BÀI TẬP TẾT. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT LỚP 8

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Bài 1. Dựa vào kiến thức về văn học dân gian và về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ để điền từ thích hợp vào ô
trống theo mẫu. Vì sao em điền từ như vậy?

Bài 2. Tìm trong các tác phẩm văn học, ca dao Việt Nam có sử dụng biện pháp tu từ nói q hoặc nói giảm nói
tránh.

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 3. Tìm các câu thơ, câu ca dao dùng từ ngữ địa phương. (ít nhất 05 câu)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 4. Tìm ít nhất 05 biệt ngữ xã hội mà em biết (chú thích nghĩa tương ứng)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 5. Viết đoạn văn có ít nhất 3 từ địa phương và 3 biệt ngữ xã hội.

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………


………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Gợi ý: Đề tài (học tập, tham quan, thể thao, …)
Bài 6. Tìm và nêu tác dụng của từ tượng hình, tượng thanh trong đoạn trích sau:
Tơi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy
người hàng xóm đến trước tơi đang xơn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu
tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.
(Lão Hạc – Nam Cao)

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 7. Tìm 10 từ láy tượng thanh, 10 từ láy tượng hình tả khung cảnh sân trường em vào giờ ra chơi. Sau đó viết
đoạn văn có sử dụng ít nhất 03 từ mỗi loại.

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 8. Xác định trợ từ, thán từ, tình thái từ trong các câu sau
a) Tính ra cậu Vàng cậu ấy ăn khỏe hơn cả tôi, ông giáo ạ !
(Lão Hạc – Nam Cao)
b) Vâng, ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thế là sung sướng.
(Lão Hạc – Nam Cao)
c) Con chó là của cháu nó mua đấy chứ !
(Lão Hạc – Nam Cao)
Bài 9. Chỉ ra thán từ trong những câu dưới đây
a. Chẳng bao giờ, ôi ! Chẳng bao giờ nữa …
Mau đi thôi ! Mùa chưa ngả chiều hôm.


b. Tu hú ơi ! Chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa ?
c. Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
d. Ơ hay ! Buồn thương cây ngơ đồng
Vàng rơi ! Vàng rơi … thu mênh mông.
Bài 10. Xác định trợ từ, thán từ, tình thái từ trong các câu sau
a, Tơi hỏi cho có chuyện:
- Thế nó cho bắt à?
b, Em hơ tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Chà! Ánh sáng kì dị làm sao!
c, Tơi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tơi tự nhiên giật mình và lúng túng
Bài 11. Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng
nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa.

(Tuyên ngơn độc lập - Hồ Chí Minh)
a. Xác định câu ghép trong đoạn trích trên và cách nối các vế câu.
b. Nếu tách các câu ghép đã xác định thành các câu đơn thì có được khơng? Nếu được thì việc tách đó có làm thay đổi ý
cần diễn đạt hay không ?

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
Bài 12. Dựa vào những kiến thức về từ vựng và ngữ pháp đã học, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 7-9 câu) với
các đề tài sau:
- Thuyết minh về một loại hoa mà em thích.
- Tưởng tượng và kể lại cảnh hai bà cháu cô bé bán diêm gặp nhau trên thiên đường.
- Kể lại một chuyến đi tham quan, du lịch của em.

………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………


CÂU GHÉP (2 tiết)
Bài 1. Xác định, gạch chân các thành phần, các bộ phận của các câu ghép sau:

a. Vì chưng gió thổi, hoa cười với trăng.
b.

(Ca dao)

Dù ai rào dậu ngăn sân,

Lòng ta vẫn vững là dân cụ Hồ

(Theo Tố Hữu – Ta đi tới)

c. Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vịng.
(Nguyễn Bính – Xn về)
d. Cải chửa ra cây, cà mới nụ.

(Nguyễn Khuyến, Bạn đến chơi nhà)

Bài 2: Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép.
a. vì… nên. ……………………………………………………………………………………………..
b. nếu… thì. …………………………………………………………………………………………….
c. tuy… nhưng. ………………………………………………………………………………………….
d) không những… mà……………………………………………………………………………………
(hoặc không chỉ… mà…;

chẳng những…mà…)

Bài 3: Chuyển các câu ghép em vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai
cách sau:
a) Bỏ bớt một quan hệ từ.
b) Đảo lại trật tự các vế câu.

……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bài 4. Phân tích các câu sau và cho biết chúng là câu đơn hay câu ghép.
a. Nhờ bác lao cơng, sân trường ln sạch sẽ.
b. Vì học giỏi, tôi đã được bố thưởng quà.
c. Nhờ An học giỏi mà bạn được thưởng quà.
d. Nhờ tôi đi học sớm mà tôi tránh được trận mưa rào.
e. Do không học bài, tôi đã bị điểm kém.
f. Tại tôi mà cả lớp đã bị mất điểm thi đua.
g. Vì nhà nghèo mà cậu ấy phải bỏ học.


h. Nhờ tập tành đều đặn, Dế Mèn rất khoẻ.
i. Vì thành tích của lớp, các bạn ấy đã thi đấu hết mình.
j. Vì Dế Mèn tập tành đều đặn nên nó rất khoẻ.
k. Vì sự cổ vũ của lớp, các bạn ấy thi đấu rất nhiệt tình.
l. Tuy Lan học giỏi nhưng bạn ấy không hề kiêu căng.
m. Tuy Lan học giỏi nhưng bạn ít khi đạt điểm cao.
n. Tuy rét nhưng các bạn ấy vẫn đi học đều.
o. Mặc dù nhà nghèo nhưng bạn ấy vẫn học giỏi.
p. Lan khơng chỉ học giỏi mà chị ấy cịn hay giúp đỡ bạn bè.
q. Nếu thời tiết khắc nghiệt, bà con q tơi sẽ khơng cịn gì để ăn.
r. Nếu mưa, chúng tôi sẽ ở lại nhà.
s. Tôi về đến nhà thì trời đổ mưa rào.
t. Chúng tơi phấn đấu học giỏi để thầy cơ vui lịng.
Bài 5. Thêm cụm chủ vị và các quan hệ từ phù hợp vào các câu sau để được các câu ghép.
a. Gió thổi mạnh quá. ……………………………………………………………………………………..
b. Mã Lương vẽ rất đẹp……………………………………………………………………………………

c. Công việc vẫn tiến triển tốt đẹp………………………………………………………………………..
d. Thời gian cứ trôi đi……………………………………………………………………………………..
e. Em cần phải giúp đỡ bố mẹ…………………………………………………………………………….
Bài 6. Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau (trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là
một câu ghép):
a. Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.
b. Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lơng.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bài 7: Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong những câu ghép dưới đây và cho biết mỗi vế câu
biểu thị ý nghĩa gì trong mối quan hệ ấy.
a/ Cảnh vật chung quanh tôi thay đổi, vì chính lịng tơi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
…………………………………………………………………………………………………….
b/ Nếu trong pho lịch sử lồi người xố các thi nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh lồi người
xố hết những dấu vết họ cịn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!
…………………………………………………………………………………………
c/ Như vậy, chẳng những thái ấp của ta mãi mãi vững bền, mà bổng lộc các ngươi cũng đời đời hưởng
thụ; …

……………………………………………………………………………………………….
d/ Tuy rét vẫn kéo dài, nhưng mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương.
…………………………………………………………………………………………………….
e/ Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau (…). Kết cục,
anh chàng “ hầu cận ơng lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã
nhào ra thềm.
………………………………………………………………………………………………………
Bài 8. Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới:
Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm như dâng cao lên,
chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt
nắng nhẹ. Trời ầm ầm dơng gió, biển đục ngầu, giận dữ…
a. Tìm (gạch chân) và xác định cấu tạo của câu ghép trong đoạn trích trên.
b. Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong mỗi câu ghép.
c. Có thể tách mỗi vế câu ghép trên thành một câu đơn khơng ? Vì sao ?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bài 9. Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới:
Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, mặt trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời
mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã bng nhanh xuống mặt biển.
a. Tìm (gạch chân) và xác định cấu tạo của câu ghép trong đoạn trích trên.
b. Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong mỗi câu ghép.
c. Có thể tách mỗi vế câu ghép trên thành một câu đơn không ? Vì sao ?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………

Bài 10: Đặt câu ghép với các quan hệ từ sau:
a. (và) …………………………………………………………………………………………………
b. (rồi) …………………………………………………………………………………………………
c. (còn) ………………………………………………………………………………………………..
d. (hay) ………………………………………………………………………………………………..
e. (vì)

………………………………………………………………………………………………

f. (nếu) ………………………………………………………………………………………………..
g. (tuy) …………………………………………………………………………………………………
h. (để) ………………………………………………………………………………………………….
k. (khơng dùng từ quan hệ)…………………………………………………………………………….
Bài 11. Cho đoạn văn:
“Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão
ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc.”
(Trích Lão Hạc, Nam Cao)
a. Tìm câu ghép trong đoạn văn trên. Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu đó.
b. Chỉ rõ từ tượng hình, từ tượng thanh và phân tích giá trị biểu hiện (tác dụng) của các từ tượng hình,
tượng thanh trong đoạn văn đó.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………


Bài 12. Đọc đoạn trích sau:
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100
năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ
mà lập nên chế độ dân chủ Cộng hịa.

(Hồ Chí Minh, Tun ngơn độc lập)
Hãy xác định câu ghép trong đoạn trích trên. Nếu tác câu ghép đã xác định thành câu đơn thì có được
khơng? Nếu được thì việc tách đó có làm thay đổi ý cần diễn đạt hay khơng ?
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
Bài 13. Phân tích câu ghép.
a, Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít.
b, Hoảng quá, anh Dậu vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, khơng nói được câu gì.
c, Bà cầm lấy tay em, hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi.
d, Nếu em khơng cịn muốn nghĩ đến mình nữa thì chị sẽ làm gì đây.
Bài 14. Viết đoạn văn ngắn khoảng từ 7 – 10 câu với chủ đề: học tập (tình bạn) trong đó có sử
dụng ít nhất ba câu ghép với các quan hệ ý nghĩa khác nhau giữa các vế câu.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………