Đề thi học sinh giỏi môn ngữ văn lớp 11 năm 2016 trường thpt hà huy tập | Ngữ văn, Lớp 11 - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SỞ GD& ĐT NGHỆ AN</b>

<b>TRƯỜNG THPT HÀ HUY TẬP </b>

<b> KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG NĂM HỌC 2016-2017</b>
<b> Môn thi: NGỮ VĂN- LỚP 11 </b>

<i><b>Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát đề) </b></i>

<i><b>Câu 1 (4,0 điểm)</b></i>

Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu ở dưới:

<i>Narziss là một chàng trai rất xinh đẹp. Vẻ đẹp của chàng khiến các nữ thần phải say mê, đắm</i>

<i>đuối. Nhưng chàng không hề để tâm hay đáp lại một ai. Ngày ngày, chàng soi mặt trên hồ nước để tự</i>

<i>chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình. Chàng say mê mình đến nỗi một ngày kia nghiêng quá đà, ngã xuống</i>

<i>hồ và chết đuối. Từ nơi đó mọc lên một bơng hoa đẹp mang tên Narziss, đó là hoa thuỷ tiên. </i>

<i> (Lược dẫn theo Nhà giả kim, Paolo Coelho, NXB Văn học, 2015, tr 11)</i>

<i>1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích. (0,5 điểm)</i>

<i>2. Hãy đặt nhan đề cho đoạn trích. (0,5 điểm)</i>

<i>3. Nêu nội dung đoạn trích. (1,0 điểm)</i>

4. Từ câu chuyện về chàng Narziss, nếu được phép giải thích ý nghĩa cho các lồi hoa, anh/chị sẽ nói

<i>như thế nào về hoa thuỷ tiên? (2,0 điểm)</i>

<i><b>Câu 2. (6,0 điểm)</b></i>

Suy nghĩ của anh /chị về nhan đề quyển sách trên.

<i><b>Câu 3. (10,0 điểm)</b></i>

<i> Về văn học trào phúng, có ý kiến cho rằng: “Đó là một khái niệm bao trùm lĩnh vực văn học</i>

<i>của tiếng cười”</i>

<i> (Từ điển thuật ngữ văn học, Nhiều tác giả, NXB Giáo dục, 2008, tr 303)</i>

<i>Cảm nhận của anh/chị về tiếng cười của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích Hạnh phúc của một</i>

<i>tang gia (trích Số đỏ)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>---Hết---SỞ GD& ĐT NGHỆ AN</b>

<b>TRƯỜNG THPT HÀ HUY TẬP </b>

<b> KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG NĂM HỌC 2016-2017</b>
<b> ĐÁP ÁN MÔN: NGỮ VĂN- LỚP 11 </b>

<i><b>Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát đề) </b></i>

<b>A. YÊU CẦU CHUNG</b>

<b> :</b>

1. Có kiến thức văn học và xã hội đúng đắn, sâu rộng; kĩ năng làm văn tốt: bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ,

diễn đạt trong sáng, giàu hình ảnh và sức gợi cảm, ít mắc lỗi về chính tả, ngữ pháp…

2. Đáp ứng yêu cầu đổi mới cách thức kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh.

Hướng dẫn chấm chỉ nêu một số nội dung cơ bản, định tính chứ khơng định lượng. Giám khảo cần hết sức linh

hoạt khi vận dụng hướng dẫn chấm, không chỉ đánh giá kiến thức và kĩ năng mà còn chú ý đến thái độ, cảm

xúc, tình cảm của người viết. Cẩn trọng và tinh tế đánh giá bài làm của thí sinh trong tính chỉnh thể, cần khuyến

khích những tìm tịi, sáng tạo riêng trong nội dung và hình thức bài làm. Chấp nhận các kiến giải khác nhau, kể

cả khơng có trong hướng dẫn chấm, miễn là hợp lí, có sức thuyết phục.

3. Tổng điểm của tồn bài là 20,0 điểm, cho lẻ đến 0,25 điểm. Hướng dẫn chấm cho từng câu, từng ý trên cơ

sở đó giám khảo có thể thống nhất định ra các thang điểm cụ thể khác.

<b>B. YÊU CẦU CỤ THỂ:</b>

<b>Câu I. (4,0 điểm)</b>

<b>Yêu cầu về kĩ năng:</b>

<b>- Thí sinh có kĩ năng đọc hiểu văn bản.</b>

<b>- Diễn đạt rõ ý, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.</b>

<b>Yêu cầu về kiến thức:</b>

1. Phương thức biểu đạt của đoạn trích: tự sự

- điểm: 0,5: trả lời theo phương án trên

- điểm 0: phương án khác hoặc khơng có câu trả lời

2. Đặt nhan đề cho đoạn trích: HS có thể đặt các nhan đề khác nhau miễn là phù hợp nội dung văn bản và ngắn

<i>gọn: theo nhân vật chính, theo một chi tiết đặc sắc trong văn bản, theo nội dung/ý nghĩa văn bản (Narziss,</i>

<i>chuyện chàng Narziss, hoa thuỷ tiên, sự tích hoa thuỷ tiên…)</i>

<i>- điểm: 0,5 nhan đề phù hợp nội dung văn bản và ngắn gọn</i>

- điểm 0,25: nhan đề phù hợp nội dung văn bản nhưng dài dịng

- điểm 0: nhan đề khơng phù hợp nội dung văn bản hoặc khơng có câu trả lời

3. Nội dung đoạn trích: kể về sự tích hoa thuỷ tiên

- điểm 1,0: trả lời theo phương án trên, có thể có cách diễn đạt khác

- điểm 0,5: nêu đúng nội dung nhưng diễn đạt còn dài dòng

- điểm 0: phương án khác hoặc khơng có câu trả lời

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Chàng Narziss được yêu mến , say mê nhưng không hề để tâm hay đáp lại một ai  đó là một người lạnh

lùng, vơ tình.

- Chàng tự chiêm ngưỡng sắc đẹp của mình, say mê mình  đó là một con người chỉ biết yêu bản thân

Như vậy, hoa thuỷ tiên có thể là là biểu tượng cho những kẻ lạnh lùng, ích kỉ

Giám khảo lưu ý: đây là ý nghĩa do hình tượng văn học gợi ra; đáp án không nêu ý nghĩa của hoa thuỷ tiên

trong đời sống

-

Điểm 2,0: nêu được đầy đủ các ý trên, có thể có thêm một số ý nghia khác, miễn là hợp lí

-

Điểm 1,0 : nêu được nửa số ý

-

Điểm 0: phương án khác (khơng căn cứ và nội dung đoạn trích)

<i><b>Câu 2. (6,0 điểm)</b></i>

<b>Yêu cầu về kĩ năng:</b>

- Thí sinh biết cách làm một bài văn nghị luận xã hội.

- Xây dựng bố cục rõ ràng, hệ thống lập luận chặt chẽ, diễn đạt trơi chảy, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ và

ngữ pháp.

<b>Yêu cầu về kiến thức:</b>

Đây là dạng đề mở. Thí sinh có thể trình bày suy nghĩ của mình theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm

bảo được những ý cơ bản sau:

1. Giải thích ý kiến

- "hướng gió" là những điều kiện khách quan, là hồn cảnh xã hội nhiều biến động thử thách

- điều khiển cánh buồm: là hành động của bản thân, yếu tố chủ quan thuộc về con người

 con người không thay đổi được hồn cảnh thì phải biết tính tốn, hành động khắc phục hoàn cảnh

hoặc lợi dụng hoàn cảnh để hoàn thành mục tiêu, để đạt được thành công.

Ý kiến trên đề cao vai trò chủ quan của con người trước các điều kiện khách quan của cuộc sống

2. Bàn luận

* Đây là ý kiến đúng đắn: Sự thành công hay thất bại trong cuộc đời mỗi người là do chính bản thân người ấy

quyết định.

- Hồn cảnh khách quan là yếu tố ngồi bản thân nên rất khó tác động, trừ các bậc vĩ nhân, không phải tất cả

mọi người đều có thể thay đổi hồn cảnh, cũng khơng phải hồn cảnh ln là điều kiện thuận lợi cho con người.

Nếu trong hồn cảnh khó khăn thử thách mà con người biết vượt lên, biết tự điều chỉnh tư duy, hành động để

ứng phó với các yếu tố bất lợi thì sẽ đi đúng hướng và đến được cái đích cần đến.

- Dù hồn cảnh có thuận lợi nhưng nếu con người không biết nắm bắt cơ hội, không tận dụng được sự hỗ trợ

của các yếu tố khách quan thì sẽ khơng vươn tới được ước mơ.

* Mở rộng: Khơng thể phủ nhận vai trị của hoàn cảnh sống, của các điều kiện khách quan trong sự thành bại

của con người.

Gặp điều kiện thuận lợi sẽ được "thuận buồm xi gió", gặp "cuồng phong" dễ bị cuốn đến chỗ thảm bại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Để tự quyết định cuộc đời mình, cần phải tự nhận thức chính mình, tích lũy tri thức, rèn luyện bản lĩnh, giữ

vững ý chí, kiên định lập trường.

- Phát huy năng lực bản thân, tận dụng các yếu tố khách quan để đạt mục đích

<b>Cách cho điểm:</b>

<b>- Điểm 5 – 6: Đáp ứng tất cả các yêu cầu về nội dung; có thể mắc vài lỗi nhỏ về diễn đạt.</b>

<b>- Điểm 3 – 4: Đáp ứng phần lớn các yêu cầu về nội dung; có thể mắc vài lỗi chính tả diễn đạt.</b>

<b>- Điểm 1 –2: Đáp ứng được một phần các yêu cầu về nội dung; mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt.</b>

<b>Câu III. (10,0 điểm)</b>

<b>Yêu cầu về kĩ năng:</b>

- Thí sinh biết cách làm một bài văn nghị luận văn học.

- Xây dựng bố cục bài văn chặt chẽ, mạch lạc

- Khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu; khuyến khích bài viết sáng tạo.

<b>Yêu cầu về kiến thức:</b>

- Đây là dạng đề mở. Thí sinh có thể trển khai bài làm của mình theo nhiều cách khác Tuy nhiên, bài

làm cần đạt được một số yêu cầu cơ bản sau:

<b>1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận</b>

<b>2. Giải thích </b>

- Trào phúng có nghĩa là dùng lời lẽ khơi hài để mỉa mai, cười nhạo kẻ khác. Tiếng cười thường được

tạo ra khi người ta phát hiện ra mâu thuẫn trào phúng, đó chính là sự mâu thuẫn hay khơng tương xứng giữa bản

chất và biểu hiện, giữa mục đích và phương tiện, đặc biệt là giữa nội dung (xấu xa) và hình thức (đẹp đẽ). Muốn

tiếng cười xuất hiện, đối tượng phải mang tính hài, đối tượng được miêu tả bằng bút pháp phóng đại, biếm hoạ,

giọng văn giễu nhại.

- Văn học của tiếng cười là một khái niệm chỉ tất cả các thể loại, các tác phẩm văn học mang cảm hứng

trào phúng, sử dụng bút pháp trào phúng, lấy tiếng cười làm mục đích hài hước, phương tiện bộc lộ thái độ chế

giễu, mỉa mai, phê phán cái xấu, cái đáng cười. Đó là ca dao hài hước, trào phúng, truyện cười dân gian, thơ

trào phúng ( của Nguyễn Khuyến, Tú Xương…), truyện trào phúng (của Nguyễn Công Hoan…)

- Tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng là tác phẩm xuất sắc của văn học hiện thực trào phúng giai

đoạn 1930-1945

<b> 3. Tiếng cười của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích</b>

* Đối tượng của tiếng cười

Cười xã hội thượng lưu thành thị đương thời. Xã hội thu nhỏ trong đoạn trích gồm đám động những

nhân vật có tên và khơng tên

-

Nhân vật có tên: các thành viên trong gia đình cụ cố Hồng (Văn Minh, Cụ cố Hồng, Tuyết, Tú Tân..) các

thành viên khác (Typn, cảnh sát…)

-

Nhân vật không tên: những người đưa đám

Tất cả đều chứa đựng sự mâu thuẫn giữa vẻ bề ngoài buồn rầu, đau khổ, văn minh, chí hiếu và bản chất bên

trong vui vẻ, sung sướng, bất hiếu, vơ văn hố…

*Mục đích tiếng cười

Tác giả phê phán mãnh liệt bản chất lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu thành thị, muốn tống tiễn nó vào cõi

chết

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Xây dựng tình huống trào phúng cơ bản: hạnh phúc của gia đình có tang

- Xây dựng hình tượng đám đơng bằng nghệ thuật biếm hoạ: cường điệu, nói ngược, tạo chi tiết nghệ thuật đặc

sắc

- Sử dụng lời văn:

+ Đặt câu chứa đựng mâu thuẫn, nghịch lí (giữa hai vế trong một câu, giữa hai câu gần nhau)

+ Tạo giọng văn hài hước

<b> 4. Đánh giá</b>

- Hạnh phúc của một tang gia là chương truyện đặc sắc của tiểu thuyết: chương truyện đã hội đủ các nhân vật

của toàn tiểu thuyết và đã thu nhỏ bộ mặt xã hội tư sản thành thị với tất cả bản chất xấu xa của nó: háo danh,

hám lợi, giả tạo, rởm đời, vơ văn hố và bao trùm là thói đạo đức giả

- Chương truyện cũng tiêu biểu cho bút pháp trào phúng của Vũ Trọng Phụng nói riêng, của văn học trào phúng

nói chung

<b>Cách cho điểm:</b>

<b>- Điểm 9-10: Khai thác ý phong phú, sâu sắc, đúng hướng. Trình bày mạch lạc, dẫn chứng hợp lí, rõ</b>

ràng, thuyết phục, có sức sáng tạo; hành văn trong sáng, có cảm xúc, hình ảnh.

<b>- Điểm 7-8: Đáp ứng được phần lớn các yêu cầu trên Văn trôi chảy, mạch tư duy rõ ràng; khơng mắc lỗi</b>

chính tả, ngữ pháp và dùng từ.

<b>- Điểm 5-6: Hiểu vấn đề, đã giải quyết được ý chính yếu … Văn khá trơi chảy, mắc vài ba lỗi chính tả, </b>

ngữ pháp cơ bản.

</div>

<!--links-->