TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TƠ HIỆU-LÊ CHÂN-HẢI PHỊNG
TỔ KHOA HỌC XÃ HỘI
NHÓM NGỮ VĂN
VĂN BẢN
MÙA XUÂN NHO NHỎ
(Thanh Hải)
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
- Thanh Hải (1930-1980), tên thật là Phạm Bá Ngoãn,
quê Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Là nhà thơ cách mạng, có cơng xây dựng nền Văn
học cách mạng miền Nam từ những ngày đầu.
- Thơ ơng trong sáng, giàu hình ảnh, nhạc điệu, cảm
xúc thiết tha, chân thành, đằm thắm và lắng đọng.
- Tác phẩm: Tập thơ “Người đồng chí trung kiên”,
“Huế mùa xuân”, “Dấu võng Trường Sơn”…
- Các tác phẩm chính:
+) Những đồng chí
trung kiên (1962).
+) Huế mùa xuân -2
tập (1970-1975).
+) Dấu võng trờng
sơn (1977).
+) Ma xuân đất
này (1982).
+) Thơ Thanh Hải
(1982).
Nguyễn Bá Ngoãn
(1930-1980)
Quê: Phong Điền- Thừa
Thiên Huế
I. TÌM HIỂU CHUNG
2 . Tác phẩm
*. Đọc
Mọc giữa dịng sơng xanh
Một bơng hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao
Ðất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Ðất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế...
2 . Tác phẩm
Hồn cảnh sáng
tác:
Sáng tác
tháng 11
năm 1980
Đất nước
cịn nhiu
khú khn
Nh th
ang nm
trờn ging
bnh
ôi luôn có cái ám ảnh của một ngời đau bệnh
rằng không biết mình sẽ nằm xuống vào lúc n
để rồi không dậy đợc nữa. Lúc đó để lại bao
dở dang, trong đó có những tác phẩm... Khi c
ngời cảm thấy thoải mái đôi chút là tôi liền n
i tự nhủ: Phải sống những ngày tháng cuối có
ất đi mình vẫn có thể làm việc đến giê chã
2. Tác phẩm
* Hoàn cảnh sáng tác: 11/1980, khi Thanh Hải đang nằm trên
giường bệnh, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời.
* Thể thơ: 5 chữ
Mạch cảm xúc
Vẻ đẹp
mùa xuân
thiên nhiên
Mùa xuân
đất nước
Suy ngẫm
và ước
nguyện
Câu hát ngợi
ca quê hương,
đất nước
1. Cảm xúc về mùa xuân thiên nhiên
Mọc giữa dòng sơng xanh
Một bơng hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tơi hứng.
* Hình ảnh: - Bình dị, đặc trưng của mùa xuân
- Đảo ngữ
* Âm thanh:- Trong trẻo, tươi vui, rộn rã
- Nhân hóa, ẩn dụ.
Bức tranh thiên nhiên mùa xn khống
đạt, nên thơ, căng tràn sức sống, ấm áp
tình người.
Ngỡ ngàng,
ngạc nhiên
Trìu mến,
thân thương
Say mê, ngây ngất;
trân trọng nâng niu
III.
Tiểu kết
Nghệ thuật
01
02
03
Hình ảnh, ngơn ngữ giản dị, trong sáng, giàu giá
trị biểu cảm…
Giọng thơ ngọt ngào, tha thiết, vui tươi…
Nghệ thuật tu từ ẩn dụ, điệp ngữ, đảo ngữ được sử
dụng hiệu quả…
Nội dung
01
02
- Bức tranh mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân
đất nước vô cùng tươi đẹp, tràn đầy sức sống..
Tâm hồn nhạy cảm, tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc
sống thiết tha ....
Ý nghĩa
Khổ thơ thể hiện những rung cảm tinh tế
của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân
thiên thiên, thể hiện tình yêu tha thiết với
thiên nhiên, cuộc sống.....
Số
Nh
ng
ưn
gr
ất
đẹ
p
kh
,v
ới
t
iêm
ất
nh
cả
sứ
c
ườ
ng
Góp
1 mù
vào
mùa a xuân
nh
đất n
x
’c,cu uân lớn ỏ
ộc đ
c
ời ch ủa
ung
tư
ơi
tr ẻ
IV. LUYỆN TẬP
Bài 1: Viết một đoạn văn ngắn nêu
cảm nhận của em về khổ thơ:
Mọc giữa dịng sơng xanh
Một bơng hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tơi đưa tay tơi hứng.
(Trích Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải,
Ngữ văn 9 tập II, trang 56)
Gợi ý:
1. Yêu cầu về hình thức: Đúng hình thức đoạn văn,, diễn
đạt mạch lạc, ngôn ngữ trong sáng, không mắc lỗi chính
tả…
2. Yêu cầu về nội dung:
YÊU CẦU CỤ THỂ
Hình
thức:
Đoạn văn
Phương
thức biểu
đạt:
Nghị luận
Nội dung:
Cảm nhận
khổ thơ (Cảm
xúc về mùa
xuân thiên
nhiên)
Phạm vi:
Khổ thơ thứ
nhất bài
Mùa xuân
nho nhỏ
ĐOẠN VĂN
- Giới thiệu thông tin về tác giả, tác phẩm
- Giới thiệu khổ thơ
- Nêu vấn đề nghị luận: Cảm xúc về mùa
xuân thiên nhiên.
Dẫn dắt và nêu
vấn đề nghị luận
* Nghệ thuật: nghệ thuật đảo
ngữ, sử dụng tính từ, động từ.
* Nội dung: bức tranh mùa
ĐOẠN VĂN
Dẫn dắt và nên
vấn đề nghị luận
xuân đẹp đẽ, giàu chất hội họa, tràn
đầy màu sắc tươi tắn - một bức
tranh không lặng im, tĩnh tại mà hồi
sinh, cựa quậy, căng tràn sức sống.
Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân thiên
nhiên xứ Huế bằng những hình ảnh giàu
chất hội họa .
ĐOẠN VĂN
* Nghệ thuật: Nhân hóa, câu hỏi
tu từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm
Dẫn dắt và nên
giác, điệp ngữ.
vấn đề nghị luận
* Nội dung: Bức tranh thiên
nhiên mùa xuân khoáng đạt,
nên thơ, căng tràn sức sống, ấm Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân
áp tình người
thiên nhiên xứ Huế bằng những
hình ảnh giàu chất hội họa .
Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên
xứ Huế không chỉ bằng những hình ảnh giàu
chất hội họa mà cịn tràn ngập âm thanh..
ĐOẠN VĂN
Dẫn dắt và nên
vấn đề nghị luận
Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân
thiên nhiên xứ Huế bằng những
hình ảnh giàu chất hội họa .
Cảm nhận về vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên
xứ Huế không chỉ bằng những hình ảnh giàu
chất hội họa mà cịn tràn ngập âm thanh..
Liên hệ, mở rộng (các tác phẩm văn
học, thực tế đời sống và bản thân).
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1.
Vẽ lại sơ đồ tư duy hệ thống kiến thức bài học.
2.
Viết bài văn cảm nhận về một khổ thơ thứ nhất.
3.
Chuẩn bị bài mới
- Trả lời các câu hỏi phần đọc hiểu trong sách giáo khoa.