Nhan dinh cua nha van maxim gorky ve truyen co tich the gioi khac

Nhà văn Maxim Gorky – nhà văn kiệt xuất của nền văn học Nga vào thế kỉ XX, đã từng nhận
định: “Truyện cổ tích ln chiếu rọi ánh sáng vào một thế giới khác”. Nhận định ấy hoàn toàn
xác đáng. Thế giới khác được soi rọi và dẫn đường bởi ánh sáng của cổ tích. Thế giới của những
ước mơ, hoài bão, khát vọng của những “miền đất hứa”, của những “vầng trăng cổ tích”, của
những xã hội “thần tiên”. Thế giới mà chủ nghĩa nhân văn được đề ca ngợi, trân quý.
Đọc truyện cổ tích, ta bắt gặp những giấc mơ đẹp của người bình dân xưa. Ta mơ, khi hiện
thực không đáp ứng được sự mong mỏi, cho nên phải hướng về một thế giới khác, tươi đẹp hơn,
đúng như mong muốn của mình. Người xưa cũng vậy, cuộc sống của họ là một bể khổ tưởng như
khó lịng thốt ra khỏi được. Một cuộc sống ln bị thiên tai, áp bức chiến tranh…Một cuộc sống
bị đè nén bóc lột cả về vật chất lẫn tinh thần. Họ phải làm việc cực nhọc ngày qua ngày, năm qua
năm nhưng ln phải chịu đói khổ cực nhọc như anh nông dân nghèo Thạch Sanh… Họ luôn bị
khinh thường, rẻ rúng, bị tước đoạt quyền được yêu thương, quyền làm người như cơ Tấm, Sọ
Dừa…Vì thế mà họ phải mơ. Mơ cũng là một cách phủ nhận, phản kháng thực tại để hướng về
chân, thiện, mỹ, hướng về thế giới khác đẹp đẽ, ở họ có được sự bình đẳng trong cuộc sống,
trong hôn nhân, được sống tự do, nhân nghĩa…
Khát vọng công bằng trong xã hội, một khát vọng thường trực mà ta ln gặp trong truyện cổ
tích. Dễ dàng thấy nhân vật chính nằm trong chuyện là những con người riêng, những người dị
tạng xấu xí, những kẻ làm th, những người nghèo khó…Họ bị ngược đãi. Cơ Tấm bị dì ghẻ hắt
hủi, bắt làm việc tối ngày, anh nơng dân bị phú ơng lừa bóc lột sức lao động một cách thậm tệ.
Sọ Dừa bị mọi người con thường, không được coi như con người…Họ bị đối xử bất cơng vậy
đó! Nhưng họ có thể làm gì được nay khi chỉ là thân phận thấp cổ bé họng, thân phận con sâu cái
kiến? Bởi thế họ luôn mong ước có những thế lực siêu nhiên như thần, Phật, bụt, tiên để giúp đỡ
họ, làm cho họ đổi đời. Nhưng thế lực này tất nhiên không xuất hiện để thuyết minh cho một tơn
giáo nào mà họ chính là đại diện cho cái thiện, cho lẽ phải, cho khát vọng của người dân về sự
công bằng. Sự công bằng ở đây tức là sự chiến thắng của cái thiện trước những thế lực đen tối,
độc ác. Chính vì thế, trong truyện ta mới bắt gặp những kết thúc có hậu. Thạch Sanh nghèo lấy
được cơng chúa, cơ Tấm đáng thương trở thành hoàng hậu, Chử Đồng Tử – chàng trai nghèo
đánh cá – kết duyên với công chúa con vua. Rõ ràng ở đây là khát vọng phản kháng của họ. Cố
nhiên chỉ là mơ ước.
Không chỉ dừng lại ở đó, người xưa cịn ao ước được tự do hơn nhân, tự mình quyết định lấy
hạnh phúc của đời mình. Ước mơ này là chính đáng, bởi xã hội phong kiến đã trói buộc con

người đặt biệt là người phụ nữ trong các luật lệ hà khắc như ” cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy, nam
nữ thụ thụ bất thân, tam tịng tứ đức. Vì thế mà tự do hơn nhân có thể coi như mơ ước rất thường
trực quan trọng đối với người xưa. Đó là sự giải phóng về tinh thần với họ. Nói về vấn đề này.
Chử Đồng Tử hay cụ thể hơn là cuộc hôn nhân Chử Đồng Tử – Tiên Dung là một minh chứng
hùng hồn. Nhân dân đã có quan niệm tiến bộ: hôn nhân đẹp là giữa hai con người mang trong
mình phẩm chất chứ khơng cần bất cứ điều kiện gì khác. Thế cho nên, Đồng Tử, Tiên Dung mới
lấy nhau. Hai con người, một hiếu thảo, một tự do, phóng khống. Hai con người một chỉ là
chàng trai đánh cá cực nghèo ở dưới đáy cùng của xã hội với một là công chúa lá ngọc cành vàng
sống vương giả nơi đỉnh cao của giàu sang. Họ đã vượt qua bức tường giai cấp dày đặc ngăn
cách, đã bỏ qua ràng buộc, mọi luật lệ hà khắc. Họ đã đến với nhau bằng sự cảm thông về cuộc
đời nhau, bằng tiếng gọi trái tim, tiếng nói của tình yêu nguyên thủy sơ khai. Và hơn thế nữa.


Tiên Dung lại là người đề nghị cưới Đồng Tử. Điều đó vừa cho thấy sự táo bạo ở nàng, vừa
khẳng định vai trị của người phụ nữ trong hơn nhân. Tư tưởng này thật tiến bộ, nó vượt xa quan
niệm đạo đức lạc hậu của phong kiến.
Và như chúng ta đã biết, người Việt Nam xưa và nay đều sống rất đậm tình, nặng nghĩa,
chung thủy sắt son. Bởi thế mà họ còn gửi gắm niềm tin mong mỏi của mình được chung sống
hạnh phúc nhân nghĩa vẹn tồn trước sau với mọi người trong truyện cổ tích. Trầu cau là một
trong những câu chuyện rất tiêu biểu làm sáng rõ ước mơ này. Trầu cau kết thúc bằng cái chết
vĩnh viễn của ba nhân vật chính. Người em, người anh và người vợ. Cái chết của họ là một bài
học luôn nhắc nhở mọi người phải sống bằng chính mình, phải biết u thương, độ lượng, tránh
sự nghi kị, ghen tng vu vơ. Bởi tất cả đều có thể phải trả giá rất đất. Một gia đình đang sống
n vui, hịa thuận là thế mà chỉ vì một phút nhận nhầm của người vợ, ôm chầm lấy người em
mà khiến người anh sinh ra ghét bỏ, hắt hủi em. Người vợ khơng có lỗi, chỉ vì q nhớ thương,
mong mỏi gặp chồng nên sinh ra nhầm lẫn. Người anh mới có lỗi, đã ghen tng vu vơ, hiểm
nhầm vợ và em… Cuối cùng, họ chết đi, hóa thành tảng đá, dây trầu, cây cau đứng bên nhau. Và
khi ăn lá trầu với quả cau và một tí vơi thì làm mơi đỏ miệng thơm. Điều đó nói lên rằng nếu vợ
chồng yêu thương nhau thông cảm cho nhau. Anh em hịa thuận đồn kết thì gia đình sẽ êm ấm.
Khơng chỉ mong muốn được sống hết mình mà người xưa cịn muốn được sống tự do, phóng

khống, lánh đục tìm trong giữa thiên nhiên, đất trời. Việc Chử Đồng Tử và Tiên Dung sau khi
lấy nhau đã ở lại trong nhân dân để tìm kế sinh nhai chứng tỏ rằng họ muốn sống gần gũi với
mọi người, muốn tự lao động bằng sức mạnh để tạo lập cuộc sống. Họ sống thanh cao không
ham tiền tài, không màng danh lợi. Vì thế khi Đồng Tử gặp nhà sư Phật Quang thì cũng khơng
cịn nghĩ gì đến chuyện bn bán, đến làm giàu mà quyết chí học đạo tu tiên. Phải chăng họ
muốn thốt tục, muốn tìm về, muốn hướng tới cái đẹp thanh cao như cõi tiên, cõi bồng lai. Đặc
biệt, với chi tiết chỉ trong một đêm mà nơi Đồng Tử và Tiên Dung ở bay cả lên trời thì khát vọng
của họ đã được đẩy lên đỉnh cao. Họ muốn sống với cả vũ trụ bao la, với cả đất trời vĩnh cửu, họ
khơng hề có sự trốn đời, bế tắc vì họ hồn tồn có thể chống lại quân triều đình với thành cao,
hào sâu và hàng trăm quân lính…Quả thật, tâm hồn của người xưa đã vượt ra ngồi khn khổ
của xã hội.
Khép lại những câu truyện cổ tích thần kỳ, ta lại trở về hiện thực đương thời với biết bao
chuyển động như nó vốn có. Song, âm hưởng của những câu chuyện xa xưa sẽ còn vang mãi
trong ta, dấu ấn của nó sẽ đậm nét mãi trong tiềm thức và tâm tưởng của mọi người, Bởi đến với
cổ tích là ta tìm đến với những giá trị nhân bản, với những triết lý sống lành mạnh chính đáng
của con người. Truyện cổ tích đã soi đường cho ta đến với những thế giới tươi đẹp.Thật đáng
trân trọng!