Đề thi thử THPTQG môn Ngữ Văn - Sở Ninh Bình - năm 2019(có lời giải chi tiết) | Ngữ văn, Đề thi đại học - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b> SỞ GD ĐT TỈNH NINH BÌNH</b>
ĐỀ CHÍNH THỨC

<b>ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA NĂM 2019</b>
<b>Mơn thi: NGỮ VĂN</b>

<i>Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề</i>

<b>Họ, tên thí sinh:...</b>
<b>Số báo danh:...</b>

<b>Mục tiêu: </b>

<b>Kiến thức: Kiểm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức của học sinh cụ thể như sau: </b>
- Kiến thức làm văn, tiếng Việt

- Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
- Kiến thức đời sống.

<b>Kĩ năng: </b>

- Kĩ năng đọc hiểu văn bản.

- Kĩ năng tạo lập văn bản (viết đoạn văn nghị luận xã hội, viết bài văn nghị luận văn học).
<b>Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm)</b>

Đọc ngữ liệu và trả lời các câu hỏi sau:

Hiểu một cách đơn giản, tư duy phản biện là việc chúng ta không chấp nhận ngay lập tức một vấn đề, dù
nó hấp dẫn và có vẻ dễ tin đến đâu. Ln có nhiều mặt cần xem xét đối với vấn đề ấy và phải trải qua quá
trình tư duy, bao gồm các giai đoạn từ thu thập dữ liệu, phân tích, lập luận, đánh giá rồi mới đi đến kết

luận cuối cùng. Kết quả của quá trình đó là tính chính xác của vấn đề được làm sáng tỏ (…)

Với sự lên ngôi của mạng xã hội, thông tin được chia sẻ rộng rãi trong thế giới phẳng đang thay đổi con
người một cách sâu sắc. Trang bị tư duy phản biện trở thành nhu cầu thiết thân để mỗi cá nhân tồn tại
được giữa những đợt sóng thơng tin khổng lồ, ứng xử hợp lý trước các tác động tích cực lẫn tiêu cực mà
thế giới mạng mang lại (…)

Khi nhận được một thông tin, phản ứng đầu tiên trên mạng thường là chỉ trích, thiếu q trình xác minh
thơng tin đó đúng hay khơng, có các mặt tốt và xấu nào. Vì thế mới có các vụ thơng tin giả tràn lan. Một
tấm ảnh chụp bộ xe hơi đồ chơi đăng tải cũng có thể khiến dư luận dậy sóng truy tìm chủ nhân các “siêu
xe”. Một thông tin xào nấu từ bài báo cũ, thêm thắt chi tiết bạo lực, cũng được lan truyền gây hoang mang
sợ hãi. Những tin đồn về cái chết của ai đó, dù họ vẫn sống, được chia sẻ mà không cần suy nghĩ.

Trở thành một cư dân mạng (netizen), khá đông người trẻ rơi vào một trong hai thái cực: Hoặc vì thiếu
góc nhìn riêng, lười suy xét, cảm thấy khó khăn khi phân biệt đúng sai, chúng ta sẽ tìm đến một số cá
nhân có tiếng nói mạnh hơn, chờ đợi ý kiến và quan điểm của họ. Chính từ đây hình thành nên những
đám đơng dễ bị kích động, với những vụ “ném đá tập thể” đã và sẽ còn tiếp tục xảy ra. Hoặc trường hợp
thứ hai, chúng ta trở thành chính các cá nhân mạnh mẽ có thể dẫn dắt đám đông, gây nên những cuộc
tranh cãi ồn ào. Vấn đề là ở đây, khi trình bày quan điểm, các bước phân tích, đánh giá khơng được dùng
đến. Tiêu chí chính xác bị bỏ qua. Mục tiêu tìm kiếm sự thật bị gạt bỏ, nhường bước cho mong muốn
bằng mọi giá giành phần thắng trong “cuộc chiến”. Và như thế, hầu hết những cá nhân này rơi vào bẫy
ngụy biện.

(Theo “Văn hóa phản biện trong thời mạng xã hội”, Tri thức trẻ, 02/12/2017)
<b>Câu 1: Nhận biết </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Câu 2: Nhận biết </b>

<i>Tại sao tư duy phản biện trở thành nhu cầu thiết thân của mỗi cá nhân trong thế giới phẳng hiện nay? </i>
<b>Câu 3: Thông hiểu </b>

<i>Anh/chị hiểu thế nào là “bẫy ngụy biện” được đề cập trong đoạn trích? </i>
<b>Câu 4: Thơng hiểu </b>

Theo anh/chị, tư duy phản biện có đồng nghĩa với sự phản đối khơng? Vì sao?
<b>Phần II.Tạo lập văn bản (7,0 điểm) </b>

<b>Câu 1 (2,0 điểm) Vận dụng cao </b>

Ngày nay, “cư dân mạng” đang trở thành một khái niệm khá phổ biến trong sinh hoạt xã hội. Trên một số
tờ báo (nhất là báo/trang tin điện tử), mệnh đề “cư dân mạng bức xúc”, “cư dân mạng xôn xao”, “cư dân
mạng phát sốt”,… đang được sử dụng rộng rãi, đôi khi được coi là đại diện cho dư luận xã hội.

<i>Theo anh/chị, cư dân mạng có thật sự là cộng đồng chân chính hay khơng? </i>
(Trình bày trong một đoạn văn khoảng 200 từ).

<b>Câu 2 (5,0 điểm) Vận dụng cao </b>

Cảm nhận của anh/chị về chất thép và chất trữ tình trong hình tượng người chiến sĩ Tây Tiến qua các
đoạn thơ sau:

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ…
Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm…

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>HƯỚNG DẪN LÀM BÀI</b>

<b>Câu </b> <b>Nội dung</b>

<b>Đọc hiểu </b> 1.

<b>Phương pháp: căn cứ đoạn trích </b>
<b>Cách giải: </b>

- Tư duy phản biện là việc chúng ta không chấp nhận ngay lập tức một vấn đề, dù nó hấp dẫn
và có vẻ dễ tin đến đâu.

2.

<b>Phương pháp: căn cứ đoạn trích, phân tích </b>
<b>Cách giải: </b>

Tư duy phản biện là nhu cầu thiết thân với mỗi cá nhân vì: trang bị tư duy phản biện sẽ giúp
cá nhân tồn tại được giữa những đợt sóng thơng tin khổng lồ, ứng xử hợp lý trước các tác
động tích cực, tiêu cực mà thế giới mạng mang lại.

3.

<b>Phương pháp: phân tích, lý giải </b>
<b>Cách giải: </b>

Bẫy ngụy biện có thể hiểu là: khi đối mặt với một vấn đề, chúng ta hoặc bị dẫn dắt hoặc dẫn
dắt người khác theo hướng mà ta muốn đến, bỏ qua tiêu chí chính xác, sự thật, mong muốn
giành phần thắng trong cuộc chiến. Và cũng từ đó ta rơi vào cái bẫy ngụy biện.

4.

<b>Phương pháp: phân tích, lý giải </b>
<b>Cách giải: </b>

- Tư duy phản biện khơng đồng nghĩa với phản đối.
- Vì:

+ Nếu như phản đối là sự phủ định một vấn đề dù vấn đề đó đúng hay sai.

+ Cịn tư duy phản biện là quá trình tư duy để phân tích một vấn đề nào đó, nhằm làm sáng
tỏ và khẳng định lại tính chính xác của vấn đề

<b>Làm văn</b>

<b>1</b> <b>Phương pháp: phân tích, tổng hợp </b>
<b>Cách giải: </b>

1. Giới thiệu vấn đề: cư dân mạng có thực sự là một cộng đồng chân chính hay khơng?
2. Bàn luận

- Cư dân mạng được hiểu là những cá nhân tích cực tham gia vào các hoạt động trên mạng xã
hội: facebook, zalo, …

=> Liệu cư dân mạng có thực sự là một cộng đồng chân chính hay không?

- Mạng xã hội ngày càng phát triển, số lượng truy cập ngày càng nhiều, đồng thời các hội
nhóm cũng mọc ra như nấm sau mưa. Tại đây họ có quyền phát biểu những suy nghĩ, quan
điểm của mình nhưng đằng sau đó lại có rất nhiều vấn đề xảy ra.

- Tích cực: đã có rất nhiều chương trình từ thiện, giúp đỡ những người khó khăn,… được
phát động trên mạng xã hội và tạo được sức hút lớn, đem lại hiệu quả thiết thực.

- Tiêu cực: bên cạnh những điều đã làm được, mạng xã hội lại nảy sinh hàng loạt những tiêu
cực:

+ Tính minh xác của vấn đề không được quan tâm.

+ Sự thiếu hiểu biết của nhiều đối tượng dễ dẫn đến bị “dắt mũi” truyền thông

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

những người mà mình khơng hề quen biết. Và chính thói “anh hùng bàn phím” đó đã dẫn
đến hậu quả nghiêm trọng cho người bị hại như: sự trầm cảm, các căn bệnh về tâm lí khác
+…

- Cộng đồng mạng bên cạnh những mặt tích cực cũng có những mặt tiêu cực, hạn chế. Để nó
trở thành một cộng đồng chân chính cần có sự đóng góp của tất cả mọi người: đó là văn hóa
ứng xử, là tư duy phản biện đích thực, là biết sàng lọc trước vơ vàng thơng tin. Bạn đừng trở
thành một “con bị” để truyền thông dắt mũi. Hãy là một cư dân mạng thơng minh, có văn
hóa.

<b>2</b> <b>Phương pháp: phân tích, tổng hợp </b>
<b>Cách giải: </b>

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc. Nhưng Quang
Dũng trước hết là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khống, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa –
đặc biệt khi ơng viết về người lính Tây Tiến và xứ Đồi (Sơn Tây) của mình.

<i>- Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ Quang Dũng, thể hiện sâu sắc phong cách nghệ</i>

<i>thuật của nhà thơ, được in trong tập Mây đầu ơ (1986). </i>

• Phân tích đoạn thơ

▪ Đoạn 1: Chất thơ trong khơng khí hội hè rộn ràng vui vẻ trong một đêm liên hoan văn nghệ
của những người lính Tây Tiến có đồng bào địa phương đến góp vui

- Đêm liên hoan ấy có ánh sáng rực rỡ - đây là ấn tượng nổi bật nhất trong kí ức của nhà thơ:
<i>Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa </i>

<i>Kìa em xiêm áo tự bao giờ </i>

<i>+ Chữ “bừng” được xem là nhãn tự của câu thơ, gợi ra ánh sáng của những ngọn đuốc rừng</i>
rực như những bông hoa lửa. Trong ánh mắt nhìn lãng mạn của những người lính Tây Tiến,
<i>những ngọn sáng ấy đã hợp lại thành hội đuốc hoa, phù hợp với cử chỉ e thẹn “ e ấp” của</i>
những sơn nữ giống như những cô dâu mới.

+ Ánh sáng còn tỏa ra từ xiêm áo lộng lẫy của những người đẹp vùng sơn cước.

+ Và ánh sáng cịn bừng lên trong cả cái nhìn ngạc nhiên, ngỡ ngàng, mê say bởi người đẹp
<i>xiêm áo tự bao giờ, lột xác thành những nàng thơ tuyệt mĩ. Hai chữ kìa em là tiếng reo vui</i>
phát hiện ẩn chứa

ánh sáng ấy.

- Đêm liên hoan cịn có âm thanh náo nức của tiếng khèn rộn ràng, réo rắt, tình tứ tạo lên
<i>man điệu riêng vơ cùng hấp dẫn. Thứ âm thanh đặc trưng của vùng cao đã khiến cho tâm hồn</i>
của những chàng trai Hà thành rung động:

<i>Khèn lên man điệu nàng e ấp </i>

- Nổi bật giữa ánh sáng và âm thanh ấy là hình ảnh diễm lệ của những thiếu nữ Mường, thiếu
nữ Thái và những cô gái Lào trong những bộ xiêm áo lộng lẫy như bước ra từ huyền thoại,
vừa e thẹn vừa tình tứ trong một điệu múa đậm sắc xứ lạ. Họ đã trở thành linh hồn của đêm
văn nghệ

- Đằng sau tất cả những vẻ đẹp phương xa xứ lạ ấy là ánh nhìn chiêm ngưỡng, say sưa, ngây
ngất, đa tình của người lính Tây Tiến. Điệu nhạc chơi vơi cùng vũ điệu lăm – vông của các
cô gái đã làm say đắm các chàng trai Hà Nội, khiến họ trong phút chốc biến thành thi sĩ:

<i>Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ </i>

→ Cái phần hào hoa, thanh lịch được nâng niu, lưu giữ ở đâu đó trong tâm hồn người lính
Tây Tiến bỗng được gõ cửa, gợi dậy bởi vẻ đẹp của không gian mới. Bóng dáng của chiến
tranh đã bị xóa nhịa trong khoảnh khắc tuyệt vời hiếm hoi này. Lòng người như mềm lại sau
bao nhiêu những gân guốc, gồng mình vượt qua thử thách…

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

liên hoan rực rỡ, vui tươi làm vơi bớt đi những cực nhọc về hành trình mà người lính vừa trải
qua. Chất trữ tình đó cũng là động lực tiếp thêm cho họ sức mạnh để tiếp tục con đường cứu
nước.

▪ Đoạn 2: Hình ảnh người lính Tây Tiến vừa gân guốc, rắn rỏi (chất thép) vừa hào hoa, lãng
mạn (chất trữ tình)

a. Chất thép

<i>* Ngoại hình (bi thương): được khắc hoạ bằng một nét vẽ rất gân guốc, lạ hoá nhưng lại</i>
được bắt nguồn từ hiện thực:

<i>Tây Tiến đoàn binh khơng mọc tóc </i>

<i>Qn xanh màu lá dữ oai hùm </i>

<i>- Khơng mọc tóc, qn xanh màu lá đều là hậu quả của những trận sốt rét rừng khủng khiếp</i>
mà người nào cũng phải trải qua. Trong hồi ức của những người lính Tây Tiến trở về, đồn
qn tử vong vì sốt rét rừng nhiều hơn là vì đánh trận bởi rừng thiêng nước độc mà thuốc
men khơng có.

- Quang Dũng khơng hề che giấu những gian khổ, khó khăn…, chỉ có điều nhà thơ khơng
miêu tả một cách trần trụi. Hiện thực ấy được khúc xạ qua bút pháp lãng mạn của Quang
Dũng, trở thành cách nói mang khẩu khí của người lính Tây Tiến, cách nói rất chủ động:
<i>khơng mọc tóc chứ khơng phải tóc khơng thể mọc vì sốt rét tạo nên nét dữ dội, ngang tàng,</i>
cứng cỏi của người lính Tây Tiến; cái vẻ xanh xao vì đói khát, vì sốt rét của những người
lính qua ngịi bút Quang Dũng lại tốt lên vẻ oai phong, dữ dằn của những con hổ nơi rừng
<i>thiêng “quân xanh màu lá dữ oai hùm”. </i>

<i>* Ẩn sau ngoại hình ấy là sức mạnh nội tâm (hào hùng): </i>

<i>- Đoàn binh gợi lên sự mạnh mẽ lạ thường của "Quân đi điệp điệp trùng trùng" (Tố Hữu), của</i>
<i>"tam quân tì hổ khí thơn ngưu" (ba qn mạnh như hổ báo nuốt trôi trâu) (Phạm Ngũ Lão). </i>
<i>- Dữ oai hùm là khí phách, tinh thần của đồn qn ấy, như mang oai linh của chúa sơn lâm</i>
rừng thẳm

<i>- Mắt trừng là chi tiết cực tả sự giận dữ, phẫn nộ, sôi sục hướng về nhiệm vụ chiến đấu </i>
→ Thủ pháp đối lập được sử dụng đắc địa trong việc khắc hoạ sự tương phản giữa ngoại
hình ốm yếu và nội tâm mãnh liệt, dữ dội, ngang tàng.

b. Chất trữ tình

Thế giới tâm hồn đầy mộng mơ thể hiện qua nỗi nhớ (lãng mạn):
<i>Mắt trừng gửi mộng qua biên giới </i>

<i>Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm </i>

- Những người lính Tây Tiến khơng phải là những người khổng lồ không tim, bên trong cái
vẻ oai hùng, dữ dằn của họ là những tâm hồn, những trái tim rạo rực, khát khao yêu đương
<i>“đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”. Dáng kiều thơm gợi vẻ đẹp yêu kiều, thướt tha thanh lịch</i>
của người thiếu nữ Hà thành, là cái đẹp hội tụ sắc nước hương trời. Những giấc mơ mang
<i>hình dáng kiều thơm đã trở thành động lực để giúp người lính vượt qua mọi khó khăn, gian</i>
khổ; đã thúc giục họ tiến lên phía trước; và cũng là sợi dây thiêng liêng của niềm tin mang
họ vượt qua bom đạn trở về.

=> Đoạn thơ thứ hai là sự hòa điệu giữa chất thép và chất trữ tình. Người lính vừa mang vẻ
đẹp gan dạ, dũng cảm, kiên cường, không sợ hiểm nguy, gian khổ. Nhưng đằng sau đó ta vẫn
thấy vẻ đẹp của tâm hồn lãng mạn, tinh tế và hết sức tài hoa.

*Giá trị nội dung và nghệ thuật
- Giá trị nội dung:

+ Vẻ đẹp hào hùng và hào hoa của người lính Tây Tiến.

+ Vẻ đẹp vừa dữ dội vừa thơ mộng, trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc.
- Giá trị nghệ thuật:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6></div>

<!--links-->