Bài 31: SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC (Tiết 1)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (151.07 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:

Ngày giảng: 9D1: 9D2: Tiết 40.
Bài 31: SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN

CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC (Tiết 1)
A. Mục tiêu:

1.Về kiến thức:

- Biết được quy luật biến đổi tính chất trong chu kì, nhóm.

- Biết dựa vào vị trí của nguyên tố(20 nguyên tố đầu) suy ra cấu tạo nguyên
tử, tính chất cơ bản của nguyên tố và ngược lại.

2.Về kĩ năng:

- Dự đốn được tính chất cơ bản của nguyên tố khi biết vị trí của nó trong
bảng tuần hồn

- Biết cấu tạo ngun tử của nguyên tố suy ra vị trí và tính chất của nó.
- Rèn luyện kĩ năng khái quát, so sánh, trình bày một vấn đề.

3.Định hướng phát triển năng lực học sinh:

* Năng lực chung: Năng lực giao tiếp, năng lực tự học.
*Năng lực riêng: Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học
4. Định hướng phát triển phẩm chất

Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm.
5. Nội dung tích hợp:

- Tích hợp giáo dục đạo đức: Tơn trọng các nhà khoa học và các phát minh khoa
học

B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 
- Gv: + Bảng tuần hồn phóng to

+ Chu kì 2, 3 phóng to
+ Nhóm I, VII phóng to
- Hs: đọc trước bài

C. Phương pháp

- Phương pháp vấn đáp – tìm tịi, thảo luận nhóm, trực quan
D. Tiến trình giờ dạy – Giáo dục:

1. Ổn định lớp: (1 phút)
- Kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ: 
3. Các hoạt động học

Hoạt động 1: Hoạt động khởi động : 4p

Tổ chức cho hs khởi động qua trò chơi: Ai biết nhiều hơn
Luật chơi:

- Gv cho 3 hs tham gia

- Trong vòng 1 phút lần viết ác đáp án mà em biết

- Ai viết được đúng, nhiều hơn, nhanh hơn sẽ giành phần thắng.
Câu hỏi: Viết tên và kí hiệu các loại

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

* Giới thiệu:

Ngày nay người ta đã phát hiện khoảng 110 nguyên tố hóa học, chúng được
sắp xếp trong bảng tuần hồn các ngun tố hóa học. Các ngun tố được sắp
xếp trong bảng tuần hoàn theo nguyên tắc nào, quy luật biến đổi tính chất của
chúng ra sao? Mối quan hệ giữa vị trí của nguyên tố trong bảng tuần hồn với
cấu tạo và tính chất của nguyên tố ra sao?

- Treo bảng tuần hoàn các nguyên tố

- Chúng ta sẽ nghiên cứu cấu tạo, ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên
tố hóa học

Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng
 tuần hoàn.(5 phút)

- Mục tiêu: HS nắm được nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần
hoàn.

- Tài liệu tham khảo và phương tiện: SGK, SGV, chuẩn KT-KN, bảng tuần hoàn
các NTHH, máy chiếu

- Phương pháp dạy học: phương pháp thuyết trình, đàm thoại, phương pháp phát
hiện và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật giao nhiệm vụ, kĩ thuật đặt câu hỏi, ....

Hoạt động của Gv - Hs Nội dung

? Ai là người xây dựng bảng tuần hoàn các
nguyên tố hóa học?

- Nhà bác học Nga Đ.I.Men-đê-lê-ép
(1834 -1907).

? Trước đó đã có ai tìm cách sắp xếp các
nguyên tố chưa?

- Có, nhưng chưa thành cơng.
? Ban đầu có bao nhiêu ngun tố?
-60 ngun tố. ? Hiện nay?

-Hơn 110 nguyên tố (118). (30/12/2015)
- GV chiếu bảng tuần hồn các ngun tố hóa
học giới thiêu sơ lược, học sinh quan sát trên
máy chiếu và bảng tuần hoàn đã chuẩn bị.
? Cách sắp xếp các nguyên tố?

- Sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích
hạt nhân ngun tử.

- GV: Khi tìm ra bảng tuần hồn các ngun
tố hóa học được sắp xếp theo chiều tăng dần
của nguyên tử khối nhưng có một số trường

hợp ngoại lệ nên hiện nay sắp xếp theo chiều
tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử.
- G nhắc lại: Số p = số Z = số TT

- GV: Khi tìm ra bảng tuần hồn các ngun

I. Ngun tắc sắp xếp các 
nguyên tố trong bảng tuần 
hoàn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

tố hóa học, Men-đê-lê-ép đã dự đốn sẽ có
những ngun tố mới được tìm ra. Sau này,
những ngun tố đó được các nhà khoa học
tìm ra và hợp với quy luật, dự đốn của ơng.
- GV: Tìm ra được quy luật các nguyên tố
trong bảng tuần hoàn là bước tiến lớn. Vì vậy,
phải biết tơn trọng cống hiến của các nhà
khoa học.

...
...

Hoạt động 2.2: Tìm hiểu cấu tạo bảng tuần hồn ( 15 phút)

- Mục tiêu: Biết được cấu tạo của bảng tuần hồn, ý nghĩa của ơ ngun tố, chu
kì, nhóm.

- Tài liệu tham khảo và phương tiện: Sgk, sgv, máy tính, máy chiếu...
- Hình thức tổ chức: dạy học phân hóa

- Phương pháp dạy học: phương pháp thuyết trình, đàm thoại, phương pháp
phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật đặt câu hỏi, ....

Hoạt động của Gv - Hs Nội dung

- Gv giới thiệu khái qt bảng tuần hồn các
ngun tố: ơ ngun tố, hàng (chu kì),

cột(nhóm).

+ Ơ: 110 ơ, mỗi ngun tố chiếm một ơ
+ Nhóm: 8 nhóm

+ Chu kì: 7 hàng trong đó có 3 chu kì
nhỏ và 4 chu kì lớn

- Gv y/c hs quan sát ơ thứ 12

? Ơ ngun tố thứ 12 cho ta biết những gì?
(số hiệu ngun tử là 12, kí hiệu hóa học là
Mg, tên nguyên tố là magiê, nguyên tử khối là

24)

? Các ơ ngun tố có đặc điểm gì giống 
nhau?

(Số hiệu ngun tử, Kí hiệu hóa học, Tên

nguyên tố, Nguyên tử khối)

? Số hiệu nguyên tử cho ta biết được những
gì?

? Quan sát ơ 11 cho ta biết điều gì?
→ hs trả lời về thơng tin ô 11

- Gv cho hs quan sát cấu tạo nguyên tử của

II. Cấu tạo bảng tuần hoàn 
1. Ô nguyên tố

- Gồm các kí hiệu:
+ Số hiệu nguyên tử
+ Kí hiệu hóa học
+ Tên ngun tố
+ Ngun tử khối

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

các nguyên tố trong 1 chu kỳ

? Cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố này 
có điểm gì giống nhau?

(có cùng số lớp e)

? Chu kì 1 có mấy nguyên tố? đó là những 
nguyên tố nào?

? Các ngun tố trong 1 chu kì có sự biến

thiên về điện tích như thế nào?

(điện tích tăng dần)

? Các nguyên tố trong 1 chu kì khác nhau ở
điểm nào?

- Gv y/c hs vẽ cấu tạo nguyên tử của một số
nguyên tố trong nhóm I và nhóm VII

? Cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố 
trong cùng một nhóm có điểm gì giống 
nhau? Đặc điểm gì khác nhau?

(giống nhau ở số e lớp ngồi cùng, khác nhau
ở điện tích hạt nhân)

→ hs quan sát, thực hiện các lệnh của gv
→Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung
→Gv nhận xét, kết luận

...
...

tử= STT của ngun tố trong
bảng tuần hồn

2. Chu kì

- Chu kì là dãy các nguyên tố:

+ Có cùng số lớp e.

+ Sắp xếp theo chiều điện tích
hạt nhân tăng dần.

- STT của chu kì = số lớp e
3. Nhóm

- Nhóm gồm các nguyên tố mà
nguyên tử của chúng có số e
lớp ngồi cùng bằng nhau và
do đó có tính chất tương tự
nhau được xếp thành cột theo
chiều tăng của điện tích hạt
nhân nguyên tử.

- STT của nhóm = số e lớp
ngồi cùng của ngun tử.
Hoạt động 3. Luyện tập : (10’)

-Phương pháp: vấn đáp gợi mở, luyện tập
-Kĩ thuật: đặt câu hỏi, trình bày 1 phút
-Hình thức tổ chức: hđ cá nhân

-Định hướng NL, PC: năng lực vận dụng, PC nhân ái
Yêu cầu hs hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi:

Bài tập: cho các nguyên tố có STT là 15, 14, 20 trong BHTTH. Hãy cho
biết:

1. vị trí nguyên tố trong BHTTH:
+ Số thứ tự, tên ngun tố, kí hiệu
+ Chu kì

+ Nhóm

2. Đặc điểm về cấu tạo nguyên tử của nguyên tố:
- Điện tích hạt nhân

- Số electron
- Số lớp electron

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Yêu cầu hs hoạt động nhóm xây dựng sơ đồ sự biến đổi trong bảng hệ 
thống tuần hồn

Hoạt động 4. Hoạt động vận dụng 5p
- Trình bày cấu tạo BTH

- Làm bài tập sau: cho các nguyên tố có số hiệu nguyên tử là 16, 19 trong
bảng tuần hồn, hãy cho biết:

1/ Vị trí của các ngun tố trong bảng tuần hồn: STT, tên ngun tố, kí
hiệu hóa học, ngun tử khối, chu kì.

2/ đặc điểm cấu tạo nguyên tử: điện tích hạt nhân, số p trong hạt nhân, số e.
Hoạt động 5. Hoạt động tìm tịi, mở rộng: 4p

- Về nhà học bài: Dựa vào bảng TH các nguyên tố
- BTVN: 1, 2, 3 SGK trang 101

- Chuẩn bị bài sau: Sơ lược bảng TH các NTHH tiếp
- Tìm hiểu thêm về nguyên tắc xây dựng bảng HTTH
4. Hướng dẫn học sinh học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: 1’

- Về nhà học bài: Dựa vào bảng TH các nguyên tố
- BTVN: 1, 3 SGK trang 101

- Chuẩn bị bài sau: Sơ lược bảng TH các NTHH tiếp
E. Rút kinh nghiệm:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

4. Củng cố (3 phút)

- Làm bài tập 2 sgk T101
- Đọc “ghi nhớ” sgk

5. Hướng dẫn học sinh học ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: ((1 phút)
- Làm bài tập sgk

- Ôn lại kiến thức chương III
E. Rút kinh nghiệm

...
.

</div>