THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY T

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TƯ VẤN ĐẦU TƯ VÀ
THIẾT KẾ XÂY DỰNG
I. Đặc điểm và tình hình chung của công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng
Hà Nội
1. Qúa trình hình thành và phát triển
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng là doanh nghiệp nhà nước trực
thuộc tổng công ty xây dựng Hà Nội, được thành lập theo quyết định số
150A/BXD/TCLĐ ngày 26/03/1993 của bộ trưởng bộ xây dựng trên cơ sở sát
nhập ban quản lý dự án số 1, trung tâm kinh tế kỹ thuật xây dựng, trung tâm
khoa học ứng dụng và khảo sát thiết kế, xí nghiệp thi công xây lắp thực
nghiệm nội ngoại thất.
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Hà Nội được nhà nước và tổng công ty
giao vốn, tài nguyên đất đai và các nguồn khác, có trách nhiệm sử dụng hiệu quả,
bảo toàn và phát triển vốn được giao bằng cách bổ xung từ kết quả hoạt động sản
xuất kinh doanh.
Công ty được hình thành và phát triển trong điều kiện đất nước đã và đang
bước sang nền kinh tế mới “ Nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Mặc dù tuổi đời hoạt động của công ty còn rất
trẻ song trong suốt thời gian qua kể từ khi thành lập đến nay, công ty đã có những
cố gắng rất lớn và không ngừng phát triển nhằm đáp ứng được yêu cầu trong công
cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Hiện nay trụ sở chính của công ty đặt tại 38 Phương Mai- Đống Đa- Hà Nội,
văn phòng tư vấn đặt tại 57 Quang Trung- Hai Bà Trưng- Hà Nội. Công ty được
cấp lại giấy phép kinh doanh ngày 25/12/1996 mang số hiệu: OR:0104- 02- 00-01-
142. Lĩnh vực hoạt động của công ty bao gồm các ngành nghề chủ yếu sau: Tư vấn
đầu tư ,khảo sát và thiết kế các công trình công nghiệp và dân dụng, thi công xây
lắp, trang trí nội ngoại thất.
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng hiện tại có đội ngũ biên chế chính
thức là 165 cán bộ công nhân viên.
Để thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, công ty thường xuyên sử dụng

một đội ngũ công tác viên thông qua hợp đồng lao động ngắn hạn. Mục tiêu hoạt
động của công ty là chuyên tư vấn thiết kế, thi công xây lắp, giám sát các công
trình, cơ sở hạ tầng, các công trình dân dụng và công nghiệp… trong phạm vi chức
năng hoạt động được bộ xây dựng cho phép kinh doanh.
Với đội ngũ cán bộ của công ty được đào tạo chính quy ở các trường đại học
trong và ngoài nước, đã qua kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm công tác kết hợp với
việc đổi mới, phát triển khoa học kỹ thuật và công nghệ, lực lượng công nhân được
đào tạo ở các trường đào tạo công nhân kỹ thuật của bộ và công ty. Trong những
năm gần đây, để đáp ứng yêu cầu của ngành xây dựng, công ty đã mạnh dạn đầu tư
thêm máy móc thiết bị phục vụ cho quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp, đặc biệt quan tâm đến đầu tư máy móc thiết bị cho xí nghiệp thi
công xây lắp nội ngoại thất như : máy kéo uốn mẫu ximăng 500 kg kiểu L16, máy
nén ba trục Italia, máy nén 50T Controls kiểu N19…
Thực tế cho thấy, hoạt động trong cơ chế thị trường có sự điều tiết vĩ mô của
nhà nước, đồng thời chịu sự chi phối của các quy luật khách quan của nền kinh tế
thị trường như quy luật gía trị, quy luật cạnh tranh…đã buộc các doanh nghiệp sản
xuất phải hết sức quan tâm đến việc giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Đối với
công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng cũng vậy, sự nỗ lực cố gắng của cán bộ
công nhân viên toàn công ty trong những năm gần đây đã góp một phần không nhỏ
cho ngân sách nhà nước, đồng thời góp phần nâng cao đời sống cho cán bộ công
nhân viên toàn công ty.
Sau đây là một số chỉ tiêu kinh tế mà công ty đã đạt đợc qua một số năm
gần đây:
Bảng một số chỉ tiêu kết quả sản xuất kinh doanh của công ty tư vấn đầu tư
và thiết kế xây dựng Hà Nội.
Đơn vị tính: Tỷ đồng
Số TT Chỉ tiêu Năm 2000 2001
So sánh
Mức %
1. Doanh thu thuần 5.383 8.509 3.126 + 58%

2. Giá vốn 4.780 7.795 3.015 + 63%
3. Chi phí quản lý doanh nghiệp 603 714 111 + 18%
4. Lợi nhuận hoạt động kinh doanh 210 315 105 + 50
5. Lợi nhuận hoạt động tài chính
6. 6 Lợi nhuận hoạt động bất thường
7. Nộp ngân sách 385 412 271 7%
8. Lợi nhuận sau thuế 143 214 + 71 49%
2. Đặc điểm tổ chức sản xuất
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Hà Nội là một doanh nghiệp
nhà nước hạch toán độc lập và có tư cách pháp nhân. Công ty chịu sự
kiểm tra và giám sát, quản lý về mặt tài chính của tổng công ty và cục
quản lý vốn tài sản doanh nghiệp thành phố Hà Nội. Công ty có các xí
nghiệp với các đội sản xuất phụ thuộc văn phòng công ty. Cơ cấu sản
xuất của công ty gồm 4 xí nghiệp thành viên, mỗi xí nghiệp có chức năng
và nhiệm vụ khác nhau, cụ thể:
- Trung tâm dự án và lập hồ sơ dự thầu: thực hiện việc lập dự án đầu tư, tư
vấn đấu thầu, xây dựng và thẩm định dự án đầu tư, thẩm định thiết kế kỹ thuật và
tổng dự toán.
- Xí nghiệp thiết kế: tổ chức thực hiện thiết kế quy hoạch, thiết kế kỹ thuật
xây dựng
- Xí nghiệp khảo sát đo đạc và kiểm định chất lượng: tiến hành khảo sát đo
đạc và kiểm định chất lượng xây dựng trước khi bàn giao cho bên A
- Xí nghiệp thi công và thực nghiệm nội ngoại thất: có chức năng tổ chức và
triển khai thi công thực nghiệm nội ngoại thất và giám sát kỹ thuật các công trình
theo sự phân công của công ty, thi công công trình theo đúng quy trình, quy phạm
của nhà nước đã ban hành.
Các xí nghiệp trên được công ty giao các chỉ tiêu kinh tế và phân công hạch
toán. Kế toán ở các xí nghiệp (mỗi xí nghiệp chỉ có một kế toán) chỉ có nhiệm vụ
tổng hợp các số liệu, các chứng từ ban đầu (phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, bảng
kê…) cuối tháng gửi về phòng kế toán của công ty để công ty tổng hợp và lập báo

cáo tài chính.
Do sản phẩm của công ty nói riêng cũng như sản phẩm của ngành xây dựng
nói chung mang tính đơn chiếc nên phơng thức của công ty là theo đơn đặt hàng
sau khi nhận thầu. Công ty áp dụng rộng rãi cơ chế khoán đối với tất cả các hạng
mục công trình mà công ty nhận thâù thi công cho xí nghiệp trực thuộc công ty với
nguyên tắc đảm bảo hiệu quả kinh tế, chất lượng, tiến độ và an toàn lao động.
Các hình thức giao khoán đó là:
- Hình thức giao khoán chi phí trực tiếp: khoán chi phí trực tiếp bao gồm chi
phí vật liệu, chi phí nhân công, chi phí sử dụng máy, căn cứ dự toán công trình và
chi phí phát sinh được bên A chấp nhận thanh toán cho công ty.
+ Xí nghiệp được hưởng 98% giá trị trực tiếp, xí nghiệp được tự chủ trong
việc sử dụng nhân lực, vật tư, xe máy thi công. Xí nghiệp được công ty hỗ trợ về
vốn lưu động trong định mức và vốn vay ngân hàng, các chi phí về bảo hiểm xã
hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm lao động.
+Xí nghiệp được thực hiện khoán gọn sau khi trừ chi phí, nếu lãi xí nghiệp
được hưởng 68% khoản lãi, công ty giữ lại 32%.
- Hình thức khoán gọn nhân công: khoán gọn chi phí nhân công là khoán trọn
gói 100% phần nhân công. Căn cứ vào vào dự toán công trình gồm cả chi phí phát
sinh được bên A chấp nhận thanh toán cho công ty. Xí nghiệp được chủ động sử
dụng nhân lực của công ty hoặc lao động thuê ngoài (nếu được phép của công ty).
Xí nghiệp phải nộp nghĩa vụ đối với công ty để công ty nộp nghĩa vụ với nhà nước.
- Hình thức khoán gọn giá trị dự toán: là hình thức khoán tổng dự toán công
trình ký được với chủ đầu tư. Công ty sẽ thanh toán cho xí nghiệp khi kết thúc
công trình bằng giá trị quyết toán thu được với chủ đầu tư.
+Công ty giữ lại 15% để chi phí cho bộ máy quản lý của mình và làm nghĩa
vụ đối với nhà nước và cấp trên, bảo toàn và phát triển mở rộng sản xuất kinh
doanh. Trong đó xí nghiệp phải nộp các khoản: lãi xuất tiền vay ngân hàng và lãi
xuất quá hạn (nếu có).
+Nếu đội sử dụng máy thi công thì phải nộp tiền thuê theo đơn giá ca máy
của nhà nước quy định và khoản chênh lệch tiền lương thực tế với lương thợ điều

khiển trong giá ca máy, bảo đảm tính điều hoà về thu nhập giữa các công nhân
tham gia thi công trong cùng công trình.
+ Bảo hiểm xã hôị người lao động nộp theo TT-19-BLĐTBXH.
+ Công ty nghiêm cấm các xí nghiệp dùng xe máy vật tư, nhân lực của công ty
để thi công công trình ngoài mà không có sự đồng ý của lãnh đạo công ty.
Như vậy tuỳ theo tính chất đặc điểm của từng công trình ký được mà công
ty áp dụng các hình thức giao khoán cho xí nghiệp phù hợp với yêu cầu quản lý
của công ty
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Hà Nội
Trung tâm dự án và lập hồ sơ thầu Xí nghiệp thi công thực nghiệm nội ngoại thấtXí nghiệp khảo sát đo đạc và kiểm định CLXDXí nghiệp thiết kế
Có thể khái quát sơ đồ cơ cấu tổ chức sản xuất ở công ty như sau:


Với đặc điểm riêng có của ngành xây dựng, sản phẩm của công ty mang tính
đơn chiếc, thời gian sản xuất lâu dài, sản phẩm cố định tại nơi sản xuất, do vậy các
điều kiện khác như lao động (các cán bộ kỹ thuật, đội trưởng, đội phó), thiết bị
máy móc phải di chuyển đến địa điểm đặt sản phẩm. Tại mỗi công trường xây
dựng thông thường có khoảng 20 cán bộ quản lý và cán bộ kỹ thuật là lao động chủ
chốt của công ty, số trực tiếp thi công khoảng 60-110 người (tuỳ thuộc vào quy mô
của công trình và tuỳ thuộc vào từng phần việc mà số lao động trực tiếp này có thể
tăng giảm trong quá trình thi công). Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng có
phạm vi hoạt động trong cả nước, do vậy sản phẩm của công ty cũng được thực
hiện ở nhiều địa điểm khác nhau. Cho nên để giảm đến mức thấp nhất các chi phí
như chi phí đi lại, sinh hoạt… công ty đã tận dụng triệt để lực lượng lao động tại
địa phương nơi đặt sản phẩm để góp phần tăng lợi nhuận cho công ty.
Thực hiện phương châm đa dạng hoá sản phẩm, công ty vừa có chức năng
xây lắp thi công nội ngoại thất, vừa có chức năng tư vấn thiết kế, khảo sát địa chất.
Trong đó chức năng thi công xây lắp nội ngoại thất là chức năng chính của công ty.
Có thể khái quát chức năng này theo sơ đồ sau:
Công tác chuẩn bị

Tổ chức thi công
Kết thúc quá trình thi công
Thu dọn mặt bằngKhảo sát đo đạcNhân lựcKho bãi vật tư: xi măng, sắt thép cát đá…
Phần nền móngPhần thân bao chePhần hoàn thiện
Kiểm tra nghiệm thuQuyết toán A-B về khối lượng sản phẩm hoàn thành (công trình hoặc hạng mục công trình)Bàn giao
3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý
Để phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, bộ máy quản lý của
công ty được bố trí như sau:
* ở bộ phận lãnh đạo công ty:
Xây lắp
thi
công
thực
nghiệm
nội và
ngoại
thất
- Giám đốc: là ngời điều hành phụ trách chung tất cả các hoạt động sản xuất
kinh doanh của các bộ phận sản xuất và các bộ phận khác.
- Phó giám đốc: đề xuất những phương án trong việc quản lý chất lượng công
nghệ và trang bị kỹ thuật hợp lý nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm theo
đúng dự toán. Đồng thời lập kế hoạch dự toán các công trình chuẩn bị các
hợp đồng kinh tế trình giám đốc
- Kế toán trưởng: có chức năng tham mưu cho giám đốc về các chiến lược
kinh tế tài chính của công ty, là người chỉ đạo trực tiếp công tác kế toán
thống kê, thông tin kinh tế ở công ty.
* Các phòng chức năng:
- Phòng tổ chức lao động- thanh tra bảo vệ- hành chính: Được đặt dưới sự chỉ
đạo của phó giám đốc, là phòng chuyên môn tổ chức triển khai chỉ đạo về
các mặt công tác: tổ chức lao động, thanh tra bảo vệ công tác hành chính,

quản trị, xây dựng các mô hình sản xuất kinh doanh tại các xí nghiệp cũng
như các phòng ban khác trong công ty thông qua các công tác tổ chức, bố trí
lao động cũng như chính sách ưu đãi, thưởng phạt đối với người lao động
nhằm quản lý về mặt hành chính toàn công ty.
- Phòng kế hoạch đầu tư: có nhiệm vụ tham mưu giúp việc cho giám đốc triển
khai trong lĩnh vực kế hoạch đầu tư và liên doanh, liên kết, triển khai chỉ đạo
về mặt tiếp thị và kinh tế, thực hiện việc lập kế hoạch và tổ chức việc thu
mua, cung cấp vật tư.
- Phòng tài chính kế toán: chịu sự giám sát của kế toán trưởng, có chức năng
tham mưu cho lãnh đạo tổ chức, triển khai thực hiện toàn bộ công tác tài
chính kế toán, thông tin kinh tế và hạch toán kinh tế trong toàn công ty.
Đồng thời kiểm tra giám sát mọi hoạt động tài chính của công ty theo pháp
luật, thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho lãnh đạo về công tác tài vụ, kế toán và
tình hình luân chuyển vốn của công ty.
- Phòng quản lý kỹ thuật và thẩm định dự án: có chức năng tư vấn cho giám
đốc về công tác quản lý kỹ thuật liên quan đến lập dự án và thiết kế theo
đúng quy trình, quy phạm kỹ thuật của ngành và của nhà nước. Thực hiện
việc kiểm tra, kiểm soát và lưu trữ các hồ sơ thiết kế thẩm định dự án và
thiết kế kỹ thuật các công trình có quy mô theo giấy phép kinh doanh của
công ty.
Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý ở công ty (sơ đồ 7)
4. Tổ chức công tác kế toán của công ty.
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Hà Nội có bốn xí nghiệp thành
viên, mỗi xí nghiệp thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh mang nét riêng biệt
song vẫn đảm bảo chuyên môn hoá cao trong từng lĩnh vực, đảm bảo mối liên kết
hỗ trợ cho nhau không những phát huy khả năng tiềm tàng trong công ty mà còn
đảm bảo tính thống nhất chung cho cả công ty trong việc đa dạng hoá sản phẩm.
Chính bởi vậy các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong tháng rất nhiều và phong phú,
tình hình nhập xuất vật liệu(cát, sỏi, ximăng, sắt thép…) phục vụ cho việc thi công
các công trình diễn ra tương đối thường xuyên. Vì vậy để phản ánh chính xác, kịp

thời các hoạt động của công ty, công ty đã hạch toán theo từng tháng (kỳ kế toán là
một tháng) và sử dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán hàng tồn
kho
Có thể nói việc tổ chức công tác kế toán không những được nhìn nhận ở trạng
thái tĩnh mà còn phải xem xét ở trạng thái động nhất là trong điều kiện kinh tế thị
trường khi mà các nhân tố ảnh hưởng đến việc tổ chức công tác kế toán cũng luôn
luôn ở trạng thái vận động. Nắm bắt được điều đó nên hiện nay hình thức tổ chức
công tác kế toán mà công ty đang áp dụng là hình thức tổ chức công tác kế toán tập
trung nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý tại doanh nghiệp, phát huy vai trò, chức năng
và thực hiện tốt nhiệm vụ kế toán ở toàn công ty.
Do bộ máy quản lý của công ty có đặc điểm vừa quản lý bốn xí nghiệp thành
viên vừa quản lý công ty, trong đó xí nghiệp thiết kế nằm ngay tại công ty nên mọi
nghiệp vụ kinh tế của xí nghiệp này do phòng kế toán công ty thực hiện hạch toán.
còn ba xí nghiệp khác: xí nghiệp thi công thực nghiệm nội ngoại thất; xí nghiệp
khảo sát, đo đạc và kiểm định chất lượng xây dựng; trung tâm dự án và lập hồ sơ
thầu nằm tách riêng với văn phòng công ty nên được công ty phân cấp hạch toán
các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại các xí nghiệp( mỗi xí nghiệp có nhân viên kinh
tế). Cuối tháng nhân viên kinh tế ở các xí nghiệp tổng hợp và nộp chứng từ cho
phòng kế toán công ty để phòng kế toán tổng hợp số liệu chung và lập báo cáo kế
toán định kỳ.
Với hình thức tổ chức như trên, các xí nghiệp phụ thuộc được phân cấp quản
lý ở các mức độ khác nhau cho nên loại hình tổ chức công tác kế toán tập trung áp
dụng ở công ty đã tạo điều kiện cho kế toán gắn với các hoạt động ở công ty, kiểm
tra giám sát các hoạt động một cách chặt chẽ, có hiệu quả và phù hợp với quy mô
của công ty.
Biên chế tại phòng tài chính kế toán cần có 6 người nhưng hiện tại chỉ có 5
người, và được phân công như sau:
- Kế toán trưởng: chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy kế toán của công ty, tổ
chức vận dụng các chính sách chế độ về tài chính kế toán, tham mưu cho
giám đốc và chỉ đạo thực hiện các chỉ thị của giám đốc về các vấn đề có liên

quan đến tài chính, thực hiện các công việc về:
+ Kiểm tra chứng từ gốc và báo cáo quyết toán vào cuối kỳ hạch toán
+ Tham gia ký kết hợp đồng kinh tế
+ Lập hồ sơ vay vốn trung và dài hạn
- Kế toán tổng hợp kiêm kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm:
làm nhiệm vụ tổng hợp số liệu, lập báo cáo tài chính, tính giá thành sẩn
phẩm, đồng thời có thể thay mặt kế toán trưởng khi kế toán trưởng đi vắng
- Kế toán tiền lương và thanh toán bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn, công
nợ: có nhiệm vụ theo dõi tình hình thanh toán tiền mặt, tiền gửi ngân hàng,
tiền vay và các khoản công nợ giữa công ty với các xí nghiệp và bên ngoài
công ty.
- Kế toán vật liệu, công cụ lao động; có nhiệm vụ theo dõi tình hình nhập,
xuất, tăng, giảm các loại vật tư, công cụ, hàng hoá và giá trị tồn kho.
Như vậy ở công ty có phòng tài chính kế toán còn ở các xí nghiệp có nhân
viên kinh tế. ở phòng kế toán công ty có nhiệm vụ thực hiện hạch toán đầy đủ
theo pháp lệnh kế toán thống kê nhà nước quy định; ở xí nghiệp nhân viên kinh
tế làm nhiệm vụ thu thập và xử lý chứng từ ban đầu rồi gửi về công ty.
Bộ máy kế toán của công ty có thể khái quát (sơ đồ 8)
Công ty tư vấn đầu tư và thiết kế xây dựng Hà Nội là một trong những
công ty trực thuộc Tổng công ty xây dựng Hà Nội. Hàng năm công ty tiến hành
xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi phục vụ nhu cầu của
nhân dân và toàn xã hội. Hiện nay hình thức kế toán mà công ty đang áp dụng là
hình thức kế toán nhật ký chung. Hệ thống tài khoản, hệ thống sổ sách chứng từ đ-
ược áp dụng theo chế độ kế toán quy định hiện hành. Với hình thức nhật ký chung,
hệ thống sổ sách mà công ty đang sử dụng chủ yếu là các sổ cái các tài khoản, sổ
nhật ký chung, các sổ chi tiết theo dõi nhập xuất vật liệu, các sổ chi tiết công nợ…
các chứng từ kế toán sử dụng theo mẫu chứng từ của bộ tài chính quy định như:
phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập kho, hoá đơn kiêm phiếu xuất kho…
Quy trình hạch toán kế toán theo hình thức nhật ký chung được vận dụng ở
công ty (sơ đồ9)