ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 TRƯỜNG THPT CHUYÊN HÙNG VƯỢNG GIA LAI NĂM HỌC: 2019 - 2020 - MÔN NGỮ VĂN (Chuyên)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (240 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
GIA LAI

---

KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 CHUYÊN 
NĂM HỌC 2019- 2020

--- 
ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề gồm 01 trang)

Môn thi: NGỮ VĂN (CHUYÊN)

Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát đề)
---

PHẦN I. ĐỌC-HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi

Chẳng ai muốn làm hành khất 
Tội trời đày ở nhân gian 
Con không được cười giễu họ 
Dù họ hơi hám úa tàn

Nhà mình sát đường, họ đến 
Có cho thì có là bao

Con khơng bao giờ được hỏi

Quê hương họ ở nơi nào. 
(...)

Mình tạm gọi là no ấm 
Ai biết cơ trời vần xoay 
Lòng tốt gửi vào thiên hạ 
Biết đâu nuôi bố sau này.

(Trần Nhuận Minh, Dặn con, Nhà thơ và hoa cỏ, NXB Văn học, 1993)
Câu 1 (1,0 điểm): Theo em, vì sao tác giả dùng từ hành khất thay vì các từ đồng 
nghĩa khác như ăn mày, ăn xin?

Câu 2 (1,0 điểm): Em hiểu như thế nào về ý nghĩa câu thơ sau? 
Lòng tốt gửi vào thiên hạ

Biết đâu nuôi bố sau này.

Câu 3 (1,0 điểm): Lời dặn con của người bố trong đoạn trích gợi cho em suy nghĩ gì? 
(Trình bày khoảng 5 đến 7 dòng)

PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm) 
Câu 1 (2,0 điểm):

Từ nội dung đoạn trích ở phần đọc-hiểu, em hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng
300 chữ) trình bày suy nghĩ của em về “lòng tốt gửi vào thiên hạ” trong cuộc sống ngày nay.

Câu 2 (5.0 điểm):

Trong Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi viết: “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào
bên trong chúng ta một ánh sáng riêng…”

(Ngữ Văn 9, Tập 2, NXB GD, H.2011, tr.14) 
Em hiểu như thế nào về ý kiến trên? Hãy làm rõ ánh sáng riêng ấy trong một tác
phẩm thuộc chương trình Ngữ Văn lớp 9 mà em đã học.

---Hết---

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 CHUYÊN 
 GIA LAI NĂM HỌC 2019 - 2020

--- ---

HƯỚNG DẪN CHẤM 
MÔN: NGỮ VĂN (Chuyên) 
(Hướng dẫn chấm gồm 04 trang) 
I. Hướng dẫn chung

- Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài
làm của thí sinh, tránh cách đếm ý cho điểm.

- Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc
vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.

- Giáo khảo cần vận dụng đầy đủ các thang điểm, tránh tâm lý ngại cho điểm tối đa,
cần quan niệm rằng một bài đạt điểm tối đa vẫn là một bài làm có thể cịn sơ suất nhỏ.

- Khơng làm trịn điểm tồn bài.
II. Đáp án và thang điểm

Phần Nội dung Điểm

Phần I: 
Đọc 
hiểu 
(3,0 
điểm)

* Yêu cầu về kĩ năng.

- Học sinh có kĩ năng đọc - hiểu văn bản;

- Diễn đạt rõ ràng, khơng mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
* Yêu cầu về kiến thức.

Câu 1: Theo em, vì sao tác giả dùng từ hành khất thay vì các từ đồng nghĩa 
khác như ăn mày, ăn xin?

Vì:

- Hành khất là từ Hán Việt có sắc thái trang trọng, khác với tính suồng sã, 
đời thường của các từ thuần Việt ăn xin, ăn mày.

- Phù hợp với lời dạy con: không được giễu cợt mà phải biết tôn trọng, cảm
thông với những người hành khất.

Điểm 1,0: Diễn đạt đầy đủ các ý trên 
Điểm 0 5: Diễn đạt một trong hai ý trên 
Điểm 0: Các trường hợp còn lại.

1,0

Câu 2: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa câu thơ: 
Lòng tốt gửi vào thiên hạ 
Biết đâu nuôi bố sau này.

- Khi mình làm những điều tốt đẹp cho người khác thì mình sẽ nhận lại được
những điều tốt đẹp.

- Hai câu thơ mang ý nghĩa giáo dục lòng nhân ái cho con.
Điểm 1,0: Nêu được các ý trên, diễn đạt tốt.

Điểm 0,5: Nêu được các ý trên nhưng diễn đạt còn lủng củng, chưa sát ý 
hoặc chỉ diễn đạt được một trong hai ý.

Điểm 0: Các trường hợp còn lại.

1,0

Câu 3: Em có suy nghĩ gì về lời dặn con của người bố trong đoạn trích?
(Trình bày khoảng 5 đến 7 dòng)

- Nội dung lời dặn: Phải biết thương yêu, cảm thông với những người kém
may mắn.

- Suy nghĩ:

+ Lời dặn thể hiện mong mỏi, chăm lo đạo đức cho con cái.

+ Lời dặn đầy tình nhân ái, thấm nhuần đạo đức truyền thống dân tộc.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Điểm 1,0: Nêu được nội dung lời dặn và bày tỏ suy nghĩ một cách hợp lí. 
Điểm 0,75: Nêu nội dung lời dặn và bày tỏ suy nghĩ chưa thật đầy đủ và hợp 
lí.

Điểm 0,5: Chỉ nêu nội dung lời dặn mà chưa bộ lộ suy nghĩ hoặc chỉ bộc lộ 
suy nghĩ mà chưa nêu được nội dung lời dặn.

Điểm 0: Các trường hợp còn lại. 
Phần

II: 
Làm

văn 
(7,0 
điểm)

Câu 1: Từ nội dung đoạn trích ở phần đọc- hiểu, em hãy viết một bài văn 
nghị luận (khoảng 300 chữ) trình bày suy nghĩ của em về “lòng tốt gửi vào
thiên hạ” trong cuộc sống ngày nay.

2,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết
bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận
được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: “Lòng tốt gửi vào thiên hạ” trong cuộc 
sống ngày nay.

0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao

tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận 
thức và hành động.

* Giải thích: “Lịng tốt gửi vào thiên hạ”: là sự quan tâm, yêu thương, giúp 
đỡ, chia sẻ… đối với người khác.

* Phân tích, bàn luận

- Lịng tốt có thể giúp con người vơi bớt nỗi đau, có thêm nghị lực sống để
vượt qua khó khăn, tai ương, bất hạnh.

- Lòng tốt tạo nên mối quan hệ tốt đẹp giữa các quốc gia, dân tộc.

- Có nhiều cách để thể hiện lịng tốt với mọi người: như lời nói, cử chỉ, việc
làm thiết thực phụ thuộc vào hồn cảnh, tâm lí người được giúp đỡ.

- Phê phán người có lối sống ích kỉ, ngoảnh mặt làm ngơ trước những khó
khăn, thất bại của người khác.

*Liên hệ rút ra bài học nhận thức và hành động

Để cho cuộc sống trở nên tốt đẹp, con người phải có tình thương, lịng nhân
ái, biết chia sẻ, gắn kết với nhau bằng các hành động thiết thực.

0,25
0,5

0,25

d. Sáng tạo: Cách diễn đạt mới mẻ, sâu sắc về vấn đề nghị luận. Có suy nghĩ 
riêng về vấn đề nghị luận nhưng phải có lí lẽ, căn cứ xác đáng với thái độ
chân thành, nghiêm túc, phù hợp chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Bảo đảm chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa 
tiếng Việt.

0,25
Câu 2: Trong Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi viết: “Mỗi tác

phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng…”

(Ngữ Văn 9, Tập 2, NXB GD, H.2011, 
tr.14)

Em hiểu như thế nào về ý kiến trên? Hãy làm rõ ánh sáng riêng ấy trong
một tác phẩm thuộc chương trình Ngữ Văn lớp 9 mà em đã học.

5,0

*Yêu cầu chung:

- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để viết bài nghị luận văn học.

- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt mạch
lạc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

- Trên cơ sở hiểu được ý kiến của tác giả Nguyễn Đình Thi, thí sinh biết lựa
chọn, vận dụng các tác phẩm (đoạn trích) tiêu biểu trong chương trình Ngữ
văn 9 để phân tích làm sáng tỏ. Từ đó, tổng hợp, đánh giá ý nghĩa, tác dụng
khái quát của vấn đề được nghị luận.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

khai bài làm, học sinh có thể xây dựng hệ thống ý khác với đáp án nhưng phù
hợp với yêu cầu của đề bài thì giám khảo linh động cho điểm theo thang
điểm tương ứng với đáp án.

*Yêu cầu cụ thể:

1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận:

Trình bày đầy đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Phần mở bài, biết
dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn đề cần nghị luận. Phần thân bài, chia vấn đề
nghị luận thành các luận điểm phù hợp. Các luận điểm được triển khai theo
trình tự hợp lí, có sự liên kết chặt chẽ. Phần kết bài, cần đánh giá được vấn
đề.

2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tác phẩm văn học lớn luôn chứa 
đựng “ánh sáng riêng”

3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm phù hợp: Vận dụng tốt 
các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng;

a. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận 
b. Giải thích

- Giải thích nhận định:

+ tác phẩm lớn: Là những tác phẩm có tầm ảnh hưởng lớn về nội dung và nghệ thuật
trong đời sống văn học.

+ rọi vào bên trong chúng ta: Khơi dậy, mang lại cho tâm hồn người đọc.
+ “ánh sáng riêng…”: Là những điều mới mẻ về nhận thức, tình cảm, thẩm mĩ. 
+ Ý nghĩa ý kiến: Tác phẩm có tầm ảnh hưởng lớn về nội dung và nghệ thuật trong
đời sống văn học thường khơi dậy, mang lại cho người đọc những điều mới
mẻ về nhận thức, tư tưởng, tình cảm và thẩm mĩ.

- Phân tích, chứng minh:

Thơng qua việc lựa chọn một tác phẩm văn học tiêu biểu trong chương
trình Ngữ Văn lớp 9, học sinh tiến hành phân tích, làm rõ được biểu hiện của
những điều mới mẻ về:

+ Nhận thức

+ Tình cảm, thái độ
+ Thẩm mĩ

- Đánh giá về ý kiến:

Nhận định đã khái quát được những giá trị cơ bản của văn học nói chung.
e. Sáng tạo

Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo (dùng từ, đặt câu, sử dụng hình
ảnh và các yếu tố biểu cảm...); văn viết giàu cảm xúc; thể hiện khả năng cảm

thụ văn học tốt; có quan điểm và thái độ riêng, mới mẻ.

4. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

0.5

0.25

1.0

2.0

0.5
0.5

0.25

Lưu ý:

- Chỉ cho điểm tối đa khi bài làm đủ ý và diễn đạt tốt.

- Khuyến khích những bài viết sáng tạo, có những phát hiện mới mẻ và có cách lí giải 
thuyết phục.