GÃY CỔ XƢƠNG ĐÙI
BS HOÀNG ĐỨC THÁI
MỤC TIÊU
Hiểu được các đặc điểm của gãy
cổ xương đùi
Biết các dấu hiệu LS, Xquang
Biết được các biến chứng
Biết cách PHCN
Đầu trên xương đùi
A = vùng mấu chuyển xương đùi
B = cổ xương đùi
C = chỏm xương đùi
GIẢI PHẪU HỌC
1350
Trước
150
ĐẶC ĐiỂM GÃY CXĐ
Thường gặp ở người già, loãng xương
Nữ > nam
Nguyên nhân chấn thương:
Ở người già: chấn thương rất nhẹ, tại nhà
Ở người trẻ: chấn thương nặng: té cao, tai
nạn giao thông
ĐẶC ĐiỂM GÃY CXĐ
Gãy trong bao khớp - không có khối máu tụ -
không có can xương từ màng xương phía
ngoài mà chỉ có can xương từ bên trong giữa
hai mặt gãy - lâu lành và can xương lâu
chắc- phải cẩn thận sau khi mổ, thời gian
không chịu sức nặng khi đi thường thường
kéo dài
ĐẶC ĐiỂM GÃY CXĐ
Ngay cả trường hợp không di lệch, các
mạch máu nuôi chính cũng bị tổn
thương một phần, tạo nên tình trạng
không liền hay hoại tử chỏm,
gãy cổ xương đùi cần được sửa lại
càng sớm càng tốt
ĐẶC ĐiỂM GÃY CXĐ
cổ xương đùi nằm trong vùng tác
động của lực xé nên dễ bị di lệch
thứ cấp dù đã được kết hợp xương
bên trong.
rất hiếm khi điều trị bảo tồn trong
gãy cổ xương đùi cho kết quả tốt.
Nữ 54t CT 7-3-2002 sau 2 tháng
NAM 37T G III
laønh sau 8 th
Nữ 67 G III không liền sau 12th
YẾU TỐ CHẨN ĐOÁN
Lâm sàng
Tuổi, cơ chế
Đau
Bàn chân xoay ngoài (±)
Ngắn chi (±)
Tam giác Bryant (±)
Đường Nélaton- Roser (±)
YẾU TỐ CHẨN ĐOÁN
Cận lâm sàng :
X Quang thường : Chụp cổ xương đùi ở
hai tư thế : thẳng và nghiêng.
chân đau xoay trong 15 độ
Đường gãy, vị trí gãy
Cung cổ bịt (đường Shenton)
Mấu chuyển lớn lệch lên trên
- Dưới chỏm
- Ngang cổ
- Chân cổ
Phân loại Pauwels 1935
PI
Phân loại Garden 1962
P II
GI
P III
G III
G II
G IV
Phân loại Garden
Loại 1 = gãy lồng nhau trong tư thế dang
Loại 2 = gãy hồn tồn, khơng di lệch
Loại 3 = gãy hoàn toàn di lệch 1 phần
Loại 4 = gãy di lệch hoàn toàn
Loaïi Garden I
Nam 79t 24-12-1984
BIẾN CHỨNG
Cấp : nặng thêm các bệnh đã có nhất là ở người già
Thứ cấp :
Gây suy nhược : do đau vùng gãy.
Do nằm lâu : viêm phổi, NT tiết niệu, loét tì đè
Trễ :
Hoại tử chỏm
Không liền :
Kết hợp xương thất bại :
ĐIỀU TRỊ
Sơ cứu: nẹp tạm, bột chống xoay với chân dang ngoài 15 độ
Gãy cổ xương đùi mới:
Gãy không di lệch: Xuyên đinh qua da, hoặc bắt vít ngoài
bao khớp
Gãy có di lệch :
Tuổi dưới 70 : Xuyên đinh qua da. Kết hợp xương trong
bao khớp nếu không nắn sửa được
Tuổi trên 70 : thay chỏm xương đùi
PHCN GÃY CXĐ ĐƯC XĐQD:
- Ngày thứ nhất sau mổ: tập xoay trở, ngồi dậy,
co duỗi chân đau, chỉ cách tránh loét da,
- Sau 3 – 5 ngày tập đi nạng không chống chân đau
- Tái khám mỗi tháng.
- Trường hợp gãy cổ xương đùi cũ không liền có thể
được tập đi nạng trước khi mổ.