conduongcoxua welcome to my blog

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (107.46 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GD _ ĐT CẦU KÈ
TRƯỜNG THCS PHONG PHÚ B

CHUYÊN ĐỀ :

HƯỚNG DẪN HỌC SINH

GIẢI BÀI TỐN TÌM X Ở SỐ HỌC 6

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

CHUYÊN ĐỀ :

HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI BAØI TỐN TÌM x
Ở SỐ HỌC 6

I/ LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Trong q trình giảng dạy mơn tốn số học 6 .Tơi nhận thấy các em cịn yếu về việc
giải bài tốn dạng tìm x ,mặc dù bài tốn dạng tìm x ở số học 6 là đơn giản và toàn
bộ vận dụng vào các kiến thức cơ bản của cấp một để giải, thế mà các em chưa áp
dụng tốt kiến thức cơ bản đó vào để giải bài tập dạng tìm x .Để củng cố lại các kiến
thức cơ bản đả học ở cấp một và cho các em giải được bài tốn dạng tìm x được
nhanh chóng và chính xác .Đó cũng là lí do cho tôi chọn đề tài này .

II/ NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ 
1/ Tình trạng ban đầu .

-Đa số học sinh nắm vững các kiến thức cơ bản về các phép tính (như cộng,
trừ ,nhân ,chia ) và cách tính được rèn luyện các kĩ năng qua hệ thống bài tập .

_ Các kĩ năng cơ bản : Biết vận dụng kiến thức về các phép tính như: cộng ,
trừ ,nhân ,chia vào việc giải bài tốn tìm x

-Tuy nhiên vẫn còn vài học sinh chưa thực sự hứng thú trong việc giải các
bài tốn tìm x .

2/ Các giải pháp .

Để giúp học sinh học tốt về dạng các bài tốn tìm x , ta có thể áp dụng các
giải pháp sau :

a/ Đối với Học sinh :

*Các em cần nắm lại tính chất của một số phép tính sau:
-Phép tính cộng:

+Cách tìm một số hạng chưa biết
-Phép tính trừ:

+Cách tìm số bị trừ.
+Cách tìm số trừ .
-Phép tính nhân:

+Cách tìm một thừa số chưa biết.
-Phép tính chia:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

* Phương pháp dạy học :
Luyện tập :

*Phương án 1 : Vì ở đầu năm của lớp 6 các em chưa được học quy tắc

chuyển vế nên để giải được bài toán dạng tìm x , các em cần nắm lại một số kiến
thức như sau:

-Bước 1 : Nhắc lại một cách có hệ thống các nội dung về các phép tính như :
Phép tính cộng ,trừ ,nhân ,chia trên tập hợp số tự nhiên .

- Bước 2 : Cho học sinh trình bày lại cách tính của các phép tính lên bảng

-Phép tính cộng : a + b = c

+Tìm a ( số hạng chưa biết ) = c ( tổng ) – b ( số hạng đã biết )
+Tìm b ( số hạng chưa biết ) = c ( tổng ) – a ( số hạng đã biết)

-Phép tính trừ : a - b = c .

+Tìm a ( số bị trừ ) = c ( hiệu )+ b ( Số trừ )
+Tìm b (Số trừ ) = a( Số bị trừ ) – c ( Hiệu )

-Phép tính nhân : a . b = c

+Tìm a( Thừa số chưa biết )= c ( Tích ) : b ( Thừa số đã biết )
+Tìm b( Thừa số chưa biết ) = c (Tích ) : a ( Thừa số đã biết )
 -Phép tính chia : a : b = c

+Tìm a( số bị chia )= c ( Thương) . b ( Số chia)
+Tìm b( Số chia ) = a (Số bị chia ): c (Thương )

-Bước 3 : Cho học sinh làm một vài bài tập mới theo chủ định của Giáo viên

nhằm kiểm tra ngay sự hiểu biết của học sinh , khắc phục các sai sót của học sinh

thường mắc phải , rèn luyện một kĩ năng hoặc một thuật tốn nào đó rất cơ bản cho
học sinh mà Giáo viên cho là rất cần thiết trong thời điểm này .

* Phương aùn 2 : Khi hoïc sinh hoïc song quy tắc chuyển vế các em cần
nắm lại quy tắc chuyển vế.

-Bước 1 :Giáo viên Nhắc lại quy tắc chuyển vế .
-Bước 2: Học sinh nhắc lại quy tắc chuyển vế .

*Quy tắc : Khi chuyển một số hạng tử từ vế này sang vế kia của một
đẳng thức ,ta phải đổi dấu hạng tử đó :Dấu “ + ” Đổi thành dấu “-” và dấu “- ” đổi
thành dấu “ +”

-Bước 3 : Cho học sinh làm một vài bài tập mới theo chủ định của Giáo

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

C/ Baøi tập.

Để giải bài tốn dạng tìm x .Tơi có thể hướng dẫn học sinh giải như sau:

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

* Các em chưa được học quy tắc chuyển vế. 
Dạng 1 :Tìm số tự nhiên x , biết : x + 10 = 15

* Giáo viên có thể gợi ý như sau:

*Số tự nhiên x liên hệ với số 10 bởi phép
tính gì ?

*Vậy số tự nhiên x gọi là số gì trong

phép tính cộng ?

*Vậy để tìm số hạng chưa biết ta thực hiện
như thế nào?

* Số x liên hệ với số 10 bởi phép
tính cộng.

*Số x gọi là số hạng chưa biết.
*Ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết
(x= 15 –10; x = 5 )

Dạng 2: Tìm số tự nhiên x ,biết 7x – 8 = 713

*7x liên hệ với số 8 bởi phép tính gì ?
*Ta có thể xem 7x là số nào trong phép
tính trừ ?

*Để tìm số bị trừ ta làm như thế nào ?
*7 liên hệ với số x bởi phép tính gì ?
*Ta xem x như là số gì trong phép tính
nhân

*Muốn tìm thừa số chưa biết ta tìm như thế
nào ?

*Vậy số tự nhiên x cần tìm là bao nhiêu

*Bởi phép tính trừ

*7x xem như là số bị trừ trong phép
tính trừ

*Ta lấy hiệu cộng với số trừ
( 7x = 713+8 ; 7x = 721 )
*7x = 7.x

*Thừa số chưa biết

*Ta lấy tích chia cho thừa số đã biết
( x= 721 : 7 ; x= 103 )

*Vaäy x = 103

Dạng 3 :Tìm số tự nhiên x ,biết 1428 :x = 14

*1428 liên hệ với số x bằng phép tính nào?
*Vậy 1428 là số gì trong phép tính chia,
cịn số x là số gì trong phép tính chia.
*Để tìm số chia ta tìm như thế nào?

*Bằng phép tính chia.

*1428 là số bị chia , x là số chia của
phép tính chia .

*Ta lấy số bị chia , chia cho thương
( x = 1428 : 14 ; x = 102 )

Dạng 4 : Tìm số tự nhiên x ,biết ( x- 35 )- 120 =0

*Ở bài tập này ta giữ x-35 lại và xem
(x-35 )là một số bị trừ

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

nào ?

*Để tìm x ta thực hiện như thế nào ?

x-35 = 0+120

*Ta lấy hiệu cộng với số trừ
(x = 120+35)

Dạng 5:Tìm số tự nhiên x lớn nhất ,biết rằng 420 x và 700 x
*Đối với dạng bài toán này ta thực hiện

như sau:

*Để tìm được số x là số lớn nhất mà sao
cho 420 và 700 đều chia hết cho x ,ta cần
tìm ƯCLN ( 420 ,700 )

*Để tìm ƯCLN của hai hay nhiều số lớn
hơn 1 ta thực hiện ntn?

* ÖCLN ( 420 ,700 ) là số x cần tìm

*Nhắc lại ba bước tìm ƯCLN.

Dạng 6:Tìm số tự nhiên x ,biết rằng : x 12 ,x 28 . và 170 < x < 300

*Đối với dạng bài toán này ta thực hiện
như sau:

*Để tìm được số tự nhiên x sao cho x chia
hết cho 12 và 28 và số x phải lớn hơn 150
và nhỏ hơn 300, ta cần tìm BC( 12, 28) mà
để tìm được BC ( 12 , 28 ) ta cần tìm gì?
*Gọi HS nhắc lại ba bước tìm BCNN của
hai hay nhiều số .

*BCNN( 12, 28 ) = ?

*Khi có BCNN (12,28 ) tìm BC (12,28 )ntn?
*Khi nhân ta cần chú ý đến điều kiện đề
bài cho ( Nếu khi nhân mà kết quả lớn hơn
điều kiện đề bài cho thì dừng lại )

Chẳn hạng : BCNN ( 12,28 ) = 84

BC ( 12,28) ={0,84,168,252,336 }Ta thấy
336 > 300 thì khơng nhân nữa .

*Vậy số x cần tìm là mấy .

*Qua hai dạng bài tập dạng 5 và dạng 6
GV có thể nhấn mạnh như sau:

Bài tốn tìm x mà có dấu chia hết ( ) thì

ta có thể tìm ƯCLN hoặc BCNN

*Ta cần tìm BCNN

*Nhắc lại ba bước tìm BCNN
BCNN( 12, 28 ) = 84

*Ta lấy BCNN là 84 nhân lần lượt
cho 0,1,2,3,4,5,6…

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

-Nếu đề bài có cho chữ “lớn nhất ” thì ta
tìm ƯCLN ( hay nếu số tự nhiên x đề bài
cho đứng sau dấu “” thì ta cần tìm ƯCLN

của các số mà đề bài cho )

-Nếu số tự nhiên x đề bài cho đứng trước
dấu “ ”thì ta cần tìm BCNN của các số đó,

khi có BCNN rồi ta tìm BC ( cần chú ý điều
kiện đề bài )

* Giải bài tốn tìm x khi các em đã được học quy tắc
chuyển vế.

Dạng 1: Tìm số tự nhiên x ,biết x - 7 = 15

*Ở bài tập này các em áp dụng vào quy tắc
chuyển vế để giải

*Yêu cầu HS nhắc lại quy tắc chuyển vế

*Ở bài tập này ta chuyển hạng tử nào? Từ
vế này sang vế kia.

*Khi chuyển hạng tử –7 sang vế phải thì
ntn?,vậy x có giá trị là bao nhiêu?

* Khi chuyển một số hạng tử từ vế
này sang vế kia của một đẳng thức ,
ta phải đổi dấu hạng tử đó :Dấu “ +
” Đổi thành dấu “-” và dấu “- ” đổi
thành dấu “ +”

*Chuyển –7 sang vế phải
*Đổi dấu (–7 ) thành (+7)
( x = 15 +7 =22 )

Dạng 2: Tìm số nguyên x ,bieát : 3x + 17 = 2 .

*Để giải bài tập này ta vận dụng vào kiến
thức nào để giải

*Ta giữ hạng tử nào lại và chuyển hạng tử
nào?( Ở đấy ta xem 3x là một hạng tử )
*Vậy 3x = ?

* 3 x = -15 ,để tìm được giá trị của x ta cần
một thừa số chưa biết ,vậy để tìm một thừa
số chưa biết ta tìm ntn?.

*Quy tắc chuyển vế ( nhắc lại quy
tắc chuyển vế )

*Giữ 3x lại và chuyển (+17 ) sang
vế kia đổi dấu thành (-17 )

*3x = 2-17 = -15

*Ta lấy tích (-15 ) chia cho thừa số
đã biết ( 3 ) ,(vậy x = -15 : 3 = -5)

Daïng 3: Tìm số nguyên x , biết : x 1 0

*Để tìm được số nguyên x ta cần phải bỏ
dấu giá trị tuyệt đố rồi mới tìm số nguyên x
*Gọi HS nhắc lại giá trị tuyệt đối của một

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

nguyên âm là số đối của nó .
*Vậy x 1 ?

*x-1 =0 ,ta vận dụng vào quy tắc nào để
giải

*Vaäy x = ?

* x  1 x 1

*Quy tắc chuyển vế

*Chuyển –1 sang vế phải đổi dấu
thành 1 ,vậy x= 1

Daïng 4 : Tìm x , biết

4 4

.
5 x 7

*Để tìm được x ,ta lấy tích chia cho thừa số
đã biết ,vậy tích là bao nhiêu?,thừa số đã
biết là bao nhiêu?ta được biểu thức thế
nào?

*Chia hai phân số ta thực hiện như thế nào?

*Rút gọn ta tìm được giá trị của x .

*Tích là

7,cịn thừa số đã biết là
4
5

( x=

4 4

:
7 5 )

*Ta giữ phân số thứ nhất nhân
nghịch đảo phân số thứ hai (x=

4 5
.
7 4)

III.BÀI HỌC KINH NGHIỆM:

Sau khi dạy các tiết luyện tập mà có bài tập dạng tìm x , bản thân tôi rút

ra một số bài học sau:

*Cần phải cho học sinh nắm vững các kiến thức về :

-Phép tính cộng : a + b = c

+Tìm a ( số hạng chưa biết ) = c ( tổng ) – b ( số hạng đã biết )

+Tìm b ( số hạng chưa biết ) = c ( tổng ) – a ( số hạng đã biết)

-Phép tính trừ : a - b = c .

+Tìm a ( số bị trừ ) = c ( hiệu )+ b ( Số trừ )

+Tìm b (Số trừ ) = a( Số bị trừ ) – c ( Hiệu )

-Phép tính nhân : a . b = c

+Tìm a( Thừa số chưa biết )= c ( Tích ) : b ( Thừa số đã biết )

+Tìm b( Thừa số chưa biết ) = c (Tích ) : a ( Thừa số đã biết )

-Phép tính chia : a : b = c

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

*Theo Tơi khi giải bài tốn tìm x ,trong bài tốn tìm x có các phép

tính:Như phép tính cộng ,trừ ,nhân ,chia ta thực hiện phép tính cộng hoặc trừ

trước rồi mới thực hiện phép tính nhân hoặc phép tính chia sau.

*Các em mà nắm vững các kiến thức trên và vận dụng thành thạo thì việc

giải bài tập dạng tìm x trở nên dễ dàng hơn.

*Tập trung được sự chú ý của học sinh vào nội dung cần truyền đạt giúp

giúp học sinh nắm tốt kiến thức khi giải bài toán tìm x .

IV. KẾT LUẬN:

Trên đây là những kinh nghiệm của tôi về việc hướng dẫn học sinh

giải bài tốn tìm x trong tiết dạy . Tuy nhiên chỉ giảng dạy toán của một lớp

6 nên vẫn còn nhiều hạn chế trong áp dụng ở các bài tập và của các khối

khác nên tơi rất mong được sự đóng góp chân tình của q thầy cơ đồng

nghiệp để chun đề đạt hiệu quả hơn, giúp cho công tác giảng dạy – học

tập ngày càng đạt chất lượng cao hơn.

Tập ngãi , ngày 2 tháng 12 năm 2007.
 Người viết

</div>