Tiet 21 dien tu truong

TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN THOẠI
TỔ VẬT LÝ – CÔNG NGHỆ
BÀI 21

GIÁO VIÊN : NGUYỄN ĐĂNG KHOA


KIỂM TRA BÀI CŨ
Mạch dao động là gì?. Viết cơng thức tính chu
kì và tần số dao động riêng của mạch dao động?
Phát biểu mối quan hệ giữa q và i?
Viết công thức năng lượng điện từ của mạch
dao động?
Một mạch dao động LC gồm tụ điện có điện
dung 50pF và cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm
5mH.
Chu kì dao động của mạch LC bằng bao nhiêu?.


Faraday (Anh)

MaxWell (Anh)


EM CĨ BIẾT?
Điện từ trường và sóng điện từ là 2 khái
niệm trung tâm của 1 thuyết vật lý lớn: Thuyết
điện từ.
Sự ra đời của thuyết điện từ được đánh dấu
từ 2 cơng trình nổi tiếng của Mắc-xoen:
“Về những đường sức từ của Fa-ra-dây” (1856)

“Lí thuyết động lực về điện từ trường”

(1864)


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy
2. Điện trường biến thiên và từ trường
II – ĐIỆN TỪ TRƯỜNG VÀ THUYẾT ĐIỆN TỪ
MẮC-XOEN
1. Điện từ trường
2. Thuyết điện từ Mắc-xoen


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xốy
a) Phân
nghiệm
cảm ứng
ứng điện
điện từ?
từ
C1:
Pháttích
biểuthí
định

luật cảm
của Fa-ra-dây
Dịng điện cảm ứng iC xuất hiện trong mạch
điện kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng
có tác dụng chống lại sự biến thiên của từ
thông ban đầu qua mạch


Đường sức của
điện trường nằm dọc
theo dây. Nó là một
đường cong kín

S

Sự xuất hiện
của iC chứng tỏ
điều gì

N
u
r
Hãy định nghĩa

B
điện trường
xoáy ?
i
C

uur
BC

O

ur
E


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xốy
a) Phân tích thí nghiệm cảm ứng điện từ
của Fa-ra-dây
Điện trường xốy là điện trường có
đường sức là đường cong kín


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG

Nêu các đặc điểm của
đường sức của một điện
trường tĩnh
So sánh đường sức của hai
điện trường : tĩnh và xoáy?

Các đặc điểm của đường sức điện trường tĩnh
a) Là những đường có hướng
b) Là những đường khơng kín
c) Qua mỗi điểm trong điện trường có 1 và chỉ 1
đường sức mà thôi. Các đường sức không cắt
nhau.
d) Nơi mà cường độ điện trường lớn thì các đường
sức mau. Nơi mà cường độ điện trường nhỏ thì các
đường sức thưa.
So sánh :
Giống nhau : ở điểm a), c), d)
Khác nhau : ở điểm b)


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
Tại những điểm nằm ngồi vịng dây có điện
trường xốy khơng?
Vịng dây dẫn kín có vai trị gì hay khơng
trong việc tạo ra điện trường xốy?
O là tâm của vịng dây, nếu khơng có vịng
dây thì tại tâm O có điện trường xốy khơng?
Lúc đó ta có thể nói điều gì?


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xốy

a) Phân tích thí nghiệm cảm ứng điện từ
của Fa-ra-dây
Điện trường xốy là điện trường có
đường sức là đường cong kín
b) Kết luận
Nếu tại 1 nơi có 1 từ trường biến thiên
theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện 1
điện trường xoáy


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy
2. Điện trường biến thiên và từ trường
a) Từ trường của mạch dao động


C

� dq
i
dE
�
� i=Cd
� dt
dt
�
�q  Cu ; u =Ed

L

Có sự liên quan mật thiết giữa i với
tốc độ biến thiên của E trong tụ điện.

L

C
Dòng điện dẫn

Dòng điện dịch
Dòng điện qua tụ tương
ứng với sự biến thiên
của E theo thời gian

Xung quanh chỗ có E biến thiên trong tụ điện
đã xuất hiện một từ trường B


BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
I – MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ
TRƯỜNG
1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy
2. Điện trường biến thiên và từ trường
a) Từ trường của mạch dao động
b) Kết luận
Nếu tại một nơi có điện trường biến
thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện
một từ trường. Đường sức của từ trường
bao giờ cũng khép kín

BÀI 21 : ĐIỆN TỪ TRƯỜNG
II – ĐIỆN TỪ TRƯỜNG VÀ THUYẾT ĐIỆN TỪ
MẮC-XOEN
1. Điện từ trường
Điện trường biến thiên và từ trường biến
thiên liên quan mật thiết với nhau, là hai
thành phần của một trường thống nhất – điện
từ trường (trường điện từ)
2. Điện trường biến thiên và từ trường
4 phương trình diễn tả mối quan hệ giữa:
điện tích – điện trường – dòng điện – từ trường
sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy
sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường


TĨM TẮT BÀI HỌC
Nếu tại 1 nơi có từ trường biến thiên theo thời
gian thì tại nơi đó xuất hiện điện trường xốy

Nếu tại 1 nơi có điện trường biến thiên theo
thời gian thì tại nơi đó xuất hiện từ trường
Trường xốy là trường có đường sức khép
kín
Điện từ trường là trường có 2 thành phần
biến thiên theo thời gian, liên quan mật thiết
với nhau là điện trường biến thiên và từ
trường biến thiên

CÂU HỎI VẬN DỤNG
Câu 2 : Hãy chọn câu đúng?
Đặt 1 hộp kín bằng sắt trong điện
trường. Trong hộp kín sẽ
A. Có điện trường
B. Có từ trường
C. Có điện từ trường
D. Khơng có các trường nói trên


CÂU HỎI VẬN DỤNG
Câu 1 : Ở đâu xuất hiện điện trường?
A. Xung quanh 1 điện tích đứng yên
B. Xung quanh 1 dịng điện khơng đổi
C. Xung quanh 1 ống dây điện
D. Xung quanh một tia lửa điện


CÂU HỎI VẬN DỤNG
Câu 2 : Điểm nào dưới đây không thuộc về nội
dung thuyết điện từ của Mắc-xoen ?
A. Tương tác giữa các điện tích hoặc giữa điện
tích với điện trường và từ trường
B. Mối quan hệ giữa điện tích và sự tồn tại của
điện trường và từ trường
C. Mối liên hệ giữa sự biến thiên theo thời gian
của từ trường và điện trường xoáy
D. Mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian
của điện trường và từ trường

DẶN DÒ
 Học thuộc bài.

 Trả lời các câu hỏi sgk trang 111

 Đọc trước bài 22 :

SÓNG ĐIỆN TỪ