BÀI 21: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHÔNG BỊ ĂN MÒN

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i>Ngày soạn: </i>

<i>Ngày giảng: 9D1:</i> <i>9D2:</i>

<i><b>Tiết 26</b></i>
<b> BÀI 21: SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI</b>

<b>VÀ BẢO VỆ KIM LOẠI KHƠNG BỊ ĂN MỊN</b>
<b>A. Mục tiêu</b>

<b>1. Về kiến thức: Biết được</b>

- Khái niệm về sự ăn mòn kim loại và một số yếu tố ảnh hưởng đến sự ăn
mòn k.loại.

- Cách bảo vệ kim loại khơng bị ăn mịn
<b>2. Về kĩ năng:</b>

- Quan sát một số thí nghiệm và rút ra nhận xét về một số yếu tố ảnh
hưởng đến sự ăn mòn kim loại.

- Nhận biết được hiện tượng ăn mòn kim loại trong thực tế.

- Vận dụng kiến thức để bảo vệ một số đồ vật bằng kim loại trong gia
đình.

<b>3. Về tư duy:</b>

- Rèn khả năng quan sát, dự đoán và suy luận hợp lí về sự ăn mịn kim loại
và các biện pháp bảo vệ kim loại khơng bị ăn mịn.

- Rèn khả năng diễn đạt chính xác, rõ ràng ý tưởng của bản thân và hiểu
được ý tưởng của người khác.

- Rèn khả năng tư duy linh hoạt, độc lập và sáng tạo.
- Rèn khả năng so sánh và khái qt hóa.

<b>4. Về thái độ và tình cảm:</b>

<b>- Có ý thức hợp tác và trân trọng thành quả lao động của mình và của</b>
người

khác.

<b>- u thích học tập bộ mơn và tự tin trong học tập.</b>

<b>- Học sinh biết được ngun nhân phá hủy các đồ vật, cơng trình xây</b>
<b>dựng bằng kim loại từ đó có trách nhiệm tuyên truyền, hợp tác dùng cộng</b>
<b>đồng bảo vệ các đồ vật, công trình bằng kim loại.</b>

<b>5. Định hướng phát triển năng lực:</b>

* Năng lực chung: Năng lực giao tiếp, năng lực tự học, năng lực hợp tác.
*Năng lực riêng: Năng lực sử dụng ngơn ngữ hóa học, năng lực thực hành
hóa học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức hóa học
vào thực tiễn.

<b>B. Chuẩn bị của GV và HS</b>
<b> 1. Giáo viên:</b>

- Một đinh sắt gỉ, miếng sắt bị gỉ hoặc con dao bị gỉ.

<b>2. Học sinh:</b>

- Làm thí nghiệm theo dõi tại phịng thí nghiệm như SGK. Quan sát và
theo dõi thí nghiệm trong một tuần.

<b>C. Phương pháp:</b>

Phương pháp chủ đạo trong bài là thảo luận nhóm, quan sát thí nghiệm
trực quan và thảo luận phát hiện kiến thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Tiến trình giờ dạy – giáo dục </b>
<b>1. Ổn định lớp: 1’</b>

<b>2. Kiểm tra bài cũ: 5’</b>

HS: Thế nào là hợp kim? So sánh thành phần tính chất và ứng dụng của gang và
thép?

<b>HS: Nguyên liệu, nguyên tắc sản xuất gang, viết các ptpư hoá học minh hoạ3.</b>
<b>Giảng bài mới: </b>

<i><b>* Mở bài: GV mở bài như SGK.</b></i>

<b>Hoạt động 1: Thế nào là sự ăn mòn kim loại ? 13’</b>

- Mục tiêu: Học sinh hiểu thế nào là sự ăn mòn kim loại, nguyên nhân dẫn đến
kim loại bị ăn mòn.

- Tài liệu tham khảo và phương tiện: Sgk, sgv, máy tính, máy chiếu...
- Hình thức tổ chức: dạy học phân hóa

- Phương pháp dạy học: phương pháp thuyết trình, đàm thoại, trực quan,
phương pháp dạy học theo nhóm, phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật giao nhiệm vụ, kĩ thuật đặt câu
hỏi, ....

<b>Hoạt động của GV-HS</b> <b>Nội dung </b>

* GV đưa ra các yêu cầu
lên bảng:

- Quan sát mẫu vật,
tranh ảnh: vỏ tàu bị gỉ,
miếng sắt hay con dao bị
gỉ, dùng tay bẻ miếng sắt
bị gỉ, chú ý tìm hiểu và
nêu:

- Sự thay đổi về ánh
kim, tính dẻo của các đồ
dùng bị gỉ so với lúc
đầu.

- Giải thích ngun nhân
mà những đồ dùng đó bị
gỉ?

- Sự phá huỷ đó dẫn đến
hậu quả gì?

=> u cầu các HS tiến
hành thảo luận nhóm.
<i>- Tiến hành thảo luận</i>
<i>nhóm, quan sát và thử</i>
<i>tính chất của mẫu vật,</i>
<i>tham khảo thông tin</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>trong SGK, tìm phương</i>
<i>án trả lời các câu hỏi</i>
<i>của GV.</i>

Sau khi HS thảo luận
xong (trong 2 phút), GV
gọi các nhóm báo cáo
KQ theo thứ tự như sau:
- Nhóm 1: sự thay đổi về
tính chất của KL khi đã
bị gỉ?

- Nhóm 2: nhận xét.
<i>- Nhóm 1,2: Gỉ sắt màu</i>
<i>nâu, khơng có ánh kim,</i>
<i>giịn, xốp, dễ bị bẻ gãy,</i>
<i>khơng cịn tính chất của</i>
<i>KL.</i>

- Nhóm 3: Giải thích
ngun nhân.

- Nhóm 4: nhận xét

<i>- Nhóm 3,4: Nguyên</i>
<i>nhân là do sắt tác dụng</i>
<i>với các chất trong môi</i>
<i>trường (oxi ; muối ;</i>
<i>axit ....)</i>

- Nhóm 5: hậu quả của
việc KL bị gỉ?

- Nhóm 6: nhận xét.
<i>- Nhóm 5,6: Kim loại bị</i>
<i>gỉ dẫn đến phá huỷ KL,</i>
<i>đồ dùng bằng KL bị</i>
<i>hỏng.</i>

* Từ đó, hãy tổng hợp
lại thành khái niệm về sự
ăn mòn KL? ( Phần này
GV chỉ cần gọi một cá
nhân HS , và một HS
khác nhắc lại, nếu muốn)
<i>=> Tổng hợp thành khái</i>
<i>niệm về sự ăn mòn KL.</i>
………
………
………

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

………
………

………

<b>Hoạt động 2: Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự ăn mòn KL ?15’</b>
- Mục tiêu: Học sinh nắm được nguyên nhân kim loại bị ăn mòn thơng qua
quan sát thí nghiệm, nhận xét, rút ra được kết luận về ảnh hưởng của các chất
trong môi trường.

- Tài liệu tham khảo và phương tiện: Sgk, sgv, dụng cụ, hóa chất thí nghiệm...
- Hình thức tổ chức: dạy học phân hóa...

- Phương pháp dạy học: phương pháp thuyết trình, đàm thoại, phương pháp
dạy học theo nhóm, phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi, ....

<b>Hoạt động của GV-HS</b> <b>Nội dung </b>

GV: Yêu cầu HS quan
sát thí nghiệm đã làm
trước ở nhà, quan sát
thí nghiệm GV chuẩn
bị, nêu nhận xét?
- Hiện tượng:

- Ố.N: (đinh sắt trong
kh.khí khơ) khơng bị
ăn mịn.

- Ố.N 2: (đinh sắt
trong nước có hồ

tan khí oxi) đinh sắt
bị ăn mịn chậm.
- Ố.N 3: (đinh sắt
trong dung dịch muối
ăn) bị ăn mòn nhanh
- Ố.N 4: (đinh sắt trong

nước cất) khơng bị ăn
mịn.

? Mục đích của việc
cho CaO vào đáy Ô.N
1?

- Cho CaO vào đáy
ống nghiệm để hút
ẩm, nhằm mục đích
tạo mơi trường
khơng khí khơ,
khơng có hơi
nước. ? Mục đích
của việc cho một
lớp dầu ăn vào ÔN

<i><b>II/ Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự ăn mòn</b></i>
<i><b>KL</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

4?

- Cho dầu ăn vào ống

nghiệm đựng nước,
dầu ăn không tan, nổi
lên trên bề mặt, ngăn
không cho khơng khí
tiếp xúc với nước,
nhằm mục đích tạo
mơi trường nước
khơng có khơng khí .
? Sự khác biệt về
thành phần môi
trường trong ống 2
và 3 so với ống 1
và 4?

- Trong ống n0 2 và 3:

mơi trường nước có
khơng khí, ống n0 1 :

có khơng khí mà
khơng có nước, ống n0

4 : có nước mà khơng
có khơng khí.

? Điều kiện cần để KL
có thể bị ăn mịn?

- Phải có đủ cả nước và
khơng khí.

- GV: trong các ống
nghiệm 2 và 3, ống
nghiệm số 3 đinh sắt bị
ăn mịn nhanh hơn,
chứng tỏ là trong mơi
trường có muối, KL sẽ
bị ăn mịn nhanh hơn.
? Ngồi ra, em hãy nêu
thêm môi trường khác
mà KL cũng bị ăn mịn
nhanh hơn nước có hịa
tan khơng khí?

- Môi trường axit,…
? VD ?

- GV thành phần MT
ảnh hưởng đến tốc độ
lên sự ăn mòn KL.
? Kết luận về sự ảnh
hưởng của thành phần
môi trường lên sự ăn
mịn KL?

* KL có bị ăn mịn hay khơng, tốc độ ăn mịn nhanh
hay chậm là phụ thuộc vào thành phần của mơi
trường mà nó tiếp xúc.

<b>2/ Ảnh hưởng của nhiệt độ:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

→ HS nêu kết luận về
ảnh hưởng của thành
phần MT lên sự ăn mòn
KL.

? Bằng hiểu biết thực tế,
em hãy nhận xét: đồ
dùng bằng KL để ở nơi
có nhiệt độ cao, so với
nơi có nhiệt độ thấp, có
bị ăn mịn nhanh hõn
khơng? Hãy lấy ví dụ?
- Nhận xét thông qua
thực tế, đồ dùng KL để ở
nơi có nhiệt độ cao sẽ bị
ăn mịn nhanh hơn ở nơi
nhiệt độ thấp (VD: thanh
sắt làm ghi lị than bị oxi
hóa nhanh hơn thanh sắt
để ở nơi thoáng mát;
xoong, nồi thường dùng
để đun nấu sẽ nhanh bị
oxi hóa hơn).

? Ảnh hưởng của nhiệt
độ lên sự ăn mịn KL?
? Mơi trường khí hậu
ảnh hưởng như thế nào
đến sự ăn mòn kim loại?

- Lượng CO2 do các nhà

máy công nghiệp thải ra
khí đã làm nhiệt độ trái
đất tăng lên đáng kể, đó
là tác nhân gây lên hiện
tượng ăn mịn các cơng
trình xây dựng đang thi
công...

- Mưa axit gây làm
hiện tượng ăn mịn
hóa học cũng tăng
lên đáng kể...

- Khi hiện tượng ăn
mòn tăng gây ảnh
hưởng không nhỏ đến
đời sống kinh tế và
mơi trường khí hậu,
nguồn nước...

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

pháp hạn chế sự
BĐKH gây lên ăn
mịn hóa học đó?

- Trồng cây, xử lý khí
thải...

? Trách nhiệm của bản

thân?

-Tuyên truyền…, hợp
tác….

………
………
………
………
………
………

<b>Hoạt động 3: Làm thế nào để bảo vệ các đồ vật bằng KL</b>
<b>khơng bị ăn mịn? 5’</b>

* Mục tiêu: Học sinh nắm được các cách bảo vệ kim loại. ứng dụng bảo vệ kim
loại trong cuộc sống.

- Tài liệu tham khảo và phương tiện: Sgk, sgv, máy tính, máy chiếu...
- Hình thức tổ chức: dạy học phân hóa, dạy học theo tình huống

- Phương pháp dạy học: phương pháp thuyết trình, đàm thoại, trực quan, làm
mẫu, phương pháp dạy học theo nhóm, phương pháp nghiên cứu trường hợp
điển hình, phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề.

- Kĩ thuật dạy học: kĩ thuật chia nhóm, kĩ thuật giao nhiệm vụ, kĩ thuật đặt câu
hỏi, ....

<b>Hoạt động</b>
<b>của GV và</b>

<b>HS</b> <b>Nội dung</b>

* Hoạt động nhóm (2’):
- Phát phiếu học tập cho
6 nhóm, đại diện mỗi
nhóm

trình bày, nhóm khác
nhận xét và bổ sung.
1/ Nhóm 1: Có những
biện pháp nào để bảo vệ
KL khơng bị ăn mịn?
2/ Nhóm 2: Cơ sở khoa
học của biện pháp ngăn
không cho KL tiếp xúc
với mơi trường?

3/ Nhóm 3: Sơn và mạ có
gì khác nhau?

<b>III/ Làm thế nào để bảo </b>
<b>vệ</b>

<b>các đồ vật bằng kim loại</b>
<b>khơng bị ăn mịn?</b>

1. Ngăn khơng cho KL
tiếp

xúc với môi trường
- Phủ lên bề mặt KL một
lớp bảo vệ: sơn, mạ, bôi
dầu mỡ...

- Để đồ vật nơi khơ ráo,
lau

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

4/ Nhóm 4: nêu ví dụ 1 số
đồ dùng bằng KL được
sơn, mạ, tráng men, bơi
dầu mỡ?

5/ Nhóm 5: Bản thân em
có thể làm gì để bảo quản
đồ dùng KL ở gia đình
được bền hơn?

6/ Nhóm 6: Nêu ví dụ về
chế tạo hợp kim ít bị ăn
mịn?

? Hãy nêu biện pháp bảo
vệ KL khỏi bị ăn mòn mà
em biết? Giải thích cơ sở
khoa học của các biện
pháp đó?

- GV nhận xét và đánh
giá hoạt động học tập của

HS.

? Em làm thế nào để hạn
chế các đồ dùng của bản
thân và gia đình bị ăn
mòn ?

? Trách nhiệm của em ?
-Tuyên truyền…, hợp tác
….

………
……….
………
………
………
………

2/ Chế tạo hợp kim ít bị
ăn

mịn.

VD: thép không gỉ (inox)

<i><b>4. Củng cố:(5’).</b></i>

4.1. GV đặt câu hỏi: Qua bài học này, em thu nhận được những nội dung KT
nào?

4.2. GV treo bảng phụ BT sau:

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại tơn như: tơn lạnh, tơn màu, tơn
giả ngói...Tuy nhiên chúng đều được làm từ sắt. Theo bạn, tại sao những
tấm tôn này lại lâu bị gỉ ?

4.3. GV phát phiếu học tập cho các nhóm, BT trắc nghiệm:
<b>5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà và chuẩn bị bài học sau: 1’</b>
- Y/c HS làm BT 1, 2, 3, 4 (SGK)

- Đọc phần " Em có biết"

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>

<!--links-->