Bảng nhận biết các chất vô cơ (1)

NHẬN BIẾT CÁC CHẤT VÔ CƠ
A. TRẠNG THÁI, MÀU SẮC CÁC ĐƠN CHẤT, HỢP CHẤT
Cr(OH)2 : vàng

CuS, NiS, FeS, PbS, … : đen

Cr(OH) 3 : xanh

C

: rắn, đen

K2Cr2O7 : đỏ da cam

S

: rắn, vàng

KMnO 4 : tím

P

: rắn, trắng, đỏ, đen

CrO 3

: rắn, đỏ thẫm

Fe

: trắng xám

Zn

: trắng xanh

FeO

: rắn, đen

Zn(OH)2 :  trắng

Fe3O4 : rắn, đen

Hg

: lỏng, trắng bạc

Fe2O3 : màu nâu đỏ

HgO

: màu vàng hoặc đỏ

Fe(OH)2 : rắn, màu trắng xanh

Mn

: trắng bạc

Fe(OH)3 : rắn, nâu đỏ

MnO

: xám lục nhạt

Al(OH)3 : màu trắng, dạng keo tan

MnS

: hồng nhạt

trong NaOH

MnO2 : đen

Zn(OH)2 : màu trắng, tan trong NaOH

H 2S

: khí khơng màu

Mg(OH)2: màu trắng.

SO2

: khí khơng màu

Cu:

SO3

: lỏng, khơng màu, sôi 450

Cu2O: : rắn, đỏ

Br2

: lỏng, nâu đỏ

CuO

I2

: rắn, tím

Cu(OH)2 :  xanh lam

Cl2

: khí, vàng

CuCl2, Cu(NO 3)

CdS

:  vàng

xanh

HgS

:  đỏ

AgF

: tan

AgI

:  vàng đậm

AgCl

:  màu trắng

AgBr

:  vàng nhạt

HgI2

: đỏ

: rắn, đỏ

: rắn, đen

2,

CuSO 4.5H 2O :

CuSO 4 : khan, màu trắng
FeCl3

: vàng

CrO

: rắn, đen

Cr2O3 : rắn, xanh thẫm
BaSO 4 : trắng, không tan trong axit.
BaCO3, CaCO3: trắng

Trang 1


B. NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ
Khí

Thuốc thử

Hiện tượng

Phản ứng

- Q tím ẩm
- H2S, CO,Mg,…

Hóa hồng

Kết tủa vàng

- dd Br2,
ddI2,
dd KMnO4

Mất màu

- nước vôi trong

Làm đục

SO2 + Ca(OH)2  CaSO3 + H2O

- Q tím ẩm

Lúc đầu làm mất màu, sau
đó xuất hiện màu đỏ

Cl2 + H2O  HCl + HClO

- dd(KI + hồ tinh
bột)

Khơng màu  xám

I2

- hồ tinh bột

Màu xanh tím

N2

- Que diêm đỏ

Que diêm tắt

NH3

- Q tím ẩm
- khí HCl

Hóa xanh
Tạo khói trắng

NH3 + HCl  NH4Cl

- Oxi khơng khí

Khơng màu  nâu

2NO + O2  2NO2

- dd FeSO4 20%

Màu đỏ thẫm

NO + ddFeSO4 20%  Fe(NO)(SO4 )

SO2

Cl2

NO

SO2 + H2S  2S + 2H2O
SO2 + Br2 + 2H2O  2HBr + H2SO4
SO2 + I2 + 2H2O  2HI + H2SO4
SO2 + 2KMnO4 + 2H2O  2H2SO4 + 2MnSO4 + K2 SO 4

as
HClO  HCl + [O] ;
[O] 
 O2
Cl2 + 2KI  2KCl + I2
Hồ tinh bột + I2  dd màu xanh tím

NO2

- Khí màu nâu, mùi hắc, làm q tím hóa đỏ

3NO2 + H2O  2HNO3 + NO
CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O

CO2

- nước vôi trong
Làm đục
- q tím ẩm

Hóa hồng
- khơng duy trì sự cháy
- dd PdCl2

 đỏ, bọt khí CO2

CO + PdCl2 + H2O  Pd + 2HCl + CO2

- CuO (t0)

Màu đen  đỏ

t
CO + CuO (đen) 
 Cu (đỏ) + CO2

CO

H2
O2
HCl

H 2S

0

- Đốt có tiếng nổ. Cho sản phẩm vào CuSO4
khan khơng màu tạo thành màu xanh

CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2 O

- CuO (t0)

CuO (đen)  Cu (đỏ)

t
H2 + CuO(đen) 
 Cu(đỏ) + H2O

- Que diêm đỏ

Bùng cháy

- Cu (t0)

Cu(đỏ)  CuO (đen)

- Q tím ẩm

Hóa đỏ

- AgNO3

Kết tủa trắng

- Q tím ẩm
- O2
Cl2
SO2
FeCl3

Hóa hồng

Kết tủa vàng

KMnO4

0

0

t
Cu + O2 
 CuO

HCl + AgNO3  AgCl+ HNO3
2H2S + O2  2S + 2H2 O
H2S + Cl2  S + 2HCl
2H2S + SO2  3S + 2H2O
H2S + 2FeCl3  2FeCl2 + S + 2HCl
3H2S+2KMnO42MnO2+3S+2KOH+2H2O
5H2S+2KMnO4 +3H2SO42MnSO4+5S+K2SO4+8H2O

- PbCl2

Kết tủa đen

H2S + Pb(NO3)2  PbS+ 2HNO3

H2O(Hơi)

CuSO4 khan

Trắng hóa xanh

CuSO4 + 5H2O  CuSO4.5H2 O

O3

dd KI

Kết tủa tím

KI + O3 + H2O  I2 + 2KOH + O2

Trang 2


C. NHẬN BIẾT ION DƯƠNG (CATION)
Ion

Thuốc thử

+

Li
Na+
K+
Ca2+
Ba2+

Đốt
trên ngọn lửa
vô sắc

Ca2+

dd SO24 , dd CO23 

2+

dd SO24 , dd CO23 

Ba

Hiện tượng
Ngọn lửa màu đỏ thẫm
Ngọn lửa màu vàng tươi
Ngọn lửa màu tím hồng
Ngọn lửa màu đỏ da cam
Ngọn lửa màu lục (hơi vàng)
 trắng
 trắng

Ag

Pb2+
Hg2+
Pb2+
Hg2+

Fe2+
Cu2+
Cd2+
Ni2+
Mn2+
Zn2+
Cu2+
Ag+

HCl, HBr, HI
NaCl, NaBr,
NaI
dd KI

Na2S, H2 S

Ca2+ + SO24  CaSO4 ;Ca2+ + CO23   CaCO3
Ba2+ + SO24  BaSO4 ;Ba2+ + CO23   BaCO3

Ba2+

+

CrO24 

AgCl  trắng
AgBr  vàng nhạt
AgI  vàng đậm

Ag+

Ag+
Ag+

+
+
+

Cl
Br
I

 AgCl 
 AgBr 
 AgI 

PbI2  vàng

Pb2+

+

2I

 PbI2 

HgI2  đỏ

Hg2+

+

2I

 HgI2 

PbS  đen

2+

+

S

2

 PbS 

2

 HgS 

Na2CrO4
+

Phản ứng

Pb

2+

BaCrO4 

HgS  đỏ

Hg

+

S

FeS  đen

Fe2+

+

S2

 FeS 

CuS  đen

2+

+

S

2

 CuS 

S

2

 CdS 

S

2

 NiS 

S

2

 MnS 

CdS  vàng
NiS  đen

Cu

2+

Cd

2+

Ni

2+

+
+

MnS  hồng nhạt

Mn

 xanh, tan trong dd NH3 dư

Cu(OH)2 + 4NH3  [Cu(NH3)4](OH)2

 trắng, tan trong dd NH3 dư
 trắng, tan trong dd NH3 dư

Zn(OH)2 + 4NH3  [Cu(NH3)4](OH)2
AgOH
+ 2NH3  [Cu(NH3)2]OH

Mg2+

 trắng

Mg2+

Fe2+

 trắng,
hóa nâu ngồi khơng khí

Fe2+
+
2OH  Fe(OH)2 
2Fe(OH)2 + O2 + 2H2O  2Fe(OH)3 

Fe3+

 nâu đỏ

Fe3+

+

3OH  Fe(OH)3 

Al3+

 keo trắng
tan trong kiềm dư

Al3+

+

3OH  Al(OH)3 

dd NH3

Zn

2OH  Zn(OH)2 

+

Zn(OH)2 + 2OH  ZnO22 + 2H2O

dd Kiềm

Be2+

2OH  Mn(OH)2 

+

Al(OH)3 + OH  AlO 2 + 2H2O
Zn2+

2+

+

 trắng
tan trong kiềm dư

Be2+

Be(OH)2 + 2OH  BeO22  + 2H2O
Pb2+

2+

Pb

2OH  Be(OH)2 

+

2OH  Pb(OH)2 

+

Pb(OH)2 + 2OH  PbO 22 + 2H2O
Cr3+

3OH  Cr(OH)3 

+

Cr3+

 xám, tan trong kiềm dư

Cu2+
NH +4

 xanh

Cu2+

NH3 

NH 4 + OH  NH3  + H2O

Cr(OH)3 + 3OH  Cr(OH)36
2OH  Cu(OH)2 

+


Trang 3


D. NHẬN BIẾT ION ÂM (ANION)
Ion

OH 

Thuốc thử
Q tím

Hiện tượng

Phản ứng

Hóa xanh
 trắng

Cl + Ag+  AgCl (hóa đen ngồi ánh sáng)

 vàng nhạt

Br + Ag+  AgBr (hóa đen ngồi ánh sáng)

 vàng đậm

I + Ag+  AgI (hóa đen ngoài ánh sáng)

PO 34 

 vàng

PO34 + 3Ag+  Ag3PO4

S

 đen

S2 + 2Ag+

CO 23 

 trắng

CO32 + Ba2+  BaCO3 (tan trong HCl)

SO 23 

 trắng

SO23  + Ba2+  BaSO3 (tan trong HCl)

SO 4

 trắng

SO24 + Ba2+  BaSO4 (không tan trong HCl)

CrO 24 

 vàng

CrO24 + Ba2+  BaCrO4

 đen

S2 + Pb2+

CO 23 

Sủi bọt khí

CO32 + 2H+  CO2 + H2O (không mùi)

SO 23 

Sủi bọt khí

SO23  + 2H+

 SO2 + H2O (mùi hắc)

Sủi bọt khí

S2 + 2H+

 H2S (mùi trứng thối)

SiO 23 

 keo

SiO23 + 2H+  H2SiO3

HCO23 

Sủi bọt khí

t
2 HCO3 
 CO2 + CO23  + H2O

Sủi bọt khí

t
2 HSO3 
 SO2 + SO23  + H2O

Cl 

Br 
I

AgNO3

 Ag2S

BaCl2
2

S

Pb(NO3)2

 PbS

HCl

S



0

Đun nóng
2

HSO 3

0

NO3 + H+


NO 3

NO2



Vụn Cu, H2SO4

Khí màu nâu

H2SO4

2 NO2 + H+
Khí màu nâu đỏ do
3HNO2
HNO2 phân tích
2NO + O2

 HNO3

3Cu + 8HNO3  2Cu(NO3)2 + 2NO+4H2O
2NO + O2
 2NO2 

 HNO2
 2NO + HNO3 + H2O
 2NO2 

Trang 4