỰC ĐỐI VỚI VẬT CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH

Lực có giá vng góc với trục quay tác dụng làm
quay là lớn nhất


Vận dụng
F = 20N, khoảng cách từ trục quay đến giá của lực là 20 cm.
Tìm momen lực F

d
F = 20N
d = 0,2m

F

Momen của lực F đối với trục quay O là
M = F.d = 20.0,2 = 4Nm

O


Đĩa chỉ câng bằng khi

F1d1= F2d2  M1 = M2

Nghĩa là momen lực làm vật quay theo chiều kim đồng
hồ bằng momen làm vật quay theo chiều ngược lại
F2
O
F1

F2
F1


Vật rắn chịu nhiều lực tác dụng

d2

F2

d3

F3

O
d1

F1

Thanh cân bằng khi:

F1d1 = F2d2 + F3d3

M1 = M2 + M3


III - ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC
QUAY CỐ ĐỊNH (QUY TẮC MOMEN LỰC)
1)Quy tắc momen:
Muốn cho một vật có trục quay cố định ở trạng thái cân bằng,
thì tổng các momen lực có xu hướng làm vật quay theo chiều
kim đồng hồ phải bằng tổng các momen lực có xu hướng làm
vật quay ngược lại
Biểu thức:

F1d1 = F2d2 hay M1 = M2

Trong trường hợp vật chịu nhiều lực tác dụng:
F1d1+F2d2+… = F1’d1’ + F2’d2’ + …


III – ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ TRỤC QUAY
CỐ ĐỊNH (QUY TẮC MOMEN LỰC)
1)Quy tắc momen:

2) Chú ý:
Quy tắc momen lực còn được áp dụng khi vật có trục quay tạm thời