Tải Bài văn mẫu lớp 10: Phân tích tiếng cười trong truyện Tam đại con gà - Những bài văn mẫu lớp 10 hay nhất

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Để học tốt Ngữ văn</b> lớp 10, Download.com.vn xin mời các bạn học sinh và
<b>thầy cô tham khảo tài liệu</b>Phân tích tiếng cười trong truyện Tam đại con gà.
Tài liệu bao gồm dàn ý chi tiết kèm theo 3 bài văn mẫu hay, chắc chắn sẽ giúp các
bạn học sinh có kết quả cao hơn trong học tập. Mời các bạn học sinh và thầy cô
cùng tham khảo

<i><b>Dàn ý phân tích tiếng cười trong truyện Tam đại con gà</b></i>
<b>I. Mở bài</b>

- Giới thiệu khái quát về thể loại truyện cười: Là sản phẩm của khối óc hài hước
và là vũ khí đấu tranh hữu dụng của nhân dân ta.

- Giới thiệu về truyện Tam đại con gà: Là truyện cười trào phúng, dùng tiếng cười
để phê phán bản chất dốt nát nhưng lại thích khoe chữ của thầy đồ.

<b>II. Thân bài</b>

<b>1. Cách giới thiệu nhân vật</b>

- Một anh chàng dốt nát nhưng đi đâu cũng lên mặt văn hay chữ tốt
- Có người tưởng anh ta hay chữ mời về làm thầy.

→ Mâu thuẫn trái tự nhiên, dốt nát, khoe khoang nhưng được làm thầy. Tiếng cười
bật ra.

<b>2. Hành động gây cười.</b>

- Đi dạy học, thấy mặt chữ nhiều nét, khơng biết chữ gì, lại bị học trị hỏi gấp, thầy
cuống nói liều.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Khấn đài âm dương để thổ công giúp đỡ.

- Nhận được cả ba đài của thổ cơng, thầy đắc chí bệ vệ ngồi trên giường bảo học
trò gân cổ đọc to

→ Tiếng cười bật ra từ sự ngu dốt lại mê tín của thầy. Thầy coi chuyện dạy học
như một cuộc đánh bạc cầu may. Thầy cịn tự đắc chí, khoe khoang về những hành
động ngốc nghếch của mình.

→ Phê phán sự ngu dốt nhưng lại giấu dốt của thầy đồ.
<b>3. Lời nói gây cười.</b>

- Thầy giảng về chữ “kê” – đây là kiến thức rất cơ bản của người học chữ Nho.
Nhưng thầy đồ lại giảng chữ “kê” nghĩa là “dủ dỉ là con dù dì”: tối nghĩa, vơ nghĩa.
→ Lời giải thích của thầy đem lại tiếng cười cho người đọc. Thầy là một kẻ dốt
nát nhưng lại biết che đậy cái dốt ấy.

- Khi bị người nhà học trị phát hiện lại thầm nghĩ “mình đã dốt, thổ cơng nhà nó
cịn dốt hơn mình”

→ Lời tự nhủ vơ cùng hài hước, biết mình sai, ngu dốt nhưng khơng chịu thừa
nhận.

- Lời ngụy biện của thầy: Dạy cho cháu biết đến tận tam đại con gà, “Dù dì là chị
con công, con công là ông con gà”. Lấy ý từ bài đồng dao “lúa ngô là cô đậu nành,
đậu nành là anh dưa chuột, dưa chuột là ruột dưa gang, dưa gang là nàng dưa hấu”
để gỡ bí, lí sự cùn.

→ Tiếng cười cất lên từ lời giải thích vô căn cứ, láu cá của thầy

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

⇒ Tiếng cười cất lên từ hành động và lời nói của thầy đồ có sự tăng tiến bởi mức

độ phi lí của lời nói và hành động của nhân vật ngày càng cao.

⇒Thầy đồ bộc lộ bản chất của một kẻ ngu dốt, sĩ diện, huênh hoang, láu cá.
<b>4. Ý nghĩa của tiếng cười.</b>

- Phê phán những kẻ ngu dốt nhưng lại thích khoe khoang.
- Phê phán hiện thực xã hội: Kẻ dốt làm thầy

- Khuyên mọi người không nên giấu dốt mà hãy mạnh dạn học hỏi
<b>5. Nghệ thuật</b>

- Dùng ngôn ngữ và hành động của nhân vật để tạo tiếng cười
- Xây dựng các mâu thuẫn trong những tình huống truyện

- Cách kể chuyện tự nhiên, vào bài và kết thúc đều tạo ấn tượng bất ngờ
- Ngôn ngữ giản dị, có cả vần nhịp trong lời nói của nhân vật

<b>III. Kết bài</b>

- Khái quát lại nội dung và nghệ thuật xây dựng những tiếng cuời trong câu
chuyện tam đai con gà.

- Thể hiện suy nghĩ của bản thân về những tiếng cười ấy: Tiếng cười trong truyện
vừa đem lại những cảm giác sảng khoái, vừa là những bài học để mỗi người phải
tự ngẫm lại, tự suy nghĩ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Truyện cười là một trong những thể loại dân gian đặc sắc thường kể về những việc
xấu, trái với tự nhiên trong cuộc sống, có tác dụng gây cười hoặc phê phán một
cách nhẹ nhàng. Truyện cười Tam đại con gà là một câu chuyện như vậy, truyện
đem đến tiếng cười hài hước, dí dỏm, phê phán những thầy đồ đã dốt còn hay giấu

dốt.

Trong một câu chuyện cười, tiếng cười chỉ bật lên khi có hai điều kiện, trước hết
đó phải là hiện tượng đáng cười, cái đáng cười phải chứa đựng trong nó những
mâu thuẫn trái tự nhiên, nó thường đối lập với những thứ tốt đẹp. Thứ hai, người
nghe phải phát hiện ra cái vơ lí, cái đáng cười, chỉ khi đó câu chuyện mới có ý
nghĩa.

Truyện tam đại con gà đã tạo nên tiếng cười bằng nghệ thuật gây cười đặc sắc.
Trước hết tiếng cười được tạo nên mâu thuẫn tiềm tàng: anh thầy đồ đã dốt nhưng
huênh hoang, hay khoe mẽ, đi đâu cũng cho rằng mình văn hay chữ tốt. Một người
người tưởng anh ta tài giỏi thật, nên đã mời anh ta về nhà dạy con. Mâu thuẫn này
chính là điều kiện, cơ sở để bật ra tiếng cười ở phần tiếp theo.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Nhưng chính lúc anh ta đang ung dung, huênh hoang nhất lại bị bố của đứa trẻ,
người nông dân vạch trần sự dốt nát. Sự hài hước được tăng cường hơn trong ý
nghĩa : “Mình đã dốt, thổ cơng nhà nó cũng dốt nữa”. Đây là chi tiết quan trọng
làm cho tiếng cười thêm phần thú vị, sảng khối. Câu nói này cho chúng ta thấy,
bản thân anh thầy đồ cũng biết mình dốt nhưng cố tìm cách chống chế nên tiếng
cười vì thế mà bật lên giòn giã hơn. Dù bị vạch trần nhưng anh ta vẫn chống đối
lại một cách yếu ớt: “Tôi vẫn biết chữ ấy là chữ kê, mà kê nghĩa là gà. Tôi muốn
dạy cho cháu đến tam đại con gà: Dủ dỉ là con dù dì/ Dù dì là chị con cơng/ Con
cơng là ơng con gà”. Câu nói của anh ta đã cho thấy bản chất đã dốt nhưng lại hay
khoe mẽ, sĩ diện.

Với kết cấu ngắn gọn, chặt chẽ, ngay từ đầu mâu thuẫn gây cười đã được bộc lộ.
Nhưng các tác giả dân gian đã khéo léo tăng kịch tính cho tình huống đó bằng
cách dẫn dắt câu chuyện tự nhiên, hợp lí. Kết hợp ngơn ngữ kể chuyện tài tình,
ngơn ngữ nhân vật đặc sắc. Nghệ thuật phóng đại, cường điệu cho thấy rõ hơn cái
dốt, và thói sĩ diễn hão của ơng thầy đồ.

Tác phẩm lên tiếng phê phán thói giấu dốt và sĩ diện hão. Thực ra bản thân cái dốt
không đáng cười mà đáng cười sự che giấu cái dốt, khoe mẽ, sĩ diện. Qua tác
phẩm các tác giả dân gian cũng ngầm gửi gắm, khuyên răn mỗi chúng ta hãy mạnh
dạn học hỏi để tiến bộ hơn nữa, tránh thói giấu dốt, sĩ diện hão.

<i><b>Phân tích tiếng cười trong truyện Tam đại con gà - Mẫu 2</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

vào những kẻ “xấu hay làm tốt dốt hay nói chữ”. Cái xấu cái dốt càng che đậy
càng dễ lộ ra kệch cỡm và đáng cười hơn rất nhiều lần.

Truyện Tam đại con gà châm biếm một anh học trò loại người “dài lưng tốn vải ăn
no lại nằm”. Anh ta học hành dốt nát nhưng lại có tính khoe khoang đi đâu cũng ra
vẻ cũng lên mặt “văn hay chữ tốt”. Nhưng vì khơng biết được bộ mặt thật của anh
ta mà có nhiều người tưởng anh ta là hay chữ là học rộng tài cao mới mời anh ta
về làm thầy dạy dỗ bọn trẻ.Và từ đó những câu chuyện bi hài liên tiếp xảy ra thể
hiện tài năng kém cỏi của “ông thầy “nhưng lại luôn ra oai phản ánh một lớp
người trong xã hội thời bấy giờ.

Mấu chốt của câu chuyện chính là ơng thầy được mời về gõ đầu trẻ. Bi kịch đã bắt
đầu từ đó và khiến ông thầy không thể xoay xở được. Bắt đầu là việc nhận biết
mặt chữ. Thầy đồ đi dậy học trò nhưng “thấy mặt chữ nhiều nét rắc rối quá học trị
lại hỏi gấp, thầy cuống nói liều”. Thầy gặp chữ “kê” mà cũng khơng biết là chữ gì
nên nói bừa “dủ dỉ là con dù dì”. Chữ kê là con gà mà thầy lại trả lời học trò là con
dù dì. Vốn trên thế giới các lồi động vật khơng hề có con nào như thế cả. Ta thấy
thầy đồ ở đây dốt tận cùng của cái dốt không những khơng hiểu biết gì về kiến
thức căn bản trong sách vở mà thầy còn dốt ở cả những kiến thức đơn giản căn bản
trong xã hội. Dốt nát là thế mà cũng có thể làm liều nhận lời dậy học. Ta thấy
được anh học trò này hiện lên ngay từ những câu đầu tiên là một anh chàng dốt nát
đến cực độ nhưng cái dốt trong anh luôn được giấu kín và khi đi dậy trẻ cái dốt ấy

lại được thể hiện rõ nét.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

hai đích, truyện “khoèo” cả Thổ Công vào với thầy mà chế giễu. Té ra thần thánh
tưởng là thiêng liêng mà cũng dốt. Cái dốt ấy thể hiện ở chi tiết thầy đổ xin ba đài
âm dương, Thổ Công cho được cả ba. Như vậy là Thổ Công đồng ý với thầy đồ
chữ ấy đúng là dù dì. Thế là thầy đồ vững bụng, khơng sợ nữa mà đắc chí lắm…
bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào: Dủ dỉ là
con dù dì! Dủ dỉ là con dù dì… Với chi tiết ấy, cái dốt của thầy đã được khuếch
đại lên gấp nhiều lần.

Cái dốt cuối cùng cũng là phần kết thúc của câu chuyện khi mà thầy tin vào thổ
công tin vào thần thánh nên tin tưởng chữ đó đúng là “dủ dỉ”. Vậy nên thầy đã bảo
học trò đọc to, thế là đứa nào đứa đấy gào cổ lên mà đọc. Chủ nhà thấy thầy dậy
cái gì mà lạ quá cho nên mới đến xem sự tình. Thế là thầy đồ đã bị lật tẩy là dốt
náy khơng biết chữ gì cả.Lúc này thấy mới nhận sự dốt nát của mình và tiếng cười
giòn giã hơn khi mà thầy thầm trách thổ cơng “mình đã dốt nó cịn dốt hơn. Nhưng
bản tính lại vốn dựng chèo khéo trống thế nên trước mặt nhà chủ cái sai rành rành
cái dốt lộ thiên mà anh học trò vẫn còn cố cãi giải oan cho mình bằng cách giải
nghĩa thật luẩn quẩn và buồn cười. Cách chống chế của thầy nhằm mục đích giấu
dốt và thầy vẫn ra vẻ ta đây hay chữ, trái ngược với sự tự nhận thức về mình lúc
trước. Chính sự trái ngược này đã tạo ra tiếng cười trào phúng hả hê.. Ta thấy ở
đây anh học trị khơng biết chữ này thì phải hỏi người biết hoặc tìm trong sách vở .
Vậy mà thầy lại đi hỏi thổ công đó là cách hỏi ngược đời trái tự nhiên và xưa nay
chưa từng có. Chi tiết thầy xin ba đài âm dương để hỏi về chữ dủ dỉ dù dì là một
sáng tạo của tác giả dân gian. Với nghệ thuật sáng tạo này tác giả dân gian đã đẩy
câu chuyện lên một bước phát triển cả về nội dung lẫn nghệ thuật. Như vậy ta thấy
rằng ở đây tác giả dân gian cũng không nới thẳng ra vấn đề mà để nhân vật tự bộc
lộ dần đó là cái dốt cái sĩ cái kênh kiệu đáng che bai phê phán.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

mâu thuẫn trái tự nhiên ở đây là mẫu thuẫn giữa cái dốt và sự giấu dốt. Thầy càng

ra sức che đậy thì bản chất dốt nát càng phơi bày và thầy tự biến mình thành trị
cười cho thiên hạ.

Trong toàn bộ câu chuyện, cái dốt của thầy đồ bị lộ dần ra khi lâm vào các tình
huống khó xử nhưng thầy đã cố che giấu một cách phi lí. Vì thế, thầy càng che
giấu thì bản chất dốt nát càng bị phơi bày. Cuối cùng, thầy đành tìm một lối thốt
phi lí hơn. Nhưng thầy càng “lấp liếm” thì càng trở nên thảm hại vì ai cũng biết
rằng đó chi là “lí sự cùn” chứ khơng phải là một cách chống chế thơng minh có thể
chấp nhận được. Ở đây, ta thấy có sự tăng tiến về mức độ phi lí trong hành động
và lời nói của thầy đồ. Đó cũng là một thủ pháp nghệ thuật được sử dụng phổ biến
trong truyện cười dân gian.

Tam đại con gà phê phán thói giấu dốt một tật xấu có thật và khá phổ biến trong
nội bộ nhân dân. Ý nghĩa phê phán của truyện toát lên từ hành động tức cười của
một anh thầy đồ “dốt đặc cán mai” mà lại cố tình giấu dốt, nhưng càng cố tình che
giấu thì sự dốt nát lại càng lộ ra. Anh học trò dốt nát đến thế mà lại cả gan đi làm
thầy dạy trẻ thì tác hại quả là khôn lường. Tác phẩm đã mở thêm đối tượng bị chê
bai phê phán đó là cả ơng thổ cơng cũng dốt. Và thầy đồ không những dốt về chữ
mà còn dốt về phương pháp học hỏi. Việc đưa nhân vật thổ công vào trong truyện
là chi tiết hư cấu không thật nhưng sự xuất hiện của nhân vật thổ công khiến cho
tác phẩm phát triển nhanh hơn mạnh hơn và độc đáo hơn.

</div>

<!--links-->