KẾ TOÁN CHI TIẾT CHI PHÍ SẢN XUẤT CỦA XÍ NGHIỆP SÔNG ĐÀ 8.07

kế toán chi tiết chi phí sản xuất của xí nghiệp sông đà
8.07
2.1. Phân loại và đối tợng chi phí sản xuất kinh doanh
2.1.1. Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh
CPSX KD có rất nhiều loại, nhiều khoản khác nhau về cả nội dung, tính
chất, công dụng, vai trò, vị trí trong quá trình KD. Để thuận lợi cho công tác
quản lý và hạch toán, cần thiết phải tiến hành phân loại CPSX. Xuất phát từ mục
đích và yêu cầu khác nhau của quản lý, CPSX cũng đợc phân loại theo những tiêu
thức khác nhau. Phân loại CPSX là việc sắp sếp theo CPSX vào từng loại, từng
nhóm khác nhau theo những đặc trng nhất định.
Xét về mặt lý luận cũng nh thực tế, có rất nhiều cách phân loại CP khác
nhau nh phân theo nội dung kinh tế, theo công dụng, theo vị trí, theo quan hệ của
chi phí với quá trình sản xuấtMỗi cách phân loại này đều đáp ứng ít nhiều cho
mục đích quản lí, hạch toán, kiểm tra, kiểm soát chi phí phát sinh ở các góc độ
khác nhau. Vì thế các cách phân loại đều tồn tại, bổ sung cho nhau và giữ vai trò
nhất định trong quản lý CPSX và giá thành sản phẩm. Sau đây là một số cách
phân loại đợc sử dụng phổ biến .
* Phân theo lĩnh vực hoạt động SXKD :
Căn cứ vào việc tham gia của chi phí vào HĐKD, toàn bộ chi phí đợc chia
làm ba loại:
- CPSXKD: bao gồm những chi phí liên quan đến HĐSX KD, tiêu thụ và
quản lý hành chính, quản trị kinh doanh .
- Chi phí hoạt động tài chính: gồm những chi phí liên quan đến hoạt động
về vốn và đầu t tài chính.
- Chi phí bất thờng: gồm những chi phí ngoài dự kiến có thể do chủ quan
mang lại.
Cách phân loại này giúp cho việc phân định chi phí đợc chính xác phục vụ
cho việc tính giá thành, xác định chi phí và kết quả của từng HĐ KD đúng đắn
cũng nh lập báo cáo tài chính nhanh chóng kịp thời.
* Phân theo yếu tố chi phí :
Để phục vụ cho việc tập hợp, quản lý chi phí theo nội dung kinh tế ban đầu

đồng nhất của nó mà không xét đến công dụng cụ thể, địa điểm phát sinh của chi
phí, chi phí đợc phân theo yếu tố. Về thực chất chỉ có 3 yếu tố chi phí là chi phí về
sức lao động, chi phí về đối tợng lao động và chi phí về t liệu lao động. Tuy nhiên,
để cung cấp thông tin về chi phí một cách cụ thể hơn nhằm phục vụ cho việc xây
dựng và phân tích định mức vốn lu động, việc lập, kiểm tra và phân tích dự toán
chi phí, các yếu tố chi phí trên có thể đợc chi tiết hoá theo nội dung kinh tế cụ thể
của chúng. Tuỳ theo yêu cầu và trình độ quản lý ở mỗi nớc, mỗi thời kỳ mà mức
độ chi tiết của các yếu tố có thể khác nhau. Theo quy định hiện hành ở Việt nam
toàn bộ chi phí đợc chia làm 7 yếu tố sau:
- Yếu tố nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu chính, vật
liệu phụ, phụ tùng thay thế, công cụ, dụng cụ sử dụng vào SXKD (loại trừ giá trị
vật liệu dùng không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi) .
- Yếu tố nhiên liệu động lực sử dụng vào quá trình SXKD trong kỳ (trừ số
dùng không hết nhập lại kho và phế liệu thu hồi)
- Yếu tố lơng và các khoản p hụ cấp lơng, phản ánh tổng số tiền lơng và
phụ cấp mang tính chất lơng phải trả cho toàn bộ CNV.
- Yếu tố BHXH, BHYT, KPCĐ trích theo tỉ lệ quy định trên tổng số tiền l-
ơng và phụ cấp lơng phải trả CNV.
- Yếu tố khấu hao TSCĐ: phản ánh tổng số khấu hao TSCĐ phải trích trong
kỳ của tất cả TSCĐ sử dụng cho SXKD trong kỳ.
- Yếu tố chi phí khác bằng tiền: phản ánh toàn bộ chi phí khác bằng tiền cha
phản ánh vào các yếu tố trên dùng vào hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ.
* Phân theo khoản mục chi phí trong giá thành sản phẩm :
Căn cứ vào ý nghĩa của chi phí trong giá thành sản phẩm để thuận tiện cho
việc tính giá thành toàn bộ, chi phí đợc chia theo khoản mục.Cách phân loại này
dựa vào công dụng của chi phí và mức phân bổ chi phí cho từng đối tợng. Cũng
nh cách phân loại theo yếu tố, số lợng khoản mục chi phí trong giá thành sản
phẩm tuỳ thuộc vào trình độ nhận thức, trình độ hạch toán ở mỗi nớc, mỗi thời kỳ
khác nhau. Theo quy định hiện hành, giá thành sản xuất ở Việt nam bao gồm 4
khoản mục chi phí sau:

- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên vật
liệu chính, phụ, vật liệu khác, công cụ dụng cụ đợc sử dụng trực tiếp để sản
xuất, chế tạo sản phẩm ,cung cấp lao vụ dịch vụ.
- Chi phí nhân công trực tiếp: là các khoản phải trả cho công nhân trực tiếp
sản xuất sản phẩm, trực tiếp thi công các công trình, trực tiếp thực hiện các lao vụ
dịch vụ nh tiền lơng, tiền công, các khoản phụ cấp. Riêng đối với hoạt động xây
lắp, chi phí này không bao gồm khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính trên quỹ l-
ơng nhân công trực tiếp của hoạt động xây lắp.
- Chi phí sử dụng máy thi công:
Chi phí sử dụng máy thi công là các hao phí về chi phí sử dụng xe, máy thi
công phục vụ trực tiếp cho hoạt động xây lắp công trình. Chi phí này bao gồm:
+ Chi phí nhân công: Là chi phí về tiền lơng lái máy phải trả cho nhân viên
trực tiếp điều khiển xe, máy thi công, chi phí này không bao gồm các khoản trích
BHXH, BHYT, KPCĐ tính trên lơng của nhân viên trực tiếp điều khiển xe, máy
thi công. Khoản trích này phản ánh vào chi phí sản xuất chung.
+ Chi phí vật liệu: Dùng để phản ánh nhiên liệu (xăng, dầu, mỡ) vật liệu
khác phục vụ xe máy thi công.
+ Chi phí dụng cụ sản xuất: Dùng để phản ánh công cụ, dụng cụ liên quan
đến hoạt động của xe máy thi công.
+ Chi phí khấu hao máy thi công: Dùng để phản ánh khấu hao xe, máy thi
công sử dụng vào hoạt động xây lắp công trình.
+ Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm các chi phí dịch vụ mua ngoài nh:
thuê ngoài sửa chữa xe, máy thi công, tiền mua bảo hiểm xe, máy thi công, tiền
thuê TSCĐ
+ Chi phí bằng tiền khác: Dùng để phản ánh các chi phí bằng tiền phục vụ
cho hoạt động xe, máy thi công, tiền chi cho lao động nữ.
- Chi phí sản xuất chung:
Chi phí sản xuất chung là các chi phí sản xuất ngoại trừ chi phí nguyên vật
liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí máy thi công nh đã nói ở trên.
Theo hệ thống kế toán hiện hành ở Việt nam, chi phí sản xuất chung đợc tập

hợp theo các yếu tố chi phí sau:
+ Chi phí nhân viên phân xởng: Bao gồm các khoản tiền lơng, phụ cấp lơng,
phụ cấp lu động phải trả cho nhân viên quản lý đội công trình, khoản trích BHYT,
BHXH, KPCĐ đợc tính theo tỉ lệ (19%) quyđịnh hiện hành trên tiền lơng phải trả
cho công nhân trực tiếp xây lắp, nhân viên sử dụng máy thi công và nhân viên
quản lý đội (thuộc biên chế của doanh nghiệp).
+ Chi phí vật liệu: Bao gồm chi phí vật liệu dùng cho đội công trình, chi phí
lán trại tạm thời.
+ Chi phí dụng cụ: Bao gồm chi phí công cụ, dụng cụ xuất dùng cho hoạt
động quản lý đội công trình.
+ Chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm chi phí khấu hao TSCĐ dùng chung
cho hoạt động của đội công trình.
+ Chi phí dịch vụ mua ngoài: bao gồm các chi phí dịch vụ mua ngoài phục
vụ cho hoạt động của đội công trình nh: Chi phí thuê ngoài, chi phí điện, nớc, điện
thoại, các khoản chi, mua và sử dụng tài liệu kỹ thuật, bằng sáng chế, giấy phép
chuyển giao công nghệ, nhãn hiệu thơng mại.
+ Chi phí bằng tiền khác: Bao gồm các chi phí bằng tiền ngoài các chi phí
đã kể trên phục vụ cho hoạt động của đội công trình.
* Phân loại chi phí theo chức năng trong hoạt động sản xuất kinh doanh:
Dựa vào chức năng hoạt động trong quá trình kinh doanh và chi phí liên
quan đến việc thực hiện chức năng mà chia chi phí sản xuất kinh doanh làm ba
loại :
- Chi phí sản xuất: Gồm những chi phí phát sinh liên quan đến việc chế tạo
sản phẩm trong phạm vi phân xởng.
- Chi phí tiêu thụ: Gồm tất cả những chi phí phát sinh liên quan đến việc
tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ
- Chi phí quản lý: Gồm các chi phí quản lý kinh doanh, hành chính và
những chi phí chung phát sinh liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp.
Cách phân loại này là cơ sở để xác định giá thành công xởng, giá thành toàn
bộ, xác định trị giá hàng tồn kho, phân biệt đợc chi phí theo từng chức năng cũng

nh căn cứ để kiểm soát và quản lý chi phí.
* Phân loại theo cách thức kết chuyển chi phí:
Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh đợc chia thành chi phí sản phẩm và chi
phí thời kỳ. Chi phí sản phẩm là những chi phí gắn liền với các sản phẩm đợc sản
xuất ra hoặc đợc mua; còn chi phí thời kỳ là những chi phí làm giảm lợi tức trong
một thời kỳ nào đó, nó không phải là một phần giá trị sản phẩm đợc sản xuất ra
hoặc đợc mua nên đợc xem là các phí tổn cần đợc khấu trừ ra từ lợi tức của thời
kỳ mà chúng phát sinh (Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp).
* Phân loại theo quan hệ của chi phí với khối lợng công việc, sản phẩm
hoàn thành:
Để thuận lợi cho việc lập kế hoạch và điều tra chi phí, đồng thời làm căn cứ
để đề ra các quyết định kinh doanh, toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh lại đợc
phân chia theo quan hệ với khối lợng công việc hoàn thành, theo cách này chi phí
đợc chia thành biến phí và định phí.
Biến phí là những chi phí thay đổi về tổng số, về tỉ lệ so với khối lợng công
việc hoàn thành, nh chi phí về nguyên vật liệu, nhân công trực tiếpCần lu ý rằng
các chi phí biến đổi nếu tính trên một đơn vị sản phẩm thì lại có tính cố định.
Định phí là những chi phí không đổi về tổng số so với công việc hoàn thành, nh
các chi phí về khấu hao TSCĐ, chi phí thuê mặt bằng, phơng tiện kinh doanh
Các chi phí này nếu tính cho một đơn vị sản phẩm thì lại biến đổi nếu số lợng sản
phẩm thay đổi.
Ngoài cách phân loại phổ biến nói trên trong quá trình nghiên cứu, chi phí
còn có thể đợc phân loậi theo quan hệ với quá trình sản xuất (chia thành chi phí
trực tiếp và chi phí gián tiếp), theo khả năng kiểm soát (chi phí kiểm soát đợc và
chi phí không kiểm soát đợc)
Chi phí trực tiếp là những chi phí tự bản thân chúng có quan hệ trực tiếp tới
quá trình sản xuất và có thể chuyển trực tiếp cho sản phẩm hay đối tợng chịu chi
phí, còn chi phí gián tiếp là những chi phí chung, không phân định đợc cho từng
đối tợng nên cần phân bổ.
Chi phí kiểm soát đợc và chi phí không kiểm soát đợc là chi phí tuỳ thuộc

vào cấp quản lý đó đủ thẩm quyền ra quyết định về chi phí đó hay không. Thông
thờng, ở những cấp quản lý thấp do thẩm quyền có hạn nên mới có chi phí không
kiểm soát đợc phát sinh.
Bên cạnh các cách phân loại trên trong quản lý kinh tế, ngời ta còn sử dụng
một số thuật ngữ khác nh: chi phí khác biệt, chi phí cơ hội
Chi phí khác biệt là những chi phí có đợc do đem so sánh các phơng án kinh
doanh khác nhau. Trớc khi ra quyết định nhà quản lý phải so sánh chi phí và kết
quả của các phơng án tối u. Khi so sánh, sẽ thấy một số khoản chi phí xuất hiện
trong phơng án này nhng chỉ xuất hiện một phần hay biến mất ở phơng án khác và
chúng đợc gọi là chi phí khác biệt.
Chi phí cơ hội là khoản chi phí hoàn toàn không xuất hiện trên sổ sách kế
toán. Đó chính là khoản lợi nhuận tiềm tàng bị mất đi khi chọn phơng án kinh
doanh này để thay cho một phơng án kinh doanh khác. Nói cách khác, khoản thu
nhập thực sự của phơng án kinh doanh bị bỏ sẽ trở thành chi phí cơ hội của phơng
án đợc chọn.
Chi phí tới hạn là khoản chi phí mà doanh ngiệp đầu t bổ sung để làm thêm
một số sản phẩm ngoài dự kiến. Đây là một chìa khoá để doanh nghiệp quyết định
số lợng sản phẩm cần sản xuất, tiêu thụ nhằm đạt lợi nhuận tối đa hoặc hạn chế số
lỗ tới mức thấp (nếu đang bị lỗ).
2.1.2. Đối tợng tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh
Các chi phí trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp có thể phát sinh ở nhiều địa điểm (phân xởng, bộ phận, tổ đội sản xuất) ở
nhiều lĩnh vực hoạt động (sản xuất, lu thông) và liên quan đến chế tạo sản xuất
các loại sản phẩm hay thực hiện các loại lao vụ, dịch vụ khác nhau. Các nhà quản
trị cần biết đợc chi phí đó phát sinh ở đâu, dùng vào mục đích gì, việc sử dụng các
chi phí đó ra làm sao, có đảm bảo hợp lý tiết kệm hay khôngDo vậy công việc
đầu tiên trong kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là xác
định đợc đối tợng kế toán chi phí sản xuất hay nói cách khác là việc xác định
phạm vi giới hạn mà chi phí cần đợc tập hợp.
Trong các doanh nghiệp xây lắp, do đặc điểm của hoạt động xây lắp là

những công trình, vật kiến trúccó quy mô lớn, kết cấu phức tạp, mang tính chất
đơn chiếc, thời gian xây dựng dài có khi từ 5 - 7 năm nên đối tợng tập hợp chi phí
sản xuất thờng là những công trình, hạng mục công trìng xây lắp, các giai đoạn
công việc của hạng mục công trình, các khối lợng xây lắp có giá trị dự toán riêng .
2.2. Kế toán chi tiết chi phí sản xuất
2.2.1. Chứng từ kế toán tập hợp chi phí sản xuất
*. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
a/. Nội dung và nguyên tắc hạch toán:
Chi phí NVL trực tiếp là những chi phí về vật liệu chính, vật liệu phụ, các
cấu kiện hoặc các bộ phận rời, vật liệu luân chuyển tham gia cấu thành thực thể
sản phẩm xây lắp hoặc giúp cho việc thực hiện và hoàn thành khối lợng xây lắp
nh: gạch, gỗ, cát, đá, sỏi, xi măng
Chi phí NVL thờng chiếm khối lợng lớn trong giá thành công trình xây
dựng nên việc hạch toán chính xác các chi phí về vật liệu có tầm quan trọng đặc
biệt để xác định lợng tiêu hao vật chất trong sản xuất và đảm bảo tính chính xác
của giá thành công trình xây dựng.
Trong quá trình hạch toán chi phí vật liệu trực tiếp của hoạt động xây lắp kế
toán phải tôn trọng những nguyên tắc sau:
- Các loại vật liệu sử dụng cho việc xây dựng hạng mục công trình nào thì
phải tính trực tiếp cho hạng mục công trình đó, trên cơ sở các chứng từ gốc có liên
quan theo số lợng thực tế đã sử dụng và theo giá thực tế xuất kho.
- Cuối kỳ hạch toán hoặc khi công việc đã hoàn thành phải tiến hành kiểm
kê số vật liệu lĩnh về cha sử dụng hết ở các công trờng, bộ phận sản xuất để ghi
giảm chi phí vật liệu trực tiếp sử dụng cho công trình, đồng thời phải tổ chức hạch
toán và đánh giá đúng đắn giá trị phế liệu thu hồi (nếu có) theo từng đối tợng sử
dụng.
Chi phí thực tế Trị giá NVL Trị giá NVL Trị giá phế
NVL trực tiếp = xuất đa - còn lại cuối kỳ - liệu thu hồi
trong kỳ vào sử dụng cha sử dụng (nếu có)
b/. Tài khoản sử dụng:

Tài khoản 621- Chi phí NL,VL trực tiếp. Tài khoản này đợc mở chi tiết theo
từng công trình, hạng mục công trình.
c/. Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh:
- Khi mua vật liệu, công cụ dụng cụ về nhập kho ghi:
Nợ TK: 152, 153 (Giá cha có thuế GTGT)
Nợ TK: 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK: 111,112,331 - Tổng giá thanh toán
- Khi xuất NVL phục vụ cho sản xuất kinh doanh, kế toán ghi:
Nợ TK: 621- Chi phí NL,VL trực tiếp.
Có TK: 152,153
Có TK: 142 - Chi phí trả trớc.
- Trong trờng hợp khi mua NVL không nhập qua kho, xuất thẳng vào công
trình kế toán ghi:
Nợ TK: 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp (Giá cha có thuế GTGT)
Nợ TK: 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK: 111,112,331 - Tổng giá thanh toán
- Tạm ứng chi phí để thực hiện giá trị khoán xây lắp nội bộ (trờng hợp đơn
vị nhận khoán không tổ chức hạch toán kế toán riêng). Khi bảng quyết toán tạm
ứng về giá trị khối lợng xây lắp hoàn thành đã bàn giao đợc duyệt kế toán ghi:
Nợ TK: 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp (Giá cha có thuế GTGT)
Nợ TK: 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK: 141 - Tạm ứng.
- Trờng hợp số NVL xuất ra không sử dụng hết cuối kỳ nhập lại kho kế toán
ghi:
Nợ TK: 152,153
Có: 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp
- Cuối kỳ kết chuyển chi phí NVL trực tiếp sang chi phí sản xuất kinh
doanh dở dang kế toán ghi:
Nợ TK: 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
Có: 621 - Chi phí NL,VL trực tiếp

* Kế toán chi phí nhân công trực tiếp.
a/. Nội dung và nguyên tắc hạch toán:
Chi phí nhân công trực tiếp là tiền lơng, tiền công phải trả cho công nhân
trực tiếp thực hiện khối lợng công việc xây lắp, công nhân phục vụ xây lắp, bốc
dỡ vật liệu trong phạm vi mặt bằng xây lắp và công nhân chuẩn bị, kết thúc, thu
dọn hiện trờng thi công, không phân biệt công nhân trong danh sách hay thuê
ngoài.
Trong quá trình hạch toán chi phí nhân công trực tiếp của hoạt động xây lắp
kế toán phải tôn trọng những nguyên tắc sau đây:
- Tiền lơng, tiền công phải trả cho công nhân sản xuất có liên quan đến
công trình, hạng mục công trình nào thì phải hạch toán trực tiếp cho công trình,
hạng mục công trình đó trên cơ sở các chứng từ gốc về lao động và tiền lơng nh:
Bảng chấm công, hợp đồng làm khoán, bảnh thanh toán lơng.
- Ngoài việc tập hợp tiền lơng theo các đối tợng sử dụng lao động kế toán
còn phải phân loại tiền lơng theo thành phần, quỹ lơng nh: Lơng sản phẩm, lơng
thời gian, các khoản phụ cấp
- Các khoản trích theo lơng tính trên tiền lơng phải trả công nhân trực tếp
thi công( BHXH, BHYT, KPCĐ ) không đợc tính vào chi phí nhân công trực tiếp
mà đợc hạch toán vào chi phí sản xuất chung của hoạt động xây lắp.
b/. Tài khoản sử dụng :
Tài khoản 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.
Trong hoạt động xây lắp tài khoản này đợc mở chi tiết theo từng công trình,
hạng mục công trình.
c/. Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
- Căn cứ vào khối lợng công việc thực hiện, đơn giá tiền lơng tính trên lơng
phải trả cho công nhân trực tiếp tham gia thi công, kế toán ghi:
Nợ TK: 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.
Có TK: 334 - Phải trả công nhân viên.
Khi thanh toán lơng kế toán ghi sổ:
Nợ TK: 334 - Phải trả công nhân viên.

Có TK: 111, 112
- Đối với tiền công phải trả cho công nhân thuê ngoài , kế toán ghi:
Nợ TK: 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.
Có TK: 111, 112
- Tạm ứng chi phí nhân công để thực hiện giá trị khoán xây lắp nội bộ (tr-
ờng hợp đơn vị nhận khoán không tổ chức hạch toán kế toán riêng). Khi bản quyết
toán tạm ứng về giá trị khối lợng xây lắp đã hoàn thành bàn giao, đợc duyệt thì
riêng phần chi phí nhân công trực tiếp kế toán sẽ ghi:
Nợ TK: 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.
Có TK: 141 - Tạm ứng.
- Cuối kỳ kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp từng công trình, hạng mục
công trình vào chi phí sản xuất kinh doanh dở dang, kế toán ghi:
Nợ TK: 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
Có TK: 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.
* Kế toán chi phí sử dụng máy thi công:
a/. Nội dung và nguyên tắc hạch toán:
Chi phí sử dụng máy thi công là toàn bộ chi phí về việc sử dụng xe, máy thi
công phục vụ trực tiếp cho hoạt động xây lắp công trình, hạng mục công trình.
Trong quá trình hạch toán chi phí sử dụng máy thi công kế toán phải tôn
trọng những nguyên tắc sau:
- Quá trình hạch toán chi phí sử dụng máy thi công phải phù hợp với hình
thức quản lý sử dụng máy thi công của doanh nghiệp xây lắp. Thông thờng có hai
hình thức quản lý, sử dụng máy thi công: tổ chức đội máy thi công chuyên thực
hiện các khối lợng thi công bằng máy và giao máy thi công cho các đội, xí nghiệp
xây lắp.
+ Nếu doanh nghiệp xây lắp thực hiện hoàn toàn bằng máy thi công thì
không sử dụng tài khoản 623 mà chi phí sản xuất đợc hạch toán vào tài khoản:
621, 622, 627.
+ Nếu doanh nghiệp xây lắp không tổ chức đội máy thi công riêng biệt mà
giao máy thi công cho các đội, Xí nghiệp xây lắp sử dụng thì chi phí sử dụng máy

thi công (kể cả thờng xuyên và tạm thời) đợc hạch toán tơng tự nh chi phí sản xuất
chung và đợc tập hợp trên Tài khoản 623 - Chi phí sử dụng máy thi công.
- Việc tính toán phân bổ chi phí sử dụng máy thi công cho các đối tợng sử
dụng phải dựa trên cơ sở giá thành một giờ/máy hoặc giá thành một ca/máy của
một đơn vị khối lợng công việc hoàn thành kết hợp với tài liệu hạch toán nghiệp
vụ về thời gian hoạt động (số giờ, số ca) hoặc về khối lợng công việc hoàn thành
cho từng công trình của từng loại máy thi công đợc xác định từ Phiếu theo rõi
hoạt động của xe máy thi công
- Không hạch toán vào Tài khoản 623 các khoản trích BHXH, BHYT,
KPCĐ tính trên lơng của công nhân vận hành máy thi công.
b/ Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 623 - Chi phí sử dụng máy thi công
c/. Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh:
Hạch toán chi phí sử dụng máy thi công phụ thuộc vào hình thức sử dụng
máy thi công: tổ chức đội máy thi công riêng biệt chuyên thực hện các khối lợng
thi công bằng máy hoặc giao máy thi công cho các đội, xí nghiệp xây lắp.
* Trờng hợp không tổ chức đội máy thi công riêng, hoặc tổ chức đội máy
thi công nhng không tổ chức kế toán riêng thì đợc hạch toán nh sau:
- Căn cứ vào tiền lơng, tiền công phải trả cho công nhân điều khiển xe máy
phục vụ thi công, kế toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6231)
Có TK: 334 - Phải trả công nhân viên
- Khi xuất kho NVL, nhiên liệu, công cụ dụng cụ dùng cho xe, máy thi
công, kế toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6232, 6233)
Có TK:152,153
Có TK: 142 - Chi phí trả trớc.
+ Trờng hợp mua NVL, nhiên liệu, công cụ dụng cụ trực tiếp cho máy thi
công, kế toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6232, 6233)

Nợ TK: 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK: 111, 112, 331
- Chi phí khấu hao xe, máy thi công sử dụng ở đội máy thi công, kế toán
ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6234)
Có TK: 241 - Hao mòn tài sản cố định
Đồng thời ghi Nợ TK: 009 - Nguồn vốn khấu hao cơ bản.
- Trờng hợp tạm ứng chi phí máy móc thi công thực hiện khoán xây lắp nội
bộ, khi bản quyết toán tạm ứng về xây lắp hoàn thành đã bàn giao đợc duyệt, kế
toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công
Có TK: 141 - Tạm ứng
- Phản ánh các chi phí dịch vụ mua ngoài nh: Thuê ngoài sửa chữa xe, máy
thi công, chi phí điện, nớc, tiền thuê TSCĐ kế toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6237)
Nợ TK: 133 - Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK: 111, 112, 331 - Tổng giá thanh toán
- Phản ánh các khoản chi bằng tiền khác phục vụ cho hoạt động của xe,
máy thi công, kế toán ghi:
Nợ TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6238)
Có TK: 111, 112, 331 - Tổng giá thanh toán
- Căn cứ vào bảng phân bổ chi phí sử dụng máy thi công cho từng công
trình, kế toán ghi:
Nợ TK: 154 - Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
Có TK: 623 - Chi phí sử dụng máy thi công.
* Kế toán chi phí sản xuất chung:
a/. Nội dung và nguyên tắc hạch toán:
Chi phí sản xuất chung là các khoản chi phí sản xuất của đội xây dựng,
công trờng xây dựng bao gồm: Lơng nhân viên quản lý đội xây dựng, khoản trích
BHXH, BHYT, KPCĐ đợc trích theo tỷ lệ (19%) trên tiền lơng phải trả công nhân

viên trực tiếp xây lắp (trong danh sách lao động của doanh nghiệp), nhân viên
quản lý đội, công nhân sử dụng máy thi công, khấu hao TSCĐ dùng chung cho
hoạt động của đội và những chi phí khác có liên quan đến hoạt động của đội.
Trong quá trình hạch toán, kế toán phải chú ý những nguyên tắc sau:
- Phải tổ chức hạch toán chi phí sản xuất chung theo từng công trình, hạng
mục công trình, đồng thời phải chi tiết theo các điều khoản quy định.
- Thờng xuyên kiểm tra về tình hình thực hiện các định mức về chi phí sản
xuất chung và các khoản có thể ghi giảm chi phí sản xuất chung.
- Trờng hợp chi phí sản xuất chung có liên quan đến nhiều đối tợng xây lắp
khác nhau thì kế toán tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung cho các đối tợng
có liên quan theo phơng thức phân bổ thích hợp .
- Trong doanh nghiệp xây lắp có nhiều khoản chi phí có liên quan đến hoạt
động sản xuất kinh doanh của nhiều kỳ hạch toán nh chi phí phải trả về thuê nhà
xởng; công cụ dụng cụ xuất dùng một lần với giá trị lớn; chi phí nghiên cứu, thí
nghệm, chi phí sửa chữa lớn TSCĐ phát sinh một lần quá lớnnên cha thể tính hết
vào chi phí sản xuất kinh doanh xây lắp trong kỳ, mà đợc tính vào nhiều kỳ hạch