Tải Bài văn mẫu lớp 9: Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khôn - Những bài văn mẫu hay nhất lớp 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Bài văn mẫulớp 9: Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn</b>
<b>Dàn ý nghị luận câu nói Cái khó bó cái khơn</b>

<b>I. Mở bài</b>

Dẫn dắt, giới thiệu câu nói “Cái khó bó cái khơn”. Nêu suy nghĩ cá nhân về câu nói (đúng, ý nghĩa,
đúng nhưng chưa hồn tồn chính xác với mọi trường hợp...).

<b>II. Thân bài</b>

- Giải thích ý nghĩa câu nói:

+ “Cái khó” là gì? Những khó khăn, khắc nghiệt trong cuộc sống nói chung. Trong trường hợp này,
“cái khó” có thể chỉ điều kiện sinh hoạt, mơi trường sống, hồn cảnh gia đình, tình trạng kinh tế,...
+ “Cái khơn” là gì? Ở đây có nghĩa là sự nhạy bén, tư duy, sức phán đoán của một cá nhân trước vấn
đề nào đó.

+ “Bó” là gì? Chỉ sự trói buộc. Ở đây “bó” mang ý nghĩa biểu hiện sự hạn chế, kìm nén sự phát triển
đáng lẽ phải có ở một sự việc cụ thể là sự sáng suốt của con người.

+ “Cái khó bó cái khơn” mang ý nghĩa phản ánh sự khó khăn, cùng khổ quá mức trong cuộc sống có
thể làm ảnh hưởng đến sự tỉnh táo của một con người, khiến họ không thể phát huy khả năng tư duy
đồng thời làm giảm sức phán đoán dẫn đến những quyết định thiếu sáng suốt.

- Chứng minh tính đúng đắn của câu nói: Sự ảnh hưởng của mơi trường sống khắc nghiệt, khó khăn
làm hạn chế sự khơn ngoan của con người thường xảy ra trong cuộc sống ví dụ: thiếu thốn về vật chất,
khó khăn về điều kiện gia đình khiến nhiều em nhỏ khơng thể đến trường,... (dẫn chứng một vài ví dụ
thực tế)

- Làm sáng tỏ khía cạnh chưa đúng của câu nói: Trong nhiều trường hợp, con người cũng có đầy đủ
nghị lực có thể cố gắn để vượt qua sự trói buộc của hồn cảnh khó khăn để đi đến thành cơng trong

tương lai ví dụ: tấm gương tự học thành tài, vượt khó học giỏi, săn học bổng,... (dẫn chứng một vài ví
dụ thực tế)

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Nên chung tay giúp đỡ những người gặp khó khăn, khơng để những khắc nghiệt của cuộc sống vùi
lấp khả năng của họ.

- Có ý thức phấn đấu, vươn lên mọi khó khăn để đạt được thành quả.
- Khơng nên nản lịng, tuyệt vọng trước khó khăn trong cuộc sống...
<b>III. Kết bài</b>

- Khẳng định lại ý kiến cá nhân về câu nói (gợi nhiều suy nghĩ, đúng nhưng chưa hoàn chỉnh,).... Đưa
ra phương hướng, bàn luận mở rộng.

<b>Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn - Mẫu 1</b>

Mỗi người chúng ta cần phải đặt ra những mục tiêu phấn đấu và phải phấn đấu hết mình để đạt được
mục tiêu ấy. Đừng vì nghĩ rằng cái khó bó cái khơn, mà khơng chịu đi tìm cái khơn nảy sinh trong cái
khó

Thơng thường, khi cố gắng mà khơng đạt được một ý định nào đó, chúng ta thường tự động viên mình:
"Cái khó bó cái khơn".

Vậy, “cái khó bó cái khơn” có nghĩa là gì? “Cái khó” được hiểu là hồn cảnh, điều kiện khó khăn
khơng cho thực hiện một việc nào đó. “Cái khơn” là những dự kiến, kế hoạch, dự định tốt, sáng suốt.
“Bó” nghĩa là trói buộc, hạn chế, khơng cho thực hiện. Cả câu có nghĩa chung là: hồn cảnh khó khăn
cản trở việc thực hiện một dự định, một kế hoạch tốt đẹp.

Rất nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta nghe những câu, đại ý như: vẫn biết là như thế, nhưng “cái khó
bó cái khơn”, chưa thể làm được...

Có lẽ, thành ngữ này ra đời là để giúp cho những người có hồn cảnh khó khăn tìm được lời giải thích
về sự bất lực của mình, cũng như động viên, an ủi họ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Từ trong ý nghĩa sâu xa, ta thấy, câu tục ngữ xác nhận một thực tế: hoàn cảnh tạo nên tính cách con
người; hồn cảnh thực tế quyết định ý chí, ý thức... của mỗi chúng ta. Chính “cái khó” (tức hồn cảnh)
đã quyết định “cái khơn" (tinh thần) của người ta.

Câu nói trên phản ánh thực tế và quy luật khách quan: vật chất sinh ra ý thức, hoàn cảnh quy định tính
cách con người...

Tuy nhiên, câu tục ngữ trẽn cũng có mặt phiến diện: nó chưa phải đã chi hết tính quy luật của sự tác
động ngược chiều giữa ý thức đối với vật chất, giữa ý chí, nghị lực đối với hồn cảnh.

Thực ra, cịn có câu tục ngữ khác: “Cái khó ló cái khơn”. Lúc này, ý nghĩa của nó đã hồn tồn thay
đổi. “Cái khó”, “cái khơn” vẫn được hiểu với ý nghĩa trên. “Ló” nghĩa là chợt nảy ra, tìm ra. Nghĩa
chung của cả câu là: hồn cảnh khó khăn sẽ làm nảy sinh những ý định, những lối thốt khơn ngoan
nhất.

Câu tục ngữ sau dường như đã bù đắp cho câu nói trước như một sự phản ánh toàn diện mối quan hệ
qua lại giữa hoàn cảnh đối với cuộc sống con người.

Với người Việt Nam, quy luật chi phối của hoàn cảnh đối với bản chất con người cũng luôn được ghi
nhậu trong hàng loạt các câu tục ngữ.

- “Ở bầu thì trịn, ở ống thì dài".
- “Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng”.

- “Đi với Bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy”.

Tuy vậy, người Việt Nam cũng khơng bao giờ, chịu khuất phục hồn cảnh theo ý nghĩa chịu sự tác

động tiêu cực. Hình ảnh bơng sen vươn lên thơm ngát giữa đầm lầy trong ca dao dân ca ln là hình
ảnh tượng trưng cho tâm hồn, nhân cách con người Việt Nam, dẫu sống trong hồn cảnh nghìn năm
phong kiến, nhiều khó khăn, gian khổ và chiến tranh, nhưng vẫn vươn lên để khẳng định bản sắc của
mình:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Nhị vàng, bơng trắng lá xanh|
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”

Ngày nay, chúng ta được sống và học tập dưới mái trường xã hội chủ nghĩa, được sự quan tâm của
toàn Đảng, toàn dân, được các thầy cô và cha mẹ cưu mang đùm bọc, phần đơng trong chúng ta đã có
được hồn cảnh thuận lợi, qua được thời khó khăn. Nhưng rất nhiều bạn trẻ vẫn có thói quen dựa dẫm,
khơng chịu vươn lên, ln thấy trước mắt là “khó khăn”.

Mỗi người chúng ta cần phải đặt ra những mục tiêu phấn đấu và phải phấn đấu hết mình để đạt được
mục tiêu ấy. Đừng vì nghĩ rằng “cái khó bó cái khơn”, mà khơng chịu đi tìm “cái khơn nảy sinh trong
cái khó”.

<b>Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn - Mẫu 2</b>

Thành ngữ ra đời đơi khi không chỉ là một bài học, một lời răn dạy, mà còn là một lời động viên, an ủi
khi con người gặp phải những khó khăn trong cuộc sống. “Cái khó bó cái khơn” là một câu thành ngữ
như vậy.

Vậy, “cái khó bó cái khơn” có nghĩa là gì? “Cái khó” là những khó khăn gây cản trở trong việc thực
hiện một cơng việc nào đó. Trong khi đó, “cái khôn” lại là những kế hoạch, vấn đề tốt đẹp. Như vậy,
“Cái khó bó cái khơn” ý nói đến nhũng khó khăn làm cản trở những dự định đúng đắn mang tính tích
cực. Hiểu rộng hơn, câu tục ngữ ám chỉ hồn cảnh có tác động đến tinh thần của mỗi người. Nó giống
như một cách để động viên mỗi khi bản thân bị bế tắc, khơng tìm ra được phương hướng giải quyết
trong cuộc sống.

Thưc tế, nếu coi câu tục ngữ là một lời khuyên của ông cha ta từ xưa để lại thì có phần chưa đúng. Đôi
khi trong cuộc sống, nhờ những thử thách mà con người có thể vươn lên mạnh mẽ, đạt được những
điều mình mong muốn. “Cái khó bó cái khơn” – thức chất nó cũng giống như một thất bại, vấp ngã
trên đường đời. Nếu ta coi “Thất bại là mẹ thành cơng”, thì tự khắc bản thân sẽ đúc rút được những bài
học, kinh nghiệm từ sai lầm của mình mà đứng dậy, phấn đấu đạt được mục tiêu mình theo đuổi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

khăn sẽ đem đến cho bạn “cái khơn”. Như vậy, chính hồn cảnh sống đã tạo động lực thúc đẩy cho
“cái khơn” hình thành và phát triển.

Cuộc sống đày đủ đôi khi lại khiến nhiều bạn trẻ sống ý lại vào điều kiện gia đình, ăn bám bố mẹ. Họ
không đặt ra những mục tiêu để phấn đấu, hoặc dễ dàng bng xi khi gặp khó khăn, rồi tặc lước cho
rằng “Cái khó bó cái khơn”. Sự dụa dẫm làm cho họ mất đi tính tự lập, kiên trì trong cuộc sống. Về lâu
dài, cuộc sống của họ sẽ trở nên vô nghĩa.

Để cho cuộc sống ngày một trở nên có ý nghĩa, mỗi chúng ta nên tự đặt ra cho mình những mục tiêu để
phấn đấu. Cũng sẽ có nhũng lúc chơng gai, trắc trở, nhưng chính những thời điểm đấy chúng ta mới có
thể mạnh mẽ hơn và “khôn” hơn.

<b>Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn - Mẫu 3</b>

Thơng thường, khi cố gắng mà không đạt được một ý định nào đó, chúng ta thường tự động viên mình:
“Cái khó bó cái khơn”.

Vậy, “cái khó bó cái khơn” có nghĩa là gì? “Cái khó” được hiểu là hồn cảnh, điều kiện khó khăn
khơng cho thực hiện một việc nào đó. “Cái khôn” là những dự kiến, kế hoạch, dự định tốt, sáng suốt.
“Bó” nghĩa là trói buộc, hạn chế, khơng cho thực hiện. Cả câu có nghĩa chung là: hồn cảnh khó khăn
cản trở việc thực hiện một dự định, một kế hoạch tốt đẹp.

Rất nhiều lần trong cuộc sống, chúng ta nghe những câu, đại ý như: vẫn biết là như thế, nhưng “cái khó
bó cái khơn”, chưa thể làm được…

Có lẽ, thành ngữ này ra đời là để giúp cho những người có hồn cảnh khó khăn tìm được lời giải thích
về sự bất lực của mình, cũng như động viên, an ủi họ.

Dân gian cịn có câu: “Lực bất tòng tâm”, nghĩa là: trong lòng rất mong muốn nhưng khả năng không
thể đạt được. Đây cũng là một cách để giúp người ta nhìn vào thất bại mà khơng hồn tồn mất tinh
thần trước thất bại ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Câu nói trên phản ánh thực tế và quy luật khách quan: vật chất sinh ra ý thức, hồn cảnh quy định tính
cách con người…

Tuy nhiên, câu tục ngữ trẽn cũng có mặt phiến diện: nó chưa phải đã chi hết tính quy luật của sự tác
động ngược chiều giữa ý thức đối với vật chất, giữa ý chí, nghị lực đối với hồn cảnh.

Thực ra, cịn có câu tục ngữ khác: “Cái khó ló cái khơn”. Lúc này, ý nghĩa của nó đã hồn tồn thay
đổi. “Cái khó”, “cái khơn” vẫn được hiểu với ý nghĩa trên. “Ló” nghĩa là chợt nảy ra, tìm ra. Nghĩa
chung của cả câu là: hồn cảnh khó khăn sẽ làm nảy sinh những ý định, những lối thốt khơn ngoan
nhất.

<b>Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn - Mẫu 4</b>

Sự thành công của mỗi người tùy thuộc chủ yếu vào khả năng, lòng kiên nhẫn thực hiện đến cùng. Để
đạt được kết quả mà mình mong muốn thì địi hỏi bạn cần phải biết cách nắm bắt thời cơ, nhạy bén
cũng như không bỏ cuộc sớm. Song hiện nay có rất nhiều người vì hồn cảnh khách quan, vì khó khăn,
thử thách mà nhanh chóng chán nản, không muốn tiếp tục. Bởi vậy ông cha ta mới có câu nói “Cái khó
bó cái khơn” là vì thế.

Cuộc sống khơng ngừng biến đổi, con người cần phải thích nghi để có thể hịa nhập và khơng ngừng
phát triển mình. “Cái khó bó cái khơn” có hai ý nghĩa, đó cũng chính là lời khun dành cho tất cả mọi
người.

Chúng ta phải đối mặt với nhiều nhiều khó khăn, gian nan trong cuộc sống để giành được điều mà
mình mong đợi. Trên con đường đi đó có nhiều chơng gai và thử thách, cũng như những nguyên nhân
khách quan bên ngồi. Chính những yếu tố đã làm hạn chế, che mất đi tầm nhìn của bạn, khiến bạn
chùn bước, khơng bước nữa. Có thể nói họ đã khơng đủ dũng cảm, bản lĩnh để vượt qua những gian
nan bước đầu đó. Vì khó khăn, vì khơng thể tiếp tục thì chúng ta chỉ dám bước đến đó và dừng lại, tư
duy của chúng ta sẽ không được phát triển nữa vì ngại khó, ngại khổ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Hiện nay có rất nhiều bạn trẻ vừa mới gặp khó khăn đã nản lịng, gục ngã, kêu than khơng thể tiếp tục.
Những người như vậy chỉ mãi đứng yên một chỗ, khơng thể bước ra xa. Vì chính cái “khó’ đã kìm
hãm sự phát triển của trí óc và nhận thức.

Trong đề Tốn, có một câu rất khó, địi hỏi phải động não nhiều, nếu không sẽ không thể nào giải được.
Nam là học sinh lười tư duy nên khi nghe bảo bài tốn khó đã khơng chịu đọc đề, đã gấp trang sách lại
và không làm nữa. Nam dị ứng với từ “khó” nên nghe đến đó đã nghĩ ngay đến việc không thể làm
được. Đây là một suy nghĩ sai lầm, dẫn đến sự trì trệ của bạn Nam trong q trình học tập.

Việc để cái “khó” bó buộc, làm hạn chế cái ‘khơn” sẽ khiến cho trí não chậm phát triển, mất đi sự
nhanh nhạy trước một vấn đề. Đối với những người trẻ thì trí óc là thứ cần thiết phải rèn luyện thường
xuyên. Nhưng gặp khó khăn, thử thách đã nhanh bỏ cuộc thì bạn mãi mãi chỉ là người theo sau, khơng
có chí tiến thủ.

Cuộc sống của mỗi người khơng ai giống ai, người thì sung sướng, giàu có; nhưng có những người
nghèo khổ cả một đời, ước mơ cũng dang dở cả một đời. Giữa họ có nhiều thứ khác nhau, có thể ý chí
và nghị lực cũng khác nhau. Nếu những người nghèo khó khơng ngại khó khăn, khổ sở mà vượt lên
chính mình thì chắc chắn họ sẽ có một cuộc sống tốt đẹp ở phía trước.

Nếu như để cho lối sống “cái khó bó cái khơn” ăn sâu vào tiềm thức thì chúng ta mãi mãi khơng thể
giải phóng được bản thân, mãi mãi đứng n một chỗ. Nó khơng những khiến cho đầu óc bị trì trệ mà
cịn khiến cho con đường mà bạn đi cũng khơng nhích thêm một tý nào.

Để rèn luyện tư duy của mình thì buộc mỗi người cần phải có suy nghĩ tích cực về cái khó khăn với cái
ý chí tiến thủ trong cuộc sống.

Để đạt được ước mơ, để đạt được khát vọng của mình thì hãy khống chế suy nghĩ cái khó bó cái khơn.
Như thế chúng ta mới có thể hồn thiện bản thân và làm được nhiều điều có ý nghĩa cho cuộc sống
hơn.

<b>Nghị luận xã hội về câu nói Cái khó bó cái khơn - Mẫu 5</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

chúng ta gặp phải những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Câu thành ngữ “cái khó bó cái khơn”
chính là một câu thành ngữ như vậy

“Cái khó bó cái khôn” đây là câu tục ngữ được sử dụng rất phổ biến của người Việt Nam chúng ta. Ai
cũng đã được nghe rất nhiều lần, và trong cuộc sống, cũng chưa có ai chưa từng dùng nó lần nào. Vậy,
“cái khó bó cái khơn” có ý nghĩa như thế nào? “Cái khó” được hiểu chính là những khó khăn gây cản
trở, không cho chúng ta thực hiện một công việc nào đó. Cịn “cái khơn” chính là những dự kiến,
những kế hoạch, dự định, vấn đề tốt đẹp và sáng suốt. “Bó” giống như một sợi dây, trói buộc hạn chế,
không cho thực hiện những kế hoạch, dự định. Cả câu thành ngữ hiểu theo nghĩa chung nhất ý
chỉ những khó khăn sẽ cản trở chúng ta thực hiện những dự định, những kế hoạch tốt đẹp. Hiểu sâu
rộng hơn nó chính là hồn cảnh sẽ tác động đến tinh thần mỗi người,giải thích cho sự bất lực cũng như
một cách động viên khi chúng ta gặp phải những bế tắc, khơng tìm ra được phương hướng để giải
quyết trong mọi việc.

Từ trong ý nghĩa sâu xa trên, ta thấy được một thực tế đó chính là hồn cảnh sẽ tạo nên tính cách con
người, đồng thời hồn cảnh cũng quyết định đến ý chí và ý thức của mỗi chúng ta. Cái khó mà ta đang
gặp phải chính là hồn cảnh là điều kiện khiến cho cái khơn chính là tinh thần của mỗi người. Câu nói
trên mang một quy luật khách quan của thực tế, vật chất sinh ra ý thức và hoàn cảnh quyết định đến
tinh thần.

Nhưng thật sự, câu thành ngữ trên chỉ mang một mặt phiến diện, lời khuyên của ông cha ta từ xưa thật
sự chỉ một phần đúng. Bởi nó chưa nói đến chiều ngược lại của ý thức và vật chất, giữa nghị lực với
hoàn cảnh. Trong cuộc sống vạn biến, con người khi gặp những thử thách nhưng lại là động lực để có
thể vươn lên mạnh mẽ nhất, đạt được những thành quả cao nhất. Sự thành công tùy thuộc rất lớn vào
khả năng và lòng kiên nhẫn đến cùng. Vì vậy, cần nắm bắt được thời cơ, đừng vì khó khăn, vì hồn
cảnh mà bỏ qua cơ hội. Một lần thắt bai, một lần vấp ngã trên đường đời, bạn hãy nhớ đến câu nói
“Thất bại là mẹ thành công”, hãy rút ra những bài học, những kinh nghiệm từ những lần vấp ngã, và
kiên cường lên, hãy đứng lên, phấn đấu tiếp để đạt được mục tiêu mà bạn đang theo đuổi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Nhưng có rất nhiều bạn trẻ, vì cuộc sống quá đủ đầy, được bố mẹ bao bọc,có ý nghĩ ỷ lại vào điều kiện
gia đình, dựa vào bố mẹ, nên khi chỉ mới gặp chút khó khăn, một chút vấp ngã trên đường đời thì đã
khơng cịn tâm trí, cảm thấy bế tắc, gục ngã và không thể tiếp tục. Nếu các bạn ấy cứ như thế thì sẽ mãi
mãi chỉ có thể dậm chân tại chỗ, khơng có bước tiến xã hơn. Cái “khó” giống như đã nuốt chửng lấy sự
phát triển của cái “khôn”. Hãy động não nhiều hơn, hãy vượt qua. Trong một đề Tốn, khi gặp phải
những câu hóc búa, nếu một người lười suy nghĩ thì chỉ cần nghe thấy hai từ đề khó thì đã nghĩ ngay
đến việc chờ đợi người khác cho mình câu trả lời, hoặc nghỉ ngay đến việc gấp trang sách lại bỏ qua,
nếu cứ như thế bạn sẽ bị trì trệ mãi trong học tập. Cái khó khiến trí não chậm phát triển, mất đi sự
nhanh nhạy với vấn đề, đó là sự kìm hãm cái khơn lại.Vì vậy, các bạn trẻ hãy thường xun rèn luyện
trí óc, cố gắng học cách tìm tòi, tiếp thu, học hỏi những người xung quanh. Nếu làm được điều đó nhất
định bạn sẽ khơng bao giờ là kẻ thua cuộc, cuộc sống sẽ không trở nên vơ nghĩa

Bên cạnh câu tục ngữ cái khó bó cái khơn cịn có một câu tục ngữ khác mang một ý nghĩa hồn tồn
khác đó là “Cái khó ló cái khơn”. Đây chính là câu răn dạy chúng ta hãy bình tĩnh, sáng suốt trong mọi
tình huống, mọi tảng đá hay những chiếc gai nhọn. Đây thể hiện cho một ý chí khơng sợ hồn cảnh
sống bó buộc lấy bản thân. Phải tiến lên và phát triển

</div>

<!--links-->