Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng thương mại - nhìn từ một số bản án điển hình

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (341.13 KB, 13 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN 
LỜI CẢM ƠN 
MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TÓM TẮT LUẬN VĂN ...2 
MỞ ĐẦU ... Error! Bookmark not defined. 
CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI VÀ 
ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠIError! Bookmark

not defined.

1.1. Một số vấn đề chung về HĐ thƣơng mại ... Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Quan niệm về HĐ dân sự ... Error! Bookmark not defined.

1.1.2. Quan niệm về HĐ thương mại – đặc điểm của HĐ thương mại ... Error!

Bookmark not defined.

1.2. ĐKCHL của HĐ thƣơng mại ... Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Khái niệm ĐKCHL của HĐ thương mại Error! Bookmark not defined.

1.2.2. Ý nghĩa của ĐKCHLcủa HĐ thương mại Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Nội dung quy định của pháp luật về ĐKCHL của HĐ thương mại . Error!

Bookmark not defined.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ... Error! Bookmark not defined. 
CHƢƠNG 2: ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI 
THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNGError!

Bookmark not defined.

2.1. ĐKCHL của HĐ thƣơng mại theo quy định của pháp luật hiện hànhError!

Bookmark not defined.

2.1.1. Điều kiện về chủ thể tham gia HĐ thương mạiError! Bookmark not defined.
2.1.2. Điều kiện về ý chí của chủ thể tham gia HĐ thương mạiError! Bookmark not

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

2.1.3. Điều kiện về nội dung và mục đích của HĐ thương mạiError! Bookmark not

defined.

2.1.4. Điều kiện về hình thức của HĐ thương mạiError! Bookmark not defined.

2.2. Hậu quả pháp lý của việc không tuân thủ các quy định về ĐKCHL của HĐ 
thƣơng mại ... Error! Bookmark not defined. 
2.3. Thực tiễn áp dụng pháp luật về ĐKCHL của HĐ thƣơng mại từ các vụ án 
điển hình ... Error! Bookmark not defined. 
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ... Error! Bookmark not defined. 
CHƢƠNG 3: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC 
HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG THƢƠNG 
MẠI ... Error! Bookmark not defined.

3.1. Yêu cầu khách quan của việc hoàn thiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ trong 
hoạt động thƣơng mại ... Error! Bookmark not defined. 
3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ thƣơng mại ... Error!

Bookmark not defined.

3.2.1. Hoàn thiện quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 Error! Bookmark not

defined.

3.2.2. Hoàn thiện các Luật thương mại năm 2005Error! Bookmark not defined.

3.3. Nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ thương mạiError!

Bookmark not defined.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ... Error! Bookmark not defined. 
KẾT LUẬN ... Error! Bookmark not defined. 
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ... Error! Bookmark not defined.

TĨM TẮT LUẬN VĂN

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài

Việc tìm hiểu những điểm mới của BLDS 2015 về ĐKCHL của GDDS, từ đó áp

dụng cho HĐTM; làm rõ mối quan hệ giữa các quy định của BLDS, LTM cũng như việc

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

một cách thống nhất trong hoạt động thương mại là việc làm có ý nghĩa thiết thưc. Chính vì

vậy, tác giả lựa chọn đề tài: “Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng thương mại - Nhìn từ một

số bản án điển hình” làm luận văn thạc sĩ.

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Liên quan đến đề tài, có thể kể đến một số nghiên cứu sau đây: Luận án tiến sĩ:
“Hiệu lực của hợp đồng theo quy định của pháp luật Việt Nam” của tác giả Lê Minh 
Hùng, Trường Đại học luật Thành phố Hồ Chí Minh, 2010. Luận văn thạc sĩ: “Điều kiện

có hiệu lực của HĐDS theo quy định của pháp luật hiện hành” của tác giả Trần Thị

Nhường, 2010… Như vậy, chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu trực tiếp về vấn đề
ĐKCHL của HĐTM, nhất là sau khi BLDS năm 2015 được ban hành cũng như đánh giá

việc thực hiện pháp luật qua một số bản án điển hình.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

Đề tài nhằm làm rõ những vấn đề lý luận về ĐKCHL của HĐTM, phân tích các
quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về vấn đề này cũng như đánh giá được việc

áp dụng pháp luật qua một số bản án, trên cơ sở đó, luận văn đề xuất các phương hướng

hoàn thiện pháp luật và đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về điều

kiện có hiệu lực của HĐTM.

4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu một số quan điểm về HĐ, HĐTM; pháp luật Việt Nam hiện

hành và pháp luật của một số quốc gia về ĐKCHL của HĐTM; thực tiễn áp dụng pháp

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

5. Phƣơng pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học cụ thể như: phương pháp

tổng hợp, phân tích, thống kê để đánh giá thực trạng thực thi pháp luật; phương pháp so
sánh để làm rõ những điểm mới của pháp luật hiện hành so với pháp luật các thời kì trước

và thấy rõ những điểm tương đồng, khác biệt của pháp luật Việt Nam so với pháp luật

một số quốc gia.

CHƢƠNG 1

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI 
VÀ ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI

1.1. Những vấn đề chung về hợp đồng thƣơng mại

1.1.1. Quan niệm về hợp đồng dân sự

BLDS năm 2015 định nghĩa: “Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác

lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự”. Quy định về hợp đồng trong

BLDS 2015 đồng thời quy định các nguyên tắc chung cho các loại HĐ, không phân biệt

HĐDS, kinh tế, thương mại, lao động.

1.1.2. Quan niệm về hợp đồng thương mại – đặc điểm của hợp đồng thương mại

HĐ trong hoạt động thương mại được coi là loại HĐ đặc thù của HĐDS theo
nghĩa rộng, là HĐ được ký kết giữa các bên tham gia trong hoạt động thương mại. Từ đó

có thể định nghĩa:”HĐ trong hoạt động thương mại là sự thỏa thuận giữa các thương

nhân với nhau hoặc giữa thương nhân với một bên không phải là thương nhân trong việc

xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên trong hoạt động thương

mại”.

Mối quan hệ giữa quy định về HĐ trong BLDS và các quy định về HĐ trong hoạt động

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

1.2. ĐKCHL của HĐ thƣơng mại

1.2.1. Khái niệm ĐKCHL của HĐ thương mại

BLDS cũng khơng có quy định ĐKCHL của HĐ mà chỉ có quy định về hiệu lực

của GDDS. Có thể định nghĩa về ĐKCHL của HĐDS như sau: “ĐKCHL của HĐDS là

những điều kiện do pháp luật quy định mà một hợp đồng muốn phát sinh hiệu lực pháp lý

phải thỏa mãn các điều kiện đó“ .

Tương tự, pháp luật hiện hành cũng không định nghĩa thế nào là ĐKCHL của

HĐTM. Xuất phát từ những phân tích về mối quan hệ giữa quan hệ dân sự và quan hệ
thương mại, có thể đưa ra khái niệm ĐKCHLcủa HĐTM như sau :“ĐKCHL của HĐTM

là những điều kiện do pháp luật quy định mà một hợp đồng muốn phát sinh hiệu lực pháp

lý phải thỏa mãn các điều kiện đó.“

1.2.2. Ý nghĩa pháp lý của ĐKCHL của HĐ thương mại

Thứ nhất,tạo khung pháp lý cho các chủ thể tham gia HĐ;

Thứ hai, là cơ sở pháp lý để giải quyết tranh chấp xảy ra;

Thứ ba, góp phần ổn định quan hệ dân sự nói riêng và quan hệ xã hội nói chung.

1.2.3.Nội dung quy định của pháp luật về ĐKCHL của HĐ thương mại

Pháp luật cần quy định hai nội dung: Đưa ra các ĐKCHL của HĐTM và hậu quả

pháp lý khi khơng tn thủ các điều kiện đó.

Thứ nhất, pháp luật đưa ra các ĐKCHL của HĐTM là những điều kiện mà HĐ phải

đáp ứng để phát sinh hiệu lực pháp lý.

Thứ hai, pháp luật cũng phải đưa ra hậu quả pháp lý của việc HĐ không tuân thủ

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

CHƢƠNG 2

ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI THEO

QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG

2.1. ĐKCHLcủa HĐ thƣơng mại theo quy định của pháp luật hiện hành

ĐKCHL của HĐTM trước hết được quy định tại Điều 117 BLDS năm 2015 về
ĐKCHL của GDDS.

2.1.1. Điều kiện về chủ thể tham gia HĐ thương mại

BLDS quy định: “a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân

sự phù hợp với GDDS được xác lập”;

a. Đối với cá nhân

- Người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có toàn quyền trong việc xác lập, thực

hiện các GDDS vì lợi ích của mình hoặc vì lợi ích của chủ thể khác.

- Người có năng lực hành vi dân sự một phần từ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi được “tự

mình xác lập, thực hiện GDDS, trừ GDDS liên quan đến bất động sản, động sản phải

đăng ký và GDDS khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật 
đồng ý”.

- Người từ đủ 6 tuổi đến dưới 15 tuổi khi xác lập giao dịch phải được người đại

diện theo pháp luật đồng ý, trừ các giao dịch nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày

phù hợp với lứa tuổi. Người bị Toà án ra quyết định tuyên bố hạn chế năng lực hành vi

dân sự thì GDDS của người đó “phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực

hiện” (khoản 2 Điều 22 BLDS năm 2015).

- Đối với người dưới 6 tuổi, người bị Toà án tuyên bố mất năng lực hành vi dân

sự: không được xác lập thực hiện GDDS, mọi GDDS của họ phải do người đại diện theo

pháp luật xác lập.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Khi tham gia GDDS, pháp nhân phải thông qua hành vi của người đại diện của

pháp nhân.Người đại diện cho pháp nhân chỉ được phép GDDS trong phạm vi mà mình
được đại diện giao dịch.

c. Những chủ thể khác khơng có tư cách pháp nhân

Hộ gia đình, tổ hợp tác hoặc tổ chức khác khơng có tư cách pháp nhân, khi tham

gia vào các GDDS, các thành viên của các tổ chức này là chủ thể tham gia xác lập, thực

hiện GDDS hoặc có thể uỷ quyền cho người đại diện tham gia xác lập, thực hiện GDDS.

Áp dụng điều kiện về chủ thể GDDS đối với HĐ trong HĐTM cho thấy một số

vấn đề sau:

Thứ nhất, điều kiện đối với chủ thể tham gia HĐ trong HĐTM được áp dụng theo

các nguyên tắc đã phân tích trên.

Thứ hai, phần lớn trong các HĐTM đều có chủ thể là các thương nhân.

2.1.2. Điều kiện về ý chí của chủ thể tham gia HĐ thương mại

Điểm b khoản 1 Điều 117 BLDS quy định “Chủ thể tham gia GDDS hoàn toàn tự

nguyện”.

Với điều kiện này, trên thực tế áp dụng cho HĐTM khơng có các quy định bổ sung

hoặc riêng biệt.

2.1.3. Điều kiện về nội dung và mục đích của HĐ thương mại

“Mục đích và nội dung của GDDS không vi phạm điều cấm của luật, không trái 
đạo đức xã hội” (khoản 1 Điều 117 BLDS 2015).

Mục đích của GDDS được ghi nhận trong BLDS đó là lợi ích hợp pháp mà các

bên mong muốn đạt được khi tham gia giao dịch.

Nội dung của GDDS, hiểu theo nghĩa rộng, là tất cả các điều kiện có liên quan đến

giao dịch, như điều kiện về chủ thể, về đối tượng, số lượng giao dịch, về giao dịch có

điều kiện hoặc các nguyên tắc của giao dịch.

Điều 123 BLDS năm 2015 định nghĩa:“Điều cấm của luật là những quy định của

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

“Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được

cộng đồng thừa nhận và tôn trọng”.

Áp dụng điều kiện nội dung và mục đích của HĐ trong HĐTM cho thấy một số

vấn đề sau: Thứ nhất, về cơ bản, điều kiện về nội dung HĐTM khơng có điểm đặc thù so

với HĐDS nói chung; Thứ hai, mục đích của HĐTM là sinh lợi.

2.1.4. Điều kiện về hình thức của HĐ thương mại

“Hình thức của GDDS là điều kiện có hiệu lực của GDDS trong trường hợp pháp

luật có quy định”.

BLDS quy định hình thức của HĐ gồm:

- HĐ bằng lời nói (HĐ miệng);

- HĐ bằng văn bản. HĐ bằng văn bản được chia thành hai loại: HĐbằng văn bản thông
thường; HĐ bằng văn bản có chứng nhận, chứng thực, đăng kí hoặc xin phép.

- HĐ thể hiện bằng hành vi.

Bên cạnh đó, BLDS năm 2015 quy định GDDS thông qua phương tiện điện tử
dưới hình thức thơng điệp dữ liệu chỉ được coi là giao dịch bằng văn bản khi tuân thủ
theo “quy định của pháp luật về giao dịch điện tử”.

Áp dụng điều kiện hình thức của HĐ trong HĐTM cho thấy, pháp luật thương mại

xác định hình thức là ĐKCHLcủa HĐ đối với nhiều loại HĐTM. Chẳng hạn: HĐ uỷ thác

mua bán hàng hố...

Tóm lại, bốn ĐKCHL của GDDS đã phân tích ở trên là những điều kiện cơ bản,

trong đó điều kiện về chủ thể, ý chí tự nguyện, mục đích và nội dung của GDDS là bắt

buộc đối với mọi GDDS khi xác lập cịn điều kiện về hình thức chỉ đặt ra đối với một số

loại giao dịch mà pháp luật quy định.

2.2. Hậu quả pháp lý của việc không tuân thủ các quy định về ĐKCHL của 
HĐ thƣơng mại

Thứ nhất, HĐ vô hiệu do không tuân thủ điều kiện về chủ thể

- HĐ vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- HĐ vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của

mình (Điều 128)

Thứ hai,HĐ vơ hiệu do vi phạm ý chí tự nguyện của chủ thể

- HĐ vô hiệu do giả tạo;

- HĐ vô hiệu do nhầm lẫn;

- HĐ vô hiệu do bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép.

Thứ ba,HĐ vô hiệu do mục đích và nội dung vi phạm điều cấm của pháp luật, trái

đạo đức xã hội.

Thứ tư, HĐ vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức

Điều 129 BLDS quy định ngoại lệ: Một GDDS tuân thủ khơng đúng hình thức
theo quy định của pháp luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba
nghĩa vụ trong giao dịch hoặc GDDS xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định về

công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa

vụ trong giao dịch thì theo u cầu của một hoặc các bên, Tồ án ra quyết định công nhận

hiệu lực của giao dịch đó.

Ngồi ra, HĐ vơ hiệu do có đối tượng không thể thực hiện được theo quy định tại
Điều 408 BLDS 2015.

Khi áp dụng các quy định của BLDS về HĐ vô hiệu vào HĐTM cần chú ý: pháp

luật dân sự cũng không quy định cụ thể trường hợp HĐTM vô hiệu do được ký kết bởi

người đại diện không đúng thẩm quyền. Trong trường hợp này có thể áp dụng các quy
định về đại diện và phạm vi đại diện để xác định hiệu lực của HĐ.

2.3. Thực tiễn áp dụng pháp luật về ĐKCHL của HĐ thƣơng mại từ một số 
vụ án điển hình

Nhằm làm rõ hơn việc áp dụng pháp luật về ĐKCHL của HĐTM, tác giả dẫn

chiếu hai bản án: Bản án số 1891/2010/KDTM- GĐT ngày 19/3/2010 của Tòa kinh tế

Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh liên quan đến xử lý HĐ vi phạm hình thức bắt

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Hồ Chí Minh liên quan đến vấn đề công nhận HĐ trong trường hợp doanh nghiệp ký kết

HĐ không trong phạm vi đăng ký kinh doanh.

Từ bản án thứ nhất cho thấy:BLDS năm 2005 có hai quy định liên quan đến vấn

đề xử lý HĐ vi phạm hình thức bắt buộc đó là Điều 134 và khoản 2 Điều 401. Theo đó
Điều 134 là quy định áp dụng chung cho GDDS và khoản 2 Điều 401 chuyên áp dụng

cho hợp đồng: “Hợp đồng khơng bị vơ hiệu trong trường hợp có vi phạm về hình thức,

trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”. Từ các quy định này đã tồn tại các cách hiểu

khác nhau. Theo các hiểu thứ nhất, HĐ vi phạm quy định về hình thức khơng vơ hiệu trừ

trường hợp có quy định cụ thể quy định HĐ vô hiệu. Theo cách hiểu thứ hai, Điều 134
BLDS là trường hợp pháp luật có quy định khác nên khi HĐ vi phạm về hình thức thì

phải áp dụng Điều 134 BLDS. Trong vụ việc này, Tòa án dường như theo cách hiểu thứ

nhất. Theo đó, Tịa án cơng nhận hiệu lực của HĐ và viện dẫn khoản 2 Điều 401.

Từ bản án thứ hai cho thấy: trường hợp giao dịch được xác lập đối với hoạt động

không nằm trong nội dung đăng ký kinh doanh ở thời điểm giao dịch được xác lập Tịa án
đã khơng tun vơ hiệu đối với HĐ trên cơ sở các quy định của BLDS về ĐKCHL của
HĐ. Tòa án đã theo hướng công nhận HĐ bằng cách “để cho các bên tiếp tục thực hiện

hợp đồng hai bên đã cam kết, có như vậy mới đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của

bên tư vấn cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư”.

CHƢƠNG 3

HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ 
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ ĐIỀU KIỆN CÓ HIỆU LỰC CỦA

HỢP ĐỒNG THƢƠNG MẠI

3.1. Yêu cầu khách quan của việc hoàn thiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ 
trong hoạt động thƣơng mại

Thứ nhất, yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế

Thứ hai, yêu cầu thống nhất sự điều chỉnh pháp luật đối với quan hệ HĐ.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

- Khái niệm “tự nguyện” được đưa ra khá mơ hồ, chung chung, gây khó khăn và

tuỳ tiện trong q trình áp dụng pháp luật.

- Trường hợp một giao dịch được một người bị mắc bệnh tâm thần xác lập trước

khi bị Toà án tuyên bố bị mất năng lực hành vi dân sự thì giao dịch đó có hiệu lực hay

khơng là một câu hỏi gây khá nhiều tranh cãi.

- Việc pháp luật dân sự chỉ quy định hình thức của HĐ của ĐKCHL của hợp đồng

trong trường hợp có quy định của pháp luật là chưa đầy đủ và chưa phù hợp với nguyên

tắc tự do thỏa thuận của các bên.

- Quy định của Điều 129 BLDS về các trường hợp GDDS vô hiệu do không tuân

thủ quy định về hình thức cịn chưa rõ và chưa thực sự hợp lý trong một số trường hợp.

3.2. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ thƣơng mại

3.2.1. Hoàn thiện quy định của Bộ luật dân sự năm 2015

Thứ nhất, về sự tự nguyện của các chủ thể

Điểm b khoản 1 Điều 117 BLDS 2015 cần bổ sung: “Chủ thể tham gia giao dịch

hoàn toàn tự do tự nguyện”. Cách quy định như vậy tăng cơ hội cho Toà án, tuỳ thuộc

vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể, xem xét ĐKCHL của GDDS hoặc của một hay một số
điều khoản của HĐ.

Thứ hai, về điều kiện về mục đích và nội dung của GDDS

Điểm c khoản 1 Điều 117 nên được sửa đổi thành: “Mục đích hoặc nội dung của

GDDS khơng vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội”.

Thứ ba, về GDDS vô hiệu do nhầm lẫn

Điều 126 BLDS nên bổ sung khái niệm về sự nhầm lẫn như sau: “Nhầm lẫn là

một giả thiết sai lầm liên quan đến sự việc hay hệ thống pháp luật khác nhau tại thời 
điểm giao kết hợp đồng”.

Thứ tư, về xác định hiệu lực của GDDS được giao kết trước khi chủ thể giao kết bị

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Nên sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 22: “Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc

mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu

của người có quyền, lợi ích liên quan, Tồ án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành

vi dân sự trên cơ sở chứng cứ do đương sự cung cấp hoặc kết luận giám định của tổ chức

giám định pháp y tâm thần theo yêu cầu của đương sự. Thời điểm mất năng lực hành vi

dân sự được xác định theo quyết định của Toà án nhân dân”.

Khoản 1 Điều 23 BLDS 2015 nên bổ sung quy định: “Thời điểm hạn chế năng lực

hành vi dân sự được xác định theo quyết định của Toà án nhân dân”.

Thứ năm, về vấn đề hình thức là ĐKCHL của HĐ

Pháp luật cần ghi nhận: “Hình thức hợp đồng là điều kiện của hợp đồng trong

trường hợp các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định hợp đồng phải được lập

bằng một hình thức xác định”.

Thứ sáu, về GDDS vô hiệu tại Điều 129 BLDS

Để thống nhất trong áp dụng, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần hướng dẫn cụ

thể về “văn bản không đúng quy định của luật”, “về cách xác định 2/3 nghĩa vụ đã được

các bên thực hiện”, bổ sung vào khoản 2 Điều 129 trường hợp giao dịch có hình thức

phải đăng kí mà các bên khơng thực hiện.

3.2.2. Hoàn thiện các Luật thương mại năm 2005

Thứ nhất, về hình thức của HĐ, LTM nên quy định ngược lại theo cách loại trừ:

HĐ trong HĐTM phải được giao kết bằng văn bản trừ một số HĐ đơn giản, thông dụng.

Thứ hai, cần thống nhất cách gọi HĐ trong LTM là HĐ trong HĐTM.

3.3. Nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về ĐKCHL của HĐ thƣơng mại

Thứ nhất, nâng cao nhận thức pháp luật của các chủ thể tham gia quan hệ HĐ

trong HĐTM

Thứ hai, đẩy mạnh thực hiện công tác hỗ trợ doanh nghiệp.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

KẾT LUẬN

1. ĐKCHL của HĐTM là những điều kiện do pháp luật quy định mà một HĐ

muốn phát sinh hiệu lực pháp lý phải thỏa mãn các điều kiện đó. Các điều kiện này được
quy định trước hết ở BLDS 2015 về ĐKCHL của GDDS, bên cạnh đó một số điểm đặc

thù của HĐTM được quy định tại LTM 2005.

2. Hai nhóm giải pháp chính được tác giả đưa ra là hồn thiện một số một số quy

định của BLDS về ĐKCHL của HĐ và nâng cao ý thức thực hiện pháp luật của các chủ

thể trong quan hệ HĐ; cũng như hiệu quả áp dụng pháp luật của Tòa án về HĐ nói chung,

</div>