Tiết 50: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (762.01 KB, 27 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Tiết 50 - Tập làm văn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Văn bản biểu cảm

Đời sống

(người, vật, cảnh)

- Biểu đạt tình cảm, cảm xúc, đánh giá

- Khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ : Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét :

Đêm qua ra đứng bờ ao

Trông cá cá lặn trông sao sao mờ…
Buồn trông con nhện chăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch sao mai
Sao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ…

Đêm đêm tưởng dải Ngân Hà

Chuôi sao Tinh Đẩu đã ba năm tròn…
Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn

Tào Khê nước chảy vẫn còn trơ trơ

Nguyên văn bài ca dao:

Đêm qua ra đứng bờ ao

Trông cá cá lặn trông sao sao mờ…
Buồn trông con nhện chăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai?

Buồn trông chênh chếch sao mai
Sao ơi sao hỡi nhớ ai sao mờ…

Đêm đêm tưởng dải Ngân Hà

Chuôi sao Tinh Đẩu đã ba năm tròn…
Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ : Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận2. xét : xét :

Bài văn có 5 đoạn

Đoạn 1: Từ Đêm qua đến… ở bờ ao tối

mờ mờ. ( Cảm xúc về câu 1, 2)

Đoạn 2: Từ Có lúc đến …gọi sao, gọi

nhện . ( Cảm xúc về câu 3, 4)

Đoạn 3: Từ Thì ra đến …vừa da diết vô

cùng. ( Cảm xúc về câu 5, 6)

Đoạn 4: Từ Đá mòn đến… lòng chung

thủy của ta. ( Cảm xúc về câu 7, 8 )

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

? Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình về bài ca dao

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Đoạn

Chi tiết biểu cảm

Cách biểu cảm Đối t ỵng

Đoạn 1

Đoạn 2

Đoạn 3

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

12

6

9

3

11

10

8

7

5

4

2

1

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Đoạn

Chi tiÕt biÓu cảm

Cách biểu

cảm

Đối t ợng

on 1

on 2

on 3

on 4

+ Tôi chỉ lơ mơ nghe thầy giáo

giảng

và so sánh h

ỡ

nh t ợng

Suy ngn

+ A! Sông Ngân! ... vừa man

mác, vừa bâng khuâng, vừa

da diết vô cùng.

+ Ôi Tào Khê!

chính là lòng

chung thủy của ta!

Suy ngẫm

Hi tng

+

mạng tơ rung rung

nấc lên

mà gọi trêi,gäi sao, gäi nhƯn.

T ëng t ỵng

ư

Liên t ởng

Cảnh

và

ng ời

trong

bài ca

dao

Tưởng

tượng

+…bóng một người đội khăn,

mặc áo dài, chắp tay sau lưng…

mờ mờ.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ 1. Ví dụ : Sgk trang 146,147: Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét : 2. Nhận xét : - Tác giả Nguyên Hồng đã cảm nhận bài ca dao bằng những cách: Tưởng tượng, liên

tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm
- Tác giả trình bày cảm xúc về
phương diện: nội dung , hình thức,
cảnh và người..

Ngồi ra còn các phương diện

- Cảm xúc về tâm hồn con người, số
phận nhân vật trong tác phẩm
- Cảm xúc về vẻ đẹp ngôn từ

- Cảm xúc về tư tưởng của tác phẩm.
- Cảm nhận bằng: Tưởng tượng, liên
tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

+

Khái quát về bài văn của Nguyên Hồng và cách phát biểu cảm nghĩ của

ông về bài ca dao bng s :

Cách biểu cảm về bài ca dao

(của Nguyên Hồng)

Là một tỏc phm vn hc

Thể hiện:

Tỉnh cảm

cảm xúc

Liên t

ởng

Suy ngẫm

T ởng

t ợng

Về

Nội dung, hình thức…

Håi t

ëng

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ : Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét : 
 3. Kết luận :

- Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm 
văn học (bi vn, bi th) là trình bày 
những cảm xúc, t ởng t ợng, liên

t ng, suy ngẫm của mình về nội dung ư
và hình thức của tác phẩm đó.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Lưu ý

- Cảm nghĩ về tác phẩm tất nhiên bắt nguồn từ tác

phẩm và sự suy nghĩ cảm thụ của người đọc đối với

tác phẩm những cảm nghĩ ấy có thể như sau:

- Cảm xúc về cảnh về người trong tác phẩm.

- Cảm xúc về tâm hồn con người trong tác phẩm.

- Cảm xúc về vẻ đẹp ngôn từ trong tác phẩm.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Đoạn 1: Từ Đêm qua đến… ở bờ ao tối

mờ mờ ( Cảm xúc về câu 1, 2)

Đoạn 2: Từ Có lúc đến …gọi sao, gọi

nhện ( Cảm xúc về câu 3, 4)

Đoạn 3: Từ Thì ra đến …vừa da diết vơ

cùng ( Cảm xúc về câu 5, 6)

Đoạn 4: Từ Lại con sơng đến… lịng

chung thủy của ta. ( Cảm xúc về câu 7, 8 )

Đoạn 5: Phần còn lại ( Ấn tượng chung

về bài ca dao)

Thân bài

Kết bài

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Ca dao, dân ca là viên ngọc quý trong kho tàng văn học dân

gian Việt Nam. Ca dao diễn tả sâu sắc đời sống nội tâm của con

người. Đặc biệt ca dao chú trọng thể hiện nỗi nhớ, tình cảm thuỷ

chung của con người. Viết về vấn đề này có rất nhiều bài thể hiện

nhưng bài để lại cho tôi ấn tượng sâu sắc nhất là: “ Đêm qua ra

đứng bờ ao…”

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Đoạn 2: Từ Đêm qua đến… ở bờ ao tối mờ 
mờ ( Cảm xúc về câu 1, 2)

Đoạn 3: Từ Có lúc đến …gọi sao, gọi nhện

( Cảm xúc về câu 3, 4)

Đoạn 4: Từ Thì ra đến …vừa da diết vô cùng

( Cảm xúc về câu 5, 6)

Đoạn 5: Từ Lại con sơng đến… lịng chung 
thủy của ta. ( Cảm xúc về câu 7, 8 )

Đoạn 6: Phần còn lại ( Ấn tượng chung về
bài ca dao)

Thân bài

Kết bài
Đoạn 1: Giới thiệu về bài ca dao, hoàn cảnh

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ : Sgk trang 146,147: Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét : 2. Nhận xét :

3. Kết luận : 3. Kết luận :

- Ghi nhớ : Ý1 sgk/ 147- Ghi nhớ : Ý1 sgk/ 147

MB: Giới

MB: Giới thiệu về tác phẩm và hoàn về tác phẩm và hoàn 
cảnh tiếp xúc tác phẩm

cảnh tiếp xúc tác phẩm

TB: Những cảm xúc, suy nghĩ do tác 
TB: Những cảm xúc, suy nghĩ do tác 
phẩm gợi lên.

phẩm gợi lên.

KL:Ấn tượng chung về tác phẩm
KL:Ấn tượng chung về tác phẩm

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu

cảm nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ : Sgk trang 146,147: Sgk trang 146,147

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét : 2. Nhận xét :

3. Kết luận : 3. Kết luận :

- Ghi nhớ : Ý1 sgk/ 147- Ghi nhớ : Ý1 sgk/ 147

- Ghi nhớ : Ý2 sgk / 147- Ghi nhớ : Ý2 sgk / 147

II.Luyện Tập

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Bài tập 1: Cho đề bài sau :

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “Cảnh khuya” -Hồ Chí Minh.

u cầu: Tìm hiểu đề, tìm ý, và phát biểu cảm nghĩ ?

II. Luyện tập

Cảnh khuya

Tiếng suối trong như tiếng hát xa,

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Bài tập 1: Cho đề bài sau :

Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “Cảnh khuya” -Hồ Chí Minh.

u cầu: Tìm hiểu đề, tìm ý, và phát biểu cảm nghĩ ?

II. Luyện tập

1. Tìm hiểu đề, tìm ý

a) Tìm hiểu đề

- ThĨ lo¹i:

- Đối tượng biểu cảm:

- Nội dung biểu cảm:

Biểu cảm về tác phẩm văn học

Bài thơ “Cảnh khuya” - Hồ Chí Minh

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

b) Tìm ý.

- Cảm nghĩ về cảnh đêm trăng rừng thơ mộng (câu 1, câu 2)

-

Cảm nghĩ về tâm trạng của Bác trong đêm khuya (câu 3, câu 4)

+ Câu 1: Thích thú trước hình ảnh so sánh mới mẻ, hấp dẫn …: tiếng

suối, tiếng hát

+ Câu 2: Hình ảnh bóng trăng, bóng cây, bóng hoa quấn quýt, lung linh,

huyền ảo … bởi âm hưởng của hai từ “lồng” ở một câu thơ

+ Điệp ngữ “chưa ngủ” đặt ở cuối câu thứ 3 và đầu câu thứ 4 là một

bản lề mở ra phai phía của tâm trạng trong cùng một con người.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

2. Dµn ý

- Giíi thiƯu vỊ tác gi Hồ Chí Minh

- Hoàn cảnh sáng tác : Những năm đầu trong cuộc kháng chiến chống Pháp.

a. Mở bµi

- ấn t ợng chung: Cảnh đẹp trong đêm khuya ở rừng Việt Bắc và tâm trạng của Bác.ư

b. Thân bài

* Câu 1+2: Cảnh đêm trăng rừng êm đềm thơ mộng.

- Giữa không gian tĩnh lặng của đêm, nổi bật tiếng suối chảy róc rách. Câu thơ sử

dụng nghệ thuật so sánh độc đáo.

-

á

nh trăng chiếu sáng mặt đất với những mảng sáng tối đan xen hoà quyện tạo

khung cảnh lung linh huyền ảo.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

* Câu 3+4 : Tâm trạng của Bác trong đêm khuya.

- Tr ớc khung cảnh lung linh huyền ảo của chốn rừng Việt Bắc, Bác say mê ngắm cảnh.

ư

- Bác ch a ngủ một phần vì cảnh đêm khuya quá đẹp làm say dắm tâm hồn nghệ sĩ,

ư

phần vì lo lắng cho đất n ớc.

ư

=> T×nh yêu thiên nhiên luôn gắn liền với tình yêu n íc tha thiÕt trong con ng êi B¸c.

ư

c) KÕt bµi.

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Tiết 50

CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. Tìm hiểu bài văn phát biểu cảm

nghĩ về tác phẩm văn học.

1. Ví dụ 1. Ví dụ : Sgk trang 406,407: Sgk trang 406,407

Văn bản: “Cảm nghĩ về một bài ca dao”

2. Nhận xét : 2. Nhận xét :

3. Kết luận : 3. Kết luận :

- Ghi nhớ 1 sgk/ 147- Ghi nhớ 1 sgk/ 147

- Ghi nhớ 2.- Ghi nhớ 2.

II. Luyện tập

Bài tập 1

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

a. Mở bài:

Giới thiệu đôi nét về Hạ Tri Chương và bài thơ.

b. Thân bài:

Cảm xúc, suy nghĩ về các hình ảnh và cảm xúc của tác phẩm.

- Hoàn cảnh viết bài thơ có nét gì độc đáo, đặc biệt.

- Sự đối lập các trạng thái trẻ – già, đi xa – trở về và sự thay đổi của tác giả (tóc

mai đã rụng).

- Điểm không thay đổi sau bao năm xa cách: giọng q (cũng chính là cái tình

đối với quê hương).

- Cuộc gặp gỡ với lũ trẻ con trong làng.

- Sự xót xa của tác giả khi bị lũ trẻ coi là người khách lạ.

Chính sự trớ trêu này lại càng làm nổi rõ tình yêu quê hương của nhà thơ.

c. Kết bài:

Cảm xúc chung về tác phẩm. Tình cảm của người viết đối với quê

hương.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

* Hướng dẫn HS học ở nhà và chuẩn bị cho giờ sau:

-

Học thuộc phần ghi nhớ SGK/147

Học thuộc phần ghi nhớ SGK/147

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Chủ tịch Hồ Chí Minh khơng chỉ là một nhà cách mạng tài

ba mà còn một nhà thơ lớn của dân tộc. Ng ời đã để lại rất

</div>

Tiết 50: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

<b>Tiết 50 - Tập làm văn</b>

<b>Văn bản biểu cảm</b>

<b>Đời sống</b>

<b>(người, vật, cảnh)</b>

<b>- Biểu đạt tình cảm, cảm xúc, đánh giá </b>

<b>- Khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc</b>

<b>Tiết 50</b>

<b>Tiết 50</b>

<b><sub>CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC</sub></b>

<b><sub>CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC</sub></b>

<b>I. Tìm hiểu bài văn phát biểu </b>

<b>cảm nghĩ về tác phẩm văn học.</b>

<b>Nguyên văn bài ca dao:</b>

<b>Tiết 50</b>

<b>Tiết 50</b>

<b><sub>CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC</sub></b>

<b><sub>CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC</sub></b>

<b>I. Tìm hiểu bài văn phát biểu </b>

<b>cảm nghĩ về tác phẩm văn học.</b>

Bài văn có 5 đoạn

<b>Đoạn 1: Từ Đêm qua đến… ở bờ ao tối </b>

<i>mờ mờ. ( Cảm xúc về câu 1, 2)</i>

<b>Đoạn 2: Từ Có lúc đến …gọi sao, gọi </b>

<i>nhện . ( Cảm xúc về câu 3, 4)</i>

<b>Đoạn 3: Từ Thì ra đến …vừa da diết vô </b>

<i>cùng. ( Cảm xúc về câu 5, 6)</i>

<b>Đoạn 4: Từ Đá mòn đến… lòng chung </b>

<i>thủy của ta. ( Cảm xúc về câu 7, 8 )</i>

? Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình về bài ca dao

<b>Đoạn</b>

<b> Chi tiết biểu cảm</b>

<b>Cách biểu cảm Đối t ỵng</b>

Đoạn 1

Đoạn 2

Đoạn 3

12

12

6

6

9

9

3

3

11

11

10

10

8

8

7

7

5

5

4

4

2

2

1

1

<b>Đoạn</b>

<b> Chi tiÕt biÓu cảm</b>

<b>Cách biểu </b>

<b>cảm</b>

<b>Đối t ợng</b>

on 1

on 2

on 3

on 4

<i>+ Tôi chỉ lơ mơ nghe thầy giáo </i>

<i>giảng</i>

<i></i>

<i>và so sánh h</i>

<i>ỡ</i>

<i>nh t ợng</i>

<i></i>

<i>Suy ngn</i>

<i>+ A! Sông Ngân! ... vừa man </i>

<i>mác, vừa bâng khuâng, vừa </i>

<i>da diết vô cùng.</i>