Tài liệu tập huấn đánh giá thường xuyên môn Tiếng Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TẬP HUẤN NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN MÔN TIẾNG VIỆT (Theo Thông tư số 22 / 2016 / TT – BGDĐT).

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 1.MỤC ĐÍCH CỦA ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Mục đích của đánh giá thường xuyên (ĐGTX) nhằm: - Thu thập các minh chứng liên quan đến kết quả học tập của học sinh trong quá trình học. - Cung cấp những phản hồi cho học sinh để học sinh biết những gì mình làm được và những gì mình chưa làm được so với yêu cầu; quan trọng hơn ĐGTX đưa ra những khuyến nghị để học sinh có thể làm tốt hơn những gì mình chưa làm được, từ đó nâng cao kết quả học tập trong thời điểm tiếp theo.  Như vậy để ĐGTX giáo viên cần nắm được các chỉ báo, tiêu chí và các mức độ thể hiện từng chỉ báo, tiêu chí ở mỗi kiến thức, kĩ năng cốt lõi môn học. Giáo viên cũng cần căn cứ vào các chỉ báo, tiêu chí và mức độ thực hiện các chỉ báo, tiêu chí để đặt kết quả của học sinh trên đó mà nhận xét, đưa ra khuyến nghị với học sinh..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ví dụ: Một học sinh lớp 4 kể lại câu chuyện “Sự tích hồ Ba Bể” theo tranh đạt kết quả như sau: kể còn thiếu một sự việc bà lão ăn mày hóa phép thành con giao long trong đêm ở nhà người đàn bà góa, chưa nêu đúng bài học rút ra từ câu chuyện. Đánh giá của giáo viên: Em đã kể được một số sự việc chính của câu chuyện, lời kể rõ ràng. Em nhớ lại xem đêm đó ở nhà bà góa, bà lão ăn mày đã hóa phép thành con gì ? Theo em người đàn bà góa có đức tính gì đáng để chúng ta học tập ?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2. Nhóm phương pháp.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 1. Nhóm phương pháp Quan sát: Các kĩ thuật thường sử dụng trong quan sát: - Ghi chép ngắn - Ghi chép các sự kiện thường nhật, thang đo. 2. Nhóm phương pháp Vấn đáp: Các kĩ thuật vấn đáp: - Đặt câu hỏi - Nhận xét bằng lời - Trình bày miệng / kinh nghiệm - Tôn vinh học tập / giao lưu chia sẻ kinh nghiệm. 3. Nhóm phương pháp Viết: Kĩ thuật viết: - Viết nhận xét – viết lời bình, suy ngẫm. - Viết thu hoạch / tập san - Hồ sơ học tập.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Một số kĩ thuật khác được sử dụng liên quan đến cả 3 nhóm phương pháp trên a. Phân tích và phản hồi b. Định hướng học tập c. Thực hành, thí nghiệm, thực hiện nhiệm vụ thực tiễn d. Thẻ, phiếu kiểm tra e. Xử lí tình huống f. Trò chơi g. Học sinh đánh giá nhau.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 3. MỘT SỐ KĨ THUẬT ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 3.1 Kĩ thuật phân tích và phản hồi. Phân tích và phản hồi được dùng phổ biến trong ĐGTX bằng phương pháp viết, phương pháp vấn đáp. Việc phân tích kết quả được dựa trên chuẩn KTKN hoặc chuẩn năng lực theo các chỉ báo và mức độ thực hiện của mỗi chỉ báo trong chuẩn để làm căn cứ cho phản hồi. Việc phản hồi mang tính tích cực, nghĩa là trước tiên cần chỉ ra những điều học sinh đã hoàn thành tốt hoặc đã hoàn thành, tiếp đó chỉ ra những điều học sinh chưa hoàn thành, sau cùng đưa ra khuyến nghị để học sinh biết cách nâng cao kết quả ở mỗi chỉ báo..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 3.2 Kĩ thuật định hướng học tập Có tác dụng rất tốt trong hỗ trợ học sinh học tập. Kĩ thuật này thường được dùng vào lúc học sinh chuẩn bị học một kiến thức, kĩ năng, giá trị mới hay một thành phần của năng lực nào đó trên nền những điều đã học trước. Khi dùng kĩ thuật này, giáo viên cần nêu ra những chỉ báo và tiêu chí cần cho việc học kiến thức, kĩ năng, giá trị mới nhằm định hướng cho học sinh quan tâm chú ý đến những chỉ báo và tiêu chí này để học cái mới..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ví dụ: Trước khi học về câu ghép, giáo viên cần dùng một bảng kiểm để đánh giá những hiểu biết của học sinh về những câu nói chung, về câu đơn và dự đoán về câu ghép. Đúng. 1. Câu dùng để nêu một sự việc 2. Câu dùng để nêu nhiều sự việc 3. Câu cần có chủ ngữ và vị ngữ 4. Câu nêu một sự việc cần có 1 cặp chủ ngữ và vị ngữ. 5. Câu nêu nhiều sự việc có liên quan với nhau cần có nhiều cặp chủ ngữ và vị ngữ.. Sai.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> 3.3 Kĩ thuật hồ sơ học tập Hồ sơ học tập là tập hợp sản phẩm học tập của học sinh thuộc một lĩnh vực nội dung của môn học. Trong đó mỗi sản phẩm đều có nhận xét của giáo viên hoặc tự đánh giá của học sinh. Giáo viên hoặc học sinh có thể đối chiếu sản phẩm đầu với lần lượt các sản phẩm tiếp theo để đưa ra nhận xét về quá trình học sinh tiến bộ ở từng chỉ báo..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ví dụ: Tập hợp một số bài viết của học sinh ở cuối học kì I (lớp 5) cho thấy: - Độ dài bài viết tăng lên (số đoạn trong phần thân bài nhiều hơn: từ một đoạn phát triển thành 2 hoặc 3 đoạn). - Chủ đề của mỗi đoạn trong bài viết từ mức chưa được thể hiện bằng câu chủ đề đến mức đã được thể hiện bằng câu chủ đề. - Lỗi chính tả, lỗi dùng từ, lỗi kết nối câu đã giảm dần..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> 3.4 Kĩ thuật học sinh đánh giá nhau Đánh giá là một hoạt động học tập của học sinh. Bên cạnh việc mỗi học sinh tự đánh giá kết quả của mình, học sinh còn có thể đánh giá nhau. Kĩ thuật thường dùng để đánh giá trong từng bài học. Học sinh chỉ thực hiện được việc này khi các em biết được các chỉ báo và tiêu chí, các mức độ hoàn thành ở mỗi chỉ báo và tiêu chí ở từng kiến thức, kĩ năng, thái độ, giá trị hoặc năng lực. Giáo viên cần cung cấp cho học sinh chỉ báo và tiêu chí..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ví dụ: Muốn học sinh đánh giá bài đọc thành tiếng của bạn, giáo viên có thể hỏi: - Em có nghe rõ bạn đọc không? (chỉ báo về âm lượng) - Bạn đọc nhanh, chậm hay vừa? (chỉ báo về tốc độ) - Em thấy bạn đọc chưa đúng những từ nào? (chỉ báo về đọc đúng) - Bạn đã ngắt hơi ở câu dài mà chúng ta vừa luyện đọc chưa? (chỉ báo về đọc trơn).

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 4. HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> 4.1 Lập kế hoạch đánh giá thường xuyên. 4.2 Thực hiện đánh giá thường xuyên trên lớp.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 4.2.1 Lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nội dung, chủ đề học tập. Phương pháp. 1. Kiến thức khoa học và những kĩ năng nhận thức. Loại này gồm những nội dung học về quy tắc, quy trình, khái niệm, đọc hiểu văn bản… 2. Kĩ năng hoạt động. Loại này gồm những kĩ năng: đọc (đọc thành tiếng, đọc diễn cảm), viết, nói, nghe, làm tính, giải toán, phân loại đối tượng, làm thí nghiệm, tạo ra sản phẩm, giải quyết vấn đề… 3. Thái độ, giá trị, niềm tin. Loại này gồm những nội dung: nhận thức về thái độ, giá trị, niềm tin; thể hiện các thái độ, giá trị, niềm tin bằng hành vi của người học giải quyết vấn đề.. Phương pháp Viết, phương pháp Vấn đáp. Phương pháp Quan sát, phương pháp Viết, phương pháp Vấn đáp.. Phương pháp Quan sát, phương pháp Viết..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 4.2.2 Lựa chọn kĩ thuật, công cụ và phối hợp các kĩ thuật, công cụ.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Tùy thuộc vào nội dung chủ đề học tập, phương pháp đánh giá đã chọn, giáo viên có thể phối hợp một số kĩ thuật ĐGTX để đánh giá trong quá trình học sinh học một bài học hoặc một chủ đề học tập. Chẳng hạn có thể đánh giá kiến thức về từ loại ở môn Tiếng Việt lớp 4 bằng phương pháp vấn đáp và phương pháp viết với việc sử dụng các kĩ thuật đặt câu hỏi, học sinh đánh giá lẫn nhau, phân tích và phản hồi thông qua các công cụ câu hỏi mở, câu hỏi trắc nghiệm khách quan, lời nhận xét..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> 5. SỬ DỤNG KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> 5.1 Sử dụng kết quả đánh giá thường xuyên ĐGTX tập trung chủ yếu vào cung cấp thông tin phản hồi cho học sinh, giáo viên và hỗ trợ học sinh học tập. Do đó kết quả ĐGTX cần được cung cấp ngay cho học sinh để học sinh có đủ thông tin điều chỉnh việc học của mình nhằm cải thiện kết quả trong thời gian tiếp theo đúng với yêu cầu chương trình. Kết quả ĐGTX của nhiều học sinh trong một lớp là những thông tin quan trọng giúp giáo viên phân tích điểm mạnh, điểm yếu của học sinh trong mỗi nội dung hoặc chủ đề học tập, phương pháp dạy học cho phù hợp hơn với học sinh của lớp mình nhằm đạt được yêu cầu của chương trình..

<span class='text_page_counter'>(24)</span> Khi phân loại học sinh cuối mỗi năm học, giáo viên không chỉ căn cứ vào kết quả kiểm tra cuối năm học mà cần căn cứ vào cả kết quả ĐGTX mỗi học sinh trong quá trình cả năm học để đưa ra quyết định. Tuyệt nhiên không dùng kết quả ĐGTX để so sánh thành tích của học sinh này với học sinh khác..

<span class='text_page_counter'>(25)</span> 5.2 Thông báo kết quả đánh giá thường xuyên cho học sinh, cha mẹ học sinh. Việc ĐGTX diễn ra chủ yếu trên lớp học. Do đó kết quả của việc ĐGTX thường được giáo viên thông báo trực tiếp cho học sinh tại lúc diễn ra hoạt động đánh giá. Việc cần làm là: luôn khẳng định những phần kết quả học sinh đã hoàn thành hoặc hoàn thành tốt (theo chuẩn), những điều học sinh chưa hoàn thành giáo viên không nên thông báo dưới dạng lời chê, lời phủ nhận mà nên nói bằng những câu hỏi mang tính gợi ý để học sinh tự nhận ra phần việc mình chưa hoàn thành..

<span class='text_page_counter'>(26)</span> Quan trọng hơn, giáo viên cần đưa ra những lời góp ý, hướng dẫn để học sinh biết cách làm tốt hơn những điều học sinh chưa làm được. Giáo viên có thể thông báo kết quả ĐGTX của học sinh trong những trường hợp sau: - Phụ huynh của học sinh có thể yêu cầu nhận xét về quá trình học tập của con em. - Những học sinh chưa đạt chuẩn cần có sự phối hợp giáo dục giữa giáo viên và phụ huynh. - Những học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập, có những tiến bộ đột xuất..

<span class='text_page_counter'>(27)</span> Khi phụ huynh có yêu cầu nhận xét về việc học tập của con em, giáo viên có thể cung cấp những bằng chứng thu thập được qua quan sát, qua vấn đáp và qua bài viết trong ĐGTX để giải thích kết quả học tập, giáo dục của học sinh đã nêu trong đánh giá định kì, đồng thời để phụ huynh biết được mạnh mặt, mặt yếu của con em mà tiếp tục hỗ trợ, động viên con em trong thời gian học tiếp theo..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> THỰC HÀNH. HOẠT ĐỘNG 1: Mỗi nhóm hãy nêu 3 ví dụ trong việc đánh giá thường xuyên môn Tiếng Việt (nhận xét bằng lời hoặc viết), chuyển từ nhận xét tiêu cực thành nhận xét tích cực..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> HOẠT ĐỘNG 2: Các nhóm ghi lời đánh giá nhận xét cho kết quả bài làm của học sinh (phiếu thực hành).

<span class='text_page_counter'>(30)</span> HOẠT ĐỘNG 3: Chọn một hoạt động giảng dạy trong bài “ Đại từ xưng hô” (STV lớp 5 – tập 1, trang 104 – 105) Hãy vận dụng, làm rõ một số kĩ thuật ĐGTX trong hoạt động đó..

<span class='text_page_counter'>(31)</span>