HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM XÂY LẮP Ở XÍ NGHIỆP SÔNG ĐÀ 8.06

hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá
thành sản phẩm xây lắp ở Xí nghiệp Sông Đà 8.06
I. Sự cần thiết phải hoàn thiện
1. Sự cần thiết phải hoàn thiện
Kế toán là khoa học thu nhận xử lý và cung cấp thông tin về tài sản và sự
vận động của tài sản nhằm kiểm tra giám sát toàn bộ hoạt động kế toán tài chính
của đơn vị đó. Thông qua số liệu do bộ phận kế toán tập hợp chi phí sản xuất và
tính giá thành, lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá tình hình thực hiện định mức chi
phí, tiết kiệm chi phí và kế hoạch giá thành sản phẩm. Từ đó đề ra các biện pháp
hữu hiệu kịp thời trong công tác quản lý chi phí giá thành và các quyết định phù
hợp trong quá trình sản xuất kinh doanh. Việc phân tích đánh gía đúng đắn kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh chỉ có thể dựa trên giá thành chính xác. Để giá
thành đợc tính chính xác lại chịu ảnh hởng của kết quả tập hợp chi phí sản xuất.
Do đó tổ chức tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm, xác
định lợng giá trị các yếu tố sản xuất và tính gía thành sản phẩm là cơ sở để xác
định đúng đắn nội dung phạm vi chi phí cấu thành nên giá thành của sản phẩm,
xác định lợng giá trị các yếu tố chi phí đã đợc chuyển hóa vào hiệu quả thực hiện
các biện pháp tổ chức kỹ thuật sản xuất, phát hiện và tìm ra các nguyên nhân dẫn
đến phát sinh chi phí không hợp lý để có biện pháp loại trừ.
Công tác tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm
xây lắp chủ yếu cung cấp thông tin phục vụ cho công tác quản lý, nên nó đóng vai
trò hết sức quan trọng trong công tác quản trị doanh nghiệp. Do vậy sự cần thiết
phải hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẫm
xây lắp đợc xuất phát từ các đặc điểm sau:
Thứ nhất : Do sự phức tạp của hoạt động xây lắp là nghành sản xuất độc lập,
có chức năng xây dựng tái sản cố định phục vụ cho các nghành kinh tế quốc dân,
sản phẩm xây lắp mang tính chất cố định, và đơn chiếc, thời gian thi công dài và
có giá trị lớn, nên việc quản lý về đầu t xây dựng là một quá trình khó khăn phức
tạp, trong đó tiết kiệm chi phí nhằm hạ giá thành sản phẩm là một trong những
mối quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp.
Thứ hai : Xuất phát từ yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán chi phí sản xuất

kinh doanh và tính giá thành sản phẩm, việc tổ chức tốt công tác chi phí và tính
giá thành sản phẩm là một yếu tố thiết yếu.
Thứ ba : Xuất phát thực tế còn tồn tại, tại các doanh nghiệp xây lắp và từ
chế độ kế toán mới ban hành theo quyết định số 165/2002/ QĐ-BTC ngày
31/12/2002 của Bộ trởng Bộ Tài chính. Theo chế độ này chi phí đi vay ghi vào chi
phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ. Do vậy doanh nghiệp cần phải hoàn thiện kế
toán chi phí đi vay này.
2. Nội dung của việc hoàn thiện
Trong quá trình hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh hơn bao giờ hết công
việc đầu tiên của kế toán cũng phải thu thập và xử lý chính xác các khoản chi phí
thực tế phát sinh trong kỳ. Sau khi thu thập xong kế toán xắp xếp chúng vào các
tài khoản chi phí cho phù hợp với công dụng của các loại chi phí này để phục vụ
cho công tác tính giá thành sản phẩm xây lắp đợc đầy đủ và chính xác. Để đáp
ứng yêu cầu quản lý của doanh nghiệp cần tìm tòi vận dụng và hoàn thiện hơn nữa
khi áp dụng chế độ kế toán tài chính hiện hành nh vận dụng phơng pháp hạch toán
chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm cho hợp lý, tổ chức hạch
toán nói chung theo một trình tự nhất định, thống nhất tính toán đầy đủ kịp thời,
cung cấp số liệu một cách khách quan cho việc hạch toán chi phí sản xuất kinh
doanh và tính giá thành sản phẩm xây lắp. Phạm vi chi phí sản xuất kinh doanh chỉ
liên quan đến quá trình thi công công trình, yêu cầu không đợc nhầm lẫn những
khoản chi phí của hoạt động khác vào khoản mục chi phí sản xuất xây lắp. Nh vậy
để công tác kế toán tốt hơn, phù hợp với s phát triển chung thì cần làm rõ một số
nội dung sau :
Trong xí nghiệp bộ máy kế toán cần phải có đội ngũ nhân viên có trình độ
cao, am hiểu luật pháp, quy chế quản lý tài chính về các phần kế toán ban hành
đặc biệt là kế toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm. Cần
hoàn thiện khâu hạch toán ban đầu nhăm mục đích kiểm tra tính hợp lý, hợp pháp
của chứng từ, phát hiện ngăn chặn kịp thời những hiện tợng vi phạm chính sách,
chế độ kế toán tài chính ảnh hởng chung đến giá thành sản phẩm và kết quả kinhh
doanh của công ty.

Khi các chứng từ tập hợp chuyển lên phòng kế toán thì việc tính toán chính
xác xuất nhập nguyên vật liệu, phân loại và phân bổ cho các đối tợng tập hợp chi
phí đó là các công trình hạng mục công trình sao cho hợp lý, tránh tình trạng trùng
lặp làm tăng chi phí. Nh vậy kế toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành
sản phẩm cần cung cấp đợc những số liệu cần thiết, kịp thời và chính xác, đáp ứng
yêu cầu quản lý và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp.
Các chuẩn mực, thông t về kế toán thờng xuyên thay đổi do đó xí nghiệp
cần phải chấp hành đầy đủ các chế độ chính sách Nhà nớc quy định, tổ chức hạch
toán mở sổ sách phù hợp, ghi chép đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đảm bảo
cho hoạt động sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.
3. Nguyên tắc của việc hoàn thiện
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí nói chung và công tác hạch toán
chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm nói riêng Xí nghiệp không
những phải tính toán, xử lý thông tin một cách chính xác đầy đủ mà còn phải đảm
bảo một số nguyên tác hoàn thiện sau :
Công tác hoàn thiện phải phù hợp với chính sách kinh tế tài chính, chế độ kế
toán hiện hành và xét đến hớng phát triển trong tơng lai. Nh vậy đội ngũ nhân viên
trong xí nghiệp phải có trình độ nghiệp vụ cao, luôn luôn cập nhập những thông
tin mới, những thay đổi về chế độ chính sách kế toán của bộ tài chính, có nh vậy
việc hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm mới đảm
bảo một cách chính xác đúng luật pháp, quy chế tài chính. Những cải cách này
phải có khả năng thực thi trong một thời gian dài, tránh sửa đổi bổ sung liên tục
công việc kế toán ảnh hởng đến chất lợng của công tác kế toán và phù hợp khi có
sự thay đổi về chế độ, nghiệp vụ kinh tê trong tơng lai.
Việc hoàn thiện phải phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh
và yêu cầu quản lý của xí nghiệp. Dựa vào đặc điểm sản xuất kinh doanh và quy
trình công nghệ của doanh nghiệp xây lắp, kế toán vân dụng một cách hợp lý hệ
thống tài khoản, căn cứ vào hệ thống tài khoản kế toán, các chế độ thể lệ kế toán
của Nhà nớc, quy mô đặc điểm của quá trình thi công, yêu cầu quản lý để lựa chọn
hình thức kế toán cho phù hợp.

Việc hoàn thiện phải đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Do vậy khi áp dụng
vào thực tiễn, các bổ sung thay đổi này phải thực thi đợc, không gây xáo trộn
nhiều trong hệ thống kế toán chung cũng nh công tác hạch toán chi phí sản xuất
kinh doanh và tính giá thành sản phẩm xây lắp. Phải phù hợp với lối t duy và đợc
mọi ngời chấp nhận dễ dàng khi áp dụng vào thực tiễn.
4. ý nghĩa của việc hoàn thiện
Ngành xây dựng cơ bản có những đặc điểm riêng biệt khác hẳn với những
ngành sản xuất khác chinh sự khác biệt đó đã ảnh hởng rất lớn đến công tác quản
lý và hạch toán trong các doanh nghiệp xây lắp. Nh vậy việc hoàn thiện kế toán
chi phí sản xuất kinh doanh và tính giá thành sản phẩm sẽ giúp cho công tác quản
lý kinh tế phù hợp với đặc điểm của xí nghiệp và tạo cho xí nghiệp có chỗ đứng
vững chắc trên thị trờng, nâng cao thị phần và uy tín trên thị trờng. Vì trong điều
kiện hiện nay các thông tin luôn luôn cập nhật thay đổi mỗi ngày điều này đòi hỏi
các nhà quản lý đặc biệt là đội ngũ nhân viên kế toán phải cung cấp thông tin
chính xác kịp thời để đa ra định hớng, quyết định đúng đắn trong việc sử dụng và
tiết kiệm vốn, nguyên vật liệu, nhân công cũng nh việc tiêu thụ sản phẩm. Từ đó xí
nghiệp sẽ sản xuất ra những sản phẩm với chất lợng tốt giá thành hạ và đem lại
hiệu quả kinh tế cho xí nghiệp.
II. Đánh giá nhận xét chung
1. Đánh giá chung :
Trong điều kiện hiện nay, điều kiện nền kinh tế thị trờng có nhiều sự cạnh
tranh, thách thức đã mang lại rất nhiều cơ hội cho các tổ chức cá nhân tham gia
vào hoạt động SXKD. Trớc những cơ hội thách thức và những đặc điểm riêng của
nền kinh tế thị trờng đó. Doanh nghiệp nào lắm bắt đợc đúng đắn các đặc điểm
cũng nh quy luật của thơng trờng để có chiến lợc kinh doanh phù hợp thì doanh
ngiệp đó sẽ thắng trong cạnh tranh.
Đợc thành lập từ Công ty xây lắp và thi công cơ giới. Trải qua 15 năm xây
dựng và trởng thành với nhiều tên gọi khác nhau, Xí nghiệp Sông đà 8.06 - Công
ty Sông đà 8 đã thờng xuyên đổi mới cách thức quản lý, mở rộng địa bàn hoạt
động và ngành nghề kinh doanh , thành lập nhiều đội công trình hoạt động tại

nhiều tỉnh, địa bàn trong cả nớc. Viếc tổ chức bộ máy quản lý, sự phân công, phân
cấp quản lý phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp đã mang lại
nhiều tác động tích cực cho quá trình sản xuất sản phẩm, mang lại cho Xí nhiệp
một khoản lợi nhuận đáng kế góp phần vào sự phát triển ngày càng thịnh vợng của
Công ty, Tổng công ty. Đồng thời nâng cao đời sống cho cán bộ công nhân viên
của Xí nghiệp cũng nh góp phần tăng ngân sách nhà nớc.
2. Những u điểm:
Ngay những ngày đầu thành lập Xí nghiệp đã áp dụng kế toán quản trị trong
công tác hạch toán kế toán. Hình thức kế toán quản trị đã giúp cho quá trình thu
thập xử lý và cung cấp thông tin về hoạch động sản xuất kinh doanh một cách cụ
thể chính xác giúp lãnh đạo Xí nghiệp trong việc lập ra các kế hoạch điều hành
hợp lý và tổ chức thực hiện các kế hoạch đó chính xác kịp thời. Hiện nay tổ chức
kế toán quản trị trong các doanh nghiệp đang là xu thế chung của Quốc tế. Vì vậy
nó giúp cho Xí nghiệp tăng cờng khả năng hội nhập và nâng cao sức cạnh tranh
trong nền kinh tế thị trờng. Việc sử dụng rộng rãi các số liệu ghi chép hàng ngày
của kế toán tài chính nhằm cụ thể hoá các số liệu một cách chi tiết. Các báo kế
toán quản trị kết hợp với các báo cáo tài chính của các Xí nghiệp thành phần sẽ
giúp cho Công ty có một hệ thống thông tin đầy đủ chính xác về chi phí sản xuất
và giá thành sản phẩm, từ đó có những quyết định , những biện pháp cần thiết cho
việc tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng thêm lợi nhuận cho Xí
nghiệp đồng thời cải thiện đời sống của cán bộ công nhân viên, phát triển đất nớc.
Phòng kế toán của Xí nghiệp gồm năm ngời đợc bố trí gọn nhẹ, với đội ngũ
kế toán có trình độ, có năng lực nhiệt tình và trung thực đã xây dựng đợc hệ thống
sổ sách kế toán, cách thức ghi chép, phơng pháp hạch toán một cách khoa học,
hợp lý phù hợp với yêu cầu, mục đích của chế độ kế toán mới. Tổ chức công tác kế
toán quản trị, kế toán tài chính rõ ràng, khoa học giảm bớt đợc khối lợng công việc
ghi sổ kế toán, đáp ứng đợc đầy đủ thông tin hữu dụng đối với từng yêu cầu quản
lý của công ty và của các đối tợng liên quan khác.
Công tác kế toán đợc trình bày và thực hiện trên máy vi tính đã đợc cài đặt
sẵn trơng trình kế toán mang tên UNESCO - ACCOUNTING của trung tâm công

nghệ thông tin UNESCO giúp cho Xí nghiệp xử lý nhanh, chính xác các chứng từ
kế toán và các sổ liên quan. Nội dung của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh đợc
phản ánh kịp thời vào sổ Nhật ký chung trên máy vi tính giúp cho Xí nghiệp ghi
chép số liệu một cách linh hoạt tiết kiệm thời gian bởi chỉ cần phản ánh đúng nội
dung của nghiệp vụ kinh tế phát sinh qua chứng từ kế toán và sổ Nhật ký chung thì
máy tính sẽ tự động chuyển các số liệu cần thiết và những sổ kế toán liên quan.
Hiện nay xu thế toàn cầu hoá và sự phát triển nh vũ bão của công nghệ thông tin
thì việc tiến hành kế toán trên máy vi tính của Xí nghiệp là hoàn toàn phù hợp.
Quá trình hội nhập kinh tế thúc đẩy cho công tác kế toánđợc kịp thời, chính xác và
điều này có ý nghĩa đặc biệt trong kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm xây lắp.
Hình thức sổ kế toán Nhật ký chung áp dụng cho công tác kế toán tại Xí
nghiệp làm cho việc phản ánh các nghiệp vụ kinh kế phát sinh trở nên rõ ràng, đơn
giản mà vẫn đảm bảo tính chính xác và đầy đủ số liệu. Trọng tâm của hình thức sổ
này là Nhật ký chung, đợc ghi theo trình tự thời gian phát sinh và định khoản các
nghiệp vụ kinh tế. Vì vậy việc sử dụng hình thức kế toán Nhật ký chung cho Xí
nghiệp là hoàn toàn phù hợp với xu thế chung của thời đại, sẽ giúp cho Xí nghiệp
có nhiều cơ hội hơn trong việc tìm kiếm các đối tác kinh doanh trong và ngoài n-
ớc, trong tơng lai.
Kế toán hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên là một quyết
định đúng đắn, bởi vì sản phẩm xây lắp là những công trình có giá trị lớn và thời
gian thi công lâu dài, hơn nữa trong kỳ hạch toán lại phát sinh nhiều công trình, vì
vậy tình hình nhập xuất NVL phải đợc phản ánh thờng xuyên và kịp thời theo từng
nghiệp vụ kinh tế phát sinh nhằm tính đúng tính đủ chi phí sản xuất và giá thành
sản phẩm.
Xí nghiệp đã sử dụng tài khoản chi tiết cho từng công trình, hạng mục công
trình, cách bố trí tài khoản nh vậy rất khoa học, điều này giúp cho việc theo dõi
tình hình nhập xuất từng loại NVL của Xí nghiệp đợc chính xác và quá trình kế
toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp rõ ràng đầy đủ.
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trờng đòi hỏi các Doanh nghiệp phải luôn tự

hoàn thiện mình, tăng cờng công tác quản lý và công tác kế toán. Đối với một
Doanh nghiệp xây lắp nh Công ty Sông đà 8 thì việc tổ chức tốt công tác kế toán là
khâu vô cùng quan trọng đặc biệt là kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm.
Trong việc quản lý công tác kế toán Xí nghiệp đã áp dụng những biện pháp
làm cho quá trình hạch toán trở nên đơn giản chính xác. Bộ máy kế toán đợc tổ
chức hợp lý phù hợp với yêu cầu đặc điểm sản xuất kinh doanh.
Những u điểm trên giúp cho quá trình sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp đ-
ợc thuận lợi, khả năng xử lý thông tin nhanh từ đó đề ra đợc những chiến lợc kinh
doanh hợp lý nhằm tăng thế cạnh tranh của Xí nghiệp trên thơng trờng. Tuy nhiên
công tác kế toán của Xí nghiệp vẫn còn có những hạn chế và những tồn tại này đ-
ợc khắc phục thì bộ máy kế toán của Xí nghiệp trở nên hoàn thiện hơn.
3. Những tồn tại :
a. Tồn tại 1 : Về vật t không sử dụng hết vào cuối kỳ hạch toán: Do đặc điểm Xí
nghiệp là không tổ chức kho vật liệu chung tại Xí nghiệp, các kho vật liệu đợc bố
trí tại từng công trình, hạng mục công trình. Trong khi đó Xí nghiệp lại thi công
nhiều công trình, hạng mục công trình lớn và khác nhau ở những địa điểm khác
nhau và nhu cầu sử dụng các vật liệu trên các công trình đó lại thờng xuyên. Do
dó việc theo dõi vật t xuất dùng hàng ngày theo từng phiếu xuất kho ở từng công
trình trên phòng kế toán Xí nghiệp là rất khó khăn và phức tạp. Vì vậy Xí nghiệp
thực hiện theo dõi vật t xuất dùng theo các chứng từ mua nguyên vật liệu.
Trong quý khi các hoá đơn gửi về phòng kế toán, kế toán hạch toán tổng số
chi phí NVL theo các hoá đơn đó vào bên Nợ TK 621. Cuối kỳ kết chuyển sang
TK 154. Nh vậy cả NVL mua về trong quý kế toán hạch toán nh NVL xuất dùng
trong quý thực tế, số NVL mua về trong quý sẽ không sử dụng hết vào thời điểm
cuối quý, do vậy việc hạch toán nh vậy sẽ không đảm bảo tính chính xác của số
chi phí NVL trực tiếp hạch toán đợc trong quý. Cụ thể là làm tăng số chi phí NVL
trực tiếp, ảnh hởng đến việc phân tích, đánh giá tình hình các định mức chi phí và
dự toán chi phí NVL. Mặt khác số chi phí sản xuất chung trong Xí nghiệp cũng đ-
ợc phân bổ vào cuối quý cho các công trình theo tổng chi phí trực tiếp. Việc hạch

toán không chính xác số NVL trực tiếp sẽ làm thay đổi số chi phí sản xuất chung
phân bổ cho từng công trình.
b. Tồn tại 2 :