Tải Bài văn mẫu lớp 8: Phân tích bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu - Những bài văn mẫu lớp 8 hay nhất

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Bài văn mẫu</b>

<b>lớp 8: Phân tích bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu</b>

<b>Dàn ý Phân tích bài thơ Khi con tu hú</b>
<b>A. Mở bài:</b>

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Tố Hữu là một nhà thơ nổi tiếng của nước ta trong giai đoạn
1930 - 1945. Bài thơ “Khi con tu hú” là một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Tố Hữu.
- Khái quát nội dung tác phẩm: “Khi con tu hú” thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống
và khát khao tự do mãnh liệt của người tù cách mạng.

<b>B. Thân bài</b>:

*Luận điểm 1: 6 câu thơ đầu là bức tranh mùa hè yên bình, tươi đẹp
- Âm thanh:

+ Tiếng chim tu hú kêu
+ Tiếng ve ngân

+ Tiếng diều sáo vi vu trên trời

⇒ Âm thanh báo hiệu hè sang, như một bản nhạc sôi động đầu mùa.
- Màu sắc:

+ Màu vàng của lúa chin, của bắp ngô
+ Màu vàng hồng của nắng mới
+ Màu xanh thẳm của bầu trời

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Đường nét: diều sáo “lộn nhào” giữa nền trời xanh thẳm ⇒ cảnh vật, đường nét có đơi có
cặp, thể hiện sức sống.

⇒ Bức tranh mùa hè tươi mới, sinh động, tràn đầy sức sống qua con mắt của một tâm hồn trẻ

trung, yêu đời. Phải vô cùng tinh tế mới có thể cảm nhận được từng bước chuyển của không
gian và thời gian như vậy!

*Luận điểm 2: 4 câu thơ cuối là tâm trạng, cảm xúc của người tù

- Trước khung cảnh tràn đầy sức sống của mùa hè, tâm trạng người tù cách mạng dường như
đang bí bách, ngột ngạt hơn bao giờ hết.

+ Động từ mạnh: “đạp”, “ngột”, “chết uất”
+ Một loạt từ cảm thán: “ôi!”, “làm sao”, “thôi!”
+ Kết thúc bằng một câu cảm thán

+ Nhịp thơ thay đổi: 6/2, 3/3

⇒ Tâm trạng lên đến đỉnh điểm khiến nhà thơ phải liên tục thốt lên

- Tiếng chim tu hú được lặp lại 2 lần ở câu mở đầu và câu kết thúc: kết cấu đầu cuối tương
ứng, tạo ra sự logic. Tiếng chim tu hú hay chính là tiếng gọi của sự tự do, tiếng gọi của cuộc
sống đang hối hả, dồn dập, thúc giục niềm khao khát tự do, thoát khỏi chốn ngục tù, và sâu xa
hơn là khao khát đất nước được hịa bình đọc lập đang cháy hừng hực trong lịng tác giả.
*Luận điểm 3: Thành cơng về nghệ thuật

- Thể thơ lục bát giản dị, mềm mại, uyển chuyển

- Nhịp thơ thay đổi bất ngờ, diễn tả tâm trạng của tác giả

- Cảm xúc logic, giọng điệu thay đổi linh hoạt, khi vui tươi, hóm hỉnh, khi uất ức, dồn nén.

<b>C. Kết bài:</b>

- Khái quát lại giá trị tác phẩm: Bài thơ chính là nỗi lịng sục sơi, khao khát tự do, độc lập của
tất cả người dân Việt Nam đang trong hoàn cảnh mất nước

- Liên hệ và đánh giá tác phẩm: Tố Hữu là một nhà thơ tài năng, tinh tế với một tấm lòng mộc
mạc, giản dị, luôn hướng đến cuộc sống của nhân dân và độc lập tự do dân tộc.

<b>Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 1</b>

Khi con tu hú được Tố Hữu sáng tác trong những ngày bị giam tại nhà lao Thừa phủ. Cả bài
thơ vang vọng tiếng chim tu hú, đây c쳌ng chính là âm thanh khơi mạnh nguồn cảm xúc của
người tù cách mạng. Như vậy, ta có thể thấy tiếng chim tu hú có vai trị, nghKa hết sức quan
trọng trong tác phẩm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

hết, tiếng chim tu hú khởi nguồn, gợi nhắc Tố Hữu về một cuộc sống ngoài kia hết sức đẹp
đ , ngập tràn sức sống:

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không

Tiếng chim tu hú này trước hết xuất phát từ thực tế, mỗi khi tu hú kêu tức báo hiệu một mùa
trái cây đã vào vụ chín đỏ trên từng ngọn cây. Từ thực tế ấy, khi đang bị giam trong cảnh tù
ngục, không được tiếp xúc với thế giới bên ngoài, Tố Hữu đã dùng những giác quan, sự cảm
nhận của mình để cảm nhận thế giới ngồi kia. Mọi sự vật bên ngoài đang độ viên mãn căng
tràn nhất: lúa chiêm đang chín, trái cây dần ngọt màu sắc rực r : xanh, vàng, nắng đào

không gian rộng rãi thoáng đại: trời xanh càng rộng càng cao. Thế giới bên ngoài được Tố
Hữu tái hiện hết sức sống động, giàu sức sống, mọi vật căng đầy sức sống, tự do, tự tại, khác
hẳn với cảnh tù ngục trong này của ông. Bởi vậy, ngay từ những câu thơ này ta đã phần nào
thấy được niềm vui thích, hứng thú, nhưng đồng thời c쳌ng khao khát, mong mỏi được sống
một cuộc đời tự do như những sự vật ngoài kia.

Trẻ trung, yêu đời, khao khát sống và cống hiến, khiến cho nỗi mong mỏi được vượt thoát
khỏi cảnh ngục tù này càng trào dâng mạnh m hơn trong lòng Tố Hữu. Để khi tiếng chim tu
hú một lần nữa hữu cất lên, khao khát đó bùng cháy dữ dội, biến thành những ước muốn cụ
thể, hữu hình:

Ta nghe hè dậy bên lịng
Mà chân muốn đạp, tan phịng hè ơi,

Ngột làm sao chết uất thơi
Con chim tu hú ngồi trời cứ kêu

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

tiếng chim tu hú gọi bầy, mở ra không gian sống đầy ánh sáng, kết thúc bài thơ là tiếng chim
tu hú cứ kêu, như lời thúc giục người chiến sK hãy nhanh lên đường chiến đấu.

Khi con tu hú s dụng thể thơ lục bát thuần dân tộc, với ngôn từ giản dị, giàu cảm xúc đã cho
thấy tâm hồn yêu tự do mãnh liệt của tác giả. Bức tranh chân dung tự họa của người chiến sK
cộng sản đầy đẹp đ , sáng ngời, tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam lúc bấy giờ.

<b>Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 2</b>

Tố Hữu là một tác giả có vị trí đặc biệt quan trọng là một nhà thơ tiêu biểu của dòng thơ cách
mạng Việt Nam. Ông đã để lại một khối lượng tác phẩm đồ sộ và có tầm ảnh hưởng lớn. Tác
phẩm "khi con tu hú" là một trong những sáng tác được đánh giá cao. Tác phẩm được ông
sáng tác khi đang bị địch giam trong nhà lao Thừa Phủ. Tác phẩm diễn tả nổi khổ của người

cách mạng, càng khao khát được phục vụ cách mạng được chiến đấu người chiến sK càng cảm
thấy bức bối uất ức khi bị giam hãm giữa bốn bức tường ngột ngạt chứng kiến thời gian cứ
đằng đẵng trôi qua khi ở bên ngồi tinh thần kháng chiến đang sơi sục.

Nhan dề "khi con tu hú" của bài thơ khơng chỉ nói đến thời gian mà còn ẩn là một thời điểm
bừng lên của thiên nhiên tạo vật bên cạch đó chỉ khát khao hoạt động cách mạng của con
người. Tiếng chim tu hú có tác động mạnh m đến nhà thơ bởi l nó báo hiệu một mùa hè đến
và là biểu tượng cho sự bay nhảy được tự do , do đó có ảnh hưởng lớn đến nhà thơ khi đang
bị giam cầm.

Tiếng chim tu hú vọng qua thanh sắt len lỏi vào trong tâm hồn tâm trạng buồn bã của nhà thơ:
Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chim đương chín trái cây ngọt dần

Con chim tu hú đánh thức tâm hồn nhà thơ khi "lúa chiêm đang chín"cịn trái cây thì "ngọt
dần". Ta thấy tác giả nói "đương chín"chứ khơng phải là đang chín trái cây ngọt dần chứ
khơng phải là đã ngọt. Dường như mùa hè đang đến dần, nhà thơ muốn nó đừng trơi qua
nhanh mà hãy chậm rãi nhà thơ muốn níu giữ từng chút một thời gian. Nhưng đâu chỉ có thế
tiếng chim gọi lên một bầu trời tràn ngập màu sắc và âm thanh:

Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng vàng

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

ánh sáng thiên nhiên bầu trời thiên nhiên c쳌ng là một điều tưởng chừng như quá xa xỉ đối với
nhà thơ. Bầu trời trong xanh ấy với tiếng ve ngân còn được điểm xuyết thêm hình ảnh "đơi
con diều sáo lộn nhào từng khơng" mang nghKa biểu tượng cho sự tung hoành và khát vọng

được bay bổng tự do cùng thiên nhiên đất trời. Nhà thơ phải có một tâm hồn yêu thiên nhiên ,
hòa nhập với thiên nhiên và khát khao được sống trong thiên nhiên lắm thì nhà thơ mới có thể
v ra một bức tranh thiên nhiên trong trẻo tươi mới và rộn ràng đến như thế. Thiên nhiên hiện
lên tuyệt đẹp và thơ mộng kia khơng phải được nhìn từ con mắt của nhà thơ mà được tưởng
tượng qua hình nhả con tu tú kêu gọi bầy. Nhà thơ đã s dụng những giác quan để nghe ng i
và cảm nhận tất cả mọi âm thanh đường nét màu sắc của mùa hè. Chỉ bằng sáu câu thơ nhà
thơ đã làm hiện lên một khung cảnh của làng quê yên bình như bao làng quê khác của Việt
Nam. Nhìn thiên nhiên ấy tác giả càng thấy đau xót cho thân phận mình khi con chim ngồi
trời c쳌ng được tự do bay lượn trong bầu trời mà tại sao con người lại bị chôn vùi trong nhà
lao với bốn bức tường cơ độc khơng thể tự do vùng vẫy bên ngồi. Trong cảnh tù đầy mùa
của ngô lúa hay màu của trời xanh bỗng trở nên qu giá vô ngần, bởi thế những màu sắc âm
thanh hết sức bình thường bỗng trở nên lung linh huyền ảo rực r hẳn lên. Trẻ trung và yêu
đời say mê khát khao sống khao khát được tự do. Nhà thơ đang bị đày đạo trong ngục tối
nhưng tinh thần ở ngồi lao mới có cảm xúc, cảm hứng ấy.

Đoạn thơ s dụng nghệ thuật tả cảnh rất sinh động cụ thể gợi cảm các từ ngữ lựa chọn có giá
trị tạo hình. Đặc biệt phép liệt kê được vận dụng để tạo ra những ấn tượng huy hoàng về một
mùa hè phong phú và khát khoa của tuổi trẻ. Hình ảnh thiên nhiên mùa hè hiện lên trong tâm
hồn nhà thơ trong cảnh lao tù ấy đã thể hiện khát vọng tợ do cháy bỏng khơng thể kìm nén
nổi. Đoạn thơ cho ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn người chiến sK trẻ. Người chiến sK xả
thân vì lí tưởng cao đẹp đó có một thế giới nội tâm rất phong phú rung động mãnh liệt đối với
nhịp đập của cuộc sống, gắn bó tha thiết với quê hương ruộng đồng.

Giọng thơ từ nhung nhớ tha thiết chuyển sang uất ức trong những câu thơ tiếp theo:
Ta nghe hè dậy bên lòng

Mà chân muốn đạp tan phịng hè ơi
Ngột làm sao chết mất thơi
Khi con tu hú ngồi trời cứ kêu

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

xà lim chật chội để ra ngồi giải phóng mình. Lòng uất hận đang dâng trào khiến nhà thơ chỉ
muốn thốt khỏi sự chật chội ấy để ra ngồi thiên nhiên rộng lớn. Tiếng chim tu hú tạo một
nghịch trạng trong tâm hồn người chiến sK cộng sản. Mùa hè tràn đầy sức sống đang đến vậy
mà nhà thơ lại bị giam cầm tù đầy. Ngoại cảnh tác động vào con người khiến con người bức
bối ngột ngạt muốn vùng vẫy tung phá. Nhưng thực tế không thể làm được nên phải thốt lên
thành lời than, đó chính là biểu hiện của niềm khao khát tự do khao khát hoạt động cống hiến
cho sự nghiệp cách mạng. Tiếng chim tu hú kia dường như là tiếng đời tiếng cách mạng đang
gọi nhà thơ giục giã lên đường kháng chiến phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân.

Tiếng chim tu hú gọi bầy tha thiết gợi ra một không gian thế giới bao la vô cùng sinh động.
Nhưng thế giới ấy càng rộng lớn bao la rực r bao nhiêu càng khiến cho người tù cảm thấy
chặt chội khó chịu bấy nhiêu. Tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ tuy đều biểu trưng cho
tiếng gọi tha thiết của thiên nhiên mời gọi nhà thơ nhưng tâm trạng của nhà thơ khi nghe
tiếng tu hú mỗi lần cất lên lại hoàn toàn khác nhau. Nếu như lúc dầu tiếng chim tu hú mở ra
một khung trời thiên nhiên rộng lớn bao la với đủ màu sắc âm thanh hình ảnh của cuộc sống
thường nhật khi mùa hè đến trên khắp quê hương Việt Nam nhưng tiếng chim tu hú sau đó lại
khiến cho tâm trạng nhà thơ cảm thấy ngột ngạt khó chịu chỉ muốn thốt ra khỏi thế giới
ngục tù ấy một cách nhanh chóng. Nhưng hiện thực lại khơng thể thốt khỏi chốn lao tù đã
khiến tâm trạng nhà thơ càng trở nên bực dọc khó chịu.

Bài thơ được tác giả dùng những hình ảnh thơ gần g쳌i giản dị mà giàu sức gợi cảm ở nghệ
thuật s dụng thơ lục bát uyển chuyển tự nhiên và cả những cảm xúc thiết tha sâu lắng thể
hiện nguồn sống sục sôi của người cộng sản. Bài thơ là khúc ca tâm tình tiếng gọi đàn hướng
về đơng q và bầu trời tự do với niềm khát khao cháy bỏng. Bài thơ còn là vẻ đẹp chân thực
của người cộng sản luôn muốn phục vụ cộng sản phục vụ cách mạng phục vụ nhân dân đồng
bào.

<b>Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 3</b>

Bài thơ Khi con tu hú được sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi nhà thơ trong bước đường

hoạt động cách mạng đang bị địch bắt giam tại lao Thừa Phủ - Huế. Bài thơ phản ánh tâm
trạng ngột ngạt của một người cộng sản trẻ tuổi sôi nổi yêu đời bị giam cầm giữa bốn bức
tường vôi lạnh. Tâm trạng ấy càng trở nên bức xúc khi nhà thơ hướng tâm hồn mình đến với
bầu trời tự do ở bên ngồi. Đặc biệt giữa không gian tự do ấy bỗng vang ngân tiếng chim tu
hú gọi bầy. Với âm thanh da diết đó, nỗi ngột ngạt, u uất cịn dồn nén và biến thành niềm
khát vọng tự do cháy bỏng không thể kìm hãm nổi:

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Mà chân muốn đạp tan phịng, hè ơi!

Mở đầu bài thơ, với tựa đề Khi con tu hú, tác giả muốn khẳng định đây là một thứ âm thanh
mở ra mạch cảm xúc của toàn bài thơ. Tác động của âm thanh này đặt vào tâm cảnh của nhà
thơ càng trở nên tha thiết và thôi thúc hướng đến tự do.

Ta biết rằng, người thanh niên cộng sản Tố Hữu dù bị tù đày, tra tấn nhưng khơng nản chí
sờn lịng. Nhà thơ đã xác định:

Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày

(Trăng trối)

Trở lại câu thơ mở đầu của bài thơ: “Khi con tu hú gọi bầy”. Đó là cái thời điểm thiết tha và
thiếu thốn khi nghe con tu hú gọi bầy, tiếng gọi trở về với bạn bè, đồng đội. Tiếng chim gọi
bầy càng tăng thêm nỗi cô đơn của nhà thơ giữa bốn bức tường lạnh l o. Tố Hữu bị bắt giam
giữa lúc nhiệt tình cách mạng của tuổi thanh xuân đang sục sôi, muốn đem tất cả nhiệt huyết
để cống hiến cho cách mạng.

Tiếng chim tu hú gọi bầy đã thức dậy một nỗi nhớ sâu xa trong Tố Hữu. Trong thế giới tăm
tối của ngục tù, nhà thơ đã huy động nhiều giác quan để hình dung, tưởng tượng đồng quê
thân thuộc ngồi kia:

Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào.

Một bức tranh đựơc “v " trong tâm tưởng bằng nỗi nhớ da diết. Nhịp sống của đồng quê thật
rộn rã và tràn đầy sức sống. “Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần”, sự vật đang vận động
tiến dần đến sự hồn thiện, hồn mK (đang chín, ngọt dần). Một mùa hè đã báo hiệu, một mùa
hè với những cảnh vật, âm thanh, màu sắc, ánh nắng quen thuộc. Phải là một người tha thiết
yêu cuộc sống, gắn bó máu thịt với quê hương mới có nỗi nhức nhối khơng ngi đến như thế!
Trí tưởng tượng của nhà thơ được chắp cánh đến với bầu trời khoáng đạt:

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...

C쳌ng là bầu trời xanh thân thiết của tuổi thơ với “đôi con diều sáo lộn nhào từng không”.
Giữa khoảng trời bao la, cao, rộng vài con sáo nhào lộn như nét chấm nhỏ nhoi giữa cái mênh
mông của đất trời. Hình ảnh con diều sáo lộn nhào giữa từng không c쳌ng là niềm khát vọng
được tự do của người chiến sK cách mạng bị giam cầm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phịng, hè ơi!

Ngột làm sao, chết uất thơi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Nhịp sống trào dâng, mời gọi, thôi thúc tràn ngập vào tận ngõ ngách tăm tối của chốn ngục tù,
len lỏi vào tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi biến thành nỗi khát khao hành động: “muốn đạp
lan phịng”.

Bài thơ có 10 câu, câu mở đầu và câu kết thúc là tiếng kêu của con tu hú. Âm hưởng tiếng
kêu xuyên suốt toàn bài, tiếng kêu liên hồi, khắc khoải và da diết. Tiếng kêu vang vào thế
giới chật chội, tăm tối của nhà lao và tâm trạng nhà thơ trở nên bực bội, ngột ngạt, đến nỗi
phải kêu lên:

Ngột làm sao, chết uất thôi.

Bài thơ khép lại nhưng là nghe tiếng tu hú “cứ kêu”, kêu hoài, kêu mãi...

Bài thơ cho ta hiểu thêm nét đẹp trong tâm hồn người cộng sản trẻ tuổi. Người chiến sK gang
thép đó có một thế giới nội tâm rất mực phong phú, rung động mãnh liệt với nhịp đập của
cuộc sống, gắn bó thiết tha với quê hương ruộng đồng, và một niềm khát khao tự do cháy
bỏng.

<b>Phân tích bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 4</b>

Tố Hữu sáng tác bài thơ Khi con tu hú tại nhà lao Thừa Phủ (Huế) vào mùa hè năm 1939, sau
khi bị thực dân Pháp bắt giam vì "tội" yêu nước và làm cách mạng. Bài thơ thể hiện tâm trạng
xốn xang, bức bối của người thanh niên cộng sản đang bị cầm tù, khi nghe thấy tiếng chim tu
hú báo hiệu mùa hè đến đã muốn phá tung xiềng xích để trở về với đồng bào, đồng chí yêu
thương.

Tiếng chim tu hú gọi bầy gợi cho nhà thơ nghK đến khung trời lồng lộng ở bên ngoài và càng
cảm thấy ngột ngạt trong xà lim chật chội, càng khao khát cháy bỏng cuộc sống tự do. Tiếng
chim là yếu tố gợi mở để mạch cảm xúc trào dâng mãnh liệt:

Khi con tu hú gọi bầy

Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Mùa hè là mùa của Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần dưới cái nắng vàng óng như mật
của miền Trung. Những âm thanh rạo rực và hình ảnh tươi đẹp, tràn đầy sức sống của mùa hè
nối nhau hiện lên trong kí ức nhà thơ:

Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng khơng...

Ơi tiếng ve! Tiếng ve ngân dài suốt thời thơ ấu, suốt tuổi học trò, làm sao quên được! Tiếng
ve gợi nhớ về những khu vườn râm mát bóng cây, những sân phơi bắp (ngơ) đầy ắp nắng đào.
Màu vàng của lúa, bắp màu hồng của nắng màu xanh của trời tạo nên những mảng màu sắc
lung linh, rực r của bức tranh quê. Thoang thoảng đâu đây hương lúa, hương thơm trái chín
đầu mùa. Xa xa, tiếng chim tu hú lảnh lót, tiếng ve ngân ra rả trong vòm lá. Trên bầu trời cao
rộng, những cánh diều chao lượn, tiếng sáo vi vu trong gió nam mát rượi chiều hè... Phải gắn
bó, yêu mến quê hương sâu đậm đến độ nào thì nhà thơ mới hình dung ra một bức tranh mùa
hè xứ Huế sống động đến như vậy. Đó là những mùa hè mà chàng thanh niên mười tám còn
được sống tự do giữa gia đình, bè bạn, đồng bào, đồng chí thân thương.

Sáu câu-thơ lục bát uyển chuyển mở ra cả một thế giới rộn ràng, tràn trề nhựa sống. Nhiều
âm thanh, hình ảnh tiêu biểu của mùa hè được đưa vào bài thơ: tiếng ve ngân trong vườn cây,
lúa chiêm chín vàng trên cánh đồng, bầu trời cao rộng với cánh diều chao lượn, trái cây chín
mọng ngọt lành... Tiếng chim tu hú khởi đầu và bắt nhịp cho mùa hè rộn rã âm thanh, rực r
màu sắc, ngạt ngào hương vị... trong cảm nhận của người tù. Đoạn thơ thể hiện khả năng cảm
nhận tinh tế và khát vọng tự do cháy bỏng của người chiến sK cách mạng trẻ trung, yêu đời
nhưng đang bị quân thù tước mất tự do.

Đang hồi tưởng về quá khứ, nhà thơ trở lại với thực tại ph쳌 phàng của chốn lao tù:
Ta nghe hè dậy bên lòng

Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!

Thi hứng được khơi nguồn bắt đầu từ tiếng chim tu hú. Tiếng chim nhắc nhớ đến mùa hè và
tạo nên sự xao động lớn trong tâm hồn thi sK. Cảm xúc cứ dâng lên từng đợt, từng đợt như
sóng dậy, thơi thúc con người biỉt tung xiềng xích, phá tan tù ngục để trở về với cuộc sống
phóng khống, tự do.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Tiếng chim tu hú là tiếng gọi thôi thúc của cuộc sống đối với người chiến sK cách mạng đang
bị giam cầm. Bên ngoài là tự do, phóng khống, cịn nơi đây là tù túng, bức bối:

Ngột làm sao, chết uất thơi
Con chim tu hú ngồi trời cứ kêu!

Tâm trạng đau khổ, uất ức bật thốt thành lời thơ thống thiết. Cách ngắt nhịp bất thường kết
hợp với các từ ngữ có khả năng đặc tả và những từ cảm thán như truyền đến độc giả cái cảm
giác uất hận cao độ và niềm khao khát cháy bỏng muốn thoát ra khỏi cảnh tù ngục, trở về với
cuộc sống tự do bên ngoài của người thanh niên yêu nước đang bị giam cầm trong lao tù đế
quốc.

Câu thơ chứa đựng nỗi khắc khoải, vật vã, day dứt khôn nguôi cả về thể xác lẫn tâm hồn của
nhà thơ trẻ. Trong hoàn cảnh ấy, thời khắc ấy, người cộng sản phải tự đấu tranh với bản thân
để làm chủ mình, vượt lên những đắng cay nghiệt ngã của lao tù đế quốc, ni dư ng chí,
giữ vững khí tiết và tinh thần đấu tranh cách mạng. Đó là một hình thức đấu tranh tích cực
mà Bác Hồ rất tâm đắc khi Người rơi vào chốn lao tù của Tưởng Giới Thạch: Thân thể ở
trong lao, Tinh thần ở ngoài lao. Các chiến sK cách mạng tiền bối trung kiên c쳌ng đã khẳng
định: Giam người khóa cả chân tay lại, Chẳng thể ngăn ta nghK tự do. (Xuân Thủy).

Tiếng chim tu hú cứ kêu hoài như nhắc nhở tới nghịch cảnh của nhà thơ, giục giã nhà thơ phá
tung tù ngục để giành lại tự do.

Bài thơ Khi con tu hú làm theo thể thơ lục bát rất phù hợp với việc diễn tả tâm tư nhân vật.
Sáu câu đầu nhịp điệu thong thả, từ ngữ trong sáng, hình ảnh tươi vui, tạo nên bức tranh mùa
hè tuyệt đẹp. Bốn câu thơ sau nhịp điệu thay đổi hẳn. Câu thơ căng thẳng như chứa đựng một
sức mạnh bị dồn nén chỉ chực bật tung ra. Đó là tâm trạng của người chiến sK cách mạng trẻ
tuổi hoạt động chưa được bao lâu đã lâm vào cảnh tù ngục, lúc nào c쳌ng khao khát tự do,
muốn thoát khỏi bốn bức tường xà-lim lạnh l o để trở về với đồng bào, đồng chí thân yêu.
Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ được tạo nên từ rung động tột đỉnh của cảm xúc kết hợp với
bút pháp miêu tả tâm lí nhân vật vừa chân thực vừa tinh tế. Tiếng chim tu hú chỉ trong một
khoảnh khắc ngắn ngủi đã làm dậy lên tất cả cảnh và tình mùa hè trong tâm tưởng nhà thơ.
Người tù thấu hiểu được cảnh ngộ trớ trêu của mình trong chốn lao tù ngột ngạt, giữa lúc
cuộc sống bên ngoài đang nảy nở, sinh sơi. Phải bứt tung xiềng xích, phá tan những nhà ngục
hữu hình và vơ hình đang giam hãm cả dân tộc trong vịng nơ lệ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>

<!--links-->
Tài liệu Phân tích bài thơ khi con tu hú doc

• 5
• 5
• 33